GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 12 કાર્બનિક રસાયણવિજ્ઞાન – કેટલાક પાયાના સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ in Gujarati

Solving these GSEB Std 11 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 12 કાર્બનિક રસાયણવિજ્ઞાન – કેટલાક પાયાના સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 12 કાર્બનિક રસાયણવિજ્ઞાન – કેટલાક પાયાના સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ in Gujarati

નીચેના દરેક પ્રશ્નના ઉત્તર માટે આપેલા વિકલ્પોમાંથી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરી લખો :
પ્રશ્ન 1.
CH₂=CH-CH₂-CH₂-C≡CH સંયોજનમાં C₂-C₃ બંધમાં નીચેના પૈકી સંકૃત કક્ષકોની કઈ જોડ સંકળાયેલી છે ?
(A) sp – sp²
(B) sp – sp³
(C) sp² – sp³
(D) sp³ – sp³
જવાબ
(B) sp – sp³

પ્રશ્ન 2.
કાર્બનિક સંયોજનમાં નાઇટ્રોજનની પરખ માટેની કસોટી દરમિયાન ઉત્પન્ન થતાં પ્રુશિયન બ્લૂ રંગ નીચેના પૈકી કોના કારણે હોય છે ?
(A) Na₄[Fe(CN)₆]
(B) Fe₄[Fe(CN)₆]₃
(C) Fe₂[Fe(CN)₆]
(D) Fe₃[Fe(CN)₆]₄
જવાબ
(B) Fe₄[Fe(CN)₆]₃

પ્રશ્ન 3.
નીચેના પૈકી કયું કાર્બોકેટાયન વધુ સ્થાયી છે ?
(A) (CH₃)₃C · \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}\) H₂
(B) (CH₃)₃ \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}\)
(C) CH₃CH₂ \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}\) H₂
(D) CH₃ \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}\) HCH₂CH₃
જવાબ
(B) (CH₃)₃ \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}\)

પ્રશ્ન 4.
કાર્બનિક પદાર્થની પરખ, શુદ્ધીકરણ અને અલગીકરણ માટેની સર્વોત્તમ અને આધુનિક પદ્ધતિ એટલે …………….
(A) સ્ફટિકીકરણ
(B) નિસ્યંદન
(C) ઊર્ધ્વપાતન
(D) ક્રોમેટોગ્રાફી
જવાબ
(D) ક્રોમેટોગ્રાફી

પ્રશ્ન 5.
CH₃CH₂I + KOH_(aq) → CH₃CH₂OH + KI પ્રક્રિયાને નીચે દર્શાવેલા પૈકી શેમાં વર્ગીકૃત કરી શકાય છે ?
(A) ઇલેક્ટ્રૉન અનુરાગી વિસ્થાપન
(B) કેન્દ્રાનુરાગી વિસ્થાપન
(C) વિલોપન
(D) યોગશીલ
જવાબ
(B) કેન્દ્રાનુરાગી વિસ્થાપન

પ્રશ્ન 6.
કાર્બનિક સંયોજનમાં ક્રિયાશીલ સમૂહ કઈ રીતે દાખલ કરી શકાય છે ?
(A) હાઈડ્રોકાર્બનમાંના H ના વિસ્થાપનથી
(B) હાઈડ્રોકાર્બનમાંના C ના વિસ્થાપનથી
(C) હાઈડ્રોકાર્બનમાંના O ના વિસ્થાપનથી
(D) A અને બંને
જવાબ
(A) હાઈડ્રોકાર્બનમાંના H ના વિસ્થાપનથી

પ્રશ્ન 7.
આલ્બેન શ્રેણીમાં કાર્બનનું સંકરણ કયા પ્રકારનું હોય છે ?
(A) sp²
(B) sp³
(C) sp
(D) dsp²
જવાબ
(B) sp³

પ્રશ્ન 8.
ઇથેનમાં C – C અને C – H બંધની લંબાઈ અનુક્રમે …………………. હોય છે.
(A) 145 pm અને 112 pm
(B) 112 pm અને 154 pm
(C) 154 pm અને 112 pm
(D) 118 pm અને 156 pm
જવાબ
(C) 154 pm અને 112 pm

પ્રશ્ન 9.
ઇથીનમાં રહેલા σ અને π બંધની સંખ્યા અનુક્રમે કેટલી છે?
(A) 5 અને 1
(B) 1 અને 5
(C) 6 અને 1
(D) 4 અને 2
જવાબ
(A) 5 અને 1

પ્રશ્ન 10.
ઇથેન અને ઇથીનમાં કાર્બન-કાર્બન બંધલંબાઈનો તફાવત કેટલો છે ?
(A) 30 pm
(B) 40 pm
(C) 20 pm
(D) 10 pm
જવાબ
(C) 20 pm

પ્રશ્ન 11.
IUPAC નામકરણમાં ન્યૂનતમ સરવાળાના સ્થાને …………………. ને અગ્રિમતા અપાય છે.
(A) ન્યૂનતમ સ્થાન
(B) વિસ્થાપનનું ન્યૂનતમ સ્થાન
(C) વિસ્થાપિતોના ન્યૂનતમ ગુણાકાર
(D) વિસ્થાપિતોની ન્યૂનતમ બાદબાકી
જવાબ
(B) વિસ્થાપનનું ન્યૂનતમ સ્થાન

પ્રશ્ન 12.
નીચેનામાંથી કયો સાચો ક્રમ છે ?
(A) = CO > – OH > – C ≡ N > – OR
(B) – COOH > – COOR > – CONH₂ > CHO
(C) – COOH > – NO₂ > C = O > – NH
(D) – C ≡ C – > – COOH – X > – COX
જવાબ
(B) – COOH > – COOR > – CONH₂ > CHO

પ્રશ્ન 13.
સમાનધર્મી શ્રેણીના ક્રમિક સભ્યોની વચ્ચે ……………….. નો તફાવત હોય છે.
(A) – CHO
(B) – C₂H
(C) – CH₂
(D) CH₂CH₂
જવાબ
(C) – CH₂

પ્રશ્ન 14.
આલ્કાઈલ સમૂહ અને આલ્કેન વચ્ચે શું તફાવત હોય છે?
(A) આલ્બેનમાં એક કાર્બન વધારે હોય છે.
(B) આલ્બેનમાં એક હાઇડ્રોજન વધારે હોય છે.
(C) આલ્બેનમાં એક હાઇડ્રોજન ઓછો હોય છે.
(D) આલ્બેનમાં એક કાર્બન ઓછો હોય છે.
જવાબ
(B) આલ્બેનમાં એક હાઇડ્રોજન વધારે હોય છે.

પ્રશ્ન 15.
(CH₃)₃C – અને (CH₃)₃CCH- ના નામ અનુક્રમે કયાં છે ?
(A) તૃતીયક બ્યુટાઇલ અને ઇથાઈલ
(B) નિયોપેન્ટાઈલ અને તૃતીયક બ્યુટાઈલ
(C) તૃતીયક બ્યુટાઈલ અને નિયોપેન્ટાઈલ
(D) ઇથાઇલ અને તૃતીયક બ્યુટાઈલ
જવાબ
(C) તૃતીયક બ્યુટાઈલ અને નિયોપેન્ટાઈલ

પ્રશ્ન 16.
IUPAC નામકરણ પદ્ધતિ પ્રમાણે આલ્કોહોલ, આલ્ડિહાઈલ્ડ અને કિટોન સમૂહના પૂર્વગ અનુક્રમે કયા છે ?
(A) ઑક્સિ, ઑક્સો અને કિટો
(B) આલ્કોહોલ, ફૉર્માઇલ અને કિટો
(C) હાઇડ્રોક્સિ, ઑક્સો અને ઑક્સો
(D) હાઇડ્રોક્સિ, ઑલ અને ઑન
જવાબ
(C) હાઇડ્રોક્સિ, ઑક્સો અને ઑક્સો

પ્રશ્ન 17.
CH ≡ C – CH = CH – CH = CH₂ નું IUPAC નામ
(A) હેક્ઝા-5-આઈન-1, 3-ડાઈન
(B) હેક્ઝા-1, 3-ડાઈન-5-આઈન
(C) હેક્ઝા ડાઈન-આઇન-1, 3, 5
(D) હેક્ઝા-1-ઈન-1-આઇન-3-ઇન
જવાબ
(B) હેક્ઝા-1, 3-ડાઈન-5-આઈન

પ્રશ્ન 18.
વિષમ વિભાજનથી …………………. બને છે.
(A) ધન આયન
(B) ઋણ આયન
(C) મુક્તમૂલક
(D) A અને B બન્ને
જવાબ
(D) A અને B બન્ને

પ્રશ્ન 19.
નીચેનામાંથી ઇલેક્ટ્રોફાઇલ કર્યો છે ?
(A) \(\stackrel{+}{\mathrm{N}} \mathrm{O}_2\)
(B) \(\stackrel{+}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_4\)
(C) CN^–
(D) \(\mathrm{NH}_4^{+}\)
જવાબ
(A) \(\stackrel{+}{\mathrm{N}} \mathrm{O}_2\)

પ્રશ્ન 20.
નીચેનામાંથી કયું સંયોજન લેસાઈન કસોટીમાં લાલ રંગ આપશે ?
(A) NaCNS


જવાબ
(B, D)

પ્રશ્ન 21.
નીચેનામાંથી કયો તટસ્થ અણુ ઇલેક્ટ્રોન અનુરાગી નથી ?
(A) AlCl₃
(B) H₂O
(C) BF₃
(D) SO₃
જવાબ
(B) H₂O

પ્રશ્ન 22.
નીચેના પૈકી કયો તટસ્થ અણુ લુઈસ બેઇઝ નથી ?
(A) NH₃
(B) RNH₂
(C) AlCl₃
(D) H₂O
જવાબ
(C) AlCl₃

પ્રશ્ન 23.
નીચેનામાંથી કઈ વિલોપન પ્રક્રિયા છે ?
(A) CH₃CH₂Cl + KOH → CH₃CH₂OH + KCl
(B) CH₂ = CH₂ + H₂ \(\stackrel{\mathrm{Ni}}{\longrightarrow}\) CH₃CH₃
(C) CH₃CH₂OH \(\stackrel{\mathrm{Al}_2 \mathrm{O}_3, \Delta}{\longrightarrow}\) CH₂ = CH₂ + H₂O
(D) CH₃Cl + NaOH → CH₃OH + NaCl
જવાબ
(C) CH₃CH₂OH \(\stackrel{\mathrm{Al}_2 \mathrm{O}_3, \Delta}{\longrightarrow}\) CH₂ = CH₂ + H₂O

પ્રશ્ન 24.
\(\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3-\stackrel{2}{\mathrm{C}} \equiv \stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H}\) માના 1, 2, 3 કાર્બનના સંકરણનો પ્રકાર ક્યો છે ?
(A) sp³, sp², sp
(B) sp, sp, sp³
(C) sp², sp², sp³
(D) sp, sp³, sp³
જવાબ
(B) sp, sp, sp³

પ્રશ્ન 25.
નું સાચું IUPAC નામ આપો.
(A) સાયક્લોહેકઝ-1 ઇન-1-3-નાઇટ્રો
(B) 1-નાઇટ્રો-સાયક્લોહેક્ઝ-2-ઇન
(C) 3-નાઇટ્રો-સાયક્લોહેક્ઝીન
(D) 1-ઇન-3-નાઇટ્રોસાયક્લોહેક્ઝેન
જવાબ
(C) 3-નાઇટ્રો-સાયક્લોહેક્ઝીન

પ્રશ્ન 26.
કાર્બનિક સંયોજનોની વિશાળ સંખ્યાનું કારણ …………………… .
(A) કાર્બનની સંયોજકતા
(B) કાર્બનનું નાનું કદ
(C) કાર્બનના કૅટેનેશન ગુણના કારણે
(D) કાર્બનનું સંકરણ થાય છે.
જવાબ
(C) કાર્બનના કૅટેનેશન ગુણના કારણે

પ્રશ્ન 27.
નીચેનામાંથી કયા બંધનનું સૌથી સરળતાથી અસમવિભાજન થાય ?
(A) C – C
(B) C – H
(C) O – H
(D) C – O
જવાબ
(C) O – H

પ્રશ્ન 28.
કાર્બોકેટાયનનો આકાર કયો હોય છે ?
(A) સમતલીય
(B) સમચતુષ્કોણીય
(C) રેખીય
(D) શંકુ આકાર
જવાબ
(A) સમતલીય

પ્રશ્ન 29.
2-બ્યુટેનોનનું રૂઢિગત નામ શું છે ?
(A) ઍસિટોન
(B) ઇથાઇલ મિથાઇલ કિટોન
(C) ડાયમિથાઇલ કિટોન
(D) મિથાઇલ ઇથાઇલ કિટોન
જવાબ
(A) ઍસિટોન (B) ઇથાઇલ મિથાઇલ કિટોન

પ્રશ્ન 30.
નીચેનામાંથી કયો એમાઇડ સમૂહ છે ?
(A) CH₃NHCH₂CH₃

જવાબ

પ્રશ્ન 31.
નીચેનામાંથી કયું ચક્રીય સંયોજન નથી ?
(A) બેન્ઝિન
(B) નેપ્થેલીન
(C) નિયોપેન્ટેન
(D) એનિલિન
જવાબ
(C) નિયોપેન્ટેન

પ્રશ્ન 32.
નીચેનામાંથી કયામાં કાર્બનનું સંકરણ એક કરતાં વધારે પ્રકારનું છે ?
(A) CH₃CH₂CH₂CH = CHCH₃
(B) HC ≡ C – C ≡ CH
(C) CH₂ = CH – CH = CH₂
(D) CH₃CH₂CH₂CH₂CH₂CH₃
જવાબ
(A) CH₃CH₂CH₂CH = CHCH₃

પ્રશ્ન 33.
નીચેનામાં σ અને π બંધની સંખ્યા કેટલી છે ?
(CN)₂ – C = C – (CN)₂
(A) 7σ, 2π
(B) 9σ, 9π
(C) 5σ, 8π
(D) 10σ, 1π
જવાબ
(B) 9σ, 9π

પ્રશ્ન 34.
નીચેનામાંથી કયા સમૂહની અગ્રિમતા – CHOના કરતાં આગળ નથી ?
(A) એમાઇડ
(C) કાર્બોક્સિ
(B) સાયનો
(D) કિટો
જવાબ
(D) કિટો

પ્રશ્ન 35.
નીચેનામાંથી કયું ઇલેક્ટ્રોનદાતા છે ?
(A) -COOH
(B) -NO₂
(C) C₆\(\mathrm{C}_6 \mathrm{H}_5^{-}\)
(D) (CH₃)₃ C –
જવાબ
(D) (CH₃)₃ C –

પ્રશ્ન 36.
પેપર ક્રોમેટોગ્રાફીનો સિદ્ધાંત ક્યો છે ?
(A) અવશોષણ
(B) શોષણ
(C) દ્રાવ્યતા
(D) વિતરણ
જવાબ
(D) વિતરણ

પ્રશ્ન 37.
ગ્લિસરોલનું ઉત્કલનબિંદુ 563 K છે, પણ તે પહેલાં તેનું વિઘટન થાય છે. તો તેનાં શુદ્ધીકરણની યોગ્ય પદ્ધતિ કઈ છે ?
(A) વિભાગીય નિસ્યંદન
(B) નિસ્યંદન
(C) નીચા દબાણે નિસ્યંદન
(D) વરાળ નિસ્યંદન
જવાબ
(C) નીચા દબાણે નિસ્યંદન

પ્રશ્ન 38.
લેસાઇન નિષ્કર્ષણમાં N અને S બન્ને હાજર હોય તો લાલ રંગ બનવાનું કારણ શું ?
(A) ફેરિક થાયોસાયનેટ
(B) ફેરિફેરોસાયનાઇડ
(C) ફેરિક સાયનાઈડ
(D) ફેરસ ક્લોરાઇડ
જવાબ
(A) ફેરિક થાયોસાયનેટ

પ્રશ્ન 39.
ડ્યૂમાની રીતમાં કયા વાયુના આધારે Nનું પરિમાપન થાય છે ?
(A) O₂
(B) N₂
(C) NH₃
(D) CO₂
જવાબ
(B) N₂

પ્રશ્ન 40.
લેસાઇન દ્રાવણમાં સલ્ફરની કસોટીમાં જાંબલી રંગ ક્યા સંયોજનનો હોય છે ?
(A) Na₄[Fe(CN)₆NOS]
(B) Na₂[Fe(CN)₅NOS]
(C) Na₂[Fe(CN)₆]S
(D) Na₄ [Fe(CN)₄NOS]
જવાબ
(B) Na₂[Fe(CN)₅NOS]

પ્રશ્ન 41.
જેલ્ટાહલ પદ્ધતિમાં નાઇટ્રોજનનું શામાં રૂપાંતર થાય છે ?
(A) NH₃
(B) N₂
(C) CO₂
(D) O₂
જવાબ
(A) NH₃

પ્રશ્ન 42.
એનિલિનનું શુદ્ધીકરણ કઈ પદ્ધતિથી કરાય છે ?
(A) દ્રાવકથી નિષ્કર્ષણ
(B) વરાળ નિસ્યંદન
(C) શૂન્યાવકાશ નિસ્યંદન
(D) વિભાગીય નિસ્યંદન
જવાબ
(B) વરાળ નિસ્યંદન

પ્રશ્ન 43.
CH₃(CH₂)₂ COC માં કયું ક્રિયાશીલ સમૂહ છે ?
(A) આલ્ડિહાઇડ
(B) એસાઇલ હેલાઇડ
(C) કાર્બોનિલ કિટોન
(D) કિટોન
જવાબ
(B) એસાઇલ હેલાઇડ

પ્રશ્ન 44.

માં જનક શૃંખલા કેટલા કાર્બનની છે ?
(A) 5
(B) 6
(C) 7
(D) 4
જવાબ
(C) 7

પ્રશ્ન 45.

નું IUPAC નામ આપો.
(A) 2-હાઇડ્રોક્સિ-3, 5-ડાયમિથાઇલહેક્ઝેન
(B) 3, 5-ડાયમિથાઇલહેક્ઝેન-2-ઑલ
(C) 3, 5-ડાયમિથાઇલહેક્ઝેન-ઑલ-2
(D) 2, 4-ડાયમિથાઇલ-હેક્ઝેન-5-ઑલ
જવાબ
(B) 3, 5-ડાયમિથાઇલહેક્ઝેન-2-ઑલ

પ્રશ્ન 46.
CH₃CH₂COCH₂COCH₃ નું IUPAC નામ ………………. છે.
(A) 3, 5-ડાઇકિટોનહેક્ઝેન
(B) હેક્ઝેન-2, 4-ડાયોન
(C) હેક્ઝેન- 3, 5-ડાયોન
(D) હેક્ઝેન-2, 4-કિટોન
જવાબ
(B) હેક્ઝેન-2, 4-ડાયોન

પ્રશ્ન 47.
નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 4-ઇથાઇલ-2-મિથાઇલએનિલિન
(B) 4-એમિનો-3-મિથાઇલઇથાઇલબેન્ઝિન
(C) 2-એમિનો-5-ઇથાઇલટૉલ્યુઇન
(D) 1-એમિનો-4-ઇથાઇલ-2-મિથાઇલબેન્ઝિન
જવાબ
(A) 4-ઇથાઇલ-2-મિથાઇલએનિલિન

પ્રશ્ન 48.
મિથાઇલ કેટાયનમાં કાર્બનનું સંકરણ ……………….. છે.
(A) sp³
(B) sp²
(C) sp
(D) dsp³
જવાબ
(B) Sp²

પ્રશ્ન 49.
CH₃ – CN માં C – C બંધના વિષમ વિભાજનની તીરથી સાચી રજૂઆત કઈ છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 50.
નીચેનામાં π બંધથી તેના સંલગ્ન બંધ પર ઇલેક્ટ્રોન યુગ્મ સ્થળાંતર કર્યું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 51.
નીચેનામાંથી કયું સાચું સમવિભાજન દર્શાવલ છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 52.
પ્રેરક અસર માટે નીચેનામાંથી …………………… ખોટું છે.

જવાબ

પ્રશ્ન 53.
\(\stackrel{4}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{2}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\mathrm{Cl}\) માંથી ……………… કાર્બન ઉપર -Clની પ્રેરક અસર મહત્તમ હશે ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
જવાબ
(A) 1

પ્રશ્ન 54.
નીચેનામાં ……………….. બંધ મહત્તમ ધ્રુવીય છે.
(A) H₃C – Cl
(B) H₃C – NH₂
(C) H₃C – CH₃
(D) H₃C – H
જવાબ
(A) H₃C – Cl

પ્રશ્ન 55.
નીચેનામાંથી કયું સાચું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 56.
CH₃COO^– નાં સાચું સસ્પંદન બંધારણ કયા છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 57.
નીચેનામાંથી કયું CH₂ = CH – CHOનું સસ્પંદન બંધારણ નથી.

જવાબ

પ્રશ્ન 58.
નાઇટ્રોમિથેનમાં બે N – O બંધની લંબાઈ ……………………. છે.
(A) એકલબંઘ N – O અને દ્વિબંધ N = Oની મધ્યસ્થ છે.
(B) એકલબંધ N – O તેમજ દ્વિબંધ N = Oની છે.
(C) એકલબંધ N – O અને દ્વિબંધ N = Oના સરવાળા કરતાં અડધી છે.
(D) ઉપરનાં (A) અને (C) બન્ને
જવાબ
(D) ઉપરનાં (A) અને (C) બન્ને

પ્રશ્ન 59.
બેન્ઝિનમાં કાર્બન-કાર્બન બંધલંબાઈ કેટલી છે ?
(A) 139 pm
(C) 154 pm
(B) 134 pm
(D) (A) અને (C) બન્ને
જવાબ
(A) 139 pm

પ્રશ્ન 60.
બેન્ઝિનમાં બંધારણ (I) અને (II) માટે સાચું શું છે ?

(A) બંધારણ (I) સંપૂર્ણ સાચું છે.
(B) બંધારણ (II) સંપૂર્ણ સાચું છે.
(C) બંધારણ (I) અને (II) કાલ્પનિક છે.
(D) બેન્ઝિન વાસ્તવિકતામાં (I) કે (II) બંધારણ ધરાવતું નથી.
જવાબ
(C) બંધારણ (I) અને (II) કાલ્પનિક છે.

પ્રશ્ન 61.
નીચેનામાંથી કયાં ઘન સસ્પંદન અસર ધરાવે છે ?
(A) -NH₂
(B) -OH
(C) -NO₂
(D) A અને B
જવાબ
(D) A અને B

પ્રશ્ન 62.
નીચેનામાંથી ઋણ સસ્પંદન અસર કર્યું ધરાવે છે ?
(A) -NO₂
(B) -OH
(C) -CH₃
(D) -Cl
જવાબ
(A) -NO₂

પ્રશ્ન 63.
નીચેનામાંથી કયામાં ધન ઇલેક્ટ્રૉમેરિક અસર છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 64.
નીચેનામાંથી કયું \(\stackrel{+}{\mathrm{C}}_2 \mathrm{H}_5\) નું અતિસંયુગ્મન નથી ?


જવાબ

પ્રશ્ન 65.
નીચેનામાંથી કયું પ્રોપીનનું અતિસંયુગ્મન બંધારણ નથી ?

જવાબ

પ્રશ્ન 66.
માં નીપજતા મધ્યવર્તી માટે સાચું શું છે ?
(A) મુક્તમૂલક છે
(B) કાર્બોકેટાયન છે
(C) કાર્બનાયન છે
(D) (B) અને (C)
જવાબ
(B) કાર્બોકેટાયન છે

પ્રશ્ન 67.
નું IUPAC નામ શું થશે ?
(A) 2, 3 – ડાયમિથાઇલ 7 – બ્રોમો ઑક્ટેન
(B) 2 બ્રોમો 5, 6 – ડાયમિથાઇલઑક્ટેન
(C) 2 – બ્રોમો – 6, 7 – ડાયમિથાઇલઑક્ટેન
(D) 1 – બ્રોમો – 5, 6 – ડાયમિથાઇલહેપ્ટેન
જવાબ
(C) 2 – બ્રોમો – 6, 7 – ડાયમિથાઇલઑક્ટેન

પ્રશ્ન 68.
મિથેન અણુનો આકાર કેવો હોય છે ?
(A) સમચોરસ
(C) સમચતુષ્કલકીય
(B) પિરામીડલ
(D) અષ્ટફલકીય
જવાબ
(C) સમચતુષ્કૃલકીય

પ્રશ્ન 69.
સમાન ક્રિયાશીલ સમૂહ ધરાવતા જુદા જુદા કાર્બનિક સંયોજનોની રાસાયણિક પ્રક્રિયા ……….. હોય છે.
(A) અસમાન
(B) સમાન
(C) સમાન અને અસમાન
(D) નક્કી ન થઇ શકે
જવાબ
(B) સમાન

પ્રશ્ન 70.
મિથાઇલ પ્રોપાઇલ ઇથરનું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) મિથોક્સિપ્રોપેન
(B) મિથાઇલ પ્રોપોક્સિ
(C) પ્રોપોક્સિમિથેન
(D) મિથોક્સિ ઇથેન
જવાબ
(A) મિથોક્સિપ્રોપેન (CH₃OCH₂CH₂CH₃)

પ્રશ્ન 71.
સમાનધર્મી શ્રેણીમાં અણુભાર વધતા ……………… ભૌતિક ગુણધર્મોમાં ફેરફાર થાય છે.
(A) ઉત્કલનબિંદુ
(B) ગલનબિંદુ
(C) ઘનતા
(D) બધા જ
જવાબ
(D) બધા જ

પ્રશ્ન 72.
1-પ્રોપેનેમાઇન અને 2-પ્રોપેનેમાઇનમાં કયા પ્રકારની સમઘટકતા જોવા મળે છે ?
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
(B) સ્થાન સમઘટકતા
(C) શૃંખલા સમઘટકતા
(D) વિન્યાસ સમઘટકતા
જવાબ
(B) સ્થાન સમઘટકતા

બંનેમાં -NH₂ નું સ્થાન જુદું હોવાથી તેમાં સ્થાન સમઘટકતા છે.

પ્રશ્ન 73.
કાર્બનિક સંયોજનોમાં મુખ્યત્વે ……………….. પ્રકારના બંધ હોય છે.
(A) આયોનિક
(B) સવર્ગ સહસંયોજક
(D) સહસંયોજક
(C) ધાત્વીય
જવાબ
(D) સહસંયોજક

પ્રશ્ન 74.
નીચેના પૈકી કયા સમૂહમાં ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં ઓછી છે ?
(A) -CH₃
(B) -Cl
(C) -CN
(D) -COOH
જવાબ
(A) -CH₃

• e^–આકર્ષણનો ક્રમ
• (^–I અસર) = -NO₂ > -CN > -COOH > -F > -Cl > -Br > -I > -OH > -OCH₃ > -C₆H₅ > -H

પ્રશ્ન 75.
કયા સમૂહમાં ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં સૌથી ઓછી છે ?
(A) (CH₃)₃C-
(B) (CH₃)₂CH-
(C) CH₃CH₂–
(D) -CH₃
જવાબ
(A) (CH₃)₃C-
ઇલેક્ટ્રૉન અપાકર્ષણનો ક્રમ
(CH₃)₃C- > (CH₃)₂CH- > -C₂H₅ > -CH₃

પ્રશ્ન 76.
નીચેના પૈકી કયા સમૂહમાં ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા સૌથી વધુ છે ?
(A) -CN
(B) -Cl
(C) -OH
(D) -NO₂
જવાબ
(D) -NO₂
ઇલેક્ટ્રૉન આકર્ષણનો ક્રમ :
-NO₂ > -CN > -COOH > -F > -Cl > -Br > -I > -OH > -OCH₃ > C₆H₅ > -H

પ્રશ્ન 77.
કાર્બોકેટાયનની સ્થિરતાનો સાચો ક્રમ જણાવો.
(A) 3° > 2° > 1° > મિથાઇલ
(B) મિથાઇલ > 1° > 2° > 3°
(C) મિથાઇલ > 3° > 2° > 1°
(D) 1° > 2° > 3° > મિથાઇલ
જવાબ
(A) 3° > 2° > 1° > મિથાઇલ

પ્રશ્ન 78.

નું IUPAC નામ …………………. .
(A) 4 – આઇસો પ્રોપાઇલ – 6 – મિથાઇલ ઑન
(B) 3 – મિથાઇલ – 5 – (1 – મિથાઇલ ઇથાઇલ) ઑક્ટેન
(C) 3 – મિથાઇલ – 5 – આઇસો પ્રોપાઇલ ઑક્ટેન
(D) 6 – મિથાઇલ – 4 -(1 – મિથાઇલ ઇથાઇલ) ઑક્ટેન
જવાબ
(B અને C)

પ્રશ્ન 79.

નું IUPAC નામ ………………..
(A) 3,3-ડાયઇથાઇલ – 4 – મિથાઇલ – 5 – (1 – મિથાઇલ ઇથાઇલ) ઑક્ટેન
(B) 3,3-ડાયઇથાઇલ – 4 – મિથાઇલ – 5 – પ્રોપાઇલ ઑક્સ્ટેન
(C) 3,3-ડાયઇથાઇલ – 5 – મિથાઇલ – 4 – (1 – મિથાઇલ ઇથાઇલ) ઑક્ટેન
(D) 6,6-ડાયઇથાઇલ – 4 – આઇસો પ્રોપાઇલ – 5 – મિથાઇલ ઑક્ટેન
જવાબ
(A) 3,3-ડાયઇથાઇલ – 4 – મિથાઇલ – 5 – (1 – મિથાઇલ ઇથાઇલ) ઑક્ટેન

પ્રશ્ન 80.
[CH₃)₃C]₄C નું IUPAC નામ જણાવો.
(A) ટેટ્રા નિયો બ્યુટાઇલ મિથેન
(B) 3, 3 – બીસ (1, 1 – ડાયમિથાઇલ ઇથાઇલ) 2, 2, 4, 4 -ટેટ્રામિથાઇલ પેન્ટેન
(C) ટેટ્રા-તૃતીયક બ્યુટાઇલ મિથેન
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(B) 3, 3 – બીસ (1, 1 – ડાયમિથાઇલ ઇથાઇલ) 2, 2, 4, 4 – ટેટ્રામિથાઇલપેન્ટેન

પ્રશ્ન 81.
નું IUPAC નામ આપો.
(A) 4 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલ પેન્ટ – 4 – ઇન – 1 – આઇન
(B) 2 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલ પેન્ટ – 1 – ઇન – 4 – આઇન
(C) 4 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલ પેન્ટ – 1 – આઇન – 1 – ઇન
(D) 2 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલ પેન્ટ – 4 – આઇન – 1 – ઇન
જવાબ
(B) 2 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલ પેન્ટ – 1 – ઇન – 4 – આઇન

પ્રશ્ન 82.
નું IUPAC નામ જણાવો.
(A) 3-ઇથાઇલ-4, 4 ડાયમિથાઇલ હેપ્ટેન
(B) 4-ઇથાઇલ-5, 5-ડાયમિથાઇલડેકેન
(C) 5-ઇથાઇલ-4, 4 ડાયમિથાઇલ ઑક્સ્ટેન
(D) 3-ઇથાઇલ-4, 4-ડાયમિથાઇલ નોનેન
જવાબ
(B) 4-ઇથાઇલ-5, 5-ડાયમિથાઇલડેકેન

પ્રશ્ન 83.
નું IUPAC નામ જણાવો.
(A) 2, 2, 8, 8, પેન્ટામિથાઇલડેકેન
(B) 2-આઇસો પ્રોપાઇલ, 2-8, 8-ટ્રાય મિથાઇલ હેક્ઝેન
(C) 2, 3, 3, 7, 7 – પેન્ટા મિથાઇલ ઑક્સ્ટેન
(D) 2, 2, 6, 6, 8 – પેન્ટા મિથાઇલ નોનેન
જવાબ
(A) 2, 2, 8, 8, 9 – પેન્ટામિથાઇલડેકેન

પ્રશ્ન 84.
સ્તંભ – A અને સ્તંભ – B ના યોગ્ય વિક્લ્પ જોડો.

(A) (i – d), (ii – b), (iii – a), (iv – b)
(B) (i – e), (ii – d), (iii – c), (iv – d)
(C) (i – e), (ii – d), (iii – a), (iv – b)
(D) (i – d), (ii – e), (iii – a), (iv – b)
જવાબ
(C) (i – e), (ii – d), (iii – a), (iv – b)

પ્રશ્ન 85.

સંયોજનનું IUPAC નામ શું છે ?
(A) 3-સાયનો પેન્ટેન-1, 5-ડાયનાઇટ્રાઇલ
(B) 1, 2, 4 ટ્રાયસાયનો પ્રોપેન
(C) 1, 2, 3 ટ્રાયપ્રોપેન નાઇટ્રાઇલ
(D) 3-સાયનો પેન્ટેન-1, 3-ડાયનાઇટ્રાઇલ
જવાબ
(A) 3-સાયનો પેન્ટેન-1, 5-ડાયનાઇટ્રાઇલ

પ્રશ્ન 86.

નું IUPAC નામ શું છે ?
(A) 4-મિથોક્સિ-2-ઇથોક્સિ-2-ઑન
(B) 2-ઇથોક્સિ-4-મિથોક્સિપેન્ટેન-2-ઑન
(C) 4-મિથોક્સિ-2-ઇથોક્સિપેન્ટેન-3-ઑન
(D) 2-ઇથોક્સિ-4-મિથોક્સિપેન્ટેન-3-ઑન
જવાબ
(D) 2-ઇથોક્સિ-4-મિથોક્સિપેન્ટેન-3-ઑન

પ્રશ્ન 87.
આઇસોબ્યુટાઇલ સમૂહનું બંધારણીય સૂત્ર કયું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 88.
4-મિથાઇલ-પેટ્-2-આઇનમાં કેટલા σ- અને π-બંધ આવેલા છે ?
(A) 15 σ, 2π
(B) 12 σ, 2π
(C) 13 σ, 2π
(D) 14 σ, 2π
જવાબ
(A) 15 σ, 2π

પ્રશ્ન 89.
નું IUPAC નામ ……………….. છે.
(A) 2-ઇથાઇલ, હેક્ત્ર-1-ઇન
(B) 2-ઇથાઇલ-4-મિથાઇલ, પેટ્-1-4-ડાઇન
(C) 2-મિથાઇન,-હે-1-ઇન
(D) 2-મિથાઇલ,-4-ઇથાઇલ,-અસૉ-1-ઇન
જવાબ
(B) 2-ઇથાઇલ-4-મિથાઇલ, પેન્ટ-1-4-ડાઇન

પ્રશ્ન 90.
4-મિથાઇલ હે-5-આઇન-2-ઑનનું બંધારણીય સૂત્ર કયું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 91.
નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 4-બ્રોમો-5-મિથાઇલ-1-એમિનો હેક્ત્ર-2 ઑન
(B) 3-બ્રોમો-4-મિથાઇલપેન્ટેનેમાઇડ
(C) 3-બ્રોમો, 2-મિથાઇન, 5-કિટો હેક્ઝેનામાઇડ
(D) 4-બ્રોમો, 5-મિથાઇલ, 5-હેક્ઝેનામાઇડ
જવાબ
(B) 3-બ્રોમો-4-મિથાઇલપેન્ટેનેમાઇડ

પ્રશ્ન 92.
નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 2-સાયનો-2-મિથાઇલ-4-ઑક્સોપેન્ટેન
(B) 4-સાયનો-4-મિથાઇલ-2-પેન્ટેનોન
(C) 2, 2-ડાયમિથાઇલ-4-ઑન-બ્યુટેનનાઇટ્રાઇલ
(D) 2, 2-ડાયમિથાઇલ-4-ઑન-પેન્ટેનનાઇટ્રાઇલ
જવાબ
(D) 2, 2-ડાયમિથાઇલ-4-ઑન-પેન્ટેનનાઇટ્રાઇલ

પ્રશ્ન 93.
નીચેના સંયોજનનું IUPAC નામ કયું છે ?

(A) 5, 6-ડાયઇથાઇલ-2, 9-ડાયમિથાઇલ-ડેક્-4-ઇન
(B) 6 બ્યુટાઇલ, 5 ઇથાઇલ 3 મિથાઇલ ઑ-4-ઇન
(C) 2, 4 ડાયઇથાઇલ, 2-8 ડાયમિથાઇલ નોન્-4-ઇન
(D) 5, 6 ડાયઇથાઇલ, 2-9 ડાયયિમથાઇલ ડેક્−6-ઇન
જવાબ
(A) 5, 6-ડાયઇથાઇલ-2, 9-ડાયમિથાઇલ-ડેક્-4-ઇન

પ્રશ્ન 94.
IUPAC નામકરણમાં ઇથરનો પૂર્વગ કયો છે ?
(A) આલ
(B) ઓએટ
(C) આલ્કોક્સિ
(D) ઑઇલ
જવાબ
(C) આલ્કોક્સિ

પ્રશ્ન 95.
+E અસર એટલે શું ?
(A) જ્યારે ઇલેક્ટ્રૉનનું સ્થાનાંતર સંપર્કમાં આવતા પ્રક્રિયક તરફ થાય.
(B) જ્યારે ઇલેક્ટ્રૉનનું સ્થાનાંતર સંપર્કમાં આવતા પ્રક્રિયકથી દૂર થાય.
(C) પરમાણુની ઇલેક્ટ્રૉન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં ઓછી હોય.
(D) પરમાણુની ઇલેક્ટ્રૉન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં વધુ હોય.
જવાબ
(A) જ્યારે ઇલેક્ટ્રૉનનું સ્થાનાંતર સંપર્કમાં આવતા પ્રક્રિયક તરફ થાય.

પ્રશ્ન 96.
પરમાણુઓ કે પરમાણુ-સમૂહો જેમાં ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં વધારે હોય તેને …………….. કહે છે.
(A) +I અસર
(B) -I અસર
(C) +E અસર
(D) -E અસર
જવાબ
(B) -I અસર

પ્રશ્ન 97.
CH₃ – CH₂ – CH(CH₂ – CH₂ – CH₃)₂ સંયોજનમાં લાંબી શૃંખલામાં કાર્બન-પરમાણુઓની સંખ્યા કેટલી છે ?
(A) 4
(C) 7
(B) 6
(D) 9
જવાબ
(C) 7

પ્રશ્ન 98.
નીચેના પૈકી કયું સંયોજન કીટોન છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 99.
ઇથાઇલ એસિટેટનું સાચું સૂત્ર કયું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 100.
નીચેના પૈકી 3 – ઇથાઇલ પેન્ટેનનું બંધારણ કયું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 101.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં લાંબી સરળ શૃંખલામાં સૌથી વધુ કાર્બન-પરમાણુઓ હશે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 102.
નીચેનામાંથી કયું IUPAC નામ સાચું નથી ?

જવાબ

પ્રશ્ન 103.
3 મિથાઇલ-પેટ્-3-ઇન-2-ઓલનું સૂત્ર કયું છે ?


જવાબ

પ્રશ્ન 104.
નીચે આપેલા પૈકી કયા સંયોજનનું IUPAC નામ ખોટું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 105.
કૉલમ – Iમાંનાં અણુસૂત્રો અને કૉલમ – IIમાંના તેમના નામને યોગ્ય રીતે જોડતી નીચેના પૈકી કઈ જોડ સાચી છે ?

કોલમ – I	કોલમ – II
(i) CH3COOCH3	(a) બ્યુટેન-1-એમાઇન
(ii) CH3COCH2CH3	(b) બ્યુટેન-2-ઓન
(iii) CH3-CH2-CH2-CHO	(c) બ્યુટેનામાઇડ
(iv) CH3-CH(OH)CH3	(d) પ્રો-2-ઑલ
(v) CH3CH2CH2CONH2	(e) બ્યુટેનાલ
(vi) CH3CH2-CH–-CH2-NH3	(f) મિથાઇલ ઇથેનોએટ

(A) i → d, ii → e, iii → a, iv →f, v → c, vi → b
(B) i → f, ii → b, iii → e, iv → d, v → c, vi →a
(C) i → f, ii → e, iii → b, iv → d, v→ a, vi → c
(D) i → d, ii → c, iii → b, iv → e, v → a, vi → f
જવાબ
(B) i → f, ii → b, iii → e, iv → d, v → c, vi → a

પ્રશ્ન 106.
કોલમ – Iમાં આપેલા બંધારણ અને કોલમ – IIમાં આપેલા IUPAC નામને યોગ્ય રીતે જોડતાં નીચેની કઈ જોડ સાચી છે ?

(A) P → Z, Q → Y, R → W, S →X
(B) P → X, Q → Z, R→ Y, S → W
(C) P → W, Q → X, R→Z, S → Y
(D) P → Y, Q → W, R → X, S → Z
જવાબ
(B) P → X, Q → Z, R → Y, S → W

પ્રશ્ન 107.
નીચેનામાથી સાચાં જોડકાં ક્યાં છે ?

કોલમ – I	કોલમ – II
(i) ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં વધુ	(a) + E અવસ્થા
(ii) ઇલેક્ટ્રોન આકર્ષવાની ક્ષમતા હાઇડ્રોજન કરતાં ઓછી	(b) +1 અવસ્થા
(iii) ઇલેક્ટ્રોનનું સ્થાનાંતર સંપર્કમાં આવતા પ્રક્રિયક તરફ	(c) – E અવસ્થા
(iv) ઇલેક્ટ્રોનનું સ્થાનાંતર સંપર્કમાં આવતા પ્રક્રિયકથી દૂર	(d) – I અવસ્થા

(A) i → d, ii → b, iii → a, iv → c
(B) i → b, ii→ d, iii → c, iv → c
(C) i → a, ii → c, iii → b, iv → d
(D) i → c, ii → a, iii → d, iv → b
જવાબ
(A) i → d, ii> b, iii → a, iv → c

પ્રશ્ન 108.
નીચેના સંયોજનોની કઈ જોડનાં IUPAC નામ સમાન નથી ?


જવાબ

પ્રશ્ન 109.
નીચેનામાંથી કયામાં દીર્ઘતમ કાર્બન શૃંખલા છે ?
(A) આઇસોપેન્ટેન
(B) નિયોપેન્ટેન
(C) 2-મિથાઇલપેન્ટેન
(D) 2, 2-ડાયમિથાઇલ બ્યુટેન
જવાબ
(C) 2-મિથાઇલપેન્ટેન

પ્રશ્ન 110.
\(\mathrm{N} \equiv \stackrel{1}{\mathrm{C}}-\stackrel{2}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\) સંયોજનમાં રહેલા C₁ અને C₂ કાર્બન ઉપર કર્યું સંકરણ થાય છે ?
(A) sp² અને sp²
(B) sp³ અને sp
(C) sp અને sp³
(D) sp અને sp
જવાબ
(C) sp અને sp³

પ્રશ્ન 111.
1, 1, 2, 2 – ટેટ્રાક્લોરો ઇથીન અને ટેટ્રાક્લોરો મિથેનમાં Cl – C – Clનો બંધકોણ અનુક્રમે ………………..
(A) 120° અને 109.5°
(B) 90° અને 109.5°
(C) 109.5° અને 90°
(D) 109.5° અને 120°
જવાબ
(A) 120° અને 109.5°

પ્રશ્ન 112.
નીચેના પૈકી કયું સંયોજન આઇસો પ્રોપાઇલ સમૂહ ધરાવે છે ?
(A) 2, 2, 3, 3 – ટેટ્રામિથાઇલ પેન્ટેન
(B) 2, 2 – ડાયમિથાઇલ પેન્ટેન
(C) 2, 2, 3 – ટ્રાયમિથાઇલ પેન્ટેન
(D) 2 – મિથાઇલ પેન્ટેન
જવાબ
(D) 2 – મિથાઇલ પેન્ટેન

પ્રશ્ન 113.
નીચેના પૈકી કયાં સંયોજનમાં C – H બંધલંબાઇ વધુ છે ?
(A) C₂H₂
(B) C₂H₄
(C) C₂H₆
(D) C₂H₅Br₂
જવાબ
(C) C₂H₆

પ્રશ્ન 114.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં C પરમાણુ ફક્ત sp³ સંકરણ કરીને બધી જ સંકર કક્ષકો બંધમાં વપરાતી હોય છે ?
(A) HCOOH
(B) CH₃CHO
(C) (CH₃)₃ · C-OH
(D) (NH₂)₂-CO
જવાબ
(C) (CH₃)₃ · C-OH

પ્રશ્ન 115.
નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 2 – મિથાઇલ – 2 – બ્યુટેનોઇક ઍસિડ
(B) 3 – મિથાઇલ – 3 – બ્યુટેનોઇક ઍસિડ
(C) 3 – મિથાઇલ બ્યુટેનોઇક ઍસિડ
(D) 2 – મિથાઇલ બ્યુટેનોઇક ઍસિડ
જવાબ
(C) 3 – મિથાઇલ બ્યુટેનોઇક ઍસિડ

પ્રશ્ન 116.
નીચેના સંયોજનનું IUPAC નામ

(A) 4-હાઇડ્રોક્સિ-4-પેન્ટેનોઇક ઍસિડ
(B) 4-હાઇડ્રોક્સિ-3-પેન્ટીનોઇક ઍસિડ
(C) હાઇડ્રોક્સિ પેન્ટોનોઇક ઍસિડ
(D) 4-હાઇડ્રોક્સિ-4-મિથાઇલ-3-ઇન-પેન્ટેનોઇક ઍસિડ
જવાબ
(B)
4-હાઇડ્રોક્સિ-3-પેન્ટીનોઇક ઍસિડ

આથી, IUPAC નામ : 4-હાઇડ્રોક્સિ-3-પેન્ટીનોઇકઍસિડ

પ્રશ્ન 117.
બાઇલસ્ટાઇન કસોટી એ શેના વિશ્લેષણ માટે ઉપયોગી છે ?
(A) Cl
(B) Na
(C) N₂
(D) CO₂
જવાબ
(A) Cl
બાઇલસ્ટાઇન કસોટી : આ કસોટીમાં કૉપર (Cu) ધાતુના નાના ટુકડા ઉપર પદાર્થને લઈ તેને બર્નરના ભૂરા રંગની જ્યોત ઉપર ગરમ કરતાં હેલોજન પરમાણુઓ લીલા રંગની જ્યોતથી સળગે છે.

પ્રશ્ન 118.
CH₂ = CH – CH₂ – CH₂ – C ≡ CH સંયોજનમાં C₂ – C₃ બંધ કયા પ્રકારના સંકરણથી બનેલો છે ?
(A) sp – sp²
(B) sp² – sp³
(C) sp³ – sp
(D) sp² – sp²
જવાબ
(B) sp² – sp³

પ્રશ્ન 119.
સંયોજન CH₃ – O – C₃H₇ અને C₂H₅ – O – C₂H₅ ……………….. ધરાવે છે.
(A) પ્રકાશ સમઘટકતા
(B) શૃંખલા સમઘટકતા
(C) મેટામેરિઝમ
(D) ટોટોમેરિઝમ
જવાબ
(C) મેટામેરિઝમ

પ્રશ્ન 120.
(CN)₄C₂ સંયોજનમાં કાર્બન પરમાણુઓ…..
(A) sp સંકરણવાળા
(B) sp² સંકરણવાળા
(C) sp અને sp² સંકરણવાળા
(D) sp, sp² અને sp³ સંકરણવાળા
જવાબ
(C) sp અને sp² સંકરણવાળા

પ્રશ્ન 121.
CH₃CH = CHCOOC₂H₅નું IUPAC નામ જણાવો.
(A) ઇથાઇલ બ્યુટ-1-એનોએટ
(B) ઇથાઇલ બ્યુટ-2-ઇન-એનોએટ
(C) ઇથાઇલપ્રોપ-2-એનોએટ
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(B) ઇથાઇલ બ્યુટ-2-ઇન-એનોએટ

પ્રશ્ન 122.
કોલ વાયુમાં CH₄ (મિથુન)ના કેટલા ટકા હોય છે ?
(A) 10 – 15%
(B) 25 – 35%
(C) 2 – 5%
(D) 35 – 50%
જવાબ
(B) 25 – 35%

• મિથેનને માર્શ વાયુ પણ કહે છે. કારણ કે તે મર્શી ઍરિયામાંથી પણ મળી આવે છે.
• કોલ વાયુમાં મિથેનના ઘટકોનો વિસ્તાર 25 થી 35% હોય છે.

પ્રશ્ન 123.
CH ≡ C – CH = CH · CH₃ નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) પેન્ટ-1-આઇન-3-ઇન
(B) પેન્ટ-3-ઇન-1-આઇન
(C) પેન્ટ-2-ઇન-3-આઇન
(D) 3-ઇન-પેન્ટ-1-આઇન
જવાબ
(B) પેન્ટ-3-ઇન-1-આઇન
\(\stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H} \equiv \stackrel{2}{\mathrm{C}}-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}=\stackrel{4}{\mathrm{C}} \mathrm{H}-\stackrel{5}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\)
IUPAC નામ : પેન્ટ-3-ઇન-1-આઇન

પ્રશ્ન 124.
C₄H₁₀O અણુસૂત્ર ધરાવતા ઇથરના મેટામર્સની સંખ્યા જણાવો.
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 1
જવાબ
(B) 3
CH₃ · O · CH₂CH₂CH₃
CH₃CH₂ · O · CH₂CH₃
CH₃ · O · CH(CH₃)₂

પ્રશ્ન 125.
C₂BrClFI અણુસૂત્ર ધરાવતા સમઘટકોની સંખ્યા જણાવો.
(A) 3
(B) 4
(C) 5
(D) 6
જવાબ
(D) 6

પ્રશ્ન 126.
વિનાઇલ કાર્બિનોલનું અણુસૂત્ર ……………..
(A) HO – CH₂ – CH = CH₂
(B) CH₃ – CH(OH) = CH₂
(C) CH₃ – CH = CH – OH
(D) CH₃ – C(CH₂OH) = CH₂
જવાબ
(A) HO – CH₂ – CH = CH₂

પ્રશ્ન 127.
નું IUPAC નામ આપો.
(A) ફૉર્માઇલ મિથેનાલ
(B) 1, 2 – ઇથેનડાયાલ
(C) 2 – ઑક્સોઇથેનાલ
(D) 1, 2 ઇથેનડાયોલ
જવાબ
(B) 1, 2 – ઇથેનડાયાલ

પ્રશ્ન 128.
\(\dot{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3, \stackrel{+}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\) અને \(\overline{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\) માં થતા સંકરણ અનુક્રમે કયા છે ?
(A) sp², sp², sp³
(B) sp², sp³, sp³
(C) sp³, sp³, sp²
(D) sp³, sp², sp²
a
(A) sp², sp², sp³

• CH₃ (મિથાઇલ મુક્તમૂલક)માં કાર્બન પરમાણુમાં sp² સંકરણ થયેલું છે અને સમતલીય ભૂમિતી ધરાવે છે. અને તેમાં અસંસ્કૃત 2p₂ કક્ષકમાં એક અયુગ્મિત ઇલેક્ટ્રૉનની હાજરી છે.
• \(\stackrel{\oplus}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\) (મિથાઇલ કાર્બોનિયમ આયન)ને પણ ત્રિકોણીય સમતલ બંધારણ (sp² સંકરણ) દ્વારા મળે છે.
• \(\stackrel{\ominus}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3\) (મિથાઇલ કાર્બોનિયમ આયન) સમચતુલકીય બંધારણ (sp³) અને એક સંસ્કૃત કક્ષક અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 129.
બેન્ઝિનમાં દરેક C – C બંધની બંધલંબાઇ સમાન શા માટે હોય છે ?
(A) સમઘટકતાને લીધે
(B) સસ્પંદન
(C) sp॰ સંકરણ થવાથી
(D) પ્રેરક અસરને લીધે
જવાબ
(B) સસ્પંદન

પ્રશ્ન 130.
કાર્બનિક સંયોજનમાં સસ્પંદન થવાથી તેની ………..
(A) સ્થિરતા ઘટે
(B) સ્થિરતા વધે
(C) રાસાયણિક સક્રિયતા વધે
(D) સક્રિયતા ઘટે
જવાબ
(B) સ્થિરતા વધે

પ્રશ્ન 131.
નું IUPAC નામ આપો.
(A) 2-ઇથાઇલ-2-બ્યુટેનોલ
(B) 3-મિથાઇલપેન્ટેન-3-ઑલ
(C) 1, 1-ડાયઇથાઇલએનોલ
(D) 3-ઇથાઇલ, 3-મિથાઇલ, 3-પેન્ટેનોલ
જવાબ
(B) 3-મિથાઇલપેન્ટેન-3-ઑલ

પ્રશ્ન 132.
નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 2-સાયનો-3-મિથાઇલહેક્ઝેન
(B) 2-ડાયમિથાઇલ-4-સાયનોપેન્ટેન
(C) 4-મિથાઇલ-2-સાયનોહેક્ઝેન
(D) 2-સાયનો-3-મિથાઇલહેક્ઝેન
જવાબ
(C) 4-મિથાઇલ-2-સાયનોહેક્ઝેન

∴ IUPAC નામ : 4-મિથાઇલ-2-સાયનોહેક્ઝેન

પ્રશ્ન 133.
પેન્ટ-4-ઇન-1-આઇનમાં હાજર σ-બંધ અને π-બંધની સંખ્યા કેટલી છે ?
(A) 10, 3
(B) 4, 9
(C) 3, 10
(D) 9, 4
જવાબ
(A) 10, 3
પેન્ટ-4-ઇન-1-આઇન
\(\stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H} \equiv \stackrel{2}{\mathrm{C}}-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{4}{\mathrm{C}} \mathrm{H}=\stackrel{5}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2\)
σ-બંધની સંખ્યા = 4(C – C) + 6(C – H) = 10
π-બંધની સંખ્યા1(C = C) + 2(C ≡ C) = 3

પ્રશ્ન 134.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં sp² – sp² – sp – sp સંકરણ ડા.બા. થી જ.બા. તરફ થાય છે ?
(A) H₂C = CH – C ≡ N
(B) HC ≡ C – C ≡ CH
(C) H₂C = C = C = CH₂
(D) H₂C = CH – CH = CH₂
જવાબ
(A) H₂C = CH – C ≡ N

પ્રશ્ન 135.
નીચે પૈકી સૌથી વધુ સ્થાયી કાર્બનાયન કયો છે ?
(A) (CH₃)₂CH^–
(B) CH₃CH₂^–
(C) (CH₃)₃C^–
(D) C₆H₅CH₂^–
જવાબ
(D) C₆H₅CH₂^–

પ્રશ્ન 136.
મહત્તમ હાઇડ્રોજન બંધ ………………… માં છે.
(A) C₂H₅OH
(B) CH₃ – O – CH₃
(C) (CH₃)₂ C = O
(D) CH₃CHO
જવાબ
(A) C₂H₅OH

પ્રશ્ન 137.
નીચેના પૈકી કયું સંયોજન ફક્ત પ્રાથમિક હાઇડ્રોજન પરમાણુ ધરાવે છે ?
(A) આઇસો બ્યુટેન
(B) પ્રોપાઇન
(C) સાયક્લોહેક્ઝેન
(D) 2,3-ડાયમિથાઇલ-2-બ્યુટેન
જવાબ
(D) 2,3-ડાયમિથાઇલ-2-બ્યુટેન

પ્રશ્ન 138.
નીચેના પૈકી કયું સૌથી વધુ સ્થાયી કાર્બોકેટાયન છે ?
(A) F₃C – CH₂⁺
(B) (CH₃)₂CH⁺
(C) CH₃⁺
(D) F₃C⁺
જવાબ
(B) (CH₃)₂CH⁺
+ I – અસ૨ અનુસાર બે -CH₃ સમૂહ (CH₃)₂CH⁺ સૌથી વધુ કાર્બોકેટાયન છે.

પ્રશ્ન 139.
નું IUPAC નામ ……..
(A) ઍસિટિક એનહાઇડ્રાઇડ
(B) ડાયપ્રોપીયોનિક એનહાઇડ્રાઇડ
(C) પ્રોપેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ
(D) ઇથોક્સિ પ્રોપેનોઇક ઍસિડ
જવાબ
(C) પ્રોપેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ

પ્રશ્ન 140.
નીચેનામાંથી કયું સૌથી વધુ સ્થાયી છે ?
(A) \(\mathrm{Ph}_3 \stackrel{+}{\mathrm{C}}\)
(B) \(\mathrm{Ph}_2 \stackrel{+}{\mathrm{C}} \mathrm{H}\)
(C) \(\mathrm{Ph}_3 \mathrm{CC}^{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2\)
(D) \(\mathrm{Ph}_{\mathrm{P}}^{+}{ }_2\)
જવાબ
(A) \(\mathrm{Ph}_3 \stackrel{+}{\mathrm{C}}\)
\(\mathrm{Ph}_3 \stackrel{+}{\mathrm{C}}\) (ટ્રાયફિનાઇલ મિથાઇલ કેટાયન)માં સસ્પંદન ધરાવત
ત્રણ બેન્ઝિન વલય હોવાથી મહત્તમ સ્થાયી છે.

પ્રશ્ન 141.
CH₄(A), C₂H₆(B) અને CH₃Br(C)ના બંધની સમવિભાજન ઊર્જા (k cal/મોલ ΔH) નો સાચો ક્રમ……
(A) C > B > A
(B) B > C > A
(C) C > A > B
(D) A > B > C
જવાબ
(B) B > C > A

પ્રશ્ન 142.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનમાં sp² સંકરણ નથી ?
(A) CH ≡ C – CH = CH₂
(B) CH ≡ C – CH₂ – CH₃
(C) CH₃ – CH = CH₂
(D) CH₂ = CH – CH₂ – CH₃
જવાબ
(B) CH ≡ C – CH₂ – CH₃

આ બ્યુટ-1-આઇનમાં sp² સંકરણ ધરાવતો કાર્બન નથી.

પ્રશ્ન 143.
C₆H₁₄ અણુસૂત્ર ધરાવતા શક્ય સમઘટકોની સંખ્યા કેટલી છે?
(A) 3
(B) 4
(C) 5
(D) 6
જવાબ
(C) 5

પ્રશ્ન 144.
નીચેના પૈકી CH₃NCનું ખોટું નામ કયું છે ?
(A) એસીટોનાઇટ્રાઇલ
(B) મિથાઇલ આઇસોસાયનાઇડ
(C) મિથાઇલ કાર્બાઇલ એમાઇન
(D) મિથાઇલ આઇસોનાઇટ્રાઇલ
જવાબ
(A) એસીટોનાઇટ્રાઇલ

પ્રશ્ન 145.
વિધાન – A : તૃતીયક કાર્બોનિયમ આયન સામાન્ય રીતે પ્રાથમિક કાર્બોનિયમ આયનની સરખમણીમાં સરળતાથી બને છે.
કારણ – R : હાઇપરકોન્ક્યુગેશન તેમજ પ્રેરક અસરને કારણે વધારાના આલ્કાઇલ સમૂહો તૃતીયક કાર્બોનિયમ આયનની સ્થિરતા વધારે છે.
(A) વિધાન A સાચું છે અને R તેનું કારણ છે.
(B) વિધાન A ખોટું છે.
(C) વિધાન R ખોટું છે.
(D) વિધાન A સાચું છે પણ R તે સમજાવતું નથી.
જવાબ
(A) વિધાન A સાચું છે અને R તેનું કારણ છે.
કાર્બન પરમાણુ પાસે રહેલા વધુ સંખ્યામાં H-૫૨માણુએ સત્પંદન સ્વરૂપમાં અસંતૃપ્તતા વધારે છે. તેમજ હાઇપરકોન્ક્યુગેશન કાર્બોનિયમ આયનની સ્થિરતા વધારે છે.

પ્રશ્ન 146.
નીચે આપેલા સંયોજનમાં કુલ π બંધની સંખ્યા કેટલી ?
C₃H₃ – CH = CH – COOH
(A) 1
(B) 2
(C) 4
(D) 3
જવાબ
(C) 4

પ્રશ્ન 147.
મિથેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડમાં Cનું ટકાવાર પ્રમાણ કેટલું છે ?
(A) 32.43
(B) 64.86
(C) 3.243
(D) 31.43
જવાબ
(A) 32.43
મિથેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ :

પ્રશ્ન 148.
સંયોજન C₃H₆Cl₂ માટે શક્ય બંધારણીય સમઘટકોની સંખ્યા કેટલી થશે ?
(A) 3
(B) 2
(C) 4
(D) સમઘટકો શક્ય નથી.
જવાબ
(C) 4

પ્રશ્ન 149.
નીચેના પૈકી કયો કેન્દ્ર અનુરાગી (Nucleophile) તરીકે વર્તતો નથી ?
(A) CH₃ · CH₂ · NO₂
(B) CH₃ · OH
(C) R · NH₂
(D) CH₃ · O · CH₃
જવાબ
(A) CH₃ · CH₂ · NO₂

પ્રશ્ન 150.
આપેલા C ની ઉત્તેજીત અવસ્થાની ઇલેક્ટ્રોન રચનામાં :
આ ઇલેક્ટ્રોનીય રચના કયા પ્રકારના બંધ બનાવી શકશે ?
(A) માત્ર બે-σ બંધ
(B) માત્ર બે-π બંધ
(C) એક-σ અને 3-π બંધ
(D) બે-σ અને બે-π બંધ
જવાબ
(D) બે-σ અને બે-π બંધ

પ્રશ્ન 151.
કાર્બન-કાર્બન (C – C) અંતર સંદર્ભે નીચે દર્શાવલ સંયોજન માટે કયો વિકલ્પ સાચો ?

(A) a < b < c < d
(B) b < d < c < a
(C) b < a < c < a
(D) d < c < b < a
જવાબ
(B) b < d < c < a

પ્રશ્ન 152.
પ્રક્રિયા CH₃CN CH₃COOH + NH₃ માં કાર્બોનિલ કાર્બનનું સંકરણ બદલાઇને કયું થાય છે ?
(A) sp થી sp²
(B) sp થી sp³
(C) sp² થી sp
(D) sp³ થી sp
જવાબ
(A) sp થી sp²

પ્રશ્ન 153.
(પ્રોપેનાલ, પ્રોપેનોન) અને (પેન્ટેન-3-ઑન, પેન્ટેન-2- ઑન) આ ઉદાહરણો અનુક્રમે કઈ સમઘટકતાના છે ?
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ, મેટામેરિઝમ
(B) મેટામેરિઝમ, સ્થાન
(C) મેટામેરિઝમ, ક્રિયાશીલ સમૂહ
(D) ક્રિયાશીલ સમૂહ, શૃંખલા
જવાબ
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ, મેટામેરિઝમ

પ્રશ્ન 154.
કાર્બનિક સંયોજન કે જેનું અણુસૂત્ર C₄H₁₀O હોય, તેનાં શક્ય કુલ બંધારણીય સમઘટકો કેટલા છે ?
(A) 3
(B) 4
(C) 7
(D) 10
જવાબ
(C) 7

પ્રશ્ન 155.
સ્તંભ – X ને સ્તંભ – Y સાથે સરખાવી સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

સ્તંભ – X	સ્તંભ – Y
(i) મુક્તમૂલક (Free radical)	(a) લુઇસ બેઇઝ
(ii) ઇલેક્ટ્રોન અનુરાગી (Electrophile)	(b) વિધુત તટસ્થ
(iii) કેન્દ્ર અનુરાગી (Nucleophile)	(c) સંયોજકતા કક્ષમાં ઇલેક્ટ્રોન અષ્ટક પૂર્ણ
	(d) લુઇસ એસિડ
	(e) ઇલેક્ટ્રોન અષ્ટક અપૂર્ણ અને સંયોજકતા કક્ષામાં એકી સંખ્યાના ઇલેક્ટ્રોનો
	(f) ઇલેક્ટ્રોન અષ્ટક અપૂર્ણ

(A) (i – b, e) ; (ii – d, f) ; (iii – a, c)
(B) (i – a, c) ; (ii – d, f) ; (iii – b, e)
(C) (i – b, e) ; (ii – a, c) ; (iii – d, f)
(D) (i – d, f); (ii – b, e); (iii – a, c)
જવાબ
(A) (i – b, e) ; (ii – d, f) ; (iii – a, c)

પ્રશ્ન 156.
સ્તંભ – A (પ્રક્રિયા) સ્તંભ – B (નીપજો) સાથે સરખાવી સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

(A) પ્રક્રિયા	(B) નીપજો
(i) CH3 · CH2 · Cl + KOH(aq) → ?	(a) 1, 2 – ડાયક્લોરોઇથેન
(ii) CH3 · CH2 · CH2 · CH3 \( \stackrel{\left[\mathrm{AlCl}_3\right]}{\longrightarrow} \) → ?	(b) ક્લોરોમિથેન
(iii) CH3 · CH2 · Br + આલ્કોહોલિક KOH → ?	(c) બ્યુટેન-2-ઇન
(iv) CH2 = CH2 + Cl2 → ?	(d) ઇથેનોલ
	(e) ક્લોરોઇથેન
	(f) ઇથીન
	(g) આઇસોલ્યુટેન

(A) (i – d), (ii – g), (iii – f), (iv – a)
(B) (i – d), (ii – f), (iii – a), (iv – b)
(C) (i – d), (ii – c), (iii – e), (iv – f)
(D) (i – e), (ii – g), (iii – f), (iv – b)
(A) (i – d), (ii – g), (iii – f), (iv – a)

પ્રશ્ન 157.
નીચે પૈકી કયા પદાર્થમાં 1°, 2°, 3° અને 4° કાર્બન હોય છે ?
(A) 2, 2 – ડાયમિથાઇલ હેકઝેન
(B) 2, 3, 3 – ટ્રાયમિથાઇલ હેકઝેન
(C) 2, 3, 4 – ટ્રાયમિથાઇલ હેકઝેન
(D) 2, 3 – ડાયમિથાઇલ હેકઝેન
જવાબ
(B) 2, 3, 3 – ટ્રાયમિથાઇલ હેકઝેન

પ્રશ્ન 158.
\(\stackrel{4}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{2}{\mathrm{C}} \mathrm{H}=\stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2\) માં C – C બંધ લંબાઈનો ઉતરતો ક્રમ કયો ?
(A) C₂ – C₁ > C₄ – C₃ > C₃ – C₂
(B) C₃ – C₂ > C₂ – C₁ > C₄ – C₃
(C) C₄ – C₃ > C₃ – C₂ > C₂ – C₁
(D) C₄ – C₃ > C₂ – C₁ > C₃ – C₃
જવાબ
(C) C₄ – C₃ > C₃ – C₂ > C₂ – C₁

પ્રશ્ન 159.
C₃H₉Nના સમઘટકો કેટલા થશે ?
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 4
જવાબ
(D) 4

પ્રશ્ન 160.
નીચેના પૈકીમાંથી ઋણ-I અસરનો સાચો ક્રમ ક્યો?
(A) -NO₂ > -CN > -COOH > -OCH₃ > -F
(B) -NO₂ > -COOH > -CN > -F > -OCH₃
(C) -COOH > -CN > -F > -OCH₃ > -NO₂
(D) -NO₂ > -CN > -COOH > -F > -OCH₃
જવાબ
(D) -NO₂ > -CN > -COOH > -F > -OCH₃
– NO₂ > CN > – COOH > – F > – Cl > – Br > -I > -OH – OCH₃ > – C₆H₅ > – H.

પ્રશ્ન 161.
ત્રણ કાર્બન ધરાવતા આલ્ડિહાઇડ પદાર્થ માટે બધા જ કાર્બનનું સંકરણ, σ અને π બંધની સંખ્યા અને તેની સમઘટકતા નક્કી કરો.
(A) (sp³, sp³, sp²)(9σ, 2π) સ્થાન સમઘટકતા
(B) (sp³, sp³, sp³)(9σ, 2π) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
(C) (sp³, sp³, sp²)(9σ, 1π) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
(D) (sp³, sp³, sp²)(9σ, 2π) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
જવાબ
(C) (sp³, sp³, sp²)(9σ, 1π) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા

સમઘટકતા : ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા જોવા મળે.

પ્રશ્ન 162.
નીચે પૈકી કયું ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા ધરાવે છે ?
(A) મિથાઇલ ઇથેનોએટ
(B) ફૉર્માલ્ડિહાઇડ
(C) એસીટાલ્ડિહાઇડ
(D) મિથેનોલ
જવાબ
(A) મિથાઇલ ઇથેનોએટ

પ્રશ્ન 163.
પ્રોપાઇલ સાઇનાઇડમાં σ અને π-બંધની સંખ્યા કેટલી ?
(A) 10σ, 3π
(B) 8σ, 2π
(C) 11σ, 2π
(D) 10σ, 2π
જવાબ
(C) 11σ, 2π

પ્રશ્ન 164.
કયો અણુ સૌથી લાંબી શૃંખલા ધરાવે છે ?
(A) n – હેક્ઝેન
(B) આયસો પેન્ટેન
(C) નિયોહેપ્ટેન
(D) આઈસો હેક્ઝેન
જવાબ
(A) n – હેક્ઝેન

પ્રશ્ન 165.
નીચેનામાંથી કયો ઘટક ઇલેક્ટ્રૉફાઇલ છે ?
(A) H₂O
(B) CN^–
(C) NH₃
(D) SO₃
જવાબ
(D) SO₃

પ્રશ્ન 166.
– નું IUPAC નામ શું થશે ?
(A) 4 – ઇથાઇલ હેક્સ – 4 – ઇન – 2 – ઑલ
(B) 4 – ઇથાઇલ હેક્સ – 2 – ઇન – 2 – ઑલ
(C) 2 – ઇથાઇલ હેક્સ – 2 – ઈન – 4 – ઑલ
(D) 2 – ઇથાઇલ હેક્સ – 4 – ઈન – 2 – ઑલ
જવાબ
(A) 4 – ઇથાઇલ હેક્સ – 4 – ઇન – 2 – ઑલ

પ્રશ્ન 167.
એસીટોન અને પ્રોપ – 1 – ઇન – 2 – ઑલ કયા પ્રકારની સમઘટકતાનાં ઉદાહરણ છે ?
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
(B) ચલરૂપક્તા
(C) મેટામેરિઝમ
(D) સ્થાન સમઘટકતા
જવાબ
(B) ચલરૂપક્તા

પ્રશ્ન 168.
એસિટિલીન (ઇથાઇન) અણુમાં કયું સંકરણ થાય છે ?
(A) sp
(B) dsp²
(C) sp³
(D) sp²
જવાબ
(A) sp

પ્રશ્ન 169.
નું IUPAC નામ ……………. છે.
(A) ફૉર્મિક એનહાઇડ્રાઇડ
(B) ઇથેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ
(C) ઍસિટિક એનહાઇડ્રાઇડ
(D) મિથેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ
જવાબ
(D) મિથેનોઇક એનહાઇડ્રાઇડ

પ્રશ્ન 170.
નીચેના પૈકી કયું સંયોજન સીસ-ટ્રાન્સ સમઘટકો ધરાવે છે?
(A) CH₃ – CHCl – CHO
(B) ClCH = CHCl
(C) ClCH₂ – CH₂Cl
(D) HC ≡ C – Br
જવાબ
(B) ClCH ≡ CHCl

પ્રશ્ન 171.
પેન્ટ-3-ઇન-1-આઇનમાં કેટલા σ (સિગ્મા) અને π – બંધ આવેલા છે ?
(A) 10σ, 3π
(B) 8σ, 3π
(C) 10σ, 4π
(D) 11σ, 2π
જવાબ
(A) 10σ, 3π

પ્રશ્ન 172.
નીચેના પૈકી કયો કેન્દ્રાનુરાગી છે ?
(A) BF₃
(B) SO₃
(C) AlCl₃
(D) H₂O
જવાબ
(D) H₂O

પ્રશ્ન 173.

તો મળતી નીપજ x અને y અનુક્રમે શું હશે ?
(A) પ્રોપીન અને 2, 2-ડાયક્લોરોપ્રોપેન
(B) પ્રોપીન અને 1, 2-ડાયક્લોરોપ્રોપેન
(C) પ્રોપેન અને 1, 2-ડાયક્લોરોપ્રોપેન
(D) પ્રોપાઇન અને 1, 3-ડાયક્લોરોપ્રોપેન
જવાબ
(B) પ્રોપીન અને 1, 2-ડાયક્લોરોપ્રોપેન

પ્રશ્ન 174.
C₄H₁₀O ના શક્ય સમઘટકોની સંખ્યા જણાવો.
(A) 7
(B) 5
(C) 4
(D) 3
જવાબ
(A) 7

પ્રશ્ન 175.
નીચે આપેલા પૈકી ક્રિયાશીલ સમૂહોની સક્રિયતાનો સાચો ક્રમ કયો છે ?
(A) -CONH₂ > -COOR > -NO₂ > -x > -R
(B) -COOR > -CONH₂ > -C ≡ N > -CHO > -CO-
(C) -C ≡ N > -COOH > -NH₂ > COOR > -CONH₂
(D) -CHO > -CONH₂ > -NH₂ > -CO – > -OH
જવાબ
(B) COOR > -CONH₂ > -C ≡ N > -CHO > -CO-

પ્રશ્ન 176.
નીચે દર્શાવેલા વિધાનોમાંથી સાચા વિધાનના ક્રમ દર્શાવી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો. [ઑક્ટોબર-2013]
(1) પ્રોપાઇલ સાયનાઇડનું IUPAC નામ પ્રોપેન નાઇટ્રાઇલ છે.
(2) ડાયઇથાઇલ ઇથરનું IUPAC નામ ઇથોક્સિ ઇથેન છે.
(3) ઇથેનોલ અને વિનાઇલ આલ્કોહોલ ચલરૂપકો છે.
(4) મિથોક્સિ પ્રોપેન અને ઇથોક્સિ ઇથેન મેટામર્સ છે.
(5) 2, 3-ડાયમિથાઇલ બ્યુટ-2-ઇનની સ્થિરતા 2-મિથાઇલ બ્યુટ-2-ઇન કરતાં વધુ છે.
(6) કાર્બોકેટાયનની સ્થિરતાનો ક્રમ 1° < 2° < 3° છે.
(7) વિલોપન ક્રિયામાં કાર્બન પરમાણુનું સંકરણ બદલાતું નથી.
(8) કેન્દ્ર અનુરાગી લૂઇસ એસિડ હોય છે.
(A) 2, 4, 6, 8
(B) 2, 4, 6, 7
(C) 2, 4, 5, 6
(D) 1, 3, 5, 7
જવાબ
(C) 2, 4, 5, 6

પ્રશ્ન 177.
ઇથેનાલ અને વિનાઇલ આલ્કોહોલ કયા પ્રકારની સમઘટકતાના ઉદાહરણ છે ?
(A) મેટામેરિઝમ
(B) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકતા
(C) સ્થાન સમઘટકતા
(D) ચલરૂપકતા
જવાબ
(D) ચલરૂપકતા

પ્રશ્ન 178.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનમાં બધા જ કાર્બન પરમાણુઓનું સંકરણ સમાન નથી ?
(A) ઇથિન
(B) ઇથાઇન
(C) પ્રોપ-1−ઈન
(D) ઇથેન
જવાબ
(C) પ્રોપ-1-ઈન

પ્રશ્ન 179.
કયા અણુમાં C – C બંધલંબાઇ સૌથી વધારે હશે ?
(A) C₂H₂
(B) C₂H₆
(C) C₆H₆
(D) C₂H₄
જવાબ
(B) C₂H₆

પ્રશ્ન 180.
HCOOCH₃નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) ઇથાઇલ મિથેનોએટ
(B) મિથાઇલ મિથેનોએટ
(C) ઇથેનોઇક ઍસિડ
(D) મિથાઇલ ઇથેનોએટ
જવાબ
(B) મિથાઇલ મિથેનોએટ

પ્રશ્ન 181.
નીચેનામાંથી કયા કાર્બો-કેટાયનની સ્થિરતા સૌથી વધારે છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 182.

નું IUPAC નામ કયું છે ?
(A) 4, 4-ડાયબ્યુટાઇલ, 2-મિથાઇલ બ્યુટેન
(B) 5-(2-મિથાઇલ પ્રોપાઇલ) નોનેન
(C) 4-બ્યુટાઇલ, 3-મિથાઇલ ઑક્સ્ટેન
(D) 1, 1-ડાયબ્યુટાઇલ, 2-મિથાઇલ બ્યુટેન
જવાબ
(B) 5-(2-મિથાઇલ પ્રોપાઇલ) નોનેન

પ્રશ્ન 183.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં π બંધની સંખ્યા સૌથી વધારે છે ?
(A) ફૉર્મેમાઇડ
(B) ફૉર્મિક ઍસિડ
(C) ફૉર્મિક એનહાઇડ્રાઇડ
(D) ફૉર્માલ્ડિહાઇડ
જવાબ
(C) ફૉર્મિક એનહાઇડ્રાઇડ

પ્રશ્ન 184.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં કાર્બન પરમાણુનું ટકાવાર પ્રમાણ સૌથી વધારે છે ?
(A) CH₃COOH
(B) CH₃ – CH₂ – CH₃
(C)
(D) C₁₂H₂₂O₁₁
જવાબ
(B) CH₃ – CH₂ – CH₃
CH₃ – CH₂ – CH₃
અણુભાર → 44 ગ્રામ / મોલ
Cના % = \(\frac{3(\mathrm{C}) \times 100}{44}\)
= \(\frac{3(12) \times 100}{44}\) = 81.81 %

પ્રશ્ન 185.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં ક્રિયાશીલ સમૂહ ધરાવતા કાર્બન પરમાણુનું સંકરણ બદલાતું નથી ?
(A) CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH \(\stackrel{\mathrm{Al}_2 \mathrm{O}_3 / \Delta}{\longrightarrow}\) …….
(B) CH₃ – CH = CH₂ + Cl₂ → ……..
(C) CH₃ – CH₂ – I + KOH → …………
(D) CH₃ – CH₂ – CH₂ – Br …….
જવાબ
(C) CH₃ – CH₂ – I + KOH → …………
CH₃ · CH₂ · I + KOH → CH₃CH₂OH + KI

પ્રશ્ન 186.
નીચે આપેલા સંયોજનોની જોડ પૈકી કઈ જોડ sp² સંકૃત કાર્બન પરમાણુ ધરાવતી નથી ?
(A) બ્યુટેનોઇક ઍસિડ અને બ્યુટેનોન
(B) પેન્ટેનામાઇડ અને પેન્ટ – 1 – ઈન
(C) 2 – મિથાઇલપ્રોપેન – 2 – ઑલ અને બ્યુટેન – 2 – ઑલ
(D) બ્યુટેનાલ અને બ્યુટેન – 2 − ઑલ
જવાબ
(C) 2 – મિથાઇલપ્રોપેન – 2 – ઑલ અને બ્યુટેન – 2 – ઑલ

પ્રશ્ન 187.
ક્યું સંયોજન યોગશીલ પ્રક્રિયા આપશે નહીં ?
(A) ઇથાઇન
(B) ઇથેન
(C) ઇથેનાલ
(D) ઇથિન
જવાબ
(B) ઇથેન

પ્રશ્ન 188.
બ્યુટ-1-ઈન અણુમાં આવેલ કાર્બન પરમાણુઓનું સંકરણ કયા પ્રકારનું છે ?
(A) sp²
(B) sp³ અને sp²
(C) sp² અને sp
(D) sp³
જવાબ
(B) sp³ અને sp²

પ્રશ્ન 189.
નીચેના પૈકી કયું સંયોજન π બંધ ધરાવતું નથી ?
(A) CH₃CHO
(B) CH₃COOH
(C) CH₃CONH₂
(D) CH₃CH₂OH
જવાબ
(D) CH₃CH₂OH

પ્રશ્ન 190.
નીચેના પૈકી ક્યો ઇલેક્ટ્રોન અનુરાગી નથી ?
(A) SO₃
(B) NH₃
(C) ⁺CH₃
(D) BF₃
જવાબ
(B) NH₃

પ્રશ્ન 200.
4-મિથાઇલ-હે-5-આઇન-2-ઑનનું બંધારણીય સૂત્ર ક્યું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 201.
C₃H₉Nના કુલ બંધારણીય સમઘટક કેટલા છે ?
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 5
જવાબ
(A) 4

પ્રશ્ન 202.
વિધાન : બ્યુટ્-1-ઈન અને 2 મિથાઇલપ્રોપ-1-ઈન એક- બીજાના સ્થાન-સમઘટક છે.
કારણ : સ્થાન સમઘટક સમાન અણુભાર ધરાવે છે પણ ક્રિયાશીલ સમૂહનું સ્થાન અલગ-અલગ હોય છે.
(A) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે પણ કારણ એ વિધાનની સાચી સમજૂતી નથી.
(B) વિધાન સાચાં છે, પણ કારણ ખોટું છે.
(C) વિધાન ખોટું છે પણ કારણ સાચું છે.
(D) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે અને કારણ એ વિધાનની સાચી સમજૂતી છે.
જવાબ
(C) વિધાન ખોટું છે પણ કારણ સાચું છે.

પ્રશ્ન 203.
IUPAC નામકરણ પ્રણાલી પ્રમાણે ક્રિયાશીલ સમૂહો માટે પ્રાથમિકતાનો સાચો ક્રમ કયો છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 204.
કૉલમ – Iમાં આપેલા પ્રક્રિયા અને કૉલમ – IIમાં આપેલ તેમના નામ યોગ્ય રીતે જોડી સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

(A) (i) → s, (ii) → q, (iii) → p, (iv) → r
(B) (i) → q, (ii) → s, (iii) → p, (iv) → r
(C) (i) → p, (ii) → s, (iii) → r, (iv) → q
(D) (i) → s, (ii) → p, (iii) → q, (iv) → r
જવાબ
(D) (i) → s, (ii) → p, → (iii) → q, (iv) → r

પ્રશ્ન 205.
નીચે આપેલ સંયોજનની જોડ પૈકી કઈ ચલરૂપકતા ધરાવતી નથી ?
(A) પ્રોપેન-2-ઑન અને પ્રોપ-1-ઈન ઑલ
(B) પેન્ટ-2-4-ડાયઑન અને પેન્ટ-3-ઈન-4-ઑલ-2-ઑન
(C) 3-મિથાઇલ પેન્ટેન-2-ઑન અને 3-મિથાઇલ પેન્ટેન-3-ઑલ
(D) ઈથ-1-ઈન-1-ઑલ અને ઈથેનાલ
જવાબ
((A) પ્રોપેન-2-ઑન અને પ્રોપ-1-ઈન ઑલ, (C) 3-મિથાઇલ પેન્ટેન-2-ઑન અને 3-મિથાઇલ પેન્ટેન-3-ઑલ )
3-મિથાઇલ પેન્ટેન-2-ઑન અને 3-મિથાઇલ પેન્ટેન-3-ઑલ

પ્રશ્ન 206.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનમાં દરેક C પરમાણુ ઉપર sp સંકરણ થાય છે ?
(A) CH₃ – CH = CH – CH₃
(B) HC ≡ C – C ≡ CH
(C) CH₃ – C ≡ C – CH₃
(D) બધા જ
જવાબ
(B) HC ≡ C – C ≡ CH

પ્રશ્ન 207.
મિથેન, ઇથીન અને ઇથાઇનમાં સંકરણ અનુક્રમે ……………………. છે.
(A) sp³, sp² અને sp
(B) sp³, sp, sp²
(C) sp², sp³ અને sp
(D) sp, sp², sp³
જવાબ
(A) sp³, sp² અને sp

પ્રશ્ન 208.
નીચેનાનાં સ્થિરતાનો સાચો ઊતરતો ક્રમ ………………… છે.

(A) (i) < (ii) < (iii) (B) (i) > (ii) > (iii)
(C) (iii) > (ii) > (i)
(D) (ii) > (iii) > (i)
જવાબ
(B) (i) > (ii) > (iii)

પ્રશ્ન 209.
આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહોલ અને n-પ્રોપાઇલ આલ્કોહોલ નીચેનામાંથી કોનું ઉદાહરણ છે ?
(A) સ્થાન સમઘટકતા
(B) શૃંખલા સમઘટકતા
(C) ભૌમિતિક સમઘટકતા
(D) વિન્યાસ સમઘટકતા
જવાબ
(A) સ્થાન સમઘટકતા

પ્રશ્ન 210.
1-બ્યુટીનમાં σ-બંધોની સંખ્યા….
(A) 8
(B) 10
(C) 11
(D) 12
જવાબ
(C) 11

તેમાં કુલ 4C + 8H = 12 પરમાણુ
જેથી 11 બંધ σ છે. જેથી આઠ C – H અને ચાર C – C, σ છે. તેમાં એક π બંધ છે.

પ્રશ્ન 211.
H₂C⁴ = ³CH – ²CH₂ – ¹COOH સંયોજનમાં રહેલો કર્યો કાર્બન પરમાણુ સમચતુલકીય ભૌમિતિક રચના ધરાવે છે ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
જવાબ
(B) 2

પ્રશ્ન 212.
(I) ઇથેન, (II) ઇથીન, (III) ઇથાઇન અને (IV) બેઝિનમાં બંધલંબાઇનો સાચો ક્રમ કયો છે ?
(A) I > II > III > IV
(B) I > II > IV > III
(C) I > IV > II > III
(D) III > IV > II > I
જવાબ
(C) I > IV > II > III

પ્રશ્ન 213.

નું IUPAC નામ જણાવો.
(A) 3 – ઇથાઇલ – હેક્ઝ – 2 – ઇન
(B) 3 – પ્રોપાઇલ – 2 – હેક્ઝીન
(C) 3 – પ્રોપાઇલ – 3 – હેક્ઝીન
(D) 4 – ઇથાઇલ – 4 – હેક્ઝીન
જવાબ
(A) 3 – ઇથાઇલ – હેક્સ – 2 – ઇન

પ્રશ્ન 214.
નીચેનામાંથી કયાં C – H બંધની વિયોજન (વિઘટન) ઉષ્મા સૌથી ઓછી છે ?
(A) પ્રાથમિક (1°) C – H બંધ
(B) દ્વિતીયક (2°) C – H બંધ
(C) તૃતીયક (3°) C – H બંધ
(D) આપેલ તમામ
જવાબ
(C) તૃતીયક (3°) C – H બંધ

પ્રશ્ન 215.
CH₃ · C(CH₃)₂ CH₂ CH = CH₂ નું IUPAC નામ આપો.
(A) 2, 2 – ડાયમિથાઇલ – 4 – પેન્ટીન
(B) 4, 4 – ડાયમિથાઇલ – પેન્ટ – 1 – ઇન
(C) 1, 1, 1 – ટ્રાયમિથાઇલ – 3 – બ્યુટીન
(D) 4, 4, 4 – ટ્રાયમિથાઇલ – 1 – બ્યુટીન
જવાબ
(B) 4, 4 – ડાયમિથાઇલ – પેન્ટ – 1 – ઇન

પ્રશ્ન 216.
પ્રોપીઓનીક એસિડના સમઘટકો …………………..
(A) HCOOC₂H₅ અને CH₃COOCH₃
(B) HCOOC₂H₅ અને C₃H₇COOH
(C) CH₃COOCH₃ અને C₃H₇OH
(D) C₃H₇OH અને CH₃COCH₃
જવાબ
(A) HCOOC₂H₅ અને CH₃COOCH₃

પ્રશ્ન 217.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં લીટી દોરેલ કાર્બન પરમાણુ ઉપર sp³ સંકરણ થાય છે ?
(A) CH₃COOH
(B) CH₃ CH₂ – OH
(C) CH₃CONH₂
(D) CH₃ – CH = CH₂
જવાબ
(B) CH₃ CH₂ – OH

પ્રશ્ન 218.
કર્યું સંયોજન દ્વિ-ધ્રુવીય ચાકમાત્રા દર્શાવે છે ?
(A) 1,4-ડાયક્લોરોબેન્ઝિન
(B) 1, 2-ડાયક્લોરોબેન્ઝિન
(C) ટ્રાન્સ-1, 2 ડાયક્લોરોઇથીન
(D) ટ્રાન્સ-2-બ્યુટીન
જવાબ
(B) 1, 2-ડાયક્લોરોબેન્ઝિન

પ્રશ્ન 219.
C – C એક બંધ વચ્ચેનું સૌથી ઓછું અંતર નીચે પૈકી કયા સંયોજનમાં છે ?
(A) CH ≡ C – C ≡ CH
(B) CH ≡ C – CH = CH₂
(C) CH₂ = CH – CH = CH₂
(D) CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₃
જવાબ
(A) CH ≡ C – C ≡ CH

(sp – sp) C – C બંધ વચ્ચેનું અંતર ઓછું હોય છે.

પ્રશ્ન 220.
CH₃CO · CH (CH₃)₂ નું IUPAC નામ ……………….
(A) 2 – મિથાઇલ – 3 – બ્યુટેનોન
(B) 4 – મિથાઇલ આઇસો પ્રોપાઇલ કીટોન
(C) 3 – મિથાઇલ – બ્યુટેન – 2 – ઑન
(D) આઇસો પ્રોપાઇલ મિથાઇલ કીટોન
જવાબ
(C) 3 – મિથાઇલ – બ્યુટેન – 2 – ઑન

પ્રશ્ન 221.

નું નામ ………………….
(A) 4 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલઑક્ટેન
(B) 3 – ઇથાઇલ – 4 – ઇથાઇલ ઑન્ટેન
(C) 2, 3 – ડાયઇથાઇલ હેપ્ટેન
(D) 5 – ઇથાઇલ – 6 – મિથાઇલ ઑન્ટેન
જવાબ
(A) 4 – ઇથાઇલ – 3 – મિથાઇલઑક્ટેન

પ્રશ્ન 222.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનોમાં એક પણ C ઉપર sp² સંકરણ થતું નથી ?
(A) એસીટોન
(B) એસીટેમાઇડ
(C) એસીટોનાઇટ્રાઇલ
(D) એસીટીક ઍસિડ
જવાબ
(C) એસીટોનાઇટ્રાઇલ

પ્રશ્ન 223.

નું IUPAC નામ ………..
(A) 4 – બ્રોમો – 3 – ઇથાઇલ – 1, 4 – પેન્ટાડાઇન
(B) 2 – બ્રોમો – 3 – ઇથાઇલ – 1, 4 – પેન્ટાડાઇન
(C) 2 – બ્રોમો – 3 – ઇથાઇલ – 1, 5 – પેન્ટાડાઇન
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(B) 2 – બ્રોમો – 3 – ઇથાઇલ – 1, 4 – પેન્ટાડાઇન

પ્રશ્ન 224.
અયુગ્મિત ઇલેક્ટ્રૉનની હાજરીને લીધે મુક્તમૂલકો ………………….. બને છે.
(A) રાસાયણિક રીતે સક્રિય
(B) ધનાયન
(C) ઋણાયન
(D) રાસાયણિક રીતે નિષ્ક્રિય
જવાબ
(A) રાસાયણિક રીતે સક્રિય
કારણ કે તેમને અષ્ટક પૂર્ણ કરવા માટે બીજા e^– ની જરૂર છે.

પ્રશ્ન 225.
નીચે પૈકી સૌથી વધુ સ્થાયી કાર્બોકેટાયન કયો છે ?
(A) CH₃C⁺H₂
(B) C⁺H₃
(C) (CH₃)₃C⁺
(D) (CH₃)₂C⁺H
જવાબ
(C) (CH₃)₃C⁺

પ્રશ્ન 226.
(i) I^– (ii) Cl^– (iii) Br^– આયન માટે કેન્દ્રાનુરાગિતાનો ચઢતો ગુણધર્મ.
(A) Cl^– < Br^– < I^–
(B) I^– < Cl^– < Br^–
(C) Br^– < Cl^– < I^–
(D) I^– < Br^– < Cl^–
જવાબ
(A) Cl^– < Br^– < I^–
કેન્દ્રાનુરાગી ગુણધર્મ આવર્તકોષ્ટકમાં ઉપરથી નીચે તરફ જતાં વધે છે. I^– > Br^– > Cl^– > F^–

પ્રશ્ન 227.
નું IUPAC નામ …………………..
(A) 3 – ઇથાઇલ, – 4 – 4 – ડાયમિથાઇલહેપ્ટેન
(B) 1, 1 – ડાયઇથાઇલ, 2 – 2 – ડાયમિથાઇલ પેન્ટેન
(C) 4, 4 – ડાયમિથાઇલ, 5 – 5 – ડાયઇથાઇલ પેન્ટેન
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(A) 3 – ઇથાઇલ, – 4 – 4 – ડાયમિથાઇલહેપ્ટેન

પ્રશ્ન 228.
\(\stackrel{6}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_3-\stackrel{5}{\mathrm{C}} \mathrm{H}=\stackrel{4}{\mathrm{C}} \mathrm{H}-\stackrel{3}{\mathrm{C}} \mathrm{H}_2-\stackrel{2}{\mathrm{C}} \equiv \stackrel{1}{\mathrm{C}} \mathrm{H}\) સંયોજનમાં 1, 3 અને 5માં કાર્બન ઉપર કર્યું સંકરણ થાય છે ?
(A) sp, sp³, sp²
(B) sp, sp², sp³
(C) sp³, sp², sp
(D) sp², sp, sp³
જવાબ
(A) sp, sp³, sp²

પ્રશ્ન 229.
નીચેના કાર્બનાયનોની સ્થિરતાનો સાચો ક્રમ…..

(A) (iv) > (ii) > (iii) > (i)
(B) (i) > (iii) > (ii) > (iv)
(C) (i) > (ii) > (iii) > (iv)
(D) (ii) > (iii) > (iv) > (i)
જવાબ
(B) (i) > (iii) > (ii) > (iv)
જેમ વિદ્યુતઋણતા વધારે હોય તેમ તેવા કાર્બેનાયનની સ્થિરતા વધારે હોય છે અને જેમ કાર્બન વધારે માત્રામાં s-લાક્ષણિકતા ધરાવે તેમ તેની વિદ્યુતઋણતા વધારે હોય છે.

(i) sp > (iii) sp² > (ii) sp² (iv) sp³

પ્રશ્ન 230.
નીચેના કાર્બનાયોનોને તેમની સ્થિરતા પ્રમાણે ઊતરતા ક્રમમાં ગોઠવો.

જવાબ

+I અસર ઘરાવતા સમૂહ કાર્બનાયનોની સ્થિરતા ઘટાડે છે, જ્યારે -I અસર ધરાવતા સમૂહ સ્થિરતા વધારે છે. બેન્ઝાઇલ કાર્બનાયન સસ્પંદનના લીધે વધુ સ્થાયી છે. 2° અને 3° કાર્બોનાયનમાંથી 2° કાર્બોનાયન વધુ સ્થાયી છે. તેથી તેમનો સ્થિરતાનો ઊતરતો ક્રમ નીચે પ્રમાણે છે.

પ્રશ્ન 231.
નીયો પેન્ટેનનું IUPAC નામ લખો.
(A) 2-મિથાઇલબ્યુટેન
(B) 2-મિથાઇલપ્રોપેન
(C) 2, 2-ડાયમિથાઇલપ્રોપેન
(D) 2, 2-ડાયમિથાઇલબ્યુટેન
જવાબ
(C) 2, 2-ડાયમિથાઇલપ્રોપેન

પ્રશ્ન 232.
હેક્ઝેનનું કયું સમઘટક સરખા હાઇડ્રોજન ધરાવતા બે ભાગ પાડે છે ?
(A) 2, 2 – ડાયમિથાઇલબ્યુટેન
(B) 2 – મિથાઇલ પેન્ટેન
(C) 3 – મિથાઇલ પેન્ટેન
(D) 2, 3 – ડાયમિથાઇલબ્યુટેન
જવાબ
(D) 2, 3 – ડાયમિથાઇલબ્યુટેન
(CH₃)₂CH – CH – (CH₃)₂
2, 3 – ડાયમિથાઇલબ્યુટેન

પ્રશ્ન 233.
નીચેના હાઇડ્રોકાર્બનમાં C₂, C₃, C₅ અને C₆ નું સંકરણ અનુક્રમે નીચેનામાંથી ……………….. છે.

(A) sp, sp³, sp² અને sp³
(B) sp³, sp², sp² અને sp
(C) sp, sp², sp² અને sp³
(D) sp, sp², sp³ અને sp²
જવાબ
(A) sp, sp³, sp² અને sp³

પ્રશ્ન 234.
નીચેનાની ઍસિડિક પ્રબળતાનો સાચો ક્રમ…

(A) (III) > (IV) > (II) > (I)
(B) (IV) > (III) > (I) > (II)
(C) (III) > (II) > (I) > (IV)
(D) (II) > (III) > (IV) > (I)
જવાબ
(A) (III) > (IV) > (II) > (I)

• ઋણભાર હંમેશાં ઑક્સિજન પરમાણુ ઉપર છે, તેવાં ઍસિડનો સંયુગ્મી બેઇઝ કાર્બોક્સિલેટ આયન વધુ સ્થાયી છે.

• સંયુગ્મી બેઇઝ વધુ સ્થાયી છે. ( (−) ભાર હંમેશાં ઑક્સિજન પરમાણુ ઉપર ધરાવતો કાર્બોક્સિલેટ આયન). આ કાર્બોક્સિલેટ (બેન્ઝોએટ) આયનની સ્થિરતામાં -CH₃ સમૂહની +I અને હાઇપરકોયુગેશન અસરમાં ઘટાડો કરે છે.

• સંયુગ્મી બેઇઝ ફિનૉક્સાઇડ આયનની સ્થિરતા બેન્ઝોએટ આયનની સસ્પંદન સ્થિરતા કરતાં ઓછી છે. જેથી ઓછો ઍસિડિક તેમાનું -Cl સમૂહ -I અસર દર્શાવી ઍસિડિક ગુણ વધારે છે.

• સંયુગ્મી બેઇઝ ફિનૉક્સાઇડ આયનની સ્થિરતામાં સસ્પંદનથી બેન્ઝોએટ આયનની સ્થિરતામાં થતા વધારાના કરતાં ઓછો છે, જેથી સૌથી ઓછો ઍસિડિક ફિનૉલ છે.
• “સંયુગ્મ બેઇઝની સસ્પંદનથી સ્થિરતામાં થતા વધારા અને સમૂહની પ્રેરક અસરના પરીણામી અસરથી ઍસિડિકતાનો ક્રમ ઉપર પ્રમાણે છે.

પ્રશ્ન 235.
C – H, C – O, C – C અને C = Cના બંધની લંબાઈનો સાચો ચઢતો ક્રમ…..
(A) C – H < C – O < C – C < C = C
(B) C – H < C = C < C – O < C – C
(C) C – C < C = C < C – O < C – H
(D) C – O < C – H < C – C < C = C
જવાબ
(B) C – H < C = C < C – O < C – C

પ્રશ્ન 236.
નીચે આપેલ કાર્બોકેટાયનની સ્થિરતાનો ક્રમ શોધો.

(A) III > II > I
(B) II > III > I
(C) I > II > 1II
(D) III > I > lI
જવાબ
(D) III > I > II

પ્રશ્ન 237.
નીચેનામાંથી કયા કાર્બનિક ઘટકનું સંકરણ તેના દહનથી મળતા CO₂ ના સંકરણ જેવું જ છે ?
(A) ઇથેન
(B) ઇથાઇન
(C) ઇથીન
(D) ઇથેનોલ
જવાબ
(B) ઇથાઇન
ઇથાઇન (HC ≡ CH) અને CO₂ (O = C = O) બંનેમાં sp સંકરણ છે.

પ્રશ્ન 238.
નીચેના સંયોજનોનો વિચાર કરો.

તો નીચેનામાંથી કયામાં હાયપરકોન્ક્યુગેશન થાય છે ?
(A) ફક્ત I માં
(B) માત્ર II માં
(C) ફક્ત III માં
(D) I અને III માં
જવાબ
(C) ફક્ત III માં

ફક્ત બંધારણ (III)માં મુક્ત ઇલેક્ટ્રૉન (·)ની સાથે એકાંતરીય સ્થાને H છે. જેથી (III)માં હાઇપરકોન્ફ્લેગેશનવાળાં બંધારણો દોરી શકાય છે.

પ્રશ્ન 239.
નીચે આપેલામાંથી કયો અણુ સૌથી ઓછી સસ્પંદનીય સ્થિરતા ધરાવે છે ?

જવાબ

સિવાયના બધા જ ઍરોમૅટિક સંયોજનો છે. આ સંયોજન ઍરોમૅટિક ન હોવાથી સૌથી ઓછી સસ્પંદન સ્થિરતા ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 240.
એક પાણીના નમૂનામાં ઋણ આયનોની સાંદ્રતા ppm સ્તર પર નીચે આપેલ છે :
F^– = 10; \(\mathrm{SO}_4^{2-}\) = 100; \(\mathrm{NO}_3^{-}\) = 50
નીચે આપેલા ઋણ આયન/ઋણ આયનો કે જે પાણીના નમૂના પીવા અયોગ્ય બને છે/બનાવે છે.
(A) ફક્ત \(\mathrm{NO}_3^{-}\)
(B) બંને \(\mathrm{SO}_4^{2-}\) અને \(\mathrm{NO}_3^{-}\)
(D) ફક્ત \(\mathrm{SO}_4^{2-}\)
(C) ફક્ત F^–
જવાબ
(C) ફક્ત F^–
પાણીના નમૂનામાં ઋણ આયનનું સ્વીકાર્ય પ્રમાણ
F^– માટે 1 ppm સુધી
\(\mathrm{NO}_3^{-}\) માટે 50 ppm સુધી
\(\mathrm{SO}_4^{2-}\) માટે 500 ppm સુધી

પ્રશ્ન 241.
કોલમ – I અને કૉલમ – II જોડો.

(A) A – P, B – Q, C – R
(B) A – Q, B – R, C – P
(C) A – R, B – P, C – Q
(D) A – R, B – Q, C – P
જવાબ
(C) A – R, B – P, C – Q

પ્રશ્ન 242.
ઇથેનની અણુકોણાત્મકતાના સંદર્ભમાં સાચું વિધાન શોધો.
(A) ઇથેન અણુમાં કાર્બન-કાર્બન બંધની આસપાસ પરિભ્રમણ શક્ય નથી. કારણ કે ઇથેન અણુમાં કાર્બન અને કાર્બન વચ્ચે pi (π) બંધ છે અને ઇથેનનું ગલનબિંદુ ખૂબ જ નીચું છે.
(B) ઇથેન અણુમાં કાર્બન-કાર્બન બંધની આસપાસ પરિભ્રમણ શક્ય નથી. કારણ કે ઇથેન અણુમાં કાર્બન અને કાર્બન વચ્ચે સિગ્મા (σ) બંધ અને pi (π) બંધ એમ બન્ને બંધ આવેલા છે.
(C) ઇથેન અણુમાં કાર્બન-કાર્બન બંધની આસપાસ પરિભ્રમણ શક્ય છે કારણ કે કાર્બન-કાર્બન પરમાણુઓ વચ્ચે સિગ્મા (σ) બંધની નળાકાર સંમિતિ છે.
(D) ઇથેન અણુમાં કાર્બન-કાર્બન બંધની આસપાસ પરિભ્રમણ શક્ય નથી કારણ કે ઇથેન અણુ કાર્બન-કાર્બન પરમાણુની વચ્ચે સિગ્મા (σ) બંધ અને pi (π) બંધ એમ બંને ધરાવે છે અને ઇથેનનું ઉત્કલનબિંદુ ખૂબ ઊંચું છે.
જવાબ
(C) ઇથેન અણુમાં કાર્બન-કાર્બન બંધની આસપાસ પરિભ્રમણ શક્ય છે કારણ કે કાર્બન-કાર્બન પરમાણુઓ વચ્ચે સિગ્મા (σ) બંધની નળાકાર સંમિતિ છે.

પ્રશ્ન 243.
નાઇટ્રોજન પરિમાપન માટેની જેલ્ટાહલ પદ્ધતિ માટે નીચેના આપેલા સંયોજનોમાંથી કયો સુસંગત થશે ?

જવાબ

વલયમાંનો N, -NO₂ સમૂહ \(-\mathrm{N}_2^{+} \mathrm{Cl}^{-}\) જૅલ્ડાહલ કસોટી આપતા નથી.

પ્રશ્ન 244.
એક કાર્બનિક સંયોજન (C_XH_YO_Z) માંના C અને Hના દળ ટકાવારીનો ગુણોત્તર 6 : 1 છે. જો સંયોજન (C_XH_YO_Z) ના એક અણુમાં રહેલા ઓક્સિજનની માત્રા, સંયોજન _XH_Yના એક અણુને સળગાવીને સંપૂર્ણ રીતે CO₂ અને H₂Oમાં રૂપાંતરિત કરવા માટેની જરૂરી માત્રાથી અડધી છે તો સંયોજન C_XH_YO_Zનું પ્રમાણસૂચક સૂત્ર શોધો.
(A) C₃H₆O₃
(B) C₂H₄O
(C) C₃H₄O₂
(D) C₂H₄O₃
જવાબ
(D) C₂H₄O₃
C_XH_Y + (X + \(\frac{Y}{4}\))O₂ → XCO₂ + \(\frac{Y}{2}\)H₂O જે આપેલી
વિગત પ્રમાણે –
Z = \(\frac{1}{2}\) (2X + \(\frac{Y}{2}\))
∴ X = 2, Y = 4, Z = 3

પ્રશ્ન 245.
ડાબાથી જમણા પરમાણુઓ તરફ જતાં નીચે આપેલા અણુઓમાં સંકરણનો ક્રમ sp², sp², sp, sp દર્શાવે છે. જે નીચેનામાંથી શોધો.
(A) CH₃ – CH = CH – CH₃
(B) HC ≡ C – C ≡ CH
(C) CH₂ = CH – CH = CH₂
(D) CH₂ = CH – C ≡ CH
જવાબ
(D) CH₂ = CH – C ≡ CH

પ્રશ્ન 246.
વિસ્થાપકોની – I અસરના સંદર્ભમાં નીચે આપેલામાંથી કર્યું સાચું છે ? (R = આલ્ફાઇલ)
(A) – NR₂ > – OR > – F
(B) – NH₂ < – OR < – F
(C) – NH₂ > – OR > – F
(D) – NR₂ < – OR < – F
જવાબ
(- NR₂ > – OR > – F, (B) – NH₂ < – OR < – F)

પ્રશ્ન 247.
નીચે આપેલ સંયોજનનું IUPAC નામ જણાવો.

(A) 4-બ્રોમો-3-મિથાઇલપેન્ટ-2-ઇન
(B) 2-બ્રોમો-3-મિથાઇલપેન્ટ-3-ઇન
(C) બ્રોમો-3-મિથાઇલ-1,2-ડાયમિથાઇલપ્રોપ-1-ઇન
(D) 3-બ્રોમો-1,2-ડાયમિથાઇલબ્યુટ-1-ઇન
જવાબ
(A) 4-બ્રોમો-3-મિથાઇલપેન્ટ-2-ઇન

પ્રશ્ન 248.
નીચેનાં પૈકી કયો સૌથી પ્રબળ ઍસિડ છે ?
(A) CHBr₃
(B) CH(CN)₃
(C) CHI₃
(D) CHCl₃
જવાબ
(B) CH(CN)₃

• ઉપરના પૈકી બધા વિકલ્પમાં CH(CN)₃ સૌથી પ્રબળ ઍસિડ છે, કારણ કે તેનો સંયુગ્મ બેઇઝ સંસ્પંદન વડે સ્થાયી થાય છે.
  CH(CN)₃ \(\rightleftharpoons\) H⁺ + C^– (CN)₃

• બાકીના અણુમાં આ પ્રકારનું સસ્પંદન જોવા મળતું નથી.

પ્રશ્ન 249.
નીચે આપેલા સંયોજનનું સાચું IUPAC નામ જણાવો.

(A) 5-ક્લોરો-4-મિથાઇલ-1-નાઇટ્રોબેન્ઝિન
(B) 2-મિથાઇલ-5-નાઇટ્રો-1-ક્લોરોબેન્ઝિન
(C) 3-ક્લોરો-4-મિથાઇલ-1-નાઇટ્રોબેન્ઝિન
(D) 2-ક્લોરો-1-મિથાઇલ-4-નાઇટ્રોબેન્ઝિન
જવાબ
(D) 2-ક્લોરો-1-મિથાઇલ-4-નાઇટ્રોબેન્ઝિન

પ્રશ્ન 250.
એક બીકરમાં બે પ્રવાહીઓ આઇસોહેકઝેન તથા 3-મિથાઇલપેન્ટેન મિશ્ર કરેલ છે. એક પ્રવાહી 63° C એ
તથા બીજું પ્રવાહી 60° C ઊકળે છે. તો તેમને છૂટા પાડવા માટેની શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિ જણાવો તથા કયું પ્રવાહી પહેલા છૂટું પડશે ?
(A) વિભાગીય નિસ્યંદન, આઇસોહેકઝેન
(B) સામાન્ય નિસ્યંદન, 3-મિથાઇલપેન્ટેન
(C) વિભાગીય નિસ્યંદન, 3-મિથાઇલપેન્ટેન
(D) સામાન્ય નિસ્યંદન, આઇસોહેકઝેન
જવાબ
(A) વિભાગીય નિસ્યંદન, આઇસોહેકઝેન
જ્યારે બે પ્રવાહી વચ્ચે ઉત્કલનબિંદુમાં 40° C કરતાં ઓછો તફાવત હોય તો તે સમયે વિભાગીય નિસ્યંદન પદ્ધતિ વધારે ઉપયોગી નીવડે છે. અહીં આઇસોહેકઝેન અને 3 – મિથાઇલ પેન્ટેન વચ્ચે ઉત્કલનબિંદુમાં માત્ર 3નો તફાવત છે. આથી આ પ્રવાહીને છૂટું પાડવા માટે વિભાગીય નિસ્યંદન પદ્ધતિ ઉપયોગી નીવડી શકે. આઇસોહેક્ઝેનમાં વધારે શાખા હોવાથી તેનું ઉત્કલનબિંદુ નીચું હશે. આથી પ્રથમ આઇસોહેકઝેન છૂટું પડશે.

પ્રશ્ન 251.
નીચે આપેલામાંથી કયાને કારણે તૃતીયક બ્યુટાઇલ કાર્બોકેટાયન એ દ્વિતીયક બ્યુટાઇલ કાર્બોકેટાયન કરતાં વધારે સ્થિર છે ?
(A) -CH₃ સમૂહોની -R અસર
(B) હાઇપરકૉજ્યુગેશન
(C) -CH₃ સમૂહોની -I અસર
(D) -CH₃ સમૂહોની +R અસર
જવાબ
(B) હાઇપરકૉયુગેશન

હાઇપરકૉન્ફ્લેગેશનમાં ધનવીજભારિત કાર્બન સાથે આલ્કાઇલ સમૂહની સંખ્યામાં વધારો થતા ધનઆયનની સ્થાયિતા વધે છે. અહીં, તૃતીયક બ્યુટાઇલ કાર્બોકેટાયનમાં 9 C-H બંધ છે અને દ્વિતીયક બ્યુટાઇલ કાર્બોકેટાયનમાં 5 C-H બંધ છે. આથી, તૃતીયક બ્યુટાઇલ કાર્બોકેટાયનમાં હાઇપરકૉજ્યુગેશનની અસરના લીધે સ્થાયિતા વધુ છે.

પ્રશ્ન 252.
પેપર ક્રોમેટોગ્રાફીનું ઉદાહરણ એ :
(A) થીન લેયર ક્રોમેટોગ્રાફી (પાતળા સ્તર ક્રોમેટોગ્રાફી)
(B) સ્તંભ ક્રોમેટોગ્રાફી
(C) અધિશોષણ ક્રોમેટોગ્રાફી
(D) વિભાજન ક્રોમેટોગ્રાફી
જવાબ
(D) વિભાજન ક્રોમેટોગ્રાફી
પેપર ક્રોમેટોગ્રાફી એ વિભાજન ક્રોમેટોગ્રાફી (વિતરણ ક્રોમેટોગ્રાફી)નું ઉદાહરણ છે.

પ્રશ્ન 253.
નીચે આપેલા સંયોજનનું IUPAC નામ જણાવો.

(A) 3-બ્રોમો-5-મિથાઇલસાયક્લોપેન્ટેન
(B) 3-બ્રોમો-5-મિથાઇલસાયક્લોપેન્ટેનોઇકઍસિડ
(C) 5-બ્રોમો-5-મિથાઇલસાયક્લોપેન્ટેનોઇકઍસિડ
(D) 4-બ્રોમો-2-મિથાઇલસાયક્લોપેન્ટેનકાર્બોક્સિલિકઍસિડ
જવાબ
(D) 4-બ્રોમો-2-મિથાઇલસાયક્લોપેન્ટેનકાર્બોક્સિલિકઍસિડ