GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 11 p-વિભાગના તત્ત્વો in Gujarati

Solving these GSEB Std 11 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 11 p-વિભાગના તત્ત્વો will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 11 p-વિભાગના તત્ત્વો in Gujarati

નીચેના દરેક પ્રશ્નના ઉત્તર માટે આપેલા વિકલ્પોમાંથી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરી લખો :
પ્રશ્ન 1.
બોરેક્સનું જલીય દ્રાવણ ………………… હોય છે.
(A) તટસ્થ
(B) ઉભયધર્મી
(C) બેઝિક
(D) ઍસિડિક
જવાબ
(C) બેઝિક

પ્રશ્ન 2.
બોરિક ઍસિડ પૉલિમર હોવાનું કારણ…
(A) તેનો ઍસિડિક સ્વભાવ
(B) હાઇડ્રોજન બંધની હાજરી
(C) તેનો એક બેઝિક સ્વભાવ
(D) તેની ભૂમિતિ
જવાબ
(B) હાઇડ્રોજન બંધની હાજરી

પ્રશ્ન 3.
ડાયબોરેનમાં બોરેનના સંકરણનો પ્રકાર કયો છે ?
(A) Sp
(B) sp²
(C) sp³
(D) dsp²
જવાબ
(C) sp³

પ્રશ્ન 4.
ઉષ્મા ગતિશાસ્ત્ર મુજબ કાર્બનનું કયું સ્વરૂપ સૌથી વધુ સ્થાયી છે ?
(A) હીરો
(B) ગ્રેફાઇટ
(C) ફુલેરિન
(D) કોલસો
જવાબ
(B) શૅફાઇટ

પ્રશ્ન 5.
સમૂહ 14 નાં તત્ત્વો –
(A) માત્ર +4 ઑક્સિડેશન અવસ્થા દર્શાવે છે.
(B) +2 અને +4 ઑક્સિડેશન અવસ્થા દર્શાવે છે.
(C) M^2- અને M⁴⁺ આયનો બનાવે છે.
(D) M²⁺ અને M⁴⁺ આયનો બનાવે છે.
જવાબ
(B) +2 અને +4 ઑક્સિડેશન અવસ્થા દર્શાવે છે.

પ્રશ્ન 6.
p-વિભાગનાં તત્ત્વોની સંયોજકતા કક્ષકની ઈલેક્ટ્રોનીય રચના કઈ છે ?
(A) ns² np¹
(B) ns² np⁶
(C) ns² np^{1 – 6}
(D) ns² np^{1 – 5}
જવાબ
(C) ns² np^{1 – 6}

પ્રશ્ન 7.
સમૂહ-13નાં તત્ત્વોની આયનીકરણ એન્થાલ્પીનો સાચો ક્રમ ક્યો છે ?
(A) B > Al > Ga > In > Tl
(B) B < Al < Ga < In < Tl (C) B > Al < Ga > In < Tl (D) B > Al > Ga < In < Tl જવાબ (C) B > Al < Ga > In < Tl

પ્રશ્ન 8.
કયું સંયોજન અકાર્બનિક બેન્ઝિન તરીકે ઓળખાય છે ?
(A) બોરોન
(B) ડાયબોરેન
(C) હેક્ઝા બોરેન
(D) બોરેઝિન
જવાબ
(D) બોરેઝિન

પ્રશ્ન 9.
પૃથ્વીના પોપડામાં કયા તત્ત્વની પ્રાપ્તિની પ્રચુરતા વજનથી બીજા ક્રમે છે ?
(A) કાર્બન
(B) જર્મેનિયમ
(C) સિલિકોન
(D) ઍલ્યુમિનિયમ
જવાબ
(C) સિલિકોન

પ્રશ્ન 10.
કયું મિશ્રણ ઉત્પાદક વાયુ તરીકે જાણીતું છે ?
(A) CO + N₂
(B) CO + H₂
(C) CO + H₂O
(D) O₂ + N₂
જવાબ
(A) CO + N₂

પ્રશ્ન 11.
ZSM-5 નો ઉપયોગ કયો છે ?
(A) પેટ્રોરસાયણમાં સમઘટકીકરણ
(B) હાઇડ્રોકાર્બનનું વિભંજન
(C) આલ્કોહોલમાંથી સીધું ગેસોલીન
(D) બધા જ
જવાબ
(C) આલ્કોહોલમાંથી સીધું ગેસોલીન

પ્રશ્ન 12.
પૃથ્વીના પોપડામાંથી મળતાં તત્ત્વોમાં કેલ્શિયમ કયા ક્રમે આવે છે ?
(A) 4
(B) 6
(C) 3
(D) 5
જવાબ
(D) 5

પ્રશ્ન 13.
Al નિષ્ક્રિય છે, કારણ કે…
(A) તેની વિદ્યુત ધનમયતા વધુ છે.
(B) સપાટી ઉપર Al₂O₃ નું સખત પડ બનાવે છે.
(C) પ્રબળ રિડક્શનકર્તા છે
(D) કૉપર સાથે મિશ્રધાતુ બનાવે છે.
જવાબ
(B) સપાટી ઉપર Al₂O₃ નું સખત પડ બનાવે છે.

પ્રશ્ન 14.
બોરેક્સનું અણુસૂત્ર કયું છે ?
(A) Na₂B₄O₇ · 4H₂O
(B) Na₂B₄O₁₀ · 10H₂O
(C) Na B₄O₇ · 10H₂O
(D) Na₂B₄O₇ · 10H₂O
જવાબ
(D) Na₂B₄O₇ · 10H₂O

પ્રશ્ન 15.
લેડનું મુખ્ય ખનિજ જણાવો.
(A) ઝિંક બ્લેન્ડ
(B) એંગ્લેસાઇટ
(C) ગેલીના
(D) સેરૂસાઇટ
જવાબ
(C) ગેલીના

પ્રશ્ન 16.
સમૂહ-14નાં તત્ત્વો માટે આયનીકરણ એન્થાલ્પીનો ક્રમ જણાવો.
(A) C < Si < Ge < Sn
(B) C > Si < Ge < Sn
(C) C > Si > Ge > Sn
(D) C < Si > Ge > Sn
જવાબ
(C) C > Si > Ge > Sn

પ્રશ્ન 17.
પાંચ સવકિ ધરાવતું સંયોજન આ તત્ત્વ બનાવી શકતું નથી.
(A) Si
(B) Pb
(C) C
(D) બધા જ
જવાબ
(C) C

પ્રશ્ન 18.
કેટેનેશનનો ગુણધર્મ આ તત્ત્વોમાં સરખો જોવા મળે છે.
(A) C, Si
(B) Si Sn
(C) Sn Pb
(D) Ge, Sn
જવાબ
(D) Ge, Sn

પ્રશ્ન 19.
SiO₂ નું બહુરૂપ જણાવો.
(A) ક્વાર્ટ્ઝ
(B) ક્રિસ્ટોબેલાઇટ
(C) ટ્રાયડાયમાઇટ
(D) બધા જ
જવાબ
(D) બધા જ

પ્રશ્ન 20.
ઍસિડિક ઑક્સાઈડને ઓળખાવો.
(A) SiO₂
(B) GeO₂
(C) SnO₂
(D) PbO₂
જવાબ
(A) SiO2₂

પ્રશ્ન 21.
બેઝિક ઑક્સાઈડને ઓળખો.
(A) SiO₂
(B) GeO₂
(C) SnO₂
(D) PbO₂
જવાબ
(D) PbO₂

પ્રશ્ન 22.
કો ઓકસાઈડ ઉભયગુણી તરીકે વર્તે છે ?
(A) SiO₂
(B) GeO₂
(C) SnO₂
(D) PbO₂
જવાબ
(B) GeO₂ અને (C) SnO₂ બંને

પ્રશ્ન 23.
કાર્બન પરમાણુ પાસે આ ગુણ જોવા મળતો નથી.
(A) 4 સહસંયોજક બંધ બનાવે છે.
(B) ચક્રીય રચના ધરાવતાં સંયોજન બનાવે છે.
(C) Pπ – Pπ બંધ બનાવે છે.
(D) dπ – Pπ બંધ બનાવે છે.
જવાબ
(D) dπ – Pπ બંધ બનાવે છે.

પ્રશ્ન 24.
કાર્બનમાં બંધ ઊર્જા વધુ હોવાને કારણે તેમાં આ ગુણ જોવા મળતો નથી.
(A) C સરળ શૃંખલા બનાવી શકે છે.
(B) C ચક્રીય શૃંખલા બનાવી શકે છે.
(C) 4 થી વધુ સવર્ગ આંક ધરાવી શકે છે.
(D) કૅટેનેશનનો ગુણ ધરાવી શકે છે.
જવાબ
(C) 4 થી વધુ સવર્ગ આંક ધરાવી શકે છે.

પ્રશ્ન 25.
C₇₀ ફુલેરિન, ટોલ્યુઈન દ્રાવકમાં ક્યા રંગનું દ્રાવણ આપે છે ?
(A) જાંબલી
(B) નારંગીલાલ
(C) લાલ
(D) પીળો
જવાબ
(B) નારંગીલાલ

પ્રશ્ન 26.
બોરિક એસિડનું અણુસૂત્ર કયું છે ?
(A) B(OH)₃
(B) HBO₃
(C) B₂O₃
(D) H₂BO₃
જવાબ
(A) B(OH)₃

પ્રશ્ન 27.
બોરોનનું કયું સંયોજન HBO₂ સૂત્ર ધરાવે છે ?
(A) બોરિક ઍસિડ
(B) ડાઇબોરિક ઍસિડ
(C) મેટાબોરિક ઍસિડ
(D) હાઇડ્રોજન બોરેટ
જવાબ
(C) મેટાબોરિક ઍસિડ

પ્રશ્ન 28.
નીચેનામાંથી બોરેન’ સંયોજનો કયાં ?
(A) બોરોન હેલાઇડ
(B) બોરોન હાઇડ્રાઇડ
(C) બોરોન ઑક્સાઇડ
(D) બોરોન હાઇડ્રોક્સાઇડ
જવાબ
(B) બોરોન હાઇડ્રાઇડ

પ્રશ્ન 29.
બોરેઝિનની બનાવટમાં ડાઈબોરેનને કયા પદાર્થ સાથે ગરમ કરવામાં આવે છે ?
(A) NH₃
(B) H₂
(C) O₂
(D) H₂O
જવાબ
(A) NH₃

પ્રશ્ન 30.
B₃N₃H₆ કયા પદાર્થનું અણુસૂત્ર છે ?
(A) બોરિક ઍસિડ
(B) બોરોન નાઇટ્રોજન હાઇડ્રાઇડ
(C) બોરોઝિન
(D) બોરોન નાઇટ્રાઇડ
જવાબ
(C) બોરોઝિન

પ્રશ્ન 31.
કાર્બનનું સ્ફટિકમય સ્વરૂપ કયું છે ?
(A) કોલસો
(B) ચારકોલ
(C) કૉક
(D) ફુલેરિન
જવાબ
(D) ફુલેરિન

પ્રશ્ન 32.
ગ્રેફાઇટમાં કાર્બન પરમાણુઓ કયા પ્રકારની સંરચના ધરાવે છે ?
(A) સમચતુલકીય
(B) સમચોરસ
(C) ષટ્કોણીય
(D) અષ્ટફલકીય
જવાબ
(C) ષટ્કોણીય

પ્રશ્ન 33.
હીરામાં કાર્બન પરમાણુઓ કયું સંકરણ ધરાવે છે ?
(A) sp
(B) sp²
(C) sp³
(D) dsp²
જવાબ
(C) sp³

પ્રશ્ન 34.
ગ્રેફાઇટમાં સંકરણનો પ્રકાર જણાવો.
(A) Sp
(B) sp²
(C) sp³
(D) dsp²
જવાબ
(B) sp²

પ્રશ્ન 35.
ગ્રેફાઇટમાં બે નજીકના સ્તરના કાર્બન પરમાણુઓ વચ્ચે કેટલું અંતર છે ?
(A) 1.42A°
(B) 1.35A°
(C) 3.4A°
(D)3.42A°
જવાબ
(C) 3.4A°

પ્રશ્ન 36.
C₆₀ ફુલેરિનનો આકાર કોના જેવો છે ?
(A) ટેનિસબૉલ
(B) બકીબૉલ
(C) ફૂટબૉલ
(D) વૉલીબૉલ
જવાબ
(B) બકીબૉલ

પ્રશ્ન 37.
કાર્બનનું અસ્ફટિકમય સ્વરૂપ કયું ?
(A) કૉક
(B) હીરો
(C) ગ્રેફાઇટ
(D) લેરિન
જવાબ
(A) કૉક

પ્રશ્ન 38.
જલવાયુ (વૉટરગૅસ) કોને કહેવાય ?
(A) CO + N₂
(B) CO₂ + H₂
(C) CO + H₂
(D) CO + O₂
જવાબ
(C) CO + H₂

પ્રશ્ન 39.
ઓર્થોસિલિકેટમાં ઋણ આયન એકમ ક્યો છે ?
(A) SiO₄^-4
(B) SiO₇^-6
(C) Si₃O₇^-6
(D) (SiO₃)_n^-3
જવાબ
(A) SiO₄^-4

પ્રશ્ન 40.
13 મા સમૂહની પરમાણ્વીય ત્રિજ્યામાં અપવાદરૂપ કયું તત્ત્વ છે ?
(A) ગેલિયમ
(B) ઇન્ડિયમ
(C) બોરોન
(D) થેલિયમ
જવાબ
(A) ગેલિયમ

પ્રશ્ન 41.
14 સમૂહનાં કયા તત્ત્વોમાં કેટેનેશનનો ગુણધર્મ સૌથી વધારે છે ?
(A) કાર્બન
(B) Si
(C) Ge
(D) Pb
જવાબ
(A) કાર્બન

પ્રશ્ન 42.
B₂O₃ કયો ગુણધર્મ ધરાવે છે ?
(A) ઍસિડિક
(B) બેઝિક
(C) ઉભયગુણી
(D) કોઈ નહિ
જવાબ
(A) ઍસિડિક

પ્રશ્ન 43.
નીચેનામાંથી કયું તત્ત્વ સૌથી વધુ સ્થાયી +1 ઑક્સિડેશન અવસ્થા ધરાવે છે ?
(A) Al
(B) Ga
(C) Tl
(D) In
જવાબ
(C) Tl

પ્રશ્ન 44.
AlCl₃ અણુ કયા સ્વરૂપે અસ્તિત્વ ધરાવે છે ?
(A) ડાઇમર
(B) પૉલિમર
(C) મોનોમર
(D) એક પણ નહિ
જવાબ
(A) ડાઇમર

પ્રશ્ન 45.
14મા સમૂહનાં તત્ત્વો નીચેનામાંથી કઈ ઑક્સિડેશન અવસ્થા ધરાવે છે ?
(A) + 4
(B) +4 અને +2
(C) M^-2 અને M⁺² આયન
(D) M^-4 અને M⁺⁴ આયન
જવાબ
(B) +4 અને +2

પ્રશ્ન 46.
H₃BO₃ નો ગુણ જણાવો.
(A) મોનોબેઝિક અને પ્રબળ લૂઇસ ઍસિડ
(B) મોનોબેઝિક અને નિર્બળ લૉરી બ્રૉન્સ્ટેડ બેઇઝ
(C) મોનોબેઝિક અને નિર્બળ લૂઇસ ઍસિડ
(D) ટ્રાયબેઝિક અને નિર્બળ લૂઇસ ઍસિડ
જવાબ
(C) મોનોબેઝિક અને નિર્બળ લૂઇસ ઍસિડ

પ્રશ્ન 47.
Al₂O₃ અને Al(OH)₃ ના સંદર્ભમાં ……………….. વિધાન સાચું છે.
(A) બંને ઍસિડિક છે.
(B) બંને બેઝિક છે.
(C) બંને ઉભયગુણધર્મો છે.
(D) Al₂O₃ ઍસિડિક છે, જ્યારે Al(OH)₃ બેઝિક છે.
જવાબ
(C) બંને ઉભયગુણધર્મી છે.

પ્રશ્ન 48.
પોતાના જ પરમાણુઓ pπ – pπ બંધ બનાવવાની ક્ષમતા C થી Pb તરફ જતાં ……………..
(A) ઘટે છે.
(B) વધે છે.
(C) વધે છે અથવા ઘટે છે.
(D) અચળ રહે છે.
જવાબ
(A) ઘટે છે.

પ્રશ્ન 49.
સમૂહ-14 નાં તત્ત્વોના ટેટ્રાહેલાઇડ …………………. આકાર ધરાવે છે.
(A) સમતલીય ચોરસ
(B) અષ્ટલકીય
(C) ત્રિકોણીય દ્વિપિરામિડ
(D) ચતુલકીય
જવાબ
(D) ચતુલકીય

પ્રશ્ન 50.
સિલિકોન્સ ……………………. તરીકે ઉપયોગી છે.
(A) સીલ
(B) ઇલેક્ટ્રિકલ વીજરોધક
(C) ગ્રીઝ
(D) ઉપરોક્ત બધા જ
જવાબ
(D) ઉપરોક્ત બધા જ

પ્રશ્ન 51.
જિપ્સમ અને પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસમાં પાણીના અણુઓની સંખ્યા અનુક્રમે કેટલી છે ?
(A) 5 અને 2
(B) 2 અને \(\frac{1}{2}\)
(C) 7 અને 2
(D) 2 અને 1
જવાબ
(B) 2 અને \(\frac{1}{2}\)
જિપ્સમ : CaSO₄ · 2H₂O
પ્લાસ્ટર ઑફ પૅરિસ : CaSO₄ \(\frac{1}{2}\) H₂O
CaSO₄ · 2HO \(\stackrel{120^{\circ} \mathrm{C}}{\longrightarrow}\) CaSO₄ · \(\frac{1}{2}\) H₂O + \(\frac{3}{2}\) H₂O

પ્રશ્ન 52.
પાયરોફોસ્ફોરિક ઍસિડમાં ફૉસ્ફરસનો ઑક્સિડેશન આંક અને ઍસિડની બેઝિકતા અનુક્રમે કેટલી છે ?
(A) +4 અને ત્રણ
(B) +1 અને ચાર
(C) +5 અને ચાર
(D) +3 અને એક
જવાબ
(C) +5 અને ચાર
પાયરોફૉસ્ફોરિક ઍસિડ : H₄P₂O₇
ધારો કે P નો ઑક્સિડેશનઆંક x હોય તો,
4 × (+1) + 2x + 7 × (-2) = 0
4 + 2x – 14 = 0
x = +5
ઍસિડની બેઝિકતા ચાર છે.

પ્રશ્ન 53.
ડાયબોરેનમાં નજીકના બે H – B – H બંધ….
(A) 60°, 120°
(B) 95°, 120°
(C) 95°, 150°
(D) 120°, 180°
જવાબ
(B) 95°, 120°

• વૈજ્ઞાનિક ડાઇલ્યેએ (Dilthey) 1921માં ડાયબોરેનનું પુલ સ્વરૂપ (Birdge) નું બંધારણ રજૂ કર્યું.
• ચાર હાઇડ્રોજન પરમાણુમાંથી બે ડાબી બાજુ અને બે જમણી બાજુ હોય જે ટર્મિનલ હાઇડ્રોજન કહેવાય છે. જ્યારે બે બોરોન પરમાણુઓ સમાન (એક જ) સમતલમાં રહેલા હોય છે.
• બે હાઇડ્રોજન પરમાણુઓ પુલ બનાવે છે એક ઉપર અને એક નીચે જે બીજા પરમાણુઓને સમાંતર હોય છે.

પ્રશ્ન 54.
જ્યારે પાણીમાં CO₂ પસાર કરવામાં આવે ત્યારે તેમાં નીચેનામાંથી શું હાજર હોય છે ?
(A) H₂CO₃, CO₂
(B) CO₂, CO₃^2-
(C) HCO₃^–, CO₃^2-
(D) CO₂, H₂CO₃, HCO^–₃, CO₃^2-
જવાબ
(D) CO₂, H₂CO₃, HCO^–₃, CO₃^2-
CO₂ની પાણીમાં દ્રાવ્યતા ઓછી છે પણ પાણીમાં CO₂ પસાર કરવાથી સોડાવૉટર (કાર્બોનિક ઍસિડ) બને છે. કાર્બોનિક ઍસિડ (H₂CO₃) દ્વિબેઝિક છે, જલીય દ્રાવણમાં તેનું નીચે પ્રમાણેનાં સંતુલનો ધરાવે છે.

(1) CO_2(aq) + H₂O_(l) \(\rightleftharpoons\) H₂CO_3(aq)
(2) H₂CO_3(aq) + H₂O_(l) \(\rightleftharpoons\) H₃O⁺_(aq) + HCO₃^–_(aq)
(3) HCO₃^–_(aq) + H₂O_(l) \(\rightleftharpoons\) H₃O⁺_(aq) + CO₃O^2-_(aq)
આ રીતે ઉપરનાં ત્રણેય સંતુલનો CO₂ને પાણીમાં પસાર કરવાથી થાય છે. જેથી દ્રાવણમાં H₂CO₃, CO₂, CO₃^2- અને HCO₃^– હાજર હોય છે.

પ્રશ્ન 55.
બોરેક્સ એ સફાઇકર્તા તરીકે ઉપયોગી છે, કારણ કે તે પાણીમાં ઓગળીને આપે છે.
(A) આલ્કલાઇન દ્રાવણ
(B) ઍસિડિક દ્રાવણ
(C) બ્લીચિંગ દ્રાવણ
(D) બેઝિક દ્રાવણ
જવાબ
(A) આલ્કલાઇન દ્રાવણ

• બોરેક્સ એ પાણીમાં ઓગળીને આલ્કલાઇન દ્રાવણ આપે છે.

• આથી બોરેક્સ એ પાણીને પાતળું બનાવવા અને સફાઈકર્તા તરીકે ઉપયોગી છે.

પ્રશ્ન 56.
લેડની મુખ્ય ખનીજનું સ્વરૂપ …………………
(A) નાઇટ્રેટ
(B) ઑક્સાઇડ
(C) સલ્ફાઇટ
(D) સલ્ફાઇડ
જવાબ
(D) સલ્ફાઇડ

પ્રશ્ન 57.
બેરિલ ખનીજમાં રહેલા સિલિકેટ ઋણઆયનમાં પ્રતિ SiO₄ ચતુલક દ્વારા કેટલા 0 પરમાણુની ભાગીદારી થાય છે ?
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 1
જવાબ
(C) 2

પ્રશ્ન 58.
નીચેનામાંથી કઈ ખનિજ Al માટેની નથી ?
(A) ઓર્થોલેઝ
(B) બેરિલ
(C) માઇકા
(D) એંગ્લેસાઇટ
જવાબ
(D) એંગ્લેસાઇટ

પ્રશ્ન 59.
નીચે પૈકી કયું તત્ત્વ p-બ્લોકનું નથી ?
(A) Sr
(B) Po
(C) AS
(D) Ga
જવાબ
(A) Sr

પ્રશ્ન 60.
બેરિલ તે કયા પ્રકારનું સિલિકેટ સંયોજન છે ?
(A) ડાયસિલિકેટ
(B) સ્તરીય સિલિકેટ
(C) ચક્રીય સિલિકેટ
(D) શૃંખલા સિલિકેટ
જવાબ
(C) ચક્રીય સિલિકેટ

પ્રશ્ન 61.
નીચેનામાંથી કયો પદાર્થ પ્રોટોન પ્રત્યે સૌથી વધુ આકર્ષણ ધરાવે છે ?
(A) NH₃
(B) PH₃
(C) AsH₃
(D) SbH₃
જવાબ
(A) NH₃

પ્રશ્ન 62.
ફેલ્ડપાર અને ઝિયોલાઇટમાં કેટલાંક Si⁴⁺ આયનોનું કયા આયન દ્વારા વિસ્થાપન થયેલું હોય છે ?
(A) ઑક્સાઇડ આયન
(B) હાઇડ્રોક્સાઇડ આયન
(C) ઍલ્યુમિનિયમ આયન
(D) પોટૅશિયમ આયન
જવાબ
(C) ઍલ્યુમિનિયમ આયન

પ્રશ્ન 63.
B(OH)₃ ……………….. છે.
(A) લૂઇસ ઍસિડ
(B) લૂઇસ બેઇઝ
(C) બ્રૉફ્ટેડ ઍસિડ
(D) બ્રૉન્સ્ટેડ બેઇઝ
(E) તટસ્થ સંયોજન
જવાબ
(A) લૂઇસ ઍસિડ
કારણ કે તેમાં B ઉપર ખાલી કક્ષક હોવાથી ઇલેક્ટ્રૉન યુગ્મ સ્વીકારીને લૂઇસ ઍસિડ બને છે.

પ્રશ્ન 64.
ડાયબોરેન અને એમોનિયા વચ્ચે પ્રક્રિયાથી શરૂઆતમાં શું બને છે ?
(A) B₂N₄H₁₀
(B) B₂H₆NH₃
(C) બોરેઝોલ
(D) B₂H₆3NH₃
(E) [BH₂ (NH₃)₂⁺] [BH^–₄]
જવાબ
(A) B₂N₄H₁₀

પ્રશ્ન 65.
જ્યારે બ્રોમિનને ઠંડા અને મંદ જલીય NaOH ના દ્રાવણમાં ઉમેરવામાં આવે છે ત્યારે મિશ્રણ ઉકળે છે તો નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાચું નથી ?
(A) પ્રક્રિયા દરમિયાન બ્રોમિન એ ચાર જુદી-જુદી ઑક્સિડેશન અવસ્થામાં હાજર છે.
(B) બ્રોમિનની જુદી-જુદી ઑક્સિડેશન અવસ્થાઓ વચ્ચેનો વધુમાં વધુ તફાવત 5 છે.
(C) અંતિમ મિશ્રણના ઍસિડિફિકેશન દરમિયાન બ્રોમિન પ્રાપ્ત થાય છે.
(D) પ્રક્રિયા દરમિયાન બ્રોમિનનું ડિસપ્રપ્રોરેટેનેશન થાય છે.
જવાબ
(C) અંતિમ મિશ્રણના ઍસિડિફિકેશન દરમિયાન બ્રોમિન પ્રાપ્ત થાય છે.

• ઍસિડિફિકેશન દરમિયાન અંતિમ મિશ્રણ બ્રોમિન આપે છે.
  5NaBrO + NaBrO₃ + 6HCl → 6NaCl + 3Br₂ + 3H₂O
• આથી પ્રક્રિયા દરમિયાન બ્રોમિન એ ચાર જુદી-જુદી ઑક્સિડેશન અવસ્થાઓમાં હાજર છે.
  એટલે કે Br₂ → O NaBrO → +1
  NaBr → -1 NaBrO → +5
• પરિણામે, બધી જ ઑક્સિડેશન અવસ્થાઓ વચ્ચેનો વધુમાં વધુ તફાવત 6 થશે, પરંતુ 5 નહીં.
• અંતિમ મિશ્રણના ઍસિડિફિકેશનથી Br₂ મળે છે.
• પ્રક્રિયા દરમિયાન Br₂ના ડિસપ્રપ્રોરેટેનેશનથી BrO^–, Br^– અને BrO₃^– આયનો આપે છે.

પ્રશ્ન 66.
આયોડિન એ સોડિયમ બોરોહાઇડ્રાઇડ સાથે ઓક્સિડેશન દ્વારા શું આપશે ?
(A) B₂H₆
(B) સોડિયમ હાઇડ્રાઇડ
(C) HI
(D) I₃^–
જવાબ
(A) B₂H₆
આયોડિનનું સોડિયમ બોરોહાઇડ્રેટ સાથે ડાઇગ્લાઇમની હાજરીમાં ઑક્સિડેશનથી ડાયબોરેન આપે છે.

પ્રશ્ન 67.
ડાયબોરેનનું જળવિભાજન કરવાથી મળતી નીપજો કઈ છે ?
(A) B₂O₃ અને H₂
(B) B₂O₃ અને H₃BO₃
(C) ફક્ત H₃BO₃
(D) ફક્ત B₂O₃
(E) H₃BO₃ અને H₂
જવાબ
(E) H₃BO₃ અને H₂
ડાયબોરેનનું જળવિભાજન કરવાથી બોરિક ઍસિડ બને છે અને H₂ વાયુ મુક્ત થાય છે.

પ્રશ્ન 68.
નીચેનામાંથી કયું p-વિભાગનું તત્ત્વ કેટેનેશન દર્શાવતું નથી ?
(A) ટિન
(B) કાર્બન
(C) સિલિકોન
(D) લૅંડ
(E) જર્મેનિયમ
જવાબ
(D) લેંડ

પ્રશ્ન 69.
બેરીલ (પન્ના રત્ન)માં કયા પ્રકારનો સિલિકેટ છે ?
(A) રેખીય સિલિકેટ
(B) શૃંખલા સિલિકેટ
(C) ચક્રીય સિલિકેટ
(D) રિંગ સિલિકેટ
જવાબ
((C) ચક્રીય સિલિકેટ, (D) રિંગ સિલિકેટ)

પ્રશ્ન 70.
ટિન ઑક્સેલેટ (SnC₂O₄) ને ગરમ કરતાં કયા વાયુઓનું મિશ્રણ ઉત્પન્ન થશે ?
(A) CO + CO₂
(B) CO₂ + O₂
(C) CO₂ + O₃
(D) CO + O₂
જવાબ
(A) CO + CO₂

પ્રશ્ન 71.
ઍલ્યુમિનિયમ ક્લોરાઇડનું જલીય દ્રાવણ કેવું હશે ?
(A) ઉભય ગુણધર્મી
(B) તટસ્થ
(C) ઍસિડિક
(D) બેઝિક
જવાબ
(C) ઍસિડિક

પ્રશ્ન 72.
રેડિયો સક્રિય વિકિરણ અટકાવવા માટે કયો પદાર્થ વપરાય છે ?
(A) SiC
(B) WC
(C) CaC₂
(D) Be₄C
જવાબ
(D) Be₄C

પ્રશ્ન 73.
કયું મિશ્રણ ઉત્પાદક વાયુ તરીકે જાણીતું છે ?
(A) O₂ + N₂
(B) CO + H₂
(C) CO + H₂O
(D) CO + N₂
જવાબ
(D) CO + N₂

પ્રશ્ન 74.
ઓજારની ધાર કાઢવા તથા દળવાની ઘંટીમાં કયો પદાર્થ વપરાય છે ?
(A) બેરિલિયમ કાર્બાઇડ
(B) ટંગસ્ટન કાર્બાઇડ
(C) કૅલ્શિયમ કાર્બાઇડ
(D) કાોરેન્ડમ
જવાબ
(D) કાર્બોરેન્ડમ

પ્રશ્ન 75.
મોન્ડ કાર્બોનિલ પદ્ધતિ દ્વારા કઈ ધાતુનું શુદ્ધીકરણ થાય છે ?
(A) Ni
(B) Ge
(C) Sn
(D) Cu
જવાબ
(A) Ni

પ્રશ્ન 76.
ગુણાત્મક પૃથક્કરણમાં બોરેક્સ મણકા કસોટીમાં કયો આયન લીલા રંગનો મણકો દર્શાવે છે ?
(A) Cu²⁺
(B) Mn²⁺
(C) Cr³⁺
(D) Co²⁺
જવાબ
(C) Cr³⁺

પ્રશ્ન 77.
ડાયબોરેનને એમોનિયા સાથે 450K તાપમાને ગરમ કરતાં કયો પદાર્થ બને છે ?
(A) B₃N₃H₆
(B) BN + H₂
(C) B₂N₃H₆
(D) B₃N₂H₆
જવાબ
(A) B₃N₃H₆

પ્રશ્ન 78.
સમૂહ-14 ના ડાયહેલાઇડની સ્થાયિતાનો સાચો ક્રમ ક્યો હશે ?
(A) CX₂ << SiX₂ << GeX₂ << SnX₂ << PbX₂
(B) CX₂ << SiX₂ << GeX₂ << SnX₂ < PbX₂
(C) CX₂ << SiX₂ < GeX₂ << SnX₂ < PbX₂
(D) CX₂ < SiX₂ < GeX₂ < SnX₂ < PbX₂
જવાબ
(B) CX₂ << SiX₂ << GeX₂ << SnX₂ < PbX₂

પ્રશ્ન 79.
ચિનાઈ માટીમાં કયો ઋણ આયન જોવા મળે છે ?
(A) (Si₄O₁₁^6-)_n
(B) \(\left(\mathrm{SiO}_3\right)_n^{2 n-}\)
(C) Si₃O₉^6-
(D) (Si₂O₅^2-)_n
જવાબ
(D) (Si₂O₅^2-)_n

પ્રશ્ન 80.
નીચેમાંથી સિલિકોન્સનું કયું બંધારણ સાચું છે ?

જવાબ

પ્રશ્ન 81.
લોહીની pH નિયંત્રિત રાખવા માટે બરફ પ્રણાલીમાં કયો વાયુ ઉપયોગી છે ?
(A) O₂
(B) N₂
(C) SO₂
(D) CO₂
જવાબ
(D) CO₂

પ્રશ્ન 82.
ઓજારની બનાવટમાં નીચેના કયા પદાર્થનો ઉપયોગ થાય છે ?
(A) WC
(B) SiC
(C) CaC₂
(D) Be₄C
જવાબ
(D) Be₄C

પ્રશ્ન 83.
નીચેનામાંથી કયાં તત્ત્વોના સંયોજનો એરોમેટિક વિસ્થાપન પ્રક્રિયામાં ઉદ્દીપક તરીકે વર્તે છે ?
(A) Ga, Tl
(B) In, Tl
(C) B, Al
(D) Ga, In
જવાબ
(C) B, Al
BF₃ અને AlCl₃ પ્રબળ લૂઇસ ઍસિડ હોવાથી ફ્રિડલ ક્રાફ્ટની આલ્કાઇલેશન અને એસાઈલેશન પ્રક્રિયામાં તેમજ ઇલેક્ટ્રૉન અનુરાગી ઍરોમેટિક વિસ્થાપન પ્રક્રિયામાં ઉદ્દીપક તરીકે વર્તે છે.

પ્રશ્ન 84.
4H₃BO₃ + X \(\stackrel{\Delta}{\longrightarrow}\) Na₂B₄O₇ + 6H₂O + Y સમીકરણમાં X અને Y અનુક્રમે …………………. છે.
(A) NaBO₂, CO₂
(B) Na₂CO₃, CO₂
(C) NaHCO₃, NaBO₂
(D) NaOH, CO₂
જવાબ
(B) Na₂CO₃, CO₂
નીચેની પ્રક્રિયા પ્રમાણે બોરિક ઍસિડ (H₃BO₃)નું NaCO₃ (સોડિયમ કાર્બોનેટ) વડે તટસ્થીકરણ કરીને બોરેક્સ (Na₂B₄O₇) મેળવાય છે.

પ્રશ્ન 85.
ફુલેરિન માટે નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાચું છે ?
(A) ફુલેરિનમાં પાંચ કાર્બનવાળા વીસ વલયો હોય છે.
(B) ફુલેરિન આણ્વીય બંધારણ ધરાવે છે.
(C) ફુલેરિનમાં કાર્બન પરમાણુઓ spૐ સંકરણ ધરાવે છે.
(D) ફુલેરિન કાર્બનનું સાંશ્લેષિત અસ્ફટિકમય સ્વરૂપ છે.
જવાબ
(B) ફુલેરિન આણ્વીય બંધારણ ધરાવે છે.
(A) ફુલેરિનમાં 5 કાર્બનવાળા વીસ વલયો હોય છે જેથી (A) સાચું નથી.
(C) ફુલેરિનમાં દરેક કાર્બન બીજા ત્રણ કાર્બનની સાથે σ બંધથી જોડાયેલ છે અને બાકી રહેલો ઇલેક્ટ્રૉન π બંધ બનાવે છે, જેથી તેમાં કાર્બનનું sp² સંકરણ છે, માટે (C) ખોટું છે.
(D) ફુલેરિન કાર્બનનું સ્ફટિકમય સ્વરૂપ છે, જેથી (D) ખોટું છે. (B) ફુલેરિન આણ્વીય બંધારણ ધરાવે છે, તે C_2n બંધારણ ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 86.
નીચેનામાંથી કયું સંયોજન સંકીર્ણ સંયોજનમાં લિગાન્ડ તરીકે જોડાય છે ?
(A) SnO₂
(B) GeO₂
(C) SiO₂
(D) CO
જવાબ
(D) CO
CO, કાર્બન મોનૉક્સાઇડ તે ધાતુઓને ઇલેક્ટ્રૉન યુગ્મ આપી કાર્બોનિલ લિગાન્ડ તરીકે વર્તે છે. Ni, Fe, Cr, Co વગેરે સંક્રાંતિ ધાતુઓ સાથે CO લિગાન્ડ તરીકે જોડાઈને ધાતુકાર્બોનિલ સંકીર્ણ સંયોજનો બનાવે છે. દા.ત.
Ni + 4CO \(\stackrel{333 \mathrm{~K}-343 \mathrm{~K}}{\longrightarrow}\) [Ni (CO)₄]

પ્રશ્ન 87.
[Ar] 3d¹⁰ 4s² 4p¹ ઈલેક્ટ્રોન રચના કયા તત્ત્વની છે ?
(A) B
(B) Al
(C) Ga
(D) In
જવાબ
(C) Ga
Ga (ગેલેનિયમ) પરમાણુક્રમાંક = 31 ની ઇલેક્ટ્રૉન રચના છે.

પ્રશ્ન 88.
નીચેનામાંથી કયું સંયોજન H – બંધ ધરાવે છે ?
(A) બોરેઝિન
(B) બોરિક ઍસિડ
(C) ડાયબોરેન
(D) બોરેક્સ
જવાબ
(B) બોરિક ઍસિડ
બોરિક ઍસિડ H₃BO₃ અથવા B(OH)₃ માં ધ્રુવીય O^-δ – H^+δ બંધ છે. જેનું H-બંધ ધરાવતું બંધારણ નીચે પ્રમાણે છે.

પ્રશ્ન 89.
નીચેનામાંથી ઝારણકાર્યમાં કયું કાર્બાઈડ ઉપયોગી છે ?
(A) Be₄C
(B) WC
(C) CaC₂
(D) SiC
જવાબ
(C) CaC₂
CaC₂નો ઉપયોગ એસિટિલિન વાયુની બનાવટમાં થાય છે; અને એસિટિલિનનો ઉપયોગ ઝારણકામ (વેલ્ડિંગ)માં થાય છે.

પ્રશ્ન 90.
ચારકોલ અધિશોષણનો ગુણધર્મ ધરાવે છે, કારણ કે ……………..
(A) તે વિદ્યુત અવાહક છે.
(B) તે વિદ્યુતવાહક છે.
(C) તે છિદ્રાળુ છે.
(D) તે અસ્ફટિકમય છે.
જવાબ
(C) તે છિદ્રાળુ છે.

પ્રશ્ન 91.
ઇન્ફ્રારેડ વિંડો પ્રિઝમ તથા લેન્સ બનાવવા કયું તત્ત્વ ઉપયોગી છે ?
(A) સિલિકોન
(B) જર્મેનિયમ
(C) ટિન
(D) લેડ
જવાબ
(B) જર્મેનિયમ

પ્રશ્ન 92.
ગ્રેફાઇટમાં દરેક કાર્બનનું સંકરણ કયા પ્રકારનું છે ?
(A) dsp²
(B) sp
(C) sp²
(D) sp³
જવાબ
(C) sp²

પ્રશ્ન 93.
ZSM-5 નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં ઉપયોગી છે ?
(A) બેન્ઝિનમાંથી ટૉલ્યુઇન
(B) આલ્કોહોલમાંથી પેટ્રોલ
(C) ટૉલ્યુઇનમાંથી બેન્ઝિન
(D) હેપ્ટેનમાંથી ટૉલ્યુઇન
જવાબ
(B) આલ્કોહોલમાંથી પેટ્રોલ

પ્રશ્ન 94.
આલ્કોહોલનું નિર્જલીકરણ કરી સીધું ગેસોલીનમાં રૂપાંતર કરતો ઉદ્દીપક ………………… .
(A) ZSM – 5
(B) ઝિંક સ્ટીઅરેટ
(C) ઝિંક બ્લેન્ડસ
(D) PHBV
જવાબ
(A) ZSM – 5

પ્રશ્ન 95.
હીરામાં કાર્બનના સંકરણનો પ્રકાર કયો છે ?
(A) sp²
(B) Sp
(C) sp³
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(C) sp³

પ્રશ્ન 96.
બેરિલ ખનીજમાં પ્રત્યેક SiO₄^4- માંના કેટલા ઑક્સિજન પરમાણુઓ સહિયારામાં જોડાયેલા છે ?
(A) 2
(B) 3
(C) 1
(D) 4
જવાબ
(A) 2

પ્રશ્ન 97.
શંખજીરું કયા પ્રકારનો સિલિકેટ છે ?
(A) ઓથ્ય-સિલિકેટ
(B) પાયરોસિલિકેટ
(C) દ્વિ-પરિમાણાત્મક સિલિકેટ
(D) વલય સિલિકેટ
જવાબ
(C) દ્વિ-પરિમાણાત્મક સિલિકેટ

પ્રશ્ન 98.
ZSM-5 ઉદ્દીપક કયા ઉધોગમાં ઉપયોગી છે ?
(A) દવા ઉદ્યોગ
(B) પૉલિમર ઉદ્યોગ
(C) રંગ ઉદ્યોગ
(D) પેટ્રોલિયમ ઉદ્યોગ
જવાબ
(D) પેટ્રોલિયમ ઉદ્યોગ

પ્રશ્ન 99.
કાર્બનનું અન્ય પરમાણુ સાથેનું Pπ – pπ કક્ષક સંમિશ્રણ અસરકારક હોતું નથી, જ્યારે ………………. હોય છે.
(A) પરમાણ્વીય કક્ષકો સમાન હોય.
(B) પરમાણ્વીય કક્ષકોના કદ નાના હોય અને પરમાણ્વીય કક્ષકોના કદ મોટા હોય બંને.
(C) પરમાણ્વીય કક્ષકોના કદ નાના હોય.
(D) ૫૨માણ્વીય કક્ષકોના કદ મોટા હોય.
જવાબ
(D) પરમાણ્વીય કક્ષકોના કદ મોટા હોય.

પ્રશ્ન 100.
બકમિન્સ્ટર ફુલેરિનમાં …………………… ધરાવતા કાર્બન હોય છે.
(A) C₄₀
(B) C₁₇
(C) C₇₀
(D) C₆₀
જવાબ
(D) C₆₀

પ્રશ્ન 101.
……………….. નો ઉપયોગ સિક્કા વગેરેની બનાવટના બીબાં બનાવવા માટે થાય છે.
(A) Be₄C
(B) WC
(C) SiC
(D) CaC₂
જવાબ
(B) WC

પ્રશ્ન 102.
કાર્બોજન ……………………. વાયુની ઝેરી અસરનો ભોગ બનેલા દર્દીને કૃત્રિમ શ્વાસોચ્છ્વાસની પ્રક્રિયા માટે વપરાય છે.
(A) CO
(B) SO₂
(C) CO₂
(D) NO
જવાબ
(A) CO

પ્રશ્ન 103.
SiCl₄ ની જળવિભાજનની પ્રક્રિયાથી ………………….. મળે છે.
(A) સિલિકોન્સ
(B) સિલિકોન ડાયૉક્સાઇડ
(C) સિલિસિક ઍસિડ
(D) સિલિકોન ટ્રાયૉક્સાઇડ
જવાબ
(C) સિલિસિક ઍસિડ

પ્રશ્ન 104.
ઝંકના સલ્ફાઇડ ખનીજમાંથી કયું તત્ત્વ સૂક્ષ્મ માત્રામાં મળી આવે છે ?
(A) ગેલિયમ
(B) થેલિયમ
(C) ઇન્ડિયમ
(D) ઍલ્યુમિનિયમ
જવાબ
(C) ઇન્ડિયમ

પ્રશ્ન 105.
નીચેનામાંથી કયાનું બંધારણ નિયમિત ચતુર્ખલકીય છે ?
(A) XeF₄
(B) [Ni(CN)₄]^2-
(C) SF₄
(D) BF₄^–
જવાબ
(D) BF₄^–

પ્રશ્ન 106.
નીચેનામાં ઉભયગુણી કયો છે ?
(A) Na₂O
(B) SO₂
(C) B₂O₃
(D) ZnO
જવાબ
(D) ZnO

પ્રશ્ન 107.
ગ્રેફાઇટ મૃદુ અને લુબ્રીક્ટન્ટ છે, પણ તેને પિગાળવો ઘણો જ મુશ્કેલ છે. ગ્રેફાઇટની આ લાક્ષણિક-વિશિષ્ટ વર્તણૂકનું કારણ ……………….. છે.
(A) તે કાર્બનનો બહુરૂપ છે.
(B) તે અસ્ફટિકમય પદાર્થ છે.
(C) પૉલિમરની જેમ તે ચલિત આણ્વીય દળ ધરાવતા અણુઓ ધરાવે છે.
(D) તેમાં મજબૂત રીતે બંધાયેલા કાર્બન પરમાણુઓની ચક્રીય વિશાળ સ્તરોમાં કાર્બન પરમાણુઓ ગોઠવાયેલા હોય છે અને આ આંતરસ્તરોની વચ્ચે નિર્બળ બંધો હોય છે.
જવાબ
(D) તેમાં મજબૂત રીતે બંધાયેલા કાર્બન પરમાણુઓની ચક્રીય વિશાળ સ્તરોમાં કાર્બન પરમાણુઓ ગોઠવાયેલા હોય છે અને આ આંતરસ્તરોની વચ્ચે નિર્બળ બંધો હોય છે.

પ્રશ્ન 108.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં બ્રોમિનની વર્તણૂક બતાવતું કયું સૌથી સારું વર્ણન છે ?
H₂O + Br₂ → HOBr + HBr
(A) પ્રોટોન સ્વીકારનાર છે.
(B) બંને ઑક્સિડાઇઝ્ડ કે રિફ્યુઝ્ડ થાય છે.
(C) ફક્ત ઑક્સિડાઇઝ્ડ થાય છે.
(D) ફક્ત રિડ્યુસ થાય.
જવાબ
(B) બંને ઑક્સિડાઇઝ્ડ કે રિફ્યુઝ્ડ થાય છે.

આ રીતે Br નો ઑક્સિડેશન આંક 0 થી 1 તરફ વધે છે અને 0 થી −1 તરફ પણ ઘટે છે. તેથી ઑક્સિડાઇઝ તેમજ રિફ્યુઝ્ડ પણ થાય છે.

પ્રશ્ન 109.
એલ્યુમિનિયમ ક્લોરાઇડના જલીય દ્રાવણને સંપૂર્ણ શુષ્ક થાય તેટલું ગરમ કરવાથી …………………… બને.
(A) Al₂Cl₆
(B) Al(OH)Cl₂
(C) Al₂O₃
(D) AlCl₃
જવાબ
(A) Al₂Cl₆

પ્રશ્ન 110.
સિલિકોન ડાયૉક્સાઇડમાં …..
(A) દરેક સિલિકોન પરમાણુ બે ઑકિસજનની સાથે અને દરેક ઑક્સિજન પરમાણુ બે સિલિકોનની સાથે બંધાયેલો છે.
(B) સિલિકોન અને ઑક્સિજન પરમાણુઓની વચ્ચે દ્વિબંધો છે.
(C) સિલિકોન પરમાણુ બે ઑક્સિજન પરમાણુઓની સાથે બંધાયેલ છે.
(D) દરેક સિલિકોન પરમાણુ ચાર ઑક્સિજન પરમાણુઓથી ઘેરાયેલો છે અને દરેક ઑક્સિજન બે સિલિકોન પરમાણુઓની સાથે બંધાયેલો છે.
જવાબ
(D) દરેક સિલિકોન પરમાણુ ચાર ઑક્સિજન પરમાણુઓથી ઘેરાયેલો છે અને દરેક ઑક્સિજન બે સિલિકોન પરમાણુઓની સાથે બંધાયેલો છે.

પ્રશ્ન 111.
સાંદ્ર HNO₃ ની પ્રક્રિયા PbO₂ની સાથે થાય ત્યારે વાયુ છૂટો પડે છે.
(A) NO₂
(B) N₂O
(C) O₂
(D) N₂
જવાબ
(C) O₂

પ્રશ્ન 112.
ડાયબોરેન (B₂H₆)નું બંધારણ ………………….. ધરાવે છે.
(A) ચાર 2c – 2e બંધો અને બે 3c – 2e બંધો
(B) બે 2e – 2e બંધો અને ચાર 3c – 3e બંધો
(C) બે 2e – 2e બંધો અને ચાર 3e – 2e બંધો
(D) ચાર 2e – 2e બંધો અને ચાર 3 – 2e બંધો
જવાબ
(A) ચાર 2c – 2e બંધો 2e બંધો અને બે 3c

બંધારણમાં ચાર B – H બંધ છે,

• જેથી બે પરમાણુ B અને H નાં કેન્દ્રો (center) ચાર છે.
  વળી આપેલ દરેક બંધ બે ઇલેક્ટ્રૉન ધરાવે છે.

• આ બે બંધ ત્રણ કેન્દ્રો (center) B, H, B નાં છે.

પ્રશ્ન 113.
ઍસિડ પ્રબળતાનો સાચો ક્રમ છે.
(A) HClO₄ < HClO₃ < HClO₂ < HClO
(B) HClO < HClO₂ < HClO₃ < HClO₄
(C) HClO₄ < HClO < HClO₂ < HClO₃
(D) HClO₂ < HClO₃ < HClO₄ < HClO
જવાબ
(B) HClO < HClO₂ < HClO₃ < HCO₄

• ઑક્સિઍસિડમાં કેન્દ્રીય પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક વધે છે તેમ શક્તિ વધે છે, તેથી ઍસિડિક શક્તિનો સાચો ક્રમ નીચે પ્રમાણે છે :
• HClO < HClO₂ < HClO₃< HClO₄

પ્રશ્ન 114.
નીચેનામાંથી કયો અણુ ઇલેક્ટ્રોન અપૂર્ણતા ધરાવે છે ?
(A) C₂H₆
(B) PH₃
(C) B₂H₆
(D) SiH₄
જવાબ
(C) B₂H₆

પ્રશ્ન 115.
ધાતુ M વડે +2 અને +4 સ્થિતિનાં બે કલોરાઇડો બને છે. આ કલોરાઈડો માટે સાચું વિધાન નીચેનામાંથી કયું છે ?
(A) નિર્જળ ઇથેનોલમાં MCl₄ ના કરતાં MCl₂વધુ સ્થાયી છે.
(B) MCl₄ ના કરતાં MCl₂ વધારે આયોનિક છે.
(C) MCl₄ ના કરતાં MCl₂ વધારે સરળતાથી જળવિભાજન પામે છે.
(D) MCl₄ ના કરતાં MCl₂ વધારે બાષ્પશીલ છે.
જવાબ
(B) MCl₄ ના કરતાં MCl₂ વધારે આયોનિક છે.
કારણ કે, જેમ ઑક્સિડેશન આંક ઓછો તેમ આયોનિક ગુણ વધારે હોય છે. MCl₄ માં +4 અને MCl₂ માં +2 સ્થિતિ છે.

પ્રશ્ન 116.
Al₂O₃ નું નિર્જળ AlCl₃ માં પરિવર્તન …………………. ને ગરમ કરીને થાય.
(A) Al₂O₃ અને HCl વાયુને
(B) સૂકા Cl₂ માં Al₂O₃ અને કાર્બનના મિશ્રણને
(C) Al₂O₃ ને Cl₂ વાયુ સાથે
(D) ઘન અવસ્થામાં Al₂O₃ને NaCl ની સાથે
જવાબ
(B) સૂકા Cl₂ માં Al₂O₃ અને કાર્બનના મિશ્રણને

પ્રશ્ન 117.
Si, Ge, Sn અને Pb ના ડાયહેલાઇડની સ્થિરતાનો વધતો ક્રમ ……………….
(A) PbX₂ << SnX₂ << GeX₂ << SiX₂
(B) GeX₂ << SiX₂ << SnX₂ << PbX₂
(C) SiX₂ << GeX₂ << SnX₂ << PbX₂
(D) SiX₂ << GeX₂ << PbX₂ << SnX₂
જવાબ
(C) SiX₂ << GeX₂ << SnX₂ << PbX₂
Si, Ge, Sn અને Pb તે એક જ સમૂહ (14માં)નાં તત્ત્વો છે. સમૂહમાં ઉપરથી નીચે જતાં દ્વિસંયોજક સ્થિતિ વધારે સ્થાયી બને છે; જેથી આ MX₂ ની સ્થિરતા ક્રમશઃ વધે છે.

પ્રશ્ન 118.
શૃંખલા સિલિકેટના બંધારણમાં નીચેનામાંથી કયો એનાયન હાજર છે ?
(A) \(\left(\mathrm{SiO}_3^{2-}\right)_n[latex]
(B) [latex]\mathrm{SiO}_7^{6-}[latex]
(C) [latex]\mathrm{SiO}_4^{4-}[latex]
(D) [latex]\left(\mathrm{Si}_2 \mathrm{O}_5^{2-}\right)_n[latex]
જવાબ
(A)[latex]\left(\mathrm{SiO}_3^{2-}\right)_n[latex]

પ્રશ્ન 119.
CO, [latex]\mathrm{CO}_3^{2-}\) અને CO₂ માં C – O બંધલંબાઈનો સાચો ક્રમ ……………………. છે.
(A) CO < \(\mathrm{CO}_3^{2-}\) < CO₂
(B) CO₂ < \(\mathrm{CO}_3^{2-}\) < CO
(C) \(\mathrm{CO}_3^{2-}\) < CO₂ < CO
(D) CO < CO₂ < \(\mathrm{CO}_3^{2-}\)
જવાબ
(D) CO < CO₂ < \(\mathrm{CO}_3^{2-}\)

પ્રશ્ન 120.
નીચેનામાંથી સાચું શું છે ?
(A) બોરિક ઍસિડ પ્રોટોનિક ઍસિડ છે
(B) B₂H₆ · 2NH₃ તે અકાર્બનિક બેન્ઝિન તરીકે જાણીતો છે.
(C) ઘન અવસ્થામાં બેરીલિયમ અને ઍલ્યુમિનિયમ તે બંનેના ક્લોરાઇડોનું બંધારણ પુલ ક્લોરાઇડનું છે.
(D) બેરિલિયમનો સવર્ણાંક છ છે.
જવાબ
(C) ઘન અવસ્થામાં બેરીલિયમ અને ઍલ્યુમિનિયમ તે બંનેના ક્લોરાઇડોનું બંધારણ પુલ ક્લોરાઇડનું છે.

પ્રશ્ન 121.
સરળ શૃંખલાયુક્ત પોલિમર ………………. થી બને છે.
(A) CH₃SiCl₃ નું જળવિભાજન અને પછી સંઘનન પ્રક્રિયાથી
(B) (CH₃)₄Si ના જળવિભાજન પછી યોગશીલ બહુલીકરણથી
(C) (CH₃)₂SiCl₂ નું જળવિભાજન અને પછી સંઘનન બહુલીકરણ કરીને
(D) (CH₃)₃SiCl નું જળવિભાજન અને પછી સંઘનન બહુલીકરણથી
જવાબ
(C) (CH₃)₂SiCl‚ નું જળવિભાજન અને પછી સંઘનન બહુલીકરણ કરીને

પ્રશ્ન 122.
H₄P₂O₂, H₄P₂O₆ અને H₄P₂O₇ માં અનુક્રમે P નું ઑક્સિડેશન સ્થાન છે.
(A) +3, +5, +4
(B) +5, +3, +4
(C) +5, +4, +3
(D) +3, +4, +5
જવાબ
(D) +3, +4, +5

પ્રશ્ન 123.
BF₃, BCl₃ અને BBr₃ની લૂઇસ ઍસિડ તરીકેની ક્ષમતા નીચે દર્શાવેલ ક્રમ પ્રમાણે ઘટતી જાય છે.
(A) BCl₃ > BF₃ > BBr₃
(B) BBr₃ > BCl₃ > BF₃
(C) BBr₃ > BF₃ > BCl₃
(D) BF₃ > BCl₃ > BBr₃
જવાબ
(B) BBr₃ > BCl₃ > BF₃
B અને F વચ્ચેનું p – p કક્ષકોનું સંમિશ્રણ મહત્તમ છે. કારણ કે બન્નેનું કદ લગભગ સરખું છે. આથી ઇલેક્ટ્રૉનની બોરોનમાં ઘટ (BF₃) આંશિક રીતે તટસ્થ થાય છે અને BF₃ લઘુતમ ઍસિડિક ગુણ ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 124.
બોરોન નીચેનામાંથી કયો એનાયન બનાવી શકતો નથી ?
(A) \(\mathrm{BF}_6^{3-}\)
(B) \(\mathrm{BH}_4^{-}\)
(C) \(\mathrm{B}(\mathrm{OH})_4^{-}\)
(D) \(\mathrm{BO}_2^{-}\)
જવાબ
(A) \(\mathrm{BF}_6^{3-}\)
બોરોન બીજા આવર્તમાં છે. બીજા આવર્તમાં d-કક્ષક હોતી નથી 2s, 2p_x, 2p_y અને 2p_z તેમ ચાર જ કક્ષકો હોવાથી Bની સાથે ચારથી વધુ છ બંધ અશક્ય છે તેથી.

પ્રશ્ન 125.
નીચેનામાંથી કયો ઑક્સાઇડ ઉભયધર્મી છે ?
(A) SnO₂
(B) CaO
(C) SiO₂
(D) CO₂
જવાબ
(A) SnO₂
SnO₂ ઉભયધર્મી ઑક્સાઇડ છે. કારણ કે તે ઍસિડ અને બેઇઝ બંને સાથે પ્રક્રિયા કરી અનુવર્તી ક્ષારો આપે છે.

SnO₂ + 2NaOH → Na₂SnO₃ + 2H₂O

પ્રશ્ન 126.
BCl₃, AlCl₃ અને GaCl₃ નાં આયોનિક પ્રકૃતિનો ચઢતો ક્રમ કયો છે ?
(A) BCl₃ < GaCl₃ < AlCl₃
(B) AlCl₃ < BCl₃ < GaCl₃
(C) BCl₃ < AlCl₃ < GaCl₃
(D) GaCl₃ < AlCl₃ < BCl₃
જવાબ
(A) BCl₃ < GaCl₃ < AlCl₃

પ્રશ્ન 127.
નીચેનાની + 1 સ્થિતિનો ચઢતો ક્રમ …………….. .
(A) Al < Ga < In < Tl
(B) Tl < In < Ga < Al
(C) In < Tl < Ga < Al
(D) Ga < In < Al < Tl
જવાબ
(A) Al < Ga < In < Tl

પ્રશ્ન 128.
CaC₂ સાથે N₂ ની પ્રક્રિયા કરતાં મળતી નીપજ ………………. .
(A) CaCN
(B) CaCN₃
(C) Ca₂CN
(D)Ca(CN)₂
જવાબ
(D) Ca(CN)₂
N₂ + CaC₂ \(\stackrel{\Delta}{\longrightarrow}\) Ca(CN)₂ + C

પ્રશ્ન 129.
બોરિક ઍસિડ એ ઍસિડ છે. કારણ કે………
(A) H₂O માંથી OH^– સ્વીકારી H⁺ દૂર કરે.
(B) પાણીના અણુમાંથી H⁺ મેળવે.
(C) H⁺ આયનનું વિસ્થાપન કરે.
(D) H⁺ આયન આપે.
જવાબ
(A) H₂O માંથી OH^– સ્વીકારી H⁺ દૂર કરે.
B(OH)₃ + H₂O \(\rightleftharpoons\) [B(OH)₄]^– + H⁺

પ્રશ્ન 130.
AlF₃ એ ફક્ત KF ની હાજરીમાં HF માં દ્રાવ્ય છે. કારણ કે…
(A) AlH₃
(B) K[AlF₃H]
(C) K₃[AlF₃H₃]
(D) K₃[AlF₆]
જવાબ
(D) K₃[AlF₆]
AlF₃ + 3KF → K₃[AlF₆]

પ્રશ્ન 131.
કાર્બન અને કાર્બન મોનોક્સાઇડની દહન ઉષ્માઓ અનુક્રમે -393.5 અને –283.5 kJ mol^-1 છે. કાર્બન મોનોક્સાઇડની સર્જન ઉષ્મા (J માં) પ્રતિ મોલ શોધો.
(A) 110.5
(B) 676.5
(C) -676.5
(D) -110.5
જવાબ
(D) – 110.5
C_(s) + O_2(g) → CO_2(g), ΔH₁ = – 393.5 કિ.ફૂલ/મોલ
CO_(g) + O_2(g) → CO_2(g), ΔH₂ = – 283.5 કિ.ફૂલ/મોલ
પ્રક્રિયા પ્રમાણે,
C_(s) + \(\frac{1}{2}\) O_2(g) → CO_(g), ΔH = (?)
સમી. (1) અને (2) પરથી
ΔH = ΔH₁ – ΔH₂
= – 393.5 + 283.5
= -110 kJ/mol

પ્રશ્ન 132.
નીચેના પૈકી કયું તત્ત્વ \(\mathrm{MF}_6^{-3}\) આયન બનાવી શકતું નથી ?
(A) B
(B) Al
(C) Ga
(D) In
જવાબ
(D) In

પ્રશ્ન 133.
નીચે આપેલામાંથી કયું એક વિધાન ખોટું છે ?
(A) SnF₄ ની પ્રકૃતિ આયનિક છે.
(B) PbF₄ ની પ્રકૃતિ સહસંયોજક છે.
(C) SiCl₄ નું સરળતાથી જળવિભાજન થઈ શકે છે.
(D) GeX₄(X = F, Cl, B1, I) એ GeX₂ કરતાં વધુ સ્થાયી છે.
જવાબ
(B) PbF₄ ની પ્રકૃતિ સહસંયોજક છે.
Pb²⁺ નાં મોટા કદ અને F^–નાં નાના કદને કારણે PbF₄માં આયોનિક બંધ રચાય છે. અન્ય વિકલ્પો સાચા છે.

પ્રશ્ન 134.
નીચે આપેલી સ્પિસીઝોમાંથી કઇ એક સ્થાયી નથી ?
(A) [SiCl₆]^2-
(B) [SiF₆]^2-
(C) [GeCl₆]^2-
(D) [Sn(OH)₆]^2-
જવાબ
(A) [SiCl₆]^2-
નીચેના કારણોને લીધે [SiCl₆]^– સ્થાયી નથી.
(A) Cl^– અને Si⁺⁴ના અબંધકારક e^– યુગ્મો વચ્ચેનું આકર્ષણ પ્રબળ નથી.
(B) Cl^–નું કદ ખૂબ જ વધુ હોવાથી તે Si⁺⁴ની આસપાસ ગોઠવણી પામી શકતો નથી.

પ્રશ્ન 135.
B₂H₆માં 2-કેન્દ્ર-2-ઇલેક્ટ્રોન અને 3-કેન્દ્ર-2-ઇલેક્ટ્રોન બંધ અનુક્રમે જણાવો.
(A) 2 અને 4
(B) 2 અને 2
(C) 2 અને 1
(D) 4 અને 2
જવાબ
(D) 4 અને 2

પ્રશ્ન 136.
સિલિકોન્સ માટે વિધાન (a) થી (d) પૈકી કયા વિધાન સાચાં છે ?
(a) તેઓ જળવિરાગી સ્વભાવ ધરાવતા પૉલિમર છે.
(b) તે જૈવસુસંગત સ્વભાવ ધરાવે છે.
(c) સામાન્ય રીતે તેઓ ઊંચી ઉષ્મીય સ્થાયિતા તથા નીચી પરાવૈધૃત પ્રબળતા ધરાવે છે.
(d) તેઓ ઑક્સિડેશન પ્રત્યે પ્રતિરોધકતા દર્શાવે છે અને ગ્રીઝની બનાવટમાં વપરાય છે.

(A) (a), (b) અને (d)
(B) (a), (b), (c) અને (d)
(C) (a), (b) અને (c)
(D) (a) અને (b)
જવાબ
(A) (a), (b) અને (d)
સિલિકોન્સ Si-O-Si બંધ ધરાવતા પૉલિમર છે અને જળવિરાગી (જળ અપાકર્ષી) સ્વભાવ ધરાવે છે. તેઓ જૈવસુસંગત સ્વભાવ ધરાવે છે. વળી તેઓ ઊંચી ઉષ્મીય સ્થાયિતા તથા ઊંચી પરાવૈધૃત પ્રબળતા ધરાવે છે. તેઓ ઑક્સિડેશન પ્રત્યે પ્રતિરોધકતા દર્શાવે છે અને ગ્રીઝની બનાવટમાં પણ વપરાય છે.

પ્રશ્ન 137.
સામાન્ય રીતે Al એ +3 ઑક્સિડેશન અવસ્થા બતાવે છે, પણ તેનાથી વિપરીત થેલિયમ એ +1 અને +3 ઑક્સિડેશન અવસ્થા આપે છે. આ વલણ કયા ગુણધર્મના કારણે જોવા મળે છે ?
(A) લેટિસ ઍન્થાલ્પી
(B) લેન્થેનાઇડ સંકોચન
(C) વિકર્ણ સંબંધ
(D) નિષ્ક્રિય યુગ્મ અસર
જવાબ
(D) નિષ્ક્રિય યુગ્મ અસર
નિષ્ક્રિય યુગ્મ અસરને કારણે Tlની +1 ઑક્સિડેશન અવસ્થા વધારે સ્થાયી હોય છે. આમ, Tl એ +1 એ +1 અને +3 અવસ્થા દર્શાવશે.

પ્રશ્ન 138.
કાર્બનનું અપરરૂપ C₆₀ શું ધરાવે છે ?
(A) 20 ષટ્કોણ વલય અને 12 પંચકોણ વલય
(B) 12 ષટ્કોણ વલય અને 20 પંચકોણ વલય
(C) 18 ષટ્કોણ વલય અને 14 પંચકોણ વલય
(D) 16 ષટ્કોણ વલય અને 16 પંચકોણ વલય
Ans.
(A) 20 ષટ્કોણ વલય અને 12 પંચકોણ વલય
C₆₀ અણુમાં 20 ષટ્કોણ વલય તથા 12 પંચકોણીય વલય હોય છે.

પ્રશ્ન 139.
નીચે આપેલા વિધાનોમાંથી સાચું ઓળખી બતાવો.
(a) આઇસક્રીમ અને થીજવેલા ખોરાક માટે CO_2(g)નો ઉપયોગ શીતક તરીકે (રેફ્રિજરન્ટ) થાય છે.
(b) C₆₀ નું બંધારણ, બાર છ કાર્બન ચક્રો અને વીસ પાંચ કાર્બન ચક્રો ધરાવે છે.
(c) ZSM-5 પ્રકારના ઝિયોલાઇટનો ઉપયોગ આલ્કોહોલમાંથી ગેસોલિનમાં રૂપાંતર કરવા થાય છે.
(d) CO એ રંગવિહીન અને ગંધવિહીન વાયુ છે.

(A) ફક્ત (b) અને (c)
(B) ફક્ત (c) અને (d)
(C) ફક્ત (a), (b) અને (c)
(D) ફક્ત (a) અને (c)
જવાબ
(B) ફક્ત (c) અને (d)

• સુધારેલું સાચું વિધાન (a) આઇસક્રીમ અને થીજવેલા ખોરાક માટે પ્રવાહીકૃત CO₂નો ઉપયોગ શીતક તરીકે થાય છે.
• સુધારેલું સાચું વિધાન (b) = C₆₀નું બંધારણ છ કાર્બનચક્રો અને છ પાંચ કાર્બન ચક્રો ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 140.
કાર્બન મોનોક્સાઇડના સંદર્ભમાં નીચે આપેલામાંથી કયું સાચું નથી ?
(A) ઑક્સિહિમોગ્લોબીન કરતાં કાોક્સિહિમોગ્લોબીન (હિમોગ્લોબીન સાથે જોડાયેલ CO) ઓછો સ્થિર છે.
(B) અપૂર્ણ દહનના કારણે તેનું ઉત્પાદન થાય છે.
(C) તે કાર્બોક્સિહિમોગ્લોબીન બનાવે છે.
(D) તે રુધિરમાંના ઑક્સિજન પરિવહન ક્ષમતા ઘટાડે છે.
જવાબ
(A) ઑક્સિહિમોગ્લોબીન કરતાં કાર્બોક્સિહિમોગ્લોબીન (હિમોગ્લોબીન સાથે જોડાયેલ CO) ઓછો સ્થિર છે.
કાર્બોક્સિહિમોગ્લોબીન ઑક્સિજનહિમોગ્લોબીન સંકીર્ણ કરતાં 300 ગણું વધુ સ્થાયી છે.