GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 4 રાસાયણિક ગતિકી in Gujarati

Solving these GSEB Std 12 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 4 રાસાયણિક ગતિકી will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 4 રાસાયણિક ગતિકી in Gujarati

પ્રશ્ન 1.
પ્રક્રિયાવેગનો SI એક્મ ક્યો છે ?
(A) mol L^-1
(B) mol L^-1 s⁻¹
(C) mol
(D) mol m^-3s^-1
જવાબ
(D) mol m^-3s^-1

પ્રશ્ન 2.
પ્રક્રિયાનો વેગ નીચેનામાંથી શાના ઉપર આધાર રાખે છે ?
(A) પ્રક્રિયકનું દળ
(B) પ્રક્રિયકના સક્રિય જથ્થા
(C) પ્રક્રિયકનો તુલ્ય ભાર
(D) (A) અને (B)
જવાબ
(B) પ્રક્રિયકના સક્રિય જથ્થા

પ્રશ્ન 3.
આર્ટેનિયસના સમીકરણ k = Ae\(-\frac{\mathrm{E}_a}{\mathrm{RT}} \) માટે નીચેનામાંથી કર્યું વિધાન સાચું નથી ?
(A) k અને Tની વચ્ચે જથ્થાત્મક ખ્યાલ આપે છે.
(B) E_a તેમ k વધે છે.
(C) જો E_a = 0 તો k = A થાય.
(D) T ∝ k ∝ \(\frac{1}{\mathrm{~A}} \)
જવાબ
(B) E_a વધે તેમ k વધે છે,

પ્રશ્ન 4.
પ્રક્રિયાવેગના પહેલાં ઋણ નિશાની નીચેનામાંથી શું દર્શાવે છે ?
(A) પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા સમય સાથે ઘટે છે.
(B) સમય સાથે પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતા વધે છે.
(C) સમય સાથે પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતા ઘટે છે.
(D) સમય સાથે પ્રક્રિયાની ગતિજ ઊર્જા ઘટે છે.
જવાબ
(C) સમય સાથે પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતા ઘટે છે.

પ્રશ્ન 5.
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયા એટલે ………………………….
(A) પ્રક્રિયાનો વેગ = 0 હોય તેવી પ્રક્રિયા
(B) શૂન્ય તાપમાને થતી પ્રક્રિયા
(C) પ્રક્રિયાવેગ = વેગ અચળાંક k હોય તેવી પ્રક્રિયા
(D) એવી પ્રક્રિયા કે જેમાં રાસાયણિક પ્રક્રિયામાં નીપજો બનતી નથી.
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાવેગ = વેગ અચળાંક : હોય તેવી પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 6.
સંઘાત સિદ્ધાંત પ્રમાણે પ્રક્રિયાનો વેગ નીચેનામાંથી શાના ઉપર આધાર રાખે છે ?
(A) પ્રક્રિયકો અને સક્રિયકૃત સંકીર્ણની વચ્ચે થતા સંપાતની સંખ્યાની ઉપર
(B) પ્રક્રિયકો અને નીપજના અણુઓની વચ્ચે થતા સંધાતની સંખ્યાની ઉપર
(C) પ્રક્રિયકોના અણુ વચ્ચે થતા અસરકારક અણુ સંધાતની ઉપર
(D) પ્રક્રિયકો વચ્ચેના ગતિજ ઊર્જા ધરાવતા અણુ સંઘાતની ઉપર
જવાબ
(C) પ્રક્રિયકોના અણુ વચ્ચે થતા અસરકારક અણુ સંઘાતની ઉપર

પ્રશ્ન 7.
એક પ્રક્રિયાના વિલન વેગના નિયમની અભિવ્યક્તિ નીચે પ્રમાણે છે. વેગ = \(-\frac{d[\mathrm{R}]}{d t}=k=[\mathrm{R}]^{\frac{4}{5}}[\mathrm{P}]^{-\frac{1}{5}} \) તો આ પ્રક્રિયાનો એકંદર ક્રમ કેટલો હશે ?
(A) 1
(B) \(\frac{3}{5} \)
(C) 2
(D) \(\frac{4}{5} \)
જવાબ
(B) \(\frac{3}{5} \)

પ્રશ્ન 8.
²²⁶₈₆Ra → ⁴₂He +²²²₈₄ Rn પ્રક્રિયા કયા ક્રમની છે ?
(A) શૂન્ય ક્રમ
(B) પ્રથમ ક્રમ
(C) \(\frac{3}{2} \) ક્રમ
(D) દ્વિતીય ક્રમ
જવાબ
(B) પ્રથમ ક્રમ

પ્રશ્ન 9.
એક અજ્ઞાત પ્રક્રિયામાં 2 મોલ પ્રક્રિયકના મોલમાંથી 1 મોલ નીપજ બનવામાં 1 કલાક લાગે છે. 4 કલાક પછીથી પ્રક્રિયના કેટલા મોલ બાકી રહેશે ?
(A) 0.125 મોલ
(B) શૂન્ય મોલ
(C) 0.225 મોલ
(D) 0.5 મોલ
જવાબ
(A) 0.125 મોલ

પ્રશ્ન 10.
એક પ્રક્રિયાના પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 4 ગણી કરવાથી પ્રક્રિયાનો વેગ બમણો થાય છે. જો આ જ પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 9 ગણી કરવાથી તેનો વેગ કેટલો થશે ?
(A) 9 ગણો
(B) 27 ગણો
(C) 3 ગણો
(D) 4 ગણો
જવાબ
(C) 3 ગણો
પ્રક્રિયાક્રમ = 2.
જેથી r₁ = k[R]^x અને સાંના 4 ગણી = 2² જેટલી તો વેગ 2¹ ગો. સાંદ્રતા 9 ગણી 3² = વેગ ત્રણ ગણો થાય.

પ્રશ્ન 11.
એક આણ્વીય પ્રક્રિયાને ઊંચા દબાણે અથવા ઊંચા તાપમાને કરવાથી તેનો પ્રક્રિયાક્રમ કેટલો થાય ?
(A) 0
(B) 2
(C) 1
(D) \(\frac{3}{2} \)
જવાબ
(C) 1
એક આણ્વીય પ્રક્રિયાનો ક્રમ 1 હોય.

પ્રશ્ન 12.
એક પ્રક્રિયાના પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 8 ગણી કરવાથી તેનો વેગ બમણો થાય છે. આ પ્રક્રિયાનો ક્રમ કેટલો હશે ?
(A) 2
(B) શૂન્ય
(C) \(\frac{1}{3} \)
(D) \(\frac{3}{2} \)
જવાબ
(C) \(\frac{1}{3} \)
ધારો કે ક્રમ = x છે.
પ્રારંભમાં વેગ = r,sub>1 = K[R]^x
નવો વેગ = r₂ = k[8R]^x = k 8^x [R]^x
પણ નવો વેગ = r₂ = 2r₁
∴ 2r₁ = k 8^x [R]^x
જેથી \(\frac{2 r_1}{r_1}=\frac{k(8)^x[\mathrm{R}]^x}{k[\mathrm{R}]^x}\)
∴ 2 = 8^x
∴ 2 = 8^⅐ જેથી પ્રક્રિયાક્રમ x = ⅐

પ્રશ્ન 13.
પ્રક્રિયકો વચ્ચે પ્રક્રિયા થઈને નીપજ બનવા માટે જરૂરી ગતિકીય ઊર્જાને શું કહે છે ?
(A) સ્થિતિજ ઊર્જા
(B) સક્રિયકરણ ઊર્જા
(C) ક્રાંતિક ઊર્જા
(D) ગતિ ઊર્જા
જવાબ
(B) સક્રિયકરણ ઊર્જા

પ્રશ્ન 14.
મોટા ભાગે શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા કયા પ્રકારની પ્રણાલી હોય છે ?
(A) ખુલ્લી પ્રણાલી
(B) સમાંગ પ્રણાલી
(C) વિષમાંગ પ્રણાલી
(D) ઉપરની ત્રણેય
જવાબ
(C) વિષમાંગ પ્રણાલી

પ્રશ્ન 15.
એક પ્રક્રિયા પ્રથમ ક્રમની છે. તેમાં પ્રારંભમાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 0.1 mol L^-1 છે, તેનો વેગ અચળાંક = 3x 10^-2s^-1 છે. તો આ પ્રક્રિયાનો પ્રારંભમાં વેગ શું હશે ?
(A) 3 × 10^-3 mol L^-1 s^-1
(B) 2 × 10^-3 mol L^-1 s^-1
(C) 1 × 10^-3 mol L^-1 s^-1
(D) 0.1 × 10^-3 mol L^-1 s^-1
જવાબ
(A) 3 × 10^-3 mol L^-1 s^-1
વેગ = k [R]¹
= (3 × 10^-2 L¹ s^-1) (0.1 mol L^-1)
= 3 × 10^-3 mol L^-1 s^-1

પ્રશ્ન 16.
એક પ્રક્રિયા દ્વિતીય ક્રમની છે. તેના વેગ માટે નીચેનામાંથી સાચું શું છે ?
(A) માત્ર સમય
(B) માત્ર સાંદ્રતા
(C) સમય × સાંદ્રતાનો 1 ધાત
(D) સમય X સાંદ્રતાનો 2 ઘાત
જવાબ
(D) સમય X સાંદ્રતાનો 2 થાત
વેગ = \(-\frac{d[\mathrm{R}]}{d t}=k[\mathrm{~A}]^2 \)

પ્રશ્ન 17.
વાયુકલામાં એક પ્રક્રિયા A_(g) + B_(g) → નીપજ છે. આ પ્રક્રિયાનું વેગ સમીકરણ નીચે પ્રમાણે છે.
વેગ = k [A][B]
જો પ્રક્રિયાના પાત્રનું કદ \(\frac{1}{4} \) ગણું કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાનો વેગ પ્રારંભિક વેગના કરતાં કેટલા ગણો થશે ?
(A) \(\frac{1}{16}\)
(B) 1
(C) 16
(D) \(\frac{1}{8}\)
જવાબ
(C) 16
પ્રારંભમાં વેગ r₁ = k (p_A) (p_B)
કદ \(\frac{1}{4} \) ગણું કરવામાં આવે તો દબાણ 4 ગણું થશે,
∴ નવું દબાણ 4p_A અને 4p_B થાય.
જેથી વેગ r₂ = k (4p_A) (4p_B)
= 16 k (p_A) (p_B)
જેથી \(\frac{r_2}{r_1}=\frac{16 k\left(p_{\mathrm{A}}\right)\left(p_{\mathrm{B}}\right)}{k\left(p_{\mathrm{A}}\right)\left(p_{\mathrm{B}}\right)} \) = 16

પ્રશ્ન 18.
સામાન્ય રીતે રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો વેગ બમણો કરવા માટે તાપમાનમાં 10% નો વધારો કરાય છે. જો પ્રક્રિયાના તાપમાનમાં 40%નો વધારો કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાનો વેગ કેટલા ગણો થશે ?
(A) અડધી
(B) બમણો
(C) 8 ગો
(D) 16 ગણો
જવાબ
(D) 16 ગણો
10° નો વધારો તો વેગ બમો થાય.
20° નો વધારો તો વેગ 4 ગણો થાય.
30° નો વધારો તો વેગ 8 ગણો થાય.
40° નો વધારો તો વેગ 16 ગણો થાય.

પ્રશ્ન 19.
શૂન્ય ક્રમની એક પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા = [R]₀ છે. આ પ્રક્રિયા 100% પૂર્ણ થાય તો તે માટે નીચેનામાંથી કર્યો સમય સાચો થશે ?
(A) \(\frac{2[\mathrm{R}]_0}{k} \)
(B) \( \frac{1}{2} \frac{[\mathrm{R}]_0}{k}\)
(C) \(\frac{[\mathrm{R}]_0}{k} \)
(D) \(\frac{2[\mathrm{R}]_0^2}{k} \)
જવાબ
(C) \(\frac{[\mathrm{R}]_0}{k} \)
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયાનો સમય = 1 હોય તો t = \(\frac{\left[\mathrm{R}_0[\mathrm{R}]\right.}{k}\)
જો શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા સંપૂર્ણ 100% થાય, પૂર્ણ થાય તો અંતિમ સાંદ્રતા Rનું મૂલ્ય શૂન્ય થાય.
∴ [R] = શૂન્ય = [R]
આ મૂલ્ય ઉપરના સમીકરણમાં મૂકીએ તો,
t = \(\frac{[\mathrm{R}]_0-0.0}{k}\)
∴ t= \(\frac{[\mathrm{R}]_0}{k} \) જેથી વિક્લ્પ (C) સાચો છે.

પ્રશ્ન 20.
એક પ્રક્રિયા H₂SO₄ નું આયનીકરણ નીચેના બે તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે.
(i) H₂SO₄ → H⁺ + HSO_4^-1
K_a (1) = 1.4 x 10^-2 mol L^-1 s^-1
(i) HSO_4^– → H⁺ + SO^2-₄
K_a (2) = 3.5 × 10^-2 mol L^-1 s⁻¹
તો આ પ્રક્રિયાના વેગનું સૂત્ર નીચેનામાંથી કર્યું સાચું છે ?
(A) વેગ = K_a (1) [H₂SO₄]
(B) વેગ = K_a (2) [HSO_4^–]
(C) વેગ = K_a (1) [H₂SO₄]
(D) વેગ = K_a (2) [HSO_4^–]
જવાબ
(B) વેગ = K_a (2) [HSO_4^–]
ઉપર બીજા તબક્કાની પ્રક્રિયાનો વેગ ઓછો છે. જેથી પ્રક્રિયાવેગ બીજા ધીમા તબક્કા પ્રમાણે લેવાય.

(ii) HSO_4^-1 → H⁺ + SO^2-₄ Ka (2) 3.5 × 10^-2
∴ વેગ = K_a (2)HSO_4^-1 થાય.
જેથી વિકલ્પ (B) સાચો છે.

પ્રશ્ન 21.
પ્રક્રિયા 2NO₂F → 2NO₂ + F₂ નીચેના ભિન્ન તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે. આ પ્રક્રિયાનો વેગ = k [NO₂F]² છે. તો નીચેનામાંથી કયો તબક્કો વેગનિર્ણાયક (સૌથી ઘીમો) છે ?
(A) NO₂F → NO₂ + F
(B) NO₂F + NO₂F → 2NO₂ + F₂
(C) NO₂F + F → NO₂ + F₂
(D) NO₂F + F₂ → NO₂ + F
જવાબ
(B) NO₂F + NO₂F → 2NO₂ + F₂

પ્રશ્ન 22.
રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો સરેરાશ વેગ નીચેનામાંથી શાના વડે દર્શાવાય છે ?
(A) નીપજોની સાંદ્રતામાં થતા વધારાથી
(B) પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતામાં થતા ઘટાડાથી
(C) (A) અને (B) બન્ને
(D) પ્રક્રિયકો તેમજ નીપજોની સાંદ્રતામાં એકમ સમયમાં થતા ફેરફાર ઉપરની
જવાબ
(D) પ્રક્રિયકો તેમજ નીપજોની સાંદ્રતામાં એકમ સમયમાં થતા ફેરફાર ઉપરની

પ્રશ્ન 23.
પ્રક્રિયા 2NO_(g) + O_2(g) → 2NO_2(g) નો વિકલન વેગ માટે નીચેનામાંથી કયું સાચું નથી ?
(A) \(-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{NO}]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{NO}]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{O}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)
જવાબ
(B) \(\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{NO}]}{\mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 24.
પ્રાથમિક પ્રક્રિયાઓ માટે નીચેનામાંથી સાચું શું છે ?
(A) આણ્વીયતા શૂન્ય હોય છે.
(B) પ્રક્રિયાક્રમ શૂન્ય હોય છે.
(C) પ્રક્રિયાક્રમ 1 હોય છે.
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાક્રમ 1 હોય છે.

પ્રશ્ન 25.
પ્રક્રિયામાંના પ્રક્રિયક પિસીઝ (અણુ / પરમાણુ / આયન) સંઘાત માટે પરસ્પર એકબીજાની નજીક આવે ત્યારે નીચેનામાંથી શું થાય છે ?
(A) ગતિજ ઊર્જા ઘટે છે.
(B) ગતિજ ઊર્જા વધે છે.
(C) સ્થિતિ ઊર્જા અચળ રહે છે.
(D) સ્થિતિજ ઊર્જા ઘટે છે.
જવાબ
(A) ગતિજ ઊર્જા ઘટે છે.

પ્રશ્ન 26.
ઉદ્દીપકનો પ્રયોગ/ઉપયોગ ……………………………… .
(A) ગિબ્સ ઊર્જા પ્રક્રિયા માટે થાય.
(B) પ્રક્રિયાની એન્થાલ્પી માટે થાય.
(C) પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ શક્તિમાં ઘટાડો વધારો કરવા થાય.
(D) સમાનતા અચળાંક છે.
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ શક્તિમાં ઘટાડો વધારો કરવા થાય.

પ્રશ્ન 27.
ઉદ્દીપકની હાજરીમાં પ્રક્રિયા અથવા શોષાય તો તેમાં શું દરમિયાન ઉષ્મા ઉત્પન્ન થવામાં ફેરફાર થાય ?
(A) વધારો થાય.
(B) ઘટાડો થાય.
(C) અચળ રહે.
(D)નક્કી કરી શકાય.
જવાબ
(C) અચળ હે.

પ્રશ્ન 28.
રાસાયણિક પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ શક્તિને કઈ રીતે નક્કી કરી શકાય ?
(A) પ્રમાણભૂત તાપમાને દર અચળાંક દ્વારા
(B) બે અલગ-અલગ તાપમાને દર અચળાંક દ્વારા
(C) સંભવિત અથડામણ દ્વારા
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(B) બે અલગ-અલગ તાપમાને દર અચળાંક દ્વારા \(\log \frac{\mathrm{K}_2}{\mathrm{~K}_1}=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_1}-\frac{1}{\mathrm{~T}_2}\right) \)

પ્રશ્ન 29.
એક પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા 50% જેટલી પૂર્ણ 1.26 × 10¹⁴ સેકન્ડમાં પૂર્ણ થાય તો તે 100% પૂર્ણ થવામાં કેટલો સમય લેશે ?
(A) 1.26 × 10¹⁵ સેન્ડ
(B) 2.52 × 10¹⁴ સેકન્ડ
(C) 2.52 × 10²⁵ સેકન્ડ
(D) અનંત અસંખ્ય અગજિત સમય
જવાબ
(D) અનંત અસંખ્ય અગબ્રિત સમય નોંધ : પ્રક્રિયા ત્યારે જ 100% સંપૂર્ણ થાય જ્યારે તે અનંત સમય સુધી ચાલે અને જેના સમયની ગણતરી ન થઈ શકે.

પ્રશ્ન 30.
પ્રક્રિયા ‘B’નો પ્રક્રિયાદર એ તેની સાંદ્રતા ‘A’ને અચળ રાખીને બમણો થાય છે તો દર અચળાંકનું મૂલ્યમાં શું ફેરફાર થશે ?
(A) અચળ રહેશે
(B) બમણું થશે
(C) ચારગણું
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(A) અચળ હેશે
દર અચળાંક (Rate constant)એ પ્રક્રિયોની સાંદ્રતા સાથે સંબંધ ધરાવતો નથી.

પ્રશ્ન 31.
વિધાન (A): કેટલીક વખત પ્રક્રિયાનો વેગ સાંદ્રતાની ઉપર આધાર રાખતો નથી.
કારણ (R) : પ્રક્રિયાનો ક્રમ ણ હોઈ શકે છે.
જવાબ
(B) વિધાન (A) તથા કારણ (B) બંને સાચાં છે અને કારણ (R) એ વિધાન (A)ની સાચી સમજૂતી આપતું નથી. પ્રક્રિયાવેગ પ્રક્રિયાના પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતાની ઉપર આધાર ન હોય તેવું શક્ય છે. જેમ કે પછી જ ઝડપી થતી પ્રક્રિયાઓ . પ્રક્રિયાક્રમ ૠણ શક્ય છે, આથી બંને વિધાન સાચાં છે. પણ (R) તે (A)ને સમજાવતું નથી.

પ્રશ્ન 32.
વિધાન (A) : ઉદ્દીપક પ્રક્રિયાનો વેગ વધારે છે.
કારણ (R) : ઉદ્દીપક પ્રક્રિયાનો ઍન્થાલ્પી ફેરફાર (ΔH) માં ઘટાડો કરે છે.
જવાબ
(C) વિધાન (A) સાચું છે. જ્યારે કારણ (R) ખોટું છે. ઉદ્દીપકની હાજરીમાં પ્રક્રિયામાર્ગ બદલાય છે અને ઓછી સક્રિયકરણ ઊર્જાની જરૂર પડે છે. પરિણામે પ્રક્રિયાનો વેગ વધે છે. ઉદ્દીપકની હાજરીમાં નીપજ કે પ્રક્રિયકોની ઊર્જા બદલાતી નથી. જેથી પ્રક્રિયા થવાનો ઍન્થાલ્પી ફેરફાર અચળ રહે છે, બદલાતો નથી.

પ્રશ્ન 33.
વિધાન (A) : આર્ટેનિયસનું સમીકરણ k = Ae^-Ea/KT વેગ અચળાંક અને તાપમાનનો સંબંધ આપે છે.
કારણ (R) : log k → \(\frac{1}{T} \) નો આલેખ રેખીય હોય છે અને તેની મદદથી સક્રિયકરણ ઊર્જાની ગણતરી કરી શકાય છે.
જવાબ
(A) વિધાન (A) તથા કારણે (R) બંને સાચાં છે અને કારણ (R) એ વિધાન (A)ની સાચી સમજૂતી આપે છે.
આર્જેનિયસ સમીકરણના બંને બાજુ લોગ લેવાથી,
In k = In A – \(\frac{E_a}{R T} \)
તથા log k = log A – \(\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}}\right)\)
સમીકરણ પ્રાપ્ત થાય છે. આ સમીકરણ સીધી રેખાના સમીકરણ y = mx + c નું છે.
જેથી log k → \(\frac{1}{T} \) ના આલેખમાં ઢાળનું મૂલ્ય \(\frac{E_a}{2.303 \mathrm{R}} \) હોય છે.
આમ હોવાથી E_a નું મૂલ્ય ઢાળ મેળવીને ગણી શકાય છે. આર્મેનિયસ સમીકરણની સમજૂતી આલેખથી મળે છે.

પ્રશ્ન 34.
વિધાન (A) : જો પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા શૂન્ય હોય તો પ્રક્રિયાનો વેગ તાપમાનની ઉપર આધાર રાખતો નથી.
કારણ (R) : સક્રિયકરણ ઊર્જા ઓછી હોય તો તે પ્રક્રિયાનો વેગ વધારે હોય છે.
જવાબ
(B) વિધાન (A) તથા કારણ (R) બંને સાચાં છે અને કારણ (R) એ વિધાન (A)ની સાચી સમજૂતી આપતું નથી.
સક્રિયકરણ ઊર્જા (E_a) શૂન્ય હોય તો પ્રક્રિયા પૂર્ણ થવા માટે પ્રક્રિયકોને ઊર્જા આપવી પડતી નથી. તાપમાન વધારી ગરમ કરવાની જરૂર પડતી નથી. જેથી તાપમાનના ફેરફારોની પ્રક્રિયાના વેગ ઉપર અસર નથી થતી.
પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણની ઊર્જા ઓછી હોય તો અસરકારક સંઘાત થવા માટે ઓછી ગતિજ ઊર્જા સંઘાત પામતા અણુ અંશ વધારે હોવાથી, સરળતાથી પ્રક્રિયા થઈ પ્રક્રિયાનો વેગ વધે છે.

પ્રશ્ન 35.
વિધાન (A) : પ્રક્રિયામાં તાપમાનમાં 10° નો વધારો કરવાથી અણુ સંધાતની આવૃત્તિમાં 2 થી 3% નો વધારો થાય છે.
કારણ (R) : તાપમાનમાં 10 નો વધારો કરવાથી પ્રક્રિયાનો વેગ 100% માંથી 200% થાય છે.
જવાબ
(B) વિધાન (A) તથા કારણ (R) બંને સાચાં છે અને કારણ (R) એ વિધાન (A)ની સાચી સમજૂતી આપતું નથી.
તાપમાનનાં 10° નો વધારો કરવાથી અણુ સંઘાત આવૃત્તિ વર્ષ છે. આ આવૃત્તિ શા કારણથી વધે છે ? જેની સમજૂતી કારણ (F) આપતું નથી. કારણ (R) તે વિધાન (A)નું પરિણામ છે. પન્ન વિધાન (A)ની સમજૂતી નથી.

પ્રશ્ન 36.
પ્રક્રિયા N₂O₅ → 2NO₂ + O₂ નો વેગ-અચળાંક 3× 10^-5 સેકન્ડ^-1 છે. જો વેગ 2.4 × 10^-5 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1 હોય તો N₂O₃ ની સાંદ્રતા કેટલા મોલ / લિટર થશે ? [IIT-2000]
(A) 1.4
(B) 1.2
(C) 0.04
(D) 0.8
જવાબ
(D) 0.8
પ્રક્રિયાવેગ = K [R]
વેગ = 2.4 x 10^-5
∴ [R] = \(\frac{2.4 \times 10^{-5}}{3 \times 10^{-5}} \)
K = 3 x 10^-5
= 0.8 મોલ / લિટર

પ્રશ્ન 37.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે log (a − x) વિરુદ્ધ સમય (T) નો આલેખ સીધી રેખા મળે છે. તેના ઋણ ઢાળનું મૂલ્ય કેટલું હશે ? [Tamilnadu-2001]
(A) \(\frac{k}{2.303} \)
(B) -2.303 K
(C) 2.03 K
(D) \(\frac{-2.303}{k} \)
જવાબ
(A) \(\frac{k}{2.303} \)

પ્રશ્ન 38.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે log k વિરુદ્ધ \(\frac{1}{T}\) નો આલેખ દોરતાં મળતી સીધી રેખાના ઢાળનું મૂલ્ય જણાવો. [Kerala MEE-2001]
(A) \(\frac{-E_a}{R}\)
(B) \(\frac{-2.303}{E_a \cdot R} \)
(C) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)
(D) \(\frac{-1}{20303 E_a} \)
જવાબ
(C) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)

પ્રશ્ન 39.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકનો \(\frac{1}{8} \) જથ્થો ઘટવા માટે લાગતો સમય 24 મિનિટ છે, તો પ્રક્રિયાનો વેગ-અચળાંક કેટલો થશે ? [Kerala MEE-2001]
(A) \( \frac{1}{24}\)મિનિટન^-1
(B) \(\frac{0.693}{24} \) મિનિટન^-1
(C) \(\frac{2.303}{24} \log \left(\frac{1}{8}\right) \) મિનિટન^-1
(D) \(\frac{2.303}{24} \) log (8) મિનિટન^-1
જવાબ
(D) \(\frac{2.303}{24} \) log (8) મિનિટન^-1
k = \(\frac{2.303}{\mathrm{t}} \log \frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]_{\mathrm{t}}} \)
= \(\frac{2.303}{24} \log \frac{[x]}{\left[\frac{1}{8} x\right]}\) = \(\frac{2.303}{24}\) log (8) મિનિટન^-1

પ્રશ્ન 40.
પ્રક્રિયા 2N₂O₅ ⇌ 2N₂O₄ + O₂ માટે શું સાચું છે ? [MPPMT – 2002]
(A) પ્રક્રિયા આિણ્વિક અને દ્વિતીય ક્રમની છે.
(B) પ્રક્રિયા એક આણ્વિક અને પ્રથમ ક્રમની છે.
(C) પ્રક્રિયા ફ્રિક્વિક અને પ્રથમ ક્રમની છે.
(D) પ્રક્રિયા દ્વિઆણ્વિક અને શૂન્ય ક્રમની છે.
જવાબ
(C) પ્રક્રિયા ઢિઆણ્વિક અને પ્રથમ ક્રમની છે.

પ્રશ્ન 41.
પ્રક્રિયાક્રમ શેના દ્વારા નક્કી થાય છે ? [KCET-2002]
(A) તાપમાન
(B) પ્રક્રિયાની ક્રિયાવિધિ
(C) આણ્વિકતા
(D) દબાણ
જવાબ
(B) પ્રક્રિયાની ક્રિયાવિધિ

પ્રશ્ન 42.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે નીચેનામાંથી શું સાચું છે ? [DPMT-2002]
(A) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \mathrm{a} \)
(B) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{\mathrm{a}} \)
(C) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \mathrm{a}^0 \)
(D) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{\mathrm{a}^2} \)
જવાબ
(C) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \mathrm{a}^0 \)
\(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0^{\mathrm{n}-1}} \) પ્રથમક્રમ માટે [R]₀ = a, n = 1 લેતાં
∴ \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{\mathrm{a}^{1-1}}\)
∴ \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \mathrm{a}^{\mathrm{o}} \)

પ્રશ્ન 43.
આર્ટેનિયસ આલેખમાં આંતરછેંદનું મૂલ્ય શું છે ? [Tamilnadu CET-2002]
(A) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}} \)
(B) In A
(C) In K
(D) log₁₀^a
જવાબ
(B) In A

પ્રશ્ન 44.
એક પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય 693 સેકન્ડ છે, તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ-અચળાંક કેટલો હશે ? [MP. PET-2002]
(A) 0.1 સેકન્ડ⁻¹
(B) 0.01 સેકન્ડ^-1
(C) 0.001 સેકન્ડ⁻¹
(D) 00001 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(C) 0.001 સેકન્ડ⁻¹
t_{\(\frac{1}{2}\)} = \(\frac{0.693}{k} \)
∴ k = \(\frac{0.693}{693}\) = 0.001 સેકન્ડ⁻¹

પ્રશ્ન 45.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાને 90% પૂર્ણ થવા લાગતો સમય લગભગ અર્ધપ્રક્રિયા સમયથી …………………….. ગણો છે. [ME PET-2002]
(A) 1.1
(B) 2.2
(C) 3.3
(D) 4.4
જવાબ
(C) 3.3

પ્રશ્ન 46.
તાપમાનમાં 300 K થી 310 K જેટલો વધારો કરતા કોઈ એક પ્રક્રિયાનો વેગ 25 ગણો વધે છે. જો 300 K તાપમાને વેગ-અચળાંક હોય તો 310 K તાપમાને વેગ-અચળાંક કેટલો થશે ? [MP.PET-2002]
(A) k
(B) 2
(C) 2.5 k
(D) 3 k
જવાબ
(C) 2.5 k
પ્રક્રિયાનો વેગ જ વેગ અચળાંક વેગ 2.5 ગણો વધતો હોવાથી વેગ-અચળાંક પણ 2.5 ગણો વધશે.

પ્રશ્ન 47.
પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ જણાવો. [AIIMS-2002]
(A) 3
(B) 2
(C) શૂન્ય
(D) 1
જવાબ
(C) શૂન્ય

પ્રશ્ન 48.
રાસાયણિક પ્રક્રિયા માટે ક્યો અપૂર્ણાંક કદાપિ હોઈ શકે નહિ ? [AFMC-2003]
(A) વેગ-અચળાંક
(B) પ્રક્રિયાક્રમ
(C) આણ્વિક્તા
(D) અર્ધઆયુષ્ય
જવાબ
(C) આણ્વિક્તા

પ્રશ્ન 49.
જો રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો વેગ અને પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક સમાન હોય તો પ્રક્રિયાનો ક્રમ શું થાય ? [PMT – 2003]
(A) 0
(B) 1
(C) 2
(D) 3
જવાબ
(A) 0
વેગ = k[R]⁰ = k (જે પ્રક્રિયાક્રમ શૂન્ય હોય તો જ વેગ અને વેગ અચળાંક સમાન થાય.)

પ્રશ્ન 50.
પ્રક્રિયા N_2(g) + 3H_2(g) ⇌ 2NH_3(g) માટે કર્યું સમીકરણ સાયું છે ? [EAMCET-2003]
(A) \(\frac{3 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{~N}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{~N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{\frac{1}{3} \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-3 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{3 \mathrm{~d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(D) \(\frac{3 \mathrm{~d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
વેગ = \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\frac{1}{3} \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{+\frac{1}{2} \mathrm{~d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\) પરથી \(\frac{3 \mathrm{~d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \) મળે.

પ્રશ્ન 51.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયામાં 2 × 10⁴ સેકન્ડમાં પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 800 mol/d³ થી ઘટીને 50 mol/dm³ થાય છે, તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ-અચળાંક કેટલા સેકન્ડમાં થશે ? [IIT-2003]
(A) 2 × 10⁴
(B) 3.45 × 10^-5
(C) 1.386 x 10^-4
(D) 2 × 10^-4
જવાબ
(C) 1.386 x 10^-4
k = \(\frac{2.303}{\mathrm{t}} \frac{\log a}{(a-\mathrm{X})} \)
= \(\frac{2.303}{2} \times 10^{-4} \log \frac{800}{50}=\frac{2.303}{2} \times 10^{-4} \log 2^4\)
∴ k = 1.386 x 10^-4 સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 52.
જો 200 K તાપમાને પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંકનું મૂલ્ય 400 K તાપમાને પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંકના મૂલ્ય કરતાં દસમા ભાગનું હોય તો પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા કેટલી થશે ? [EAMCET-2003]
(A) 1842.4 R
(B) 921.2 R
(C) 460.6 R
(D) 230.3 R
જવાબ
(B) 921.2 R
T₁ = (200 K) તાપમાને વેગ-અચળાંક k₁ = K
T₂ = (400 K) તાપમાને વેગ અચળાંક k₂ = 10K
∴ \(\log \left(\frac{10 \mathrm{~K}}{\mathrm{~K}}\right)=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{400-200}{400 \times 200}\right)\)
∴ E_a = 921.2 R

પ્રશ્ન 53.
એક ઘન પ્રક્રિયક ધરાવતી પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયાવેગ વધારવા નીરોના પૈકી શાનો ઘટાડો કરવો પડે ? [DPMT-2003]
(A) કણનું કદ
(B) સાંદ્રતા
(C) તાપમાન
(D) દબાવ્ર
જવાબ
(A) કણનું કદ

પ્રશ્ન 54.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 0.5 ની હોય તો પ્રક્રિયક્રનો વેગ 1.5 × 10^-2 મોલ/લિટર મળે છે, તો પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય શોધો. [PMT – 2004]
(A) 0.383 મિનિટ
(B) 23.1 મિનિટ
(C) 8.73 મિનિટ
(D) 7.53 મિનિટ
જવાબ
(B) 23.1 મિનિટ
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ = k [A]¹
∴1.5 × 10^-2 = k x 0.5
∴ k = \(\frac{1.5 \times 10^{-2}}{0.5} \)
∴ t\(\frac{1}{2} \) = \( \frac{0.693}{k}=\frac{0.693 \times 0.5}{1.5 \times 10^{-2}}\) = 23.1 મિનિટ

પ્રશ્ન 55.
N₂O_5(g) → 2NO_2(g) + \(\frac{1}{2}\)O_2(g) પ્રક્રિયાનો વેગ-અચળાંક 2.3 × 10^-2 સેકન્ડ^-1 છે. નીરોનામાંથી ક્યું સમય સાથે [N₂O₅] નો ફેરફાર દર્શાવ છે ? [AHMS-2004]
[N₂O₅] અને [N₂O₅]_t તે પ્રારંભમાં અને t સમયે [N₂O₅] છે.
(A) [N₂O₅]t = [N₂O₅]₀ + kt
(B) [N₂O₅]₀ = log [N₂O₅]t + kt
(C) log [N₂O₅]t = log [N₂O₅]₀ + kt
(D) ln \( \frac{\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]_t}{\left[\mathrm{~N}_2 \mathrm{O}_5\right]_0}\) = kt
જવાબ
(D) ln \( \frac{\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]_t}{\left[\mathrm{~N}_2 \mathrm{O}_5\right]_0}\) = kt
વેગ અચળાંકનો એકમ સેકન્ડ^-1 છે માટે આ પ્રક્રિયાનો ક્રમ = 1
જોથી k = \(\frac{1}{t} \log \frac{C_0}{C_t}\)
∴ kt = log \(\frac{\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]_0}{\left[\mathrm{~N}_2 \mathrm{O}_5\right]_t} \)

પ્રશ્ન 56.
A + B → નીપજો માટે જો માત્ર પ્રક્રિયક B ની સાંદ્રતા બમણી કરીએ તો વેગ 4 ગણો થાય છે, તો B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ જણાવો. [AIPMT – 2005]
(A) 2
(B) – 2
(C) 1
(D) – 1
જવાબ
(A) 2
વેગ V = k [A]^a [B]^b
B ની સાંદ્રતા બમણી કરતાં વેગ 4 ગણો થાય.
V₂ = 4V₁ = k[A]^a[2B]^b
∴ \(\frac{\mathrm{V}_2}{\mathrm{~V}_1}=\frac{4 \mathrm{~V}_1}{\mathrm{~V}_1}=\frac{k[\mathrm{~A}]^{\mathrm{a}}[2 \mathrm{~B}]^{\mathrm{b}}}{k[\mathrm{~A}]^{\mathrm{a}}[\mathrm{B}]^{\mathrm{b}}} \)
∴ 4 = 2^b
∴ 2² = 2^b
∴ b = 2

પ્રશ્ન 57.
αA → x P પ્રક્રિયામાં જ્યારે [A] = 2.2 mM હોય ત્યારે વેગ 2.4 m Ms^-1 હતો. A નું સાંદ્રણ અડધું કરવાથી વેગ 0.6 m Ms⁻¹ થાય છે. A ના સંદર્ભમાં આ પ્રક્રિયાનો ક્રમ ……………………..[AHMS-2005]…
(A) 1.5
(B) 2.0
(C) 2.5
(D) 3.0
જવાબ
(B) 2.0

પ્રશ્ન 58.
t\(\frac{1}{2} \) =3 દિવસ ધરાવતા પદાર્થને 12 દિવસમાં અન્ય સ્થાને લઈ જતાં બાકી કેટલો પદાર્થ બયશે ? [AFMC-2005]
(A) \(\frac{1}{4}\)
(B) \(\frac{1}{18}\)
(C) \(\frac{1}{16} \)
(D) \(\frac{1}{32} \)
જવાબ
(C) \(\frac{1}{16} \)

પ્રશ્ન 59.
2N₂O₅ → 4NO₂ + O₂ પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયાવેગનું સાચું પદ જણાવો. [AIIMS-2006]
(A) \(\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(2 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{1}{4} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)
(D) \( 4 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)
જવાબ
(C) \(\frac{1}{4} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 60.
દ્વિતીયક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયા દર કાર્બન મોનૉક્સાઇડની સાંદ્રતા પર આધાર રાખે છે. જો CO ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયા દર કેટલો થશે ? [AIEEE-2006]
(A) ત્રણ ગણો
(B) બમણો
(C) પ્રક્રિયાદર સમાન રહેશે
(D) અઢી ગણો
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાદર સમાન રહેશે

પ્રશ્ન 61.
એક પ્રક્રિયામાં બે પ્રક્રિયકો ભાગ લે છે. પ્રક્રિયાવેગ એક પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાના સમપ્રમાણમાં અને બીજા પ્રક્રિયી સાંદ્રતાના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોય તો પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ જણાવો. [CBSE-2006]
(A) 2
(B) 1
(C) 2.5
(D) 0
જવાબ
(D) 0

પ્રશ્ન 62.
A → B પ્રક્રિયા પ્રથમ ક્રમની છે. આ પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયક A ની સાંદ્રતા 0.5 મોલ લિટર અને વેગ અચળાંક k છે, તો t\(\frac{1}{2}\) = …………………. [CBSE-2007]
(A) \(\frac{\log 2}{k} \)
(B) \(\frac{\ln 2}{k}\)
(C) \(\frac{0.693}{0.5 k} \)
(D) \(\frac{\log 2}{k \sqrt{0.5}}\)
જવાબ
(B) \(\frac{\ln 2}{k}\)
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે t\(\frac{1}{2}\) = \(\frac{0.693}{k} \)
= \(\frac{2.303 \times \log 2}{k} \) = \(\frac{\ln 2}{k} \)

પ્રશ્ન 63.
H_2(g) + 2ICl_(g) → 2HCl_(g) + I_2(g) પ્રક્રિયા નીચેના બે તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે.
(i) H_2(g) + ICl_(g) → HCl_(g) + HI_(g) (ધીમો તબક્કો)
(ii) HI_(g) + HCl_(g) → HCl_(g) + I_2(g) (ઝડપી તબક્કો) અથવા પદ્ધતિ (B) એક જ તબક્કામાં
H_2(g) + 2ICl_(g) → 2HCl_(g) + I_2(g)
આ પ્રક્રિયાનો વેગ કઈ પદ્ધતિ / તબક્કાથી નક્કી થાય ? [CBSE-2007]
(A) ફક્ત A
(D) એકપણ નહીં
(B) ફક્ત B
(C) A અને B બંને
જવાબ
(A) ફક્ત A
પદ્ધતિ (A)ના ધીમા તબક્કા (i) પરથી પ્રક્રિયાવેગ નક્કી કરાય.

પ્રશ્ન 64.
જે પ્રક્રિયાનો વેગ = k [A]^{\(\frac{3}{2}\)}2 [B]^-1 તેનો પ્રક્રિયાક્રમ …………………….. . [AFMC-2007]
(A) \(\frac{3}{2}\)
(B) \(\frac{1}{2}\)
(C) 0
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(B) \(\frac{1}{2}\)

પ્રશ્ન 65.
N₂O₅ → 2NO₂ +\(\frac{1}{2}\) O₂ પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા છે. તેનો
અર્ધઆયુષ્ય સમય 2.4 કલાક STP એ છે. પ્રક્રિયાની શરૂઆતમાં 10.8 gm N₂O₅, લેવામાં આવે તો 9.6 કલાક બાદ કેટલો ઑક્સિજન પ્રાપ્ત થશે ? [AIIMS – 2007]
(A) 1.5 લિટર
(B) 3.36 લિટર
(C) 1.05 લિટર
(D) 0.07 લિટર
જવાબ
(C) 1.05 લિટર
અર્ધઆયુષ્યની સંખ્યા (n) = \(\frac{9.6}{2.4} \) =4
∴ N₂O₅ ના મોલ = \(\frac{10.8}{108} \) = 0.1
∴ 4 અર્ધઆયુષ્યને અંતે બાકી વધેલ N₂O₅ નો જથ્થો શરૂઆતનો જથ્થો(મોલ)

= \(\frac{0.1}{2^4}=\frac{0.1}{16}\) = 0.00625
પ્રક્રિયા દરમિયાન વપરાયેલ N₂O₅ નો જથ્થો = 0.1 0.00625 = 0.09375
સમીકરણ મુજબ N₂O₅ ના જથ્થામાં થતો ઘટાડો = \(\frac{1}{2} \)(O₂ ના જથ્થામાં થતો વધારો)
∴ પ્રક્રિયા દરમિયાન ઉત્પન્ન થતા છ O₂ ની મોલ સંખ્યા,
=\(\frac{1}{2} \) (0.09375) = 0.046875
∴ STP એO₂ નું કદ = 0.016875 × 22.4 = 1.05 લિટર

પ્રશ્ન 66.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયક X ની સાંદ્રતા 0.1 M થી ઘટીને 0.005 M થવા માટે 40 મિનિટ લાગે છે. જ્યારે X ની સાંદ્રતા 0.01 M હોય, ત્યારે પ્રક્રિયાવેગનું મૂલ્ય કેટલું હશે ?[AFMC-2008]
(A) 1.73 × 10^-4 M min^-1
(B) 3.47 × 10^-4 M min^-1
(C) 3.47 × 10^-5 M min^-1
(D) 7.50 × 10^-4 M min^-1
જવાબ
(D) 7.50 × 10^-4 M min^-1
k = \(\frac{2.303}{t} \log \frac{0.1}{0.005} \)
= \(\frac{2.303}{40} \log 20=\frac{2.303 \times 1.3010}{40} \) = 0.1749 મોલ
હવે, વેગ =k[X]
= 0.0749 x 0.01
= 7.49 x 10^-4 M min^-1
= 7.5 x 10^-4 M min^-1

પ્રશ્ન 67.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયા 60 મિનિટમાં 60% પૂર્ણ થાય છે. તો પ્રક્રિયા 50% જેટલી પૂર્ણ થવા માટે લાગતો સમય …………………………… [PMT – 2007, CBSE – 2008]
(A) 15 મિનિટ
(B) 60 મિનિટ
(C) 40 મિનિટ
(D) 50 મિનિટ
જવાબ
(A) 15 મિનિટ
k = \(\frac{2.303}{60} \log \frac{a}{a-x} \)
∴ k = \( \frac{2.303}{60} \log \frac{100}{40}\) = 0.0153
∴ t\(\frac{1}{2} \) = \(\frac{0.693}{0.0153} \) = 45.31 મિનિટ

પ્રશ્ન 68.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા માટે ધન ઢાળ મેળવવા ક્યો આલેખ જરૂરી છે ? જ્યાં [A] = પ્રક્રિયકી ની સાંદ્રતા. [AIIMS-2008]
(A) -log₁₀[A] →t
(B) -log_e[A] →t
(C) log₁₀[A] → logt
(D) [A] → t
જવાબ
(B) -log_e[A] →t

પ્રશ્ન 69.
CH₃COCH_3(l) + Br_2(aq) → CH₃COCH₂Br_(aq) + H⁺_(aq) + Br^–_(aq) આ પ્રક્રિયાના પ્રાયોગિક પરિણામો નીચે આપ્યાં છે. [CBSE-2008]

આ પ્રક્રિયાના વેગ માટે …………………. સાયું છે.
(A) વેગ = k [CH₃COCH₃] [Br₂][H⁺]²
(B) વેગ = k [CH₃COCH₃] [Br₂][H⁺]
(C) વેગ = k [CH₃COCH₃] [H⁺]
(D) વેગ = k [CH₃COCH₃] [Br₂]
જવાબ
(C) વેગ = k [CH₃COCH₃] [H⁺]
પ્રયોગ – 2 માં [Br₂] ની સાંદ્રતા બદલવા છતાં વેગ અચળ રહે છે. જેથી Br₂ ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = શૂન્ય ફક્ત વિક્લ્પ (C) માં વેગ [Br₂] ઉપર આધારિત નથી.

પ્રશ્ન 70.
વિધાન : પ્રક્રિયાક્રમનું મૂલ્ય અપૂર્ણાંક હોય છે.
કારણ : પ્રક્રિયાક્રમ સંતુલિત પ્રક્રિયા સમીકરણથી લખી શકાતો નથી. [AIIMS-2008]
(A) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે અને કારણ વિધાનની સમજૂતી આપે છે.
(B) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે, પણ કારણ વિધાનની સમજૂતી આપતું નથી.
(C) વિધાન સાચું છે પણ કારણ ખોટું છે.
(D) વિધાન અને કારણ બંને ખોટાં છે.
જવાબ
(B) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે, પણ કારણ વિધાનની સમજૂતી આપતું નથી.

પ્રશ્ન 71.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો T_o.50 10 મિનિટ છે. 10 મોલ લિ^-1 પ્રારંભ કરતાં 20 મિનિટ પછીનો વેગ કેટલા મોલ લિ⁻¹
મિનિટ^-1 ? [AIIMS-2008]
(A) 0.0393
(B) 0.0593 x 2.5
(C) 0.0693 × 5
(D) 0.0693 x 10
જવાબ
(B) 0.0593 x 2.5
t\(\frac{1}{2} \) = 10 મિનિટ જેથી. k = \(\frac{0.693}{t}=\frac{0.693}{10} \) =0.0693

પ્રશ્ન 72.
પ્રથમ ક્રમની એક પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક 27° સે તાપમાને 10^-3 મિનિટ^-1 છે. પ્રક્રિયાનો તાપમાન ગુણાંક 2 છે, 17° સે તાપમાને આ પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક કેટલો થશે ? [AFMC-2008]
(A) 10^-3
(B) 5 × 10⁻⁴
(C) 2 × 10^–3
(D) 10^-2
જવાબ
(B) 5 × 10⁻⁴

પ્રશ્ન 73.
N_2(g) + 3H_2(g) ⇌ 2NH_3(g) પ્રક્રિયાનો વેગ \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \) = 2×10^-4 + (મોલ/લિટર)^-1 સેકન્ડ^-1 છે, તો \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \) = …………………… (મોલ/લિટર) સે^–1 [CBSE-2009]
(A) 4× 10^-4
(B) 6 × 10^-4
(C) 1 × 10^-4
(D) 3 × 10^-4
જવાબ
(D) 3× 10(C) 1 × 10^-4

પ્રશ્ન 74.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા A → B નો log [A]_t / 1 M → t નો આલેખ રેખીય અને સાથે ……………………………… . [AIIMS-2010]
(A) ધન ઢાળ અને શૂન્ય આંતર્દોદ
(B) ધન ઢાળ અને આંતર્છદવાળો
(C) ઋણ ઢાળ અને શૂન્ય આંતšદવાળો
(D) ઋણ ઢાળ અને આંતદવાળો
જવાબ
(D) ઋણ ઢાળ અને આંતછેંદવાળો

પ્રશ્ન 75.
એક પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણઊર્જા ઉદ્દીપકની હાજરીમાં 27° સે તાપમાને 2K cal, જેટલી ઘટે છે, જેથી વેગ ………………………….. થરો. [AFMC-2010 ]
(A) 20 ગન્નો
(B) 28 ગણો
(C) 14 ગણો
(D) અચળ રહે
જવાબ
(B) 28 ગણો

પ્રશ્ન 76.
ચોક્કસ તાપમાને પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંક k₁ નું મૂલ્ય દ્વિતીય ક્રમના વેગ-અચળાંક k₂ ના કરતાં ઓછું છે. પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા E₁ નું મૂલ્ય, દ્વિતીય ક્રમની સક્રિયકરણ ઊર્જા E₂ ના કરતાં વધારે છે, તો તાપમાનમાં વધારો કરવાથી ………………………… . [AIIMS-2010]
(A) k₂ ના કરતાં k₁ ઝડપથી વધશે પણ હંમેશાં k₂ ઓછું હેશે.
(B) k₂નું મૂલ્ય k₁ કરતાં ઝડપી વધશે.
(C) k₁ નું મૂલ્ય k₂ ના કરતાં ઝડપી વધશે અને k₂ ના જેટલું થશે.
(D) k₁ નું મૂલ્ય k₂ ના કરતાં ઝડપી વધશે અને k₂ ના કરતાં વધી જશે.
જવાબ
(A) k₂ ના કરતાં k₁ ઝડપથી વધશે પણ હંમેશાં k₂ ઓછું હેશે.

પ્રશ્ન 77.
નીચેની પ્રક્રિયા CCl₄ દ્વાવકમાં પ્રથમ ક્રમની છે.
N₂O_{5(દ્રાવણ)} → 2NO_{2(દ્રાવણ)} +\(\frac{1}{2} \) O_2(g)
આ પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક = 6,2 × 10^-4s^-1 છે. જો [N₂O₅] = 1.25 mol L^-1 હોય તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ કેટલા mol L^-1 s^-1 થરો ? [AFMC-2010]
(A) 5.15 × 10^-5
(B) 6.35 × 10^-3
(C) 7.75 × 10^-4
(D) 3.85 × 10^-4
જવાબ
(C) 7.75 × 10^-4

પ્રશ્ન 78.
પ્રક્રિયા : 2N₂O₅ → 4NO₂ + O₂ નો વેગ ત્રણ પ્રકારે લખી શકાય. \(\frac{1}{2} \frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]}{\mathrm{dt}}=\mathrm{K}\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]\)
\(\frac{1}{4} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\mathrm{K}^{\prime}\left[\mathrm{NO}_2\right] \)
\(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{O}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\mathrm{K}^{\prime \prime}\left[\mathrm{O}_2\right] \) તો K અને K’ તથા K અને K” વચ્ચેનો સંબંધ જણાવો.
(A) K’ = 2K, K” = K
(B) K’ = 2K, K” = 2K
(C) K’ = 2K, K” = 2K
(D) K’ = K, K” = K
જવાબ
(B) K’ = 2K, K” = 2K

પ્રશ્ન 79.
બે ભિન્ન પ્રક્રિયકો ધરાવતી, પ્રક્રિયા કદાપિ …………………………… નાના હોવી નથી. [AIIMS-2011]
(A) દ્વિ-આણ્વીય
(B) દ્વિતીયક્રમની
(C) પ્રથમક્રમની
(D) એકઆણ્વીય
જવાબ
(D) એકઆવીય

પ્રશ્ન 80.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા : 2N₂O_5(g) → 4NO_2(g) + O_2(g) માટે …………………………….. [IIT-2011]
(A) પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા સમયના ઘાતાંકમાં ઘટે છે.
(B) તાપમાન વધારતાં પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય ઘટે છે.
(C) પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય પ્રક્રિયકોના પ્રારંભિક સાંત્રણ ઉપર આધાર રાખે છે.
(D) આઠ અર્ધ-પ્રક્રિયા સમયમાં 99.6% પ્રક્રિયા પૂર્ણ થાય છે.
જવાબ
(A), (B), (D)

પ્રશ્ન 81.
વિધાન : ઉદ્દીપક પ્રક્રિયાનો વેગ વધારે છે. [AIIMS-2011] કારણ : ઉદ્દીપકની હાજરીમાં પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા ઘટે છે.
(A) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે અને કારણ વિધાનની સમજૂતી આપે છે.
(B) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે, પણ કારણ વિધાનની સમજૂતી આપતું નથી.
(C) વિધાન સાચું છે પણ કારણ ખોટું છે.
(D) વિધાન અને કારણ બંને ખોટાં છે.
જવાબ
(A) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે અને કારણ વિધાનની સમજૂતી આપે છે.

પ્રશ્ન 82.
એક પ્રક્રિયાના t\(\frac{1}{4} \) ને પ્રક્રિયકના પ્રારંભિક સાંદ્રણને \(\frac{1}{4} \) જેટલું ઘટવાના સમય જેટલું લઈ શકાય. જો પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક k હોય તો t\(\frac{1}{4} \) ને ……………………………….. તરીકે દર્શાવાય, [AIIMS-2011]
(A) \(\frac{0.75}{k} \)
(B) \(\frac{0.69}{k} \)
(C) \(\frac{0.29}{k} \)
(D) \(\frac{0.10}{k} \)
જવાબ
(C) \(\frac{0.29}{k} \)

પ્રશ્ન 83.
એક પ્રક્રિયાનો આઈઆયુષ્ય સમય પ્રારંભિક સાંદ્રણના ધનના વ્યા પ્રમાણમાં છે, તો આ પ્રક્રિયા …………………………….. ક્રમની છે. [AFMC-2011]
(A) 2
(B) 3
(C) 4
(D) 5
જવાબ
(C) 4

પ્રશ્ન 84.
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયામાં 10° C ના વધારા સાથે પ્રક્રિયાનો વેગ બમણો થાય છે, તો જો પ્રક્રિયાનું તાપમાન 10° C થી 100° C વધારવામાં આવે તો પ્રક્રિયાનો વેગ કેટલા ગણો થશે ? [PMT – 2012]
(A) 256
(B) 64
(C) 512
(D) 128
જવાબ
(C) 512
10°C ના વધારા સાથે વેગ બમણો થાય.
∴ \(\frac{r 100^{\circ} \mathrm{C}}{r 10^{\circ} \mathrm{C}}=2^{\left(\frac{100-10}{10}\right)} \) = 2⁹ = \(\frac{5}{2} \) ગણો

પ્રશ્ન 85.
2N₂O₅ → 4NO₂ + O₂ પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક 3.0 × 10^-5s^-1 છે, જો વેગ 2.40 × 10^-5 મોલ લિ⁻¹ સે^-1 હોય તો, N₂O₅ નું સાંદ્રણ (મોલ લિ⁻¹) કેટલું ? [IIT JEE-2000]
(A) 1.4
(B) 1.2
(C) 0.04
(D) 0.8
જવાબ
(D) 0.8
(N₂O₅) = વેગ
∴ k = \(\frac{2.4 \times 10^{-5}}{3 \times 10^{-5}} \) = 0.8 M

પ્રશ્ન 86.
શોષાયેલા પ્રકાશની તીવ્રતા I અને AB ની સાંદ્રતા C એક – ફોટોરાસાયણિક પ્રક્રમમાં છે. પ્રક્રમ : AB + 1 + (AB)*. (AB)* નો બનવાનો વેગ કોના સમપ્રમાણમાં છે ? [IIT JEE-2001]
(A) C
(B) I
(C) I²
(D) CI
જવાબ
(D) CI

પ્રશ્ન 87.
એક જીવરાસાયણિક પ્રક્રિયા શરીરની બહાર કરવાથી વેગ 10^–4 ગણો મળે છે. આ જ પ્રક્રિયા શરીરમાં ઉત્સેચકની હાજરીમાં કરવાથી સક્રિયકરણ ઊર્જા ……………………………………. . [CBSE AIPMT-2001]
(A) બાહ્ય દબાણ જરૂરી છે.
(B) કાંઈ જ કહી શકાય નહીં.
(C) 6/RT
(D) પ્રયોગશાળા કરતાં ભિન્ન E_a ના મૂલ્યથી
જવાબ
(D) પ્રયોગશાળા કરતાં ભિન્ન E_a ના મૂલ્યથી

પ્રશ્ન 88.
H₂ + I₂ → 2HI પ્રક્રિયા માટે સાચો વિલનીય વેગનિયમ જણાવો. [AIEEE-2002]
(A) \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{I}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{2 \mathrm{~d}[\mathrm{HI}]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{I}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}[\mathrm{HI}]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{I}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}[\mathrm{HI}]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{2 \mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{I}_2\right]}{2 \mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}[\mathrm{HI}]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(B) \(\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-2 \mathrm{~d}\left[\mathrm{I}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}[\mathrm{HI}]}{\mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 89.
પ્રક્રિયા 2NO_(g) + O_2(g) → 2NO_2(g) માં કદ શરૂઆત કરતાં અડધું કરવામાં આવે છે (દબાણ વધારીને), જો આ પ્રક્રિયા O₂ ની સાપેક્ષે પ્રથમક્રમની હોય અને NO ની સાપેક્ષે દ્વિતીયક્રમની હોય તો પ્રક્રિયાવેગ, શરૂઆતના દર કરતાં કેટલા ગણો થાય ? [AIEEE-2002]
(A) 4
(B) \(\frac{1}{8}\)
(C) 8
(D) \(\frac{1}{4}\)
જવાબ
(C) 8
પાત્રનું કદ અડધું કરતા દબાણ બમણું થશે, જે વાયુરૂપ પદાર્થની સાંદ્રતા છે.
પ્રક્રિયાવેગ = k [NO]²[O₂] = [2P₁P]² [2P₂] ⇒ 8 K[P₁]²[P₂]

પ્રશ્ન 90.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયા 45 મિનિટમાં અડધી પૂર્ણ થાય છે, તો આ પ્રક્રિયાને 99.9% પૂર્ણ થતાં લાગતો સમય કેટલો હોય ? [AIEEE-2002]
(A) 5 કલાક
(B) 7 \(\frac{4}{5} \) ક્લાક
(C) 7 કલાક
(D) 5.5 કલાક
જવાબ
(B) 7 \(\frac{4}{5} \) ક્લાક
k = \(\frac{0.693}{\frac{t_1}{2}}=\frac{0.693}{45}\) = 0.0154 મિનિટ^-1
t = \(\frac{2.303}{k} \log \frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]_{\mathrm{t}}} \)
[R]₀ = મૂળ સાંદ્રતા 100 લેતાં,
અંતિમ સાંદ્રતા [R]_t = 100 − 99.9 = 0.1
t = \(\frac{2.303}{0.0154} \log \frac{100}{0.1} \) = 0.1 તથા 1 1000 = 3.0
t = 448.636 મિનિટ = 7 \(\frac{4}{5} \) કલાક

પ્રશ્ન 91.
નીરોની બે પ્રક્રિયા વિચારો, [AIEEE-2002]
A → નીપજ, વેગ = \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}} \) = K₁ [A]⁰
B → નીપજ, વેગ = \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \) = K₂[B]
K₁ અને K₂ મોલારિટી તથા સમય સેકન્ડ’ દર્શાવ્યા છે, તો K₂ અને K₁ નો એકમ અનુક્રમે ………………………. , ……………………. છે.
(A) સેકન્ડ^-1, મોલારિટી સેકન્ડ^-1
(B) મોલારિટી સેકન્ડ^-1, મોલારિટી સેકન્ડ^-1
(C) સેકન્ડ^-1, મોલારિટી^-1 સેકન્ડ^-1
(D) મોલારિટી સેકન્ડ^-1, લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(A) સેકન્ડ^-1, મોલારિટી સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 92.
H₂ વાયુ ટંગસ્ટન જેવી ધાતુની સપાટીની ઉપર શોષાય છે. સા …………………………………… ક્રમની પ્રક્રિયા છે. [AIEEE-2002]
(A) તૃતીય
(B) દ્વિતીય
(C) શૂન્ય
(D) પ્રથમ
જવાબ
(C) શૂન્ય

પ્રશ્ન 93.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયામાં જ્યારે પ્રારંભિક સાંદ્રતા C₀ અને t સમયે સાંદ્રતા C_t હોય ત્યારે વેગ અચળાંક k સીકરણથી દર્શાવાય છે. k_t = log C₀ – log C_t જે …………………….. આલેખ દોરવામાં આવે તો સીધી રેખા મળે છે. [AIEEE-2002]
(A) t vs log C₀
(B) t vs log C_t
(C) t^-1 vs log C_t
(D) log C₀ vs log C_t
જવાબ
(B) t vs log C_t

પ્રશ્ન 94.
પદાર્થ A ની પ્રક્રિયા પ્રથમક્રમની છે અને તેનો આઈઆયુષ્ય સમય 5 દિવસ છે. પ્રારંભમાં 100 ગ્રામ A ને લેવાથી રહેતા 15 દિવસ પછી બાકી A નું વજાં ………………………………. છે. [AIEEE-2002]
(A) 25 g
(B) 50 g
(C) 12.5 g
(D) 6.25 g
જવાબ
(C) 12.5 g

C = C₀\(\left(\frac{1}{2}\right)^y=100\left(\frac{1}{2}\right)^3=100\left(\frac{1}{8}\right) \) = 12.5 g

પ્રશ્ન 95.
N_2(g) + 3H_2(g) → 2NH_3(g) રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો વેગ સમય અને Na_2(g), H_2(g) અને NH_3(g)ના સાંદ્રણથી દર્શાવાય છે. નીચેનામાંથી પ્રક્રિયાવેગ માટે ક્યો વિક્લ્પ સત્ય છે ? [IIT JEE-2002]
(A) વેગ = \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) વેગ = \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-3 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=2 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) વેગ = \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
(D) વેગ = \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(A) વેગ = \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 96.
પ્રક્રિયા 3A → 2B માટે B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાવેગ શું મળે ? [CBSE PMT-2002]
(A) \(-\frac{3}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}\)
(C) \(-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{2 \mathrm{~d}[\mathrm{~A}]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(B) \(-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}\)
3A → 2B
પ્રક્રિયાવેગ = \(\frac{-1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{+1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)
∴ \(\frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 97.
2A → B + C પ્રક્રિયા શૂન્ય ક્રમની ક્યારે બને ? [CBSE AIPMT-2002]
(A) પ્રક્રિયાનો વેગ પ્રક્રિયક A ની સાંદ્રતાના વર્ગના સમપ્રમાણમાં હોય.
(B) Bની સાંદ્રતા બમણી કરવાથી વેગ બમણો થાય તો
(C) પ્રક્રિયક A ની દરેક સાંદ્રતાએ, પ્રક્રિયાવેગ એક સમાન અચળ રહે તો
(D) B અને C ની કોઈપણ સાંદ્રતાએ વેગ અચળ રહે ત્યારે
જવાબ
(C) પ્રક્રિયક A ની દરેક સાંદ્રતાએ, પ્રક્રિયાવેગ એક સમાન અચળ એ તો.

પ્રશ્ન 98.
પદાર્થ A અને B વચ્ચેની પ્રક્રિયા માટેનો વેગનિયમ નીરો મુજબ છે. વેગ =k [A]ⁿ[B]^m જો Aનું સાંદ્રણ બમણું કરવામાં આવે તથા B ની સાંદ્રતા અડધી કરવામાં આવે તો નવા વેગ અને મૂળવેગ વચ્ચેનો ગુણોત્તર કેટલો થશે ?[AIEEE-2003]
(A) \(\frac{1}{2^{\mathrm{m}+\mathrm{n}}} \)
(B) (m + n)
(C) (n – m)
(D) 2^{(n – m)}
જવાબ
(D) 2^{(n – m)}
શરૂઆતનો વેગ V₁ = k[A]ⁿ[B]^m
નવો વેગ V₂ = \(k[2 \mathrm{~A}]^{\mathrm{n}}\left[\frac{\mathrm{B}}{2}\right]^{\mathrm{m}}=\frac{2^{\mathrm{n}} k \mathrm{~A}^{\mathrm{n}}\left(\mathrm{B}^{\mathrm{m}}\right)}{2^{\mathrm{m}}} \)
∴ \(\frac{\frac{2^{\mathrm{n}} k \mathrm{~A}^{\mathrm{n}} \mathrm{B}^{\mathrm{m}}}{2^{\mathrm{m}}}}{k[\mathrm{~A}]^{\mathrm{n}}[\mathrm{B}]^{\mathrm{m}}}=\frac{2^{\mathrm{n}}}{2^{\mathrm{m}}} \) = 2^(n-m)

પ્રશ્ન 99.
રાસાયણિક ગતિકીમાં સમીકરણ સંદર્ભમાં કર્યું વિધાન સાચું છે ? [AIEEE-2003]
(A) k સંતુલન-અચળાંક છે.
(B) A અધિશોષણ અવયવ છે.
(C) E_a સક્રિયકરણ-ઊર્જા છે.
(D) R ડિબર્ગ અચળાંક છે.
જવાબ
(C) E_a સક્રિયકરણ-ઊર્જા છે.

પ્રશ્ન 100.
A + 2B → C પ્રક્રિયા માટે વેગ = \(+\frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \) = k [A][B] હોય, તો પ્રક્રિયાનો ક્રમ જણાવો. [AIEEE-2003]
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 0
જવાબ
(B) 2

પ્રશ્ન 101.
કોઈ એક પ્રક્રિયા માટે સક્રિયકરણ ઊર્જા E_a = 0 અને 300 K તાપમાને વેગ અચળાંક k = 3.2 × 10⁶ sec^-1 હોય તો 310 K તાપમાને પ્રક્રિયાવેગ અયળાંક …………………… . [AIEEE-2003]
(A) 6.4 × 10⁸sec^-1
(B) 3.2 × 10⁸sec^-1
(C) 6.4 × 10⁶sec^-1
(D) 3.2 × 10^6-sec^-1
જવાબ
(C) 6.4 × 10⁶sec^-1

પ્રશ્ન 102.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા A → B માં 1 કલાકમાં 0.8 મોલ પ્રક્રિયક A, 0.6 મોલ Bમાં ફેરવાય છે, તો 0.9 મોલ A ને 0.675 મોલ B માં ફેરવવા કેટલો સમય લાગશે [CBSE – PMT – 2003]
(A) 1 કલાક
(C) 0.25 કલાક
(B) 0.5 કલાક
(D) 2 કલાક
જવાબ
(A) 1 કલાક

પ્રશ્ન 103.
પ્રથમ ક્રમની એક પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકનું સાંદ્રણ 800 મોલ/ડેમી થી ઘટીને 50 મોલ/ડેમી થતાં 2 × 10⁴ સેકન્ડ લાગે છે. આ પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક સેકન્ડ માં કેટલો ? [IIT JEE-2003]
(A) 2 × 10⁴
(B) 3.45 × 10^–5
(C) 1.386 × 10^-4
(D) 2 × 10^-4
જવાબ
(C) 1.386 × 10^-4

પ્રશ્ન 104.
પ્રક્રિયા : C₂H₅I + OH^–_(aq) → C₂H₅OH+I^–_(aq) નો 30° સે. તાપમાને વેગ-અચળાંક 0.325 અને 60° સે. તાપમાને 6.735 લિટર મોલ^-1 સેકન્ડ^-1 છે. આ પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા …………………….. [CBSE AIPMT-2003]
(A) 22260 કૅલરી
(B) 81773 કેલરી
(C) 361.44 કેલરી
(D) 20260 કેલરી
જવાબ
(A) 22260 કેલરી

પ્રશ્ન 105.
પ્રક્રિયા A ⇌ B ની પુરોગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા E_a છે, જેથી પ્રતિગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા = …………………… [CBSE AIPMT-2003]
(A) E_a, ના કરતાં ઓછી
(B) E_a ના કરતાં વધારે
(C) -E_a
(D) E_a ના કરતાં વધારે અથવા ઓછી
જવાબ
(D) E_a ના કરતાં વધારે અથવા ઓછી

પ્રશ્ન 106.
એક રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો વેગ – પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક છે માટે આ પ્રક્રિયાનો ક્રમ = ………………………. [CBSE AIPMT-2003]
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 0
જવાબ
(D) (0

પ્રશ્ન 107.
આર્ટેનિયસ સમીકરણ k= Ae^{\(\frac{-\mathbf{E}_{\mathbf{a}}}{\mathrm{RT}} \)} ના આધારે પ્રક્રિયાની સમીકરણ ઊર્જા E_a ની ગણતરી નીચેનામાં કઈ રીતે થાય ? [CBSE AIPMT-2003]
(A) log K → \(\frac{1}{T} \) ના આલેખના ઢાળથી
(B) log K→ \(\frac{1}{\log \mathrm{T}} \) ના આલેખના ઢાળથી
(C) K = \(\frac{1}{\log \mathrm{T}}\) ના આલેખના ઢાળથી
(D) K → Tના આલેખના ઢાળથી
જવાબ
(A) log K → \(\frac{1}{T} \) ના આલેખના ઢાળથી

પ્રશ્ન 108.
પ્રક્રિયકની મૂળ સાંદ્રતા બમણી કરવાથી પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય અડઘો થાય છે, તો પ્રક્રિયાનો ક્રમ કર્યો હશે ? [0rissa JEE-2003]
(A) 0.5
(B) 1
(C) 2
(D) 0
જવાબ
(C) 2
\(\mathrm{t} \frac{1}{2} \propto \frac{1}{\left[\mathrm{R}_0\right]^{n-1}}\) [દ્વિતીયક્રમ માટે n = 2]
\(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0} \)
\(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \) ઐ [R]₀ ના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોવાથી સાંદ્રતા બમણી
થવાથી અર્ધઆયુષ્ય સમય અડધો થાય છે.

પ્રશ્ન 109.
પ્રથમસ્મની એક પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 0.8 M થી ઘટીને 0.4 M થવા માટે 15 મિનિટ લાગે છે, તો તે પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 0.1 M થી ઘટીને 0.025 M થવા માટે કેટલો સમય લાગશે ? [AIEEE-2004]
(A) 30 મિનિટ
(B) 15 મિનિટ
(C) 7.5 મિનિટ
(D) 60 મિનિટ
જવાબ
(A) 30 મિનિટ
મૂળ સાંદ્રતા અડધી થતાં 15 મિનિટ લાગે.

∴ કુલ 30 મિનિટ લાગે.

પ્રશ્ન 110.
2A + B → C પ્રક્રિયા માટે વેગ સમીકરણ નીચે મુજબ છે. વેગ = k [A][B], આ પ્રક્રિયાના સંદર્ભમાં સાચું વિધાન જણાવો. [AIEEE-2004]
(A) નો એકમ ક−1 છે.
(B) પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય અચળ છે.
(C) A ના ઘટવાના દર કરતાં દનો ઉત્પન્ન થવાનો દર બમણો છે.
(D) નું મૂલ્ય A અને B ની શરૂઆતની સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર છે.
જવાબ
(C) A ના ઘટવાના દર કરતાં Cનો ઉત્પન્ન થવાનો દર બમણો છે.

પ્રશ્ન 111.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા (R) → નીપજમાં પ્રક્રિયક R નું સાંદ્રણ 40 મિનિટમાં 0.1 M માંથી 0.025 M બને છે. જ્યારે R નું સાંદ્રણ 001 M હોય ત્યારનો પ્રક્રિયાવેગ કેટલો ? [IIT JEE-2004]
(A) 3.47 × 10^-4 M મિનિટ^-1
(B) 3.47 × 10^–5 M મિનિટ^-1
(C) 1.73 × 10^-4 M મિનિટ^-1
(D) 1.73 × 10^–5 M મિનિટ^–1
જવાબ
(A) 3.47 × 10^-4 M મિનિટ^-1

પ્રશ્ન 112.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા = 0.5 મોલ/લિટર હોય ત્યારે તેનો વેગ = 1.5 x 10^-2 મોલ લિટર^-1 મિનિટ^-1 છે. આ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય …………………. મિનિટ. [CBSE AIPMT-2004]
(A) 8.73
(B) 7.53
(C) 23.1
(D) 0.383
જવાબ
(C) 23.1
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા, જેથી \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}}=\frac{0.693}{\mathrm{~K}} \)
વેગ = K [R₀]¹ જેથી K = \(\frac{વેગ}{[\mathrm{R}]_0} \)
∴ \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}}=\frac{0.693 \times 0.5}{1.5 \times 10^{-2}} \)
= 0.331 × 10⁺² = 23.1 મિનિટ

પ્રશ્ન 113.
પ્રક્રિયકની પ્રારંભિક સાંદ્રતા \(\frac{1}{4}\) ઘટવા માટેનો 25% પૂર્ણ થવાનો સમય \( \mathrm{t}_{\frac{1}{4}}\) હોય, તો \(\mathrm{t}_{\frac{1}{4}}\) અને K વચ્ચેનો સાચો સંબંધ [AIEEE-2005]
(A) \(\frac{0.10}{k} \)
(B) \(\frac{0.29}{k} \)
(C) \(\frac{0.69}{k} \)
(D) \(\frac{0.75}{k} \)
જવાબ
(B) \(\frac{0.29}{k} \)
\(\mathrm{t}_{\frac{1}{4}}=\frac{2.303}{k} \log \frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]_{\mathrm{t}}} \) , જયાં \([\mathrm{R}]_{\mathrm{t}}=\frac{[\mathrm{R}]_0}{\frac{3}{4}} \)
= \(\frac{2.303}{k} \times \log \frac{4}{3} \)
= \( \frac{2.303}{k} \times 0.125\) = \(\frac{0.29}{k}\)

પ્રશ્ન 114.
X → Y ઉષ્માશોષક પ્રક્રિયા માટે સક્રિયકરણ-ઊર્જા E_b અને E_f અનુક્રમે પ્રતિગામી અને પુરોગામી પ્રક્રિયા માટેનાં મૂલ્યો છે, તો ……………………… [AIEEE-2005]
(A) E_b અને E_f વચ્ચે કોઈ સંબંધ નથી.
(B) E_b = E_f
(C) E_b > E_f
(D) E_b < E_f
જવાબ
(D) E_b < E_f
ઉષ્માશોષક માટે, ΔH > 0
∴ E_f – E_b > 0
∴ E_f > E_b
∴ E_b < E_f

પ્રશ્ન 115.
જુદા જુદા પ્રક્રિયકો ધરાવતી પ્રક્રિયા કદાપિ ………………………… નાં હોઈ શકે. [AIEEE-2005]
(A) એકઆણ્વીય
(B) પ્રથમક્રમની
(C) દ્વિ-આણ્વીય
(D) દ્વિતીયક્રમની
જવાબ
(A) એકઆણ્વીય

પ્રશ્ન 116.
In K _eq → \(\frac{1}{T} \) નો આલેખ નીચે પ્રમાણે છે.

હોવી જોઈએ. [AIEEE-2005]
(A) ઉષ્માક્ષેપક
(B) ઉષ્માશોષક
(C) અવગણી શકાય તેટલા ઍન્થાલ્પી ફેરફારની
(D) સામાન્ય તાપમાને અતિ ઝડપી, સ્વયંભૂ
જવાબ
(A) ઉષ્માક્ષેપક

પ્રશ્ન 117.
પ્રક્રિયાક્રમના સંદર્ભમાં નીચેનામાંથી ખોટું વિધાન ક્યું છે ? [IIT JEE-2005]
(A) પ્રક્રિયાક્રમ પ્રયોગથી નક્કી કરાય છે.
(B) ભિન્ન વૈગનિયમ સૂત્રમાં સાંદ્રતાના પાનના સરવાળાના જેટલો પ્રક્રિયાક્રમ હોય છે.
(C) પ્રક્રિયાક્રમ પ્રક્રિયકોના યોગમિતિય સહગુણાંકથી અસર પામતો નથી.
(D) પ્રક્રિયાક્રમ અપૂર્ણાંક હોઈ શકે નહીં.
જવાબ
(D) પ્રક્રિયાક્રમ અપૂર્ણાંક હોઈ શકે નહીં.

પ્રશ્ન 118.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા A → B માં 0.01 મોલ/લિટર પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાએ પ્રક્રિયાવેગ 2.0 × 10^–5 મોલ લિટર^-1 રોકન્ડ^-1 છે. આ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય …………………. [CBSE AIPMT-2005]
(A) 30 સેકન્ડ
(B) 30 સેકન્ડ
(C) 230 સેકન્ડ
(D) 347 સેકન્ડ
જવાબ
(D) 347 સેકન્ડ

પ્રશ્ન 119.
આર્ટેનિયસ સમીકરણ = A · e \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{RT}} \) માં E_a = ……………………… છે. [AIEEE-2006]
(A) આ પ્રકારની ઊર્જાથી ઓછી ઊર્જા ધરાવતા પ્રક્રિયકો પ્રક્રિયા કરશે નહીં.
(B) પ્રક્રિયા અનુભવતા પ્રક્રિયકોની T તાપમાને કુલ ઊર્જા છે.
(C) પ્રક્રિયા અનુભવતા પ્રક્રિયકોની સક્રિયકરણ ઊર્જા ઉપરાંતની વધારાની ઊર્જા.
(D) આ ઊર્જાથી વધુ ઊર્જા ધરાવતા પ્રક્રિયકો પ્રક્રિયા કરશે નહીં.
જવાબ
(A) આ પ્રકારની ઊર્જાથી ઓછી ઊર્જા ધરાવતા પ્રક્રિયકો પ્રક્રિયા કરશે નહીં.

પ્રશ્ન 120.
NO ની Br₂ ની સાથે પ્રક્રિયા થઈને NOBr_(g) બનવાની પ્રક્રિયા માટે નીરોની ક્રિયાવિધી સૂચવેલી છે. S-I: NO_(g) + Br_2(g) ⇌ NOBr_2(g)
S-II : NOBr_2(g) + NO_(g) → 2NOBr_(g) જો પ્રક્રિયાનો બીજો તબક્કો વેગ નિર્ણાયક હોય તો NO_(g) ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ ……… છે. [AIEEE-2006]
(A) 0
(B) 1
(C) 2
(D) 3
જવાબ
(C) 2

પ્રશ્ન 121.
પ્રક્રિયા : 2A + B + 3C + D ના વેગ માટે …………………………. ખોટું છે. [CBSE AIPMT-2006]
(A) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{3 \mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{2 \mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{\mathrm{d}[\mathrm{D}]}{\mathrm{dt}}\)
જવાબ
(B) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{3 \mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 122.
N_2(g) + 3H_2(g) ⇌ 2NH_3(a) પ્રક્રિયા માટે \( \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\) અને \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \) નો સંબંધ ………………………… છે. [CBSE APMT-2006]
(A) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{3}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(C) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}} \)
પ્રક્રિયા પ્રમાણે વેગ = \(\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)
∴ \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{2}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 123.
2A + B → નીપજ-પ્રક્રિયામાં B નું સાંદ્રણ બમણું કરવામાં આવે, તો અર્ધઆયુષ્ય સમય બદલાતો નથી. પરંતુ જ્યારે ફક્ત Aની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો વેગ બમણો થાય છે, તો આ પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંકનું પરિમાણ (ચોકમ) જણાવો. [AIEEE-2007]
(A) લિટર મોલ⁻¹ સેકન્ડ^-1
(B) એકમરહિત
(C) મોલ લિટર⁻¹ સેકન્ડ^-1
(D) સેકન્ડ^-1
જવાબ
(A) લિટર મોલ⁻¹ સેકન્ડ^-1
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે અર્ધઆયુષ્ય સમય પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર છે. આથી B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ 1 થશે.
હવે A ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં તો વેગ બમણો થાય છે.
∴ વેગ ∝ [A]’ થાય.
આમ, A ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ 1 થશે.
આથી કુલ પ્રક્રિયાક્રમ 1 + 1 = 2 થશે.
દ્વિતીય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ-અચળાંકનો એકમ લિટર મોલ⁻¹ સેકન્ડ^-1 છે.

પ્રશ્ન 124.
A → B પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ-અચળાંક k તથા પ્રક્રિયક A ની પ્રારંભિક સાંદ્રતા 0.5 M હોય, તો પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય કેટલો થશે ? [CBSE PMT-2007]
(A) \(\frac{\log 2}{k}\)
(B) \(\frac{\log 2}{k \sqrt{0.5}} \)
(C) \(\frac{\ln 2}{k} \)
(D) \(\frac{0.693}{5 k}\)
જવાબ
(C) \(\frac{\ln 2}{k} \)

પ્રશ્ન 125.
A + B → નીપજ. આ પ્રક્રિયામાં ફક્ત B ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો અઈઆયુષ્ય સમય બદલાતો નથી પણ જો ફક્ત A નું સાંદ્રણ બમણું કરવામાં આવે તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ બમણો થાય છે, તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંકનો એકમ …………………………. છે. [AIEEE-2007]
(A) સેકન્ડ⁻¹
(B) લિટર મોલ^-1 સેકન્ડ^-1
(C) એકમ નથી.
(D) મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(A) સેકન્ડ^-1
(i) B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 1 કારણ કે અર્ધઆયુષ્ય સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર છે.
(ii) A ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 1 કારણ કે સાંદ્રતા ∝ વેગ અચળાંક
કુલ પ્રક્રિયાક્રમ = 2
∴ એકમ લિટર મોલ^-1 સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 126.
એક રેડિયો સક્રિય તત્વ ઓરડામાં છલકાઇ ગયેલું છે. તેના t_½ = 30 દિવસ છે. તેની પ્રારંભિક સાંદ્રતા જોખમી કરતાં 10 ગણી છે, તો કેટલા દિવસો પછી તે ઓરડામાં દાખલ થવું સલામત હશે ? [AIEEE-2007]
(A) 10
(B) 100
(C) 1000
(D) 300
જવાબ
(B) 100

પ્રશ્ન 127.
A₂ + B₂ → 2AB પ્રક્રિયાની પુરોગામી અને પ્રતિગામી પ્રક્રિયા માટેની સક્રિયકરણ ઊર્જા અનુક્રમે 180 kJmol^-1 અને 200 kJmol^-1 છે. ઉદ્દીપની હાજરીમાં સક્રિયકરણ ઊર્જા 100 kJmol^-1 જેટલી ઘટે છે, તો ઉદ્દીપકની હાજરીમાં ઍન્થાલ્પી ફેરફાર …………………………………. kJ mol^-1 [AIEEE-2007]
(A) 300
(B) 200
(C) 120
(D) 20
જવાબ
(D) 20
ΔH = E_a^f – E_a^r = (180 – 200) kJ =−20 kJ
ઉદ્દીપકની હાજરીમાં
E_a^f = 180 – 100 = 80 kJ
E_a^r = 200 – 100 = 100 kJ
ΔH_{ઉદ્દીપક} = 80 = 100 = -20 kJ mol^-1

પ્રશ્ન 128.
પ્રક્રિયા aR₁ + bR₂ → નીપજો છે. R₁ અને R₂ તે બંને પ્રક્રિયકોનું સાંદ્રણ બમણું કવાથી પ્રક્રિયાનો વેગ આઠ ગણો વધે છે. જોકે પ્રક્રિયક R₁ નું સાંદ્ર બમણું કરાય પણ R₂ નું સાંદ્ગણ અચળ રખાય ત્યારે પ્રક્રિયાવેગ બમણો થાય છે.
આ પ્રક્રિયાનો કુલ ક્રમ કેટલો ? [IIT JEE-2007]
(A) 0
(B) 1
(C) 2
(D) 3
જવાબ
(D) 3

પ્રશ્ન 129.
\( \frac{1}{2}\) A → 2B પ્રક્રિયા માટે Aનો વપરાવાનો દર તથા Bના ઉત્પન્ન થવાના દર વચ્ચેનો સંબંધ કયા સમીકરણથી દર્શાવાય ? [AIEEE-2008]
(A) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}\)
(B) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=4 \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{4} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(D) \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{4} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \)

પ્રશ્ન 130.
એક પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંક k₁ અને k₂ અનુક્રમે 10¹⁶. e^{\(\frac{-2000}{T} \)} અને 10¹⁵. e^{\(\frac{-1000}{T}\)} છે, તો કયા તાપમાને K₁ = K₂ ચાશે ? [CBSE-PMT – 2008]
(A) 2000K
(B) \( \frac{1000}{2.303}\) K
(C) 1000K
(D) \(\frac{2000}{2.303} \) K
જવાબ
(B) \( \frac{1000}{2.303}\) K
10¹⁶. e^{\(\frac{-2000}{T}\)}= 10¹⁵. e^{\(\frac{-1000}{T}\)}
∴ \(\frac{e^{\frac{-2000}{T}}}{e^{\frac{-1000}{T}}}=\frac{10^{15}}{10^{16}}\)

પ્રશ્ન 131.
સમાન પરિસ્થિતિઓમાં પ્રથમ અને શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રારંભિક સાંદ્રણ 1,386 મોલ ડેસી^-1 માંથી અડધું થવાનો સમય અનુક્રમે 10 સેકન્ડ અને 20 સેકન્ડ છે. પ્રથમ અને શૂન્ય ક્રમની આ પ્રક્રિયાનાં વેગ અચળાંક k₁ અને k_o ગુણોત્તર \(\frac{k_1}{k_0}\) નું મૂલ્ય ……………………….. છે. [IIT JEE-2008]
(A) 0.5 મોલ^-1 ડેમી³
(B) 1.0 મોલ ડેમી^-૩
(C) 1.5 મોલ¹ ડેમી³
(D) 2.0 મોલ^-1 ડેમી³
જવાબ
(A) 0.5 મોલ^-1 ડેમી³

પ્રશ્ન 132.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય 6.93 મિનિટ છે, તો આ પ્રક્રિયા 99% પૂર્ણ થવા લાગતો સમય ગણો. (log 2 = 0.3010) [AIEEE-2009]
(A) 460.6 મિનિટ
(B) 23.03 મિનિટ
(C) 23.03 મિનિટ
(D) 46.06 મિનિટ
જવાબ
(D) 46.06 મિનિટ
λ = \(\frac{0.693}{\mathrm{t}_{\frac{1}{2}}}=\frac{0.693}{6.93} \) = 0.1

પ્રશ્ન 133.
N₂+3H₂ → 2NH₃ પ્રક્રિયા માટે જો \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \) = 2 × 10^-4 મોલ. લિટર^-1, સેન્ડ^-1 હોય, તો \( \) મૂલ્ય કેટલું થશે ? [CBSE-PMT – 2009]
(A) 6 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ⁻¹
(B) 1 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
(C) 3 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
(D) 4 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(C) 3 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
\(\frac{1}{3} \frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\)
∴ \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{3}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\)
= \(\frac{3}{2} \) × 2 × 10^-4
= 3 × 10^-4 મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 134.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્યસમય 1386 સેકન્ડ છે, તો પ્રક્રિયાના વિશિષ્ટ વેગ-અચળાંનું મૂલ્ય કેટલું હશે ? [CBSE PMT-2009]
(A) 0.5 x 10^-3s^-1
(B) 5.0 × 10^-2s^-1
(C) 5.0 × 10^-3s^-1
(D) 0.5 × 10^-3s^-1
જવાબ
(A) 0.5 x 10^-3s^-1
k = \(\frac{0.693}{\mathrm{t}_{\frac{1}{2}}}=\frac{0.693}{1386}\) = 0.5 x 10^-3s^-1

પ્રશ્ન 135.
A + B → નીપજ પ્રક્રિયા માટે ………………….
(i) ફક્ત A ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે, તો પ્રક્રિયાવેગ પણ બમણો થાય છે.
(ii) A અને B બંનેની સાંદ્રતા બમણી કરતાં પ્રક્રિયાવેગ 8 ગણો વધે છે. તો આ પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયાવેગ નીચેના પૈકી કયા સમીકરણથી દર્શાવાય ? [CBSE-PMT – 2009]
(A) વેગ = k [A]²[B]²
(B) વેગ = k [A] [B]
(C) વેગ = k [A]²[B]
(D) વેગ = k [A][B]²
જવાબ
(D) વેગ = k [A][B]²
(1) A ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 1 કારણ કે વેગ ∝ સાંણ
(2) વેગ = (2x)¹ (2x)^b = 8
વેગ = 2 × 4 = 8 , જેથી b = 2 [ ∵(2x)^b = 4]
વેગ = [A] [B]²
= (2x) (2x)²
= 8x³ જેથી વેગ 8 ગણો.

પ્રશ્ન 136.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા R → P માટે તાપમાન (T) ઉપર આધારિત વેગ અચળાંક (k) નીરોના સમીકરણને અનુસરે છે.
log k = \(-\frac{2000}{T}+6.0 \) તો સહઘાતાંકીય અવયવ A અને સક્રિયકરણ ઊર્જા, E_a અનુક્રમે . …………. છે. [IIT JEE-2009]
(A) 1.0 × 10⁶ સેકન્ડ^-1 અને 9.2 kJ મોલ^-1
(B) 6.0 સેકન્ડ⁻¹ અને 16.6 kJ મોલડ^-1
(C) 1.0 × 10⁶ સેકન્ડ^-1 અને 38.3 kJ મોલ⁻¹
(D) 1.0 × 10⁶ સેકન્ડ^-1 અને 38.3 kJ મોલ^-1
જવાબ
(D) 1.0 × 10⁶ સેકન્ડ^-1 અને 38.3 kJ મોલ^-1

પ્રશ્ન 137.
BrO^–_3(aq) +5Br^–_(aq) + 6H⁺_(aq) →3Br_2(l) + 3H₂O_(l) આ પ્રક્રિયામાં Br₂ ના દેખાવાનો વેગ અને બ્રોમાઇડ આયનના વપરાવાના વેગ ……………………….. થી દર્શાવાય. [CBSE AIMPT-2009]
(A) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{3}{5} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{5}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{5}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{3}{5} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(A) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{3}{5} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}} \)
વેગ \(\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}}\)
જેથી \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{3}{5} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{Br}^{-}\right]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 138.
પ્રક્રિયા A → નીપજો માટે t_{\(\frac{1}{2} \)} સમય 1 કલાક છે. A ની સાંદ્રતા 2 મોલર છે. જો આ પ્રક્રિયા શૂન્યક્રમની હોય તો પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 0.5 થી 0.25 મોલર થવા માટે કેટલો સમય લાગશે ?[AIEEE – 2010]
(A) 0.25 કલાક
(B) 1 કલાક
(C) 4 કલાક
(D) 0.5 કલાક
જવાબ
(A) 0.25 ક્લાક

પ્રશ્ન 139.
Cl_2(aq) + H₂S_(aq) → S_(s)+2H⁺_(aq)+2Cl^–_(aq) આ પ્રક્રિયાના વેગનું સૂત્ર :
વેગ = K[Cl₂] [H₂S] છે, તો આ પ્રક્રિયા નીચેના (a) અને (b) માંથી કઈ પ્રક્રિયા અનુસાર છે ? [AIEEE-2010]
(a)
(i) Cl₂ + H₂S → H⁺ + Cl^–+Cl⁺+ HS^– (ધીમો તબક્કો)
(ii) Cl⁺ + HS^– → H⁺+ Cl^– + S (ઝડપી તબક્કો)
(b) (i) H₂S ⇌ H⁺+ HS^– (ઝડપી સંતુલન)
(ii) Cl₂ + HS^– → 2Cl^– + H⁺ + S (ધીમો તબક્કો)
(A) ફક્ત (b)
(B) (a) અને (b) બંને
(C) એક પણ નહીં
(D) ફક્ત (a)
જવાબ
(D) ફક્ત (a)
પ્રક્રિયાનો વેગ ધીમા તબક્કાની ઉપર આધાર રાખે છે. (શ) ના ધીમા તબક્કા (b) માં Cl₂ તથા H₂S બંને છે અને વેગ સમીકરણમાં Cl₂ તથા H₂S છે.
પ્રક્રિયા (a) પ્રમાણે વેગ સમીકરણમાં ધીમો તબક્કો લેતાં, વેગ = k[Cl₂] [H₂S] સાચો વિક્લ્પ (a) જ્યારે (b)ના ધીમા તબક્કા પ્રમાણે, વેગ = k [Cl₂] [HS^–]

પ્રશ્ન 140.
વેગ અચળાંક (K) અને તાપમાન (T) ના ફેરફારના આલેખ નીચે આપ્યા છે. આર્ટેનિયસના સમીકરણને અનુસસ્તો આલેખ કયો છે ? [IIT JEE-2010]

વેગ = k [A]^x [B]^y
A ની સાંદ્રતા 10 ગણી = 10 A અને વેગ = 100 V
∴100 V = k’ (10)^x
∴ 10¹⁰ V = k’ (10)²
∴ A ના સંદર્ભમાં x = 2 = પ્રક્રિયાક્રમ

પ્રશ્ન 141.
પ્રક્રિયા : N₂O_5(g) → 2NO_(2g)+\(\frac{1}{2} \) O_2(g) માટે N₂O₅ પ્રક્રિયકને અદૈશ્ય (વપરાવાનો) થવાનો વેગ 6.25 × 10^-3 મોલ લિ^-1 સે’^-1 હોય તો NO₂ અને O₂ નીપજવાનો વેગ અનુક્રમે …………………………. અને ……………………… . [CBSE AIPMT-2010]

પ્રશ્ન 142.
2A + B → C + D પ્રક્રિયાના ગતિકીય અભ્યાસમાં નીચેનાં પરિણામ મળે છે. [CBSE AIPMT-2010]

ઉપરના પરિeામો ક્રમાણ સાો विકલ્ ……………………..
(A) વેગ = k [A]² [B]
(B) વેગ = k [A] [B]
(C) વેગ = k [A]² [B]²
(D) વેગ = [A] [B]²
જવાબ
(D) વેગ = [A] [B]²

• I કરતાં IV માં Aની સાંદ્રતા ચાર ગણી કરવાથી વેગ ચાર ગણો થાય છે. જેથી A નો વેગ સાંદ્રતા, જેથી A માટે પ્રક્રિયાક્રમ = 1
• II કરતાં III માં B ની સાંદ્રતા બમણી કરવાથી વેગ ચાર ગણો થાય છે. જેથી B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 2

પ્રશ્ન 143.
2NO + Cl₂ → 2NOCl પ્રક્રિયાનો વેગ-અચળાંક રીતે વધારી શકાય. [CBSE AIPMT-2010]
(A) તાપમાન વધારવાથી
(B) NO ની સાંદ્રતા વધારવાથી
(C) Cl₂ ની સાંદ્રતા વધારવાથી
(D) આપેલ તમામ
જવાબ
(A) તાપમાન વધારવાથી

પ્રશ્ન 144.
2N₂O₅ → 4NO₂ + O₂ પ્રક્રિયાવેગ નીચે પ્રમાણે ત્રણ રીતે દર્શાવેલ છે. [CBSE AIPMT-2010]
(i) \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2 \mathrm{O}_5\right]}{\mathrm{dt}} \) =K₁ [N₂O₅]
(ii) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NO}_2\right]}{\mathrm{dt}}\) = K₂[N₂O₅]
(iii) \(\frac{\mathrm{d}\left[\mathbf{O}_2\right]}{\mathrm{dt}} \) =k₃[N₂O₅]
તો k₁,k₂, અને k₃ વચ્ચેનો સંબંધ ………………………….. છે.
(A) k₂= 2k₁, k₃ = 2k₁
(B) k₂ = 2k₁, k₃ = k₁
(C) k₂ = 2k₁, k₃ = 2k₁
(D) k₂ = k₁, k₃ = k₁
જવાબ
(B) k₂ = 2k₁, k₃ = k₁

પ્રશ્ન 145.
એક રાસાયણિક પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાવેગ 10° સે. તાપમાનનાં વધારા સાથે બમણો થાય છે. જો તાપમાનમાં 50° સે. નો વધારો કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાના પ્રક્રિયાવેગમાં કેટલો વધારો થશે ? [AIEEE – 2011]
(A) 10 ગણો
(B) 24 ગણો
(C) 32 ગણો
(D) 64 ગણો
જવાબ
(C) 32 ગણો
10° C નો વધારો કરીએ તો વેગ બમણો થાય.
∴ 50° C નો વધારો કરીએ તો વેગ 2⁵ = 32 થાય.

પ્રશ્ન 146.
આપેલ પ્રક્રિયામાં E_a2 = 2E_a1 હોય તો વેગ અચળાંકો k₁ અને k₂ નો સંબંધ જણાવો. [AIEEE – 2011]

પ્રશ્ન 147.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયાનો વેગ-અયળાંક ……………………………. .[CBSE AIPMT-2011]
(A) મોલ લિ^-1 સે⁻¹
(B) લિ મોલ⁻¹ સે^–1
(C) લિર્ટ² મોલ^-2 સે^-1
(D) સેકન્ડ^-1
જવાબ
(A) મોલ લિ^-1 સે⁻¹

પ્રશ્ન 148.
નીચેનામાંથી કયું વિધાન પ્રક્રિયાક્રમ માટે ખોટું છે ? [CBSE AIPMT-2011]
(A) પ્રક્રિયકોના તત્ત્વયોગમિતિય ગુણાંકની, પ્રક્રિયાના ક્રમ ઉપર અસર થતી નથી.
(B) પ્રક્રિયાના વેગ દર્શાવતા સમીકરણમાં, પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતા દર્શાવતા પદોના પાતના સરવાળાના જેટલો પ્રક્રિયાક્રમ હોય છે.
(C) પ્રક્રિયાક્રમ હંમેશાં પૂર્ણાંક સંખ્યા જ હોય છે.
(D) પ્રક્રિયાક્રમ ફક્ત પ્રયોગોથી જ મેળવી શકાય છે.
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાક્રમ હંમેશાં પૂર્ણાંક સંખ્યા જ હોય છે.

પ્રશ્ન 149.
પ્રક્રિયા X → નીપજો એ પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા છે. જો 40 મિનિટમાં પ્રક્રિયક X ની સાંદ્રતા 0.1 M થી ઘટીને 0.025 M થાય તો જ્યારે પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 001 M થાય
ત્યારે પ્રક્રિયાનો વેગ કેટલો થશે ? [AIEEE – 2012]
(A) 1.73 × 10^-4M મિનિટ^-1
(B) 3.15 × 10^-5M મિનિટ^-1
(C) 3.47 × 10^-4 M મિનિટ^-1
(D) 1.73 × 10^-5 M મિનિટ^-1
જવાબ
(C) 3.47 × 10^-4 M મિનિટ^-1

પ્રશ્ન 150.
તાપમાન T₁ અને T₂ એ પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંક k₁ અને k₂ નો સંબંધ ………………… [CBSE AIPMT-2012]
(A) \( \ln \frac{k_2}{k_1}=\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_1}-\frac{1}{\mathrm{~T}_2}\right)\)
(B) \(\ln \frac{k_2}{k_1}=\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_2}-\frac{1}{\mathrm{~T}_1}\right) \)
(C) In \(\frac{k_2}{k_1}=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_2}-\frac{1}{\mathrm{~T}_1}\right)\)
(D) ln \(\frac{k_2}{k_1}=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_1}-\frac{1}{\mathrm{~T}_2}\right)\)
જવાબ
(B) \(\ln \frac{k_2}{k_1}=\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_2}-\frac{1}{\mathrm{~T}_1}\right) \)

પ્રશ્ન 151.
પ્રક્રિયા A + B → નીપજ છે. આ પ્રક્રિયામાં B ની સાંદ્રતા ક્ય બમણી કરવાથી પ્રક્રિયાવેગ બમણો થાય છે. જો A અને B બંને પ્રક્રિયકોની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો, આ પ્રક્રિયાનો વેગ 8 ગણો થાય છે. આ પ્રક્રિયાનો વેગ-નિયમ ………………………………. પ્રમાણે લખી શકાય. [CBSE AIPMT-2012]
(A) વેગ = k [A] [B]²
(B) વેગ = k [A]² [B]²
(C) વેગ = k [A] [B] |
(D) વેગ = k [A]² [B]
જવાબ
(D) વેગ = k [A]² [B]
(i) B ની સાંદ્રતા બમણી કરતાં વેગ બમણો બને છે.
∴ વેગ ∝ [B], જેથી B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 1
(ii) A અને B બંનેની સાંદ્રતા બમણી કરતાં વેગ 8 ગણો થાય.
તેથી (2A)^a (2B)¹ = 8
∴ (2A)⁴ = \(\frac{8}{2} \) = 4
જેથી a = 2, A ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ = 2

પ્રશ્ન 152.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયાના તાપમાનમાં દરેક 10° સે. નો વધારો કરવાથી પ્રક્રિયાવેગ બમણો થાય છે. જો તાપમાન 10° સે. થી વધારીને 1000 સે કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાવેગ ……………………………. થશે. [CBSE AIPMT-2012]
(A) 256 ગણો
(B) 512 ગણો
(C) 64 ગણો
(D) 128 ગણો
જવાબ
(B) 512 ગણો
તાપમાનમાં વધારો = 100 – 10 = 90° સે.
જેથી \(\frac{90}{10} \) = 9 વખત 90° સે. નો વધારો
∴ નવો વેગ (2)⁹ = 512 ગણો

પ્રશ્ન 153.
નીચેનામાંથી કયા આલેખના ઢાળનો ઉપયોગ કરીને સક્રિયકરણ ઊર્જા મેળવી શકાય ? [AIPMT-May ’15]
(A) In k vs. t
(B) \(\frac{\ln k}{t} \) vs. t
(C) In k vs.\(\frac{1}{t}\)
(D) \(\frac{t}{\ln k}\) vs.\(\frac{1}{t} \)
જવાબ
(C) In k vs.\(\frac{1}{t}\)
આર્જેનિયસ સમીકરણ :
k = A.e^{\({-E_a / R_t}\)}
⇒ lnk = lnA – \(\frac{E_a}{R_t} \)
તેથી સક્રિયકરણ ઊર્જાનો ઢાળ In k vs \(\frac{1}{t} \) પરથી નક્કી કરી શકાય.

પ્રશ્ન 154.
કોઈ એક પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો તેના અર્ધપ્રક્રિયા સમય ઉપર અસર થતી નથી તો તે પ્રક્રિયા કયા ક્રમની ? [AIPMT-May – ’15]
(A) શૂન્ય
(B) પ્રથમ ક્રમની
(C) દ્વિતીય ક્રમની
(D) શૂન્ય ક્રમથી વધારે પણ પ્રથમ ક્રમથી ઓછો
જવાબ
(B) પ્રથમ ક્રમની
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય = t_½ તો
t_½ = \(\frac{0.693}{k}\) પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા t_½ નું મૂલ્ય સાંદ્રતા ઉપર આધારિત નથી.

પ્રશ્ન 155.
પ્રક્રિયા A + B નો પ્રક્રિયાવેગ અચળાંક 0.6 × 10^-3 મોલર પર સેન્ડ છે. A ની સાંદ્રતા 5 M છે. 20 મિનિટ પછીથી B ની સાંદ્રતા કેટલી ? [AIPMT-July – ’15]
(A) 0.36 M
(B) 0.72 M
(C) 1.08 M
(D)3.60 M
જવાબ
(B) 0.72 M
શૂન્ય માટેનો પ્રક્રિયાક્રમ,
x = k t = 0.6 x 10^-3 x 20 x 60 = 0.72 M

પ્રશ્ન 156.
H₂O₂ નું વિઘટન એ પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા છે. પચાસ મિનિટોમાં આ પ્રકારના વિઘટનોમાં H₂O₂ ની સાંદ્રતા ઘટીને 0.5 થી 0.125 M થઈ જાય છે, જ્યારે H₂O₂ ની સાંદ્રતા 0.05 M (પહોંચે) થાય છે ત્યારે O₂ બનવાનો દર (વેગ) શું હશે ? [JEE-2016]
(A) 6.93 × 10^-2 mol min^-1
(B) 6.93 × 10^-4 mol min^-1
(C) 2.66 L min^-1 (STP પર)
(D) 1.34 × 10^-2 mol min^-1
જવાબ
(B) 6.93 × 10^-4 mol min^-1
અહીં, આપેલ દ્રાવણના દ્રાવણનો એકમના વેગનો વિકલ્પ મોલ^-1 લિ^-1 મિનિટ^-1 ધારેલ છે.
પ્રથમ પ્રક્રિયાક્રમ : k = \(\frac{1}{50} \ln \frac{0.5}{0.125}=\frac{\ln 4}{50} \) = મિનિટ^-1
હવે, R = = k[H₂O₂]¹
R = \(\left(\frac{\ln 4}{50}\right) \) × 005 M મિનિટ^-1
R = 2 × 0.693 × 10^-3 મોલ ^-1 લિ^-1 મિનિટ^-1
અને H₂O₂ → H₂O + \(\frac{1}{2} \) O₂
તેથી પ્રક્રિયાનો ક્રમ R = img
અથવા R_O2 = \(\frac{1}{2} \mathrm{R}=\frac{2 \times 0.693 \times 10^{-3}}{2} \) મોલ^-1 લિ^-1 મિનિટ^-1
R_O2 = 6.93 × 10^-4M મોલ ^-1 લિ^-1 મિનિટ^-1

પ્રશ્ન 157.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો વેગ 10 સેકન્ડ એ 0.04 mol L^-1s^-1 છે અને 20 રોક એ 003 mol L^-1s^-1 છે. પ્રક્રિયા શરૂ થયા પછી પ્રક્રિયાનો t_1/2 શોધો. [NEET-1 : May – 2016]
(A) 34.1 s
(B) 44. 1 s
(C) 54.1 s
(D) 24.1 s
જવાબ
(D) 24.1 s
k = \(\frac{2.303}{10} \log \frac{0.04}{0.03}=\frac{2.303 \times 0.124}{10}\)
t_{\(\frac{1}{2}\)} = \(\frac{2.303 \times 0.3010 \times 10}{2.303 \times 0.124}\) = 24.27 s ≈ 24.1

પ્રશ્ન 158.
pH₃ ને નીચા દબાણે ટંગસ્ટનના તાર ઉપર વિઘટન કરવાની પ્રક્રિયા પ્રથમ ક્રમની છે, કારણ કે [NEET-II: July-2016]
(A) પ્રક્રિયાવેગ સંપર્કસપાટીથી સ્વતંત્ર છે.
(B) વિષટનનો દર ખૂબ જ ધીમો છે.
(C) પ્રક્રિયાનો વેગ સંપર્કસપાટીના સમચલનમાં હોય છે.
(D) પ્રક્રિયાનો વેગ સંપર્કસપાટીના વ્યસ્ત ચલનમાં હોય છે.
જવાબ
(C) પ્રક્રિયાનો વેગ સંપર્કસપાટીના સમચલનમાં હોય છે.

પ્રશ્ન 159.
CaF₂ માં Ca⁺² અને F^– નો સવર્ગઆંક જણાવો. [NEET-II : July – 2016]
(A) B, 4
(B) 4, B
(C) 4, 2
(D) 6, H
જવાબ
(A) 8, 4
Ca⁺² = 8 F^– = 4

પ્રશ્ન 160.
બે પ્રક્રિયાએ R₁ અન R₂ ના પૂર્વ-ઘાતાંકીય અવયવો એકસરખા છે. R₁ ની સક્રિયકરણ શક્તિ R₂ કરતા 10KJmol^-1 વધારે છ. 300 K એ પ્રક્રિયાઓ અનુક્ર્મ R₁ અને R₂ ના વેઅચચળંક k₁ અને k₂ હોય તો, ln \left(k₂ / k₁) નીચેનામાંથી કોને બરાબર છે ? (R=8.314 J mol^-1K^-1) [JEE-2017]
(A) B
(B) 12
(C) 6
(D) 4
જવાબ
(D) 4
k₁ = A.e^{\(-\frac{E_{a_1}}{R_t}\)}; k₂ = A.e^{\(\frac{-\left(\mathrm{E}_{\mathrm{a}_1}-10\right)}{\mathrm{R}_{\mathrm{t}}}\)}
In\(\left[\frac{k_2}{k_1}\right]=\frac{10}{\mathrm{R}_{\mathrm{t}}}=\frac{10}{8.314 \times 10^{-3} \times 300} \) = 4

પ્રશ્ન 161.
આપેલ પ્રક્રિયા માટે, XA + YB → ZC માં જો \(\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=\frac{-\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \) તો નીચે આપેલામાંથી સાચું વિધાન શોધો. [NEET (May)-2017]
(A) X =Y = Z = 3 મૂલ્ય છે.
(B) X = Y = 3 મૂલ્ય છે.
(C) તો X નું મૂલ્ય 2 છે.
(D) તો Y નું મૂલ્ય 2 છે.
જવાબ
(A) X = Y = Z = 3 મૂલ્ય છે.

પ્રશ્ન 162.
ક્લોરિન અને વાઇટ્રિક ઑક્સાઇડ વચ્ચેની પ્રક્રિયા ધ્યાનમાં લો, Cl_2(g) + 2NO_(g) → 2NOCl_(g) જ્યારે બન્ને પ્રક્રિયાનું સાંદ્રણ બે ગણું કરવામાં આવે ત્યારે પ્રક્રિયાનો વેગ 8 ભાગ જેટલો વધે છે, જ્યારે, Cl₂ ની સાંદ્રતા બે ગણી કરવામાં આવે ત્યારે વેગ 2 ભાગ જેટલો વધે છે. તો NO ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ શોધો : [NEET (May)-2017|
(A) 0
(B) 1
(C) 2
(D) 3
જવાબ
(C) 2
r = k [Cl₂]^x [NO]^y …………………… (i)
બન્નેની સાંદ્રતા બમણી કરતા વેગ આઠ ગણો થાય છે.
8r = k [2Cl₂]^x [2NO]^y ………………………… (ii)
જ્યારે Cl₂ ની સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે ત્યારે વેગ બે ગણી થાય છે.
2r = k [2Cl₂]^x [NO]^y ………………………………….. (iii)

પ્રશ્ન 163.
પ્રથમ અને દ્વિતીયક્રમ પ્રક્રિયાઓ વચ્ચેનો સાચો તફાવત શોધો.[NEET-2018]
(A) પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયાનો વેગ પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાઓ ઉપર આધારિત છે, દ્વિતીય ક્રમનો વેગ પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાઓ ઉપર આધારિત નથી.
(B) પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયાનો વેગ પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાઓ ઉપર આધારિત નથી, દ્વિતીય ક્રમનો વેગ પ્રક્રિયકની સાંદ્રતાઓ ઉપર આધારિત છે,
(C) પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયા ઉદ્દીપકીય થઈ શકે છે, દ્વિતીય ક્રમ પ્રક્રિયા દીપકીય થઈ શક્તી નથી.
(D) પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય એ [A] પર આધારિત નથી, દ્વિતીય ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય [A] પર આધારિત છે.
જવાબ
(D) પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય એ [A] પર આધારિત નથી, દ્વિતીય ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય [A] પર આધારિત છે.
પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય (t_½) = \(\frac{0.693}{K}\)
દ્વિતીય ક્રમ પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય t_½ ∝ \(\frac{1}{\left[\mathrm{~A}_0\right]} \)

પ્રશ્ન 164.
જ્યારે પ્રક્રિયની પ્રારંભિક સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આપેલ હોય ત્યારે, શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયાનો અર્ધ-આયુ સમય શોધો. [NEET-2018]
(A) ફેરફાર થશે નહીં.
(B) અડધો છે.
(C) ત્રણ ગણો છે.
(D) બમણો થશે.
જવાબ
(D) બમણો થશે.
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયા માટે t_½∝[R]₀
t_½ = k[R]₀
જો સાંદ્રતા બમણી કરવામાં આવે તો
t_½ (2) = k 2[R]₀
∴ \(\frac{t_{1 / 2}(2)}{t_{1 / 2}}=\frac{k 2[\mathrm{R}]_0}{k[\mathrm{R}]_0}\) = 2
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયામાં સાંદ્રતા બમણી કરવાથી અઆયુષ્ય સમય બમણો થશે.

પ્રશ્ન 165.
518° C પર, તેમજ શરૂઆતનું દબાણ 363 (ટોર) પર, એક વાયુમય એસિટાલ્ડિહાઇડ નમૂનાના વિઘટનનો દર જ્યારે 5% પ્રક્રિયા કરતો હોય ત્યારે 1.00 Torrs^-1 હતો અને જ્યારે 33% પ્રક્રિયા કરતો હોય ત્યારે 0.5 Torrs^-1 હતો તો પ્રક્રિયાક્રમ શોધો. [JEE-2018]
(A) 2
(B) 3
(C) 1
(D) 0
જવાબ
(A) 2
\(\frac{\mathrm{r}_1}{\mathrm{r}_2}=\left(\frac{95}{67}\right)^x \)
∴ 2 = \(\left(\frac{95}{67}\right)^x\)
∴ x log \(\left(\frac{95}{67}\right)\) = 2
∴ x = દ્વિતીય ક્રમ

પ્રશ્ન 166.

(A) k₁ [A₂] – k_-1 [A]₂
(B) 2k₁ [A₂] – k_-1[A]₂
(C) 2k₁ [A₂] – 2k_-1 [A]₂
(D) k₁ [A₂] + k_-1 [A]₂
જવાબ
(C) 2k₁ [A₂] – 2k_-1 [A]₂
વેગ = \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{A}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 167.
નીચે આપેલ H ૢ અને X ૢ ની પ્રક્રિયાઓ પૈકી કઈ પ્રક્રિયામાં ઉદ્દીપક જફી છે ? [JEE (January)-2019]
(A) H₂+ Br₂→ 2HBr
(B) H₂+ I₂ → 2HI
(C) H₂+ Cl₂→ 2HCI
(D) H₂+ F₂→ 2HF
જવાબ
(B) H₂+ I₂ → 2HI
સમૂહમાં ઉપરથી નીચે તરફ સક્રિયતા ઘટે, જેથી I₂ ની સક્રિયતા ઓછી હોવાથી ઉદ્દીપક જરૂરી.

પ્રશ્ન 168.
રાસાયણિક પ્રક્રિયા માટે, N_2(g) + 3H_2(g) ⇌ 2NH_3(g) સાચો વિકલ્પ શું છે ? [NEET-2019]
(A) \(3 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=2 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=2 \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\)
(D) \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(D) \(-\frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}} \)
N_2(g) + 3H_2(g) ⇌ 2NH_3(g) પ્રક્રિયા માટે,
પ્રક્રિયાવેગ = \(\frac{-\mathrm{d}\left[\mathrm{N}_2\right]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{H}_2\right]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}\left[\mathrm{NH}_3\right]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 169.
જો પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંક k હોય તો, પ્રક્રિયા 99% પૂર્ણ કરવા માટે જરૂરી સમય (t) નીચેનામાંથી શોધો. [NEET-2019]
(A) t=\(\frac{2.303}{k} \)
(B) t= \(\frac{0.693}{k} \)
(C) t = \(\frac{6.909}{k} \)
(D) t= \(\frac{4.606}{k}\)
જવાબ
(D) t= \(\frac{4.606}{k}\)
99% પ્રક્રિયા પૂર્ણ થાય ત્યારે

પ્રશ્ન 170.
પરમાણ્વીય વિસ્ફોટક દરમિયાન એક નીપજ ⁹⁰ sr એ Caના સ્થાને શોષાઈ જાય છે, તો તે 90% જેટલો ઘટવા માટે કેટલો
સમય લેશે ? (t_{\(\frac{1}{2} \)}) = 6.93 વર્ષો) [JEE-2020]
જવાબ 23.03 વર્ષોનો સમય લાગે.
તમામ પરમાણ્વીય પ્રક્રિયાઓ (Nuclear process) એ પ્રથમ ક્રમની ક્રિયાને અનુસરે છે. આથી,
t_{\(\frac{1}{2} \)} = \(\frac{0.693}{\lambda} \) [જ્યાં λ = 0.1 (વર્ષ)^-1 ]
t = \(\frac{2.303}{\lambda} \log \left(\frac{90}{a t}\right)\)
t = \(\frac{2.303}{0.1} \log \left(\frac{90}{0.190}\right)\)
સમાધાન શોધતાં, t = 23.03 વર્ષી.

પ્રશ્ન 171.
એક પ્રક્રિયાના પ્રક્રિયકની સાંદ્રતામાં થતો વધારો નીચેનામાંના ફેફાર તરફ દોરી જશે જે શોધો. [NEET-2020]
(A) કેટલી ઊર્જા
(B) અથડામણ આવૃત્તિ
(C) સક્રિયકરણ શક્તિ
(D) પ્રક્રિયાની ઉષ્મા
જવાબ
(B) અથડામણ આવૃત્તિ
પ્રક્રિયા મિશ્રણના પ્રતિ સેકન્ડ, પ્રતિ એકમ કર્કો સંઘાતની સંખ્યાને અથડામણ આવૃત્તિ કહે છે. જેની પર પ્રક્રિયા વેગ આધાર રાખે છે.

પ્રશ્ન 172.
એક પ્રથમ ક્રમ પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંક 4.606 x 10^-3s^-1 છે. પ્રક્રિયકનાં 2.0 g માંથી 0.2 g માં થતાં ઘટાડા માટે કેટલો સમય જરૂરી છે ? [NEET-2020]
(A) 500 s
(B) 1000 s
(C) 100 s
(D) 200 s
જવાબ
(A) 500 s
t = \(\frac{2.303}{k} \log \frac{2}{0.2}\)
= \(\frac{2.303}{4.606 \times 10^{-3}} \log 10=\frac{10^3}{2} \times 1\) = 500

પ્રશ્ન 173.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા 75% પૂર્ણ થવા માટે 90 મિનિટનો સમય લાગે છે, તો આ જ પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા 60% પૂર્ણ થવા માટે કેટલો સમય લાગશે ? (log 2 = 0.3, log 2.5 = 0.4)[JEE (September)-2020]

પ્રશ્ન 174.
પ્રક્રિયાવેગ-અયળાંક નું મૂલ્ય 175 લિટર²મોલ^-2 સેકન્ડ^-1 છે, તો પ્રક્રિયાનો ક્રમ કર્યો હશે ? [GUJCET – 2006]
(A) શૂન્ય
(B) પ્રથમ
(C) દ્વિતીય
(D) તૃતીય
જવાબ
(D) તૃતીય

પ્રશ્ન 175.
ઉષ્માશોષક પ્રક્રિયા માટે …………………………… . [GUJCET – 2006]
(A) E_a < Ea^r
(B) E_a – Ea^r
(C) E_a અને Ea^r વચ્ચે કોઈ સંબંધ નથી.
(D) E_a > Ea^r
જવાબ
(D) E_a > Ea^r

પ્રશ્ન 176.
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયા માટે સાંદ્રતા → સમયના આલેખના ઢાળનું મૂલ્ય ……………………….. મળે. [GUJCET – 2006, 2008]
(A) -k
(B) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}} \)
(C) \( -\frac{k}{2.303}\)
(D) –2.303k
જવાબ
(A) -k

પ્રશ્ન 177.
ઉષ્માશોષક પ્રક્રિયા માટે ………………………… [GUJCET – 2006]
(A) E_a < E’_a વચ્ચે સંબંધ નથી.
(B) E_a < E’_a
(C) E_a > E’_a
(D) E_a = E’_a
જવાબ
(B) E_a < E’_a

પ્રશ્ન 178.
દ્વિતીય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે k નો એકમ ……………… [GUJCET એપ્રિલ – 2006]

પ્રશ્ન 179.
એસ્ટરીકરણની પ્રક્રિયાનો ક્રમ ………………………. છે. [GUJCET એપ્રિલ – 2006]
(A) દ્વિતીય ક્રમ
(B) આભાસી પ્રથમ ક્રમ
(C) શૂન્ય
(D) પ્રથમ
જવાબ
(B). આભાસી પ્રથમ ક્રમ

પ્રશ્ન 180.
એક પ્રક્રિયાનો A ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ 1 છે અને B ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ 2 છે. A અને B પ્રક્રિયયુક્ત પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકોની શરૂઆતની સાંદ્રતા બે ગણી કરતાં પ્રક્રિયાવેગ કેટલો થશે ? [GUJCET – 2007]
(A) પ્રક્રિયાવેગ નિયત રહે છે.
(B) 4 ગણો
(C) 2 ગણો
(D) 8 ગો
જવાબ
(D) 8 ગણો

પ્રશ્ન 181.
તૃતીય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે નો એકમ ………………….. . [GUJCET એપ્રિલ – 2007]

પ્રશ્ન 182.
તૃતીયક્રમની પ્રક્રિયાના વેગ-અચળાંકનો એકમ છે. [GUJCET – 2007, જુલાઈ – 2008]

પ્રશ્ન 183.
રેડિયોઍક્ટિવ પ્રક્રિયાના વિભંજનનો અર્ધઆયુષ્ય સમય 15 મિનિટ હોય તો 15 મિનિટ બાદ તે પદાર્થની મૂળ સાંદ્રતા કેટલા ટકા હશે ? [GUJCET – 2007]
(A) 17.5%
(B) 15%
(C) 12.5%
(D) 10%
જવાબ
(C) 12.5%

પ્રશ્ન 184.
જો પ્રક્રિયાનો વેગ T₁K થી T₂K તાપમાન વધારો કરતાં બમણો થાય છે, તો સક્રિયકરણ ઊર્જા શોધવા માટેનું સમીકરણ કર્યું હોઈ શકે ?
[GUJCET – 2008]
(A) \(\log _{10} \frac{1}{2}=\frac{E_a}{2.303}\left(\frac{1}{T_2}-\frac{1}{T_1}\right) \)
(B) \(\log _{10} 2=\frac{E_a}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{T_1}-\frac{1}{T_2}\right) \)
(C) \(\log _{10} \frac{\mathrm{K}_1}{\mathrm{~K}_2}=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_1}-\frac{1}{\mathrm{~T}_2}\right) \)
(D) \(\log _{10} \frac{\mathrm{K}_2}{\mathrm{~K}_1}=\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{\mathrm{~T}_2}-\frac{1}{\mathrm{~T}_1}\right)\)
જવાબ
(B) \(\log _{10} 2=\frac{E_a}{2.303 \mathrm{R}}\left(\frac{1}{T_1}-\frac{1}{T_2}\right) \)

પ્રશ્ન 185.
થાય અચળાંક 2.25 × 10^-4 વર્ષ^-1 ધરાવતા ¹⁴₆C નો આઈઆયુષ્ય સમય કેટલો હશે ? [GUJCET – 2008]
(A) 5780 વર્ષ
(B) 5730 વર્ષ
(C) 3080 વર્ષ
(D) 3000 વર્ષ
જવાબ
(C) 3080 વર્ષ
k = 2.25 x 10^-4 વર્ષ^-1
t_{\(\frac{1}{2}\)} = \(\frac{0.693}{k}=\frac{0.693}{2.25 \times 10^{-4}}\) = 3060 વર્ષ

પ્રશ્ન 186.
ચતુર્થક્રમની પ્રક્રિયા માટે નો એકમ કયો છે ? [GUJCET – 2009]
(A) (મોલ લિટર)^-૩
(B) (મોલ / લિટર)^-૩ . સેકન્ડ
(C) (મોલ લિટર)^+૩, સેકન્ડ^-1
(D) (મોલ લિટર)^-૩, સેકન્ડ^-1
જવાબ
(B) (મોલ / લિટર)^-૩ . સેકન્ડ

પ્રશ્ન 187.
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયા માટે t_{\(\frac{1}{2}\)} શોધવાનું સૂત્ર કયું છે ? [GUJCET – 2009]
(A) \(\frac{0.693}{k}\)
(B) \(\frac{[\mathrm{R}]_0}{2 k} \)
(C) \(\frac{2 k}{[\mathrm{R}]_0} \)
(D) \(\frac{k}{[\mathrm{R}]_0} \)
જવાબ
(B) \(\frac{[\mathrm{R}]_0}{2 k} \)

પ્રશ્ન 188.
વાયુરૂપ પદાર્થો વચ્ચેની પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયાનો વેગ = k [A][B]. જો પાત્રનું કદ પ્રારંભિક કદના \(\frac{1}{4} \) જેટલું કરવામાં આવે, તો મળતો વેગ પ્રારંભિક વેગ કરતાં કેટલા ગણો હશે ? [GUJCET – 2010]
(A) \(\frac{1}{16}\) ગણો
(B) \(\frac{1}{8}\) ગણો
(C) 4 ગલ્લો
(D) 16 ગણો
જવાબ
(D) 16 ગણો

પ્રશ્ન 189.
પ્રત્યેક 10 K તાપમાન વધારા સાથે પ્રક્રિયાનો વેગ બમણો થાય છે, જ્યારે તાપમાન 303 K થી 353 K સુધી વધારવામાં આવે, તો પ્રક્રિયાનો વેગ કેટલા ગણો મળશે ? [GUJCET – 2010]
(A) 32
(B) 16
(C) 8
(D) 4
જવાબ
(A) 32

પ્રશ્ન 190.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયની શરૂઆતની સાંદ્રતા 0.05 M છે. 45 મિનિટ પછી તેની સાંદ્રતામાં 0.015 M જેટલો ઘટાડો થાય છે, તો પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય
(t_{\(\frac{1}{2}\)}) શોધો. [GUJCET – 2011]
(A) 87.42 મિનિટ
(B) 25.90 મિનિટ
(C) 78.72 મિનિટ
(D) 77.20 મિનિટ
જવાબ
(A) 87.42 મિનિટ

પ્રશ્ન 191.
(n – 1) ક્રમની પ્રક્રિયા માટે અપ્રક્રિયા સમય અને શરૂઆતની સાંદ્રતા વચ્ચેનો સંબંધ ક્યો છે ? [GUJCET – 2011]
(A) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0\)
(B) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0^{2-\mathrm{n}}\)
(C) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0^{\mathrm{n}+1}\)
(D) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0^{\mathrm{n}-2} \)
જવાબ
(B) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0^{2-\mathrm{n}}\)

પ્રશ્ન 192.
પ્રક્રિયા : R → P માટે k = 7.135 x 10^-2 લિટર મોલ^-1 સેકન્ડ^-1 હોય તો, આ પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ કેટલો થશે ? [GUJCET – 2013]
(A) શૂન્ય
(B) દ્વિતીય
(C) પ્રથમ
(D) તૃતીય
જવાબ
(B) દ્વિતીય

પ્રશ્ન 193.
પ્રક્રિયા A + B → નીપજ માટે પ્રક્રિયાવેગ = k[A]² [B]^o છે. પ્રક્રિયક A અને B નું સાંદ્રણ બમણું કરતાં પ્રક્રિયાવેગમાં શો
ફેરફાર થશે ? [GUJCET – 2013]
(A) બમણો થશે.
(B) આઠ ગણો થશે.
(C) ચાર ગણો થશે.
(D) અડધો થશે.
જવાબ
(C) ચાર ગણો થશે.

પ્રશ્ન 194.
રાસાયણિક ગતિકીના સંદર્ભમાં ક્યું વિધાન ખોટું છે ? [GUJCET – 2013]
(A) ઉદ્દીપકના ઉપયોગથી ઊર્જા-અવરોધની ઊંચાઈ ઘટે છે.
(B) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ ખૂબ જ મજબૂત બંધ ધરાવે છે.
(C) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ ખૂબ જ અસ્થાયી હોય છે.
(D) આયનિક પ્રક્રિયાઓનો ઊર્જા-અવરોધ ખૂબ ઓછો હોય છે.
જવાબ
(C) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ ખૂબ જ અસ્થાયી હોય છે.

પ્રશ્ન 195.
નીચેના કોષ્ટકમાં કોઈ એક પ્રક્રિયાનાં પ્રાયોગિક પરિણામો આપેલાં છે, તે પરથી પ્રક્રિયાની પ્રક્રિયાવિધિ નક્કી કરો. [GUJCET – 2013]

(A) S_NI ક્રિયાવિધિ
(B) ઇલેક્ટ્રૉન અનુરાગી યોગશીલ
(C) S_N2 ક્રિયાવિધિ
(D) ઇલેક્ટ્રૉન અનુરાગી વિસ્થાપન વિધિ
જવાબ
(C) S_N2 ક્રિયાવિધિ

પ્રશ્ન 196.
એક પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયાનો વેગ અચળાંક 2,303 x 10^-2 રોકન્ડ^-1 છે. પ્રક્રિયાની મૂળ સાંદ્રતામાંથી \(\frac{1}{10}\) ભાગ સાંદ્રતા થતાં કેટલો સમય લાગશે ? [GUJCET – 2014]
(A) 10 સેકન્ડ
(B) 2303 સૈ કન્ડ
(C) 100 સેકન્ડ
(D) 230,3 સેકન્ડ
જવાબ
(C) 100 સેકન્ડ

પ્રશ્ન 197.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય ………………………. છે. [GUJCET – 2014]
(A) સાંદ્રતાના સમપ્રમાણમાં
(B) સાંદ્રતાના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં
(C) સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર
(D) સાંદ્રતાના વર્ગના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં
જવાબ
(C) સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર

પ્રશ્ન 198.
આર્હેનિયસના સમીકરણ પરથી log K → \( \frac{1}{T}\) ના આલેખ માટે ઢાળ = ………………………………. . [GUJCET – 2014]
(A) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303}\)
(B) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}_{\mathrm{t}}}\)
(C) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)
(D) \(\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}_{\mathrm{t}}} \)
જવાબ
(C) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)

પ્રશ્ન 199.
પ્રક્રિયા : 3CIO^– → ClO^–₃ + 2Cl^– નીચેના બે તબક્કાઓમાં થાય છે.

આથી આપેલી પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાવેગ = ……………………….. [GUJCET – 2015]
(A) k₁[CIO^–]²
(B) k₂[CIO^–₂] [CIO^–]
(C) k₂ [CIO^–]
(D) k₂[CIO^–]³
જવાબ
(A) k₁[CIO^–]²

પ્રશ્ન 200.
X + Y → XY પ્રક્રિયાનો કુલ પ્રક્રિયાક્રમ 3 છે. પ્રક્રિયક X ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયાક્રમ 2 છે. આ પ્રક્રિયા માટે વિક્લન વેગ સમીકરણ જણાવો. [GUJCET-2015]
(A) \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{X}]}{\mathrm{dt}}=k[\mathrm{X}]^3[\mathrm{Y}]^0 \)
(B) \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{X}]}{\mathrm{dt}}=k[\mathrm{X}]^2[\mathrm{Y}] \)
(C) \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{X}]}{\mathrm{dt}}=k[\mathrm{X}]^0[\mathrm{Y}]^3 \)
(D) \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{X}]}{\mathrm{dt}}=k[\mathrm{X}][\mathrm{Y}]^2 \)
જવાબ
(B) \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{X}]}{\mathrm{dt}}=k[\mathrm{X}]^2[\mathrm{Y}] \)

પ્રશ્ન 201.
Z સંકીર્ણ પ્રક્રિયા છે. પ્રક્રિયાનો સંપૂર્ણ પ્રક્રિયાક્રમ 2 છે. તબક્કો-II ધીમો તબક્કો છે. તબક્કા-II ની આણ્વિકતા કેટલી થાય ? [GUJCET – 2015]
(A) 1
(B) 3
(C) 2
(D) 4
જવાબ
(C) 2

પ્રશ્ન 202.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થવા માટે કેટલો સમય જોઈએ ? [GUJCET – 2016]
(A) \(\frac{2\left[\mathrm{R}_{\mathrm{o}}\right]}{k} \)
(B) \(\frac{\left[\mathrm{R}_{\mathrm{o}}\right]}{2 k} \)
(C) \(\frac{\left[\mathrm{R}_{\mathrm{o}}\right]}{k}\)
(D) \(\frac{k}{\left[\mathrm{R}_{\mathrm{o}}\right]} \)
જવાબ
(C) \(\frac{\left[\mathrm{R}_{\mathrm{o}}\right]}{k}\)

પ્રશ્ન 203.
પ્રથમ ક્રમની એક પ્રક્રિયાની શરૂઆતની સાંદ્રતા અડધી થવા માટે 20 સેકન્ડ સમય લાગે છે તો આ જ પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 0.125M માંથી 0.0625M થવા માટે કેટલો સમય લાગશે ? [GUJCET – 2016]
(A) 5 સેકન્ડ
(B) 20 સેકન્ડ
(C) 10 સેકન્ડ
(D) 40 સેકન્ડ
જવાબ
(B) 20 સેકન્ડ

પ્રશ્ન 204.
આભાસી પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંકનો એકમ ક્યો છે ? [GUJCET – 2016]
(A) લિટર મોલ^-1સે^-1
(B) સેકન્ડ^-1
(C) મોલ લિટર^-1 સે⁻¹
(D) લિટર² મોલ^-2 સે^-1
જવાબ
(A) લિટર મોલ^-1સે^-1

પ્રશ્ન 205.
298K તાપમાને X₂+Y₂ → 2XY + 20 kJ પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા 15 kJ હોય તો 2XY → X₂ + Y₂ પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા કેટલી થશે ? [GUJCET-2017]
(A) +35 kJ
(B) -35 kJ
(C) –5kJ
(D) –15 kJ
જવાબ
(A) +35 kJ
Δ_RH = (પુરોગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા) – ( પ્રતિગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા)
∴ – 20 = 15 – x
∴ x = 35 kJ

પ્રશ્ન 206.
જો એક રેડિયોઍક્ટિવ તત્ત્વનો અર્ધઆયુષ્ય સમય 15 મિનિટ હોય તો 50 ગ્રામ રેડિયોએક્ટિવ તત્ત્વમાંથી 1 ક્લાકના અંતે કેટલા ગ્રામનું ક્ષયન થયું હશે ? [GUJCET – 2017]
(A) 25
(B) 46.875
(C) 43.75
(D).37.5
જવાબ
(B) 46.875

પ્રશ્ન 207.
એક પ્રક્રિયાના વેગ અચળાંકનું મૂલ્ય 1.75 × 10² લિ² મોલ^-2 સેકન્ડ^-1 છે તો તે પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય t_1/2 α ……………………….. [GUJCET – 2017]
(A) [R₀]^-2
(B) [R₀]
(C) [R₀]²
(D) [R₀]⁻¹
જવાબ
(A) [R₀]^-2

k = 1.75 × 10² લર્ટ² મોલ^-2 સે^-1
k ના એકમ મુજબ આ તૃતીય ક્રમની પ્રક્રિયા દર્શાવે છે. તેથી તેને અનુરૂપ અર્ધઆયુષ્ય સમય t_1/2 ∝ [R₀]^1-n
∴ [R₀]^-2

પ્રશ્ન 208.
25°C તાપમાને ક્રુન્ડલીય અધિશોષણ સમતાપીના આલેખના ઢાળનું મૂલ્ય 0,5 અને આંતઃછેદનું મૂલ્ય 0.4771 છે, તો 4 બાર દબાણે અધિશોષણનું પ્રમાણ કેટલું થશે ? [GUJCET – 2017]
(A) 6
(B) 3
(C) 24
(D) 12
જવાબ
(A) 6
log \(\frac{x}{m}=\log k+\frac{1}{n} \log p \)
∴ \(\frac{x}{m} \) = (3) (4)^0.5
= 3 × (4)^½
= 3 × \(\sqrt{4} \) = 3× 2 = 6
અહીં, log k = 0.4771
∴ k = 3
∴ \(\frac{1}{n}\) = 0.5

પ્રશ્ન 209.
એક પ્રક્રિયાનો વેગ અયળાંક અને વેગના એકમો સરખા છે તો તે પ્રક્રિયાનો ક્ર્મ ક્યો છે ? [NEET – 2018, GUJCET – 2018]
(A) દ્વિતીય
(B) શૂન્ય
(C) પ્રથમ
(D) તૃતીય
જવાબ
(B) શૂન્ય

પ્રશ્ન 210.
પ્રથમક્રમની એક પ્રક્રિયા 27°C તાપમાને 75% પૂર્ણ થવા માટે 20 સેકન્ડ લાગે તો વેગ અચળાંકનું મૂલ્ય કેટલું થશે ? [[NEET-2018, GUJCET – 2018]
(A) 0.693 સેકન્ડ⁻¹ મોલ^-1 લિટર
(B) 0.0693 સેકન્ડ⁻¹
(C) 0.693 સેકન્ડ^-1
(D) 0.0693 સેકન્ડ^-1 મોલ^-1 લિટર
જવાબ
(B) 0.0693 સેકન્ડ⁻¹

પ્રશ્ન 211.
પ્રક્રિયા 3A + 2B → 5C માટે ત્વરિત પ્રક્રિયાવેગ = ………………………… . [GUJCET-2019]
(A) \(+\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \)
(B) \(-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \)
(C) \(+\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \)
(D) \(+\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \)
જવાબ
(B) \(-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}} \)
પ્રક્રિયાવેગ = \(-\frac{1}{3} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=-\frac{1}{2} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}}=+\frac{1}{5} \frac{\mathrm{d}[\mathrm{C}]}{\mathrm{dt}}\)

પ્રશ્ન 212.
પ્રક્રિયા, A → B માં પ્રક્રિયની સાંદ્રતા 9 ગણી કરવામાં આવે ત્યારે, પ્રક્રિયાવેગ ત્રણ ગણો થાય છે. આ પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ કેટલો હશે ? [GUJCET – 2019]
(A) 2
(B) 3
(C) \(\frac{1}{2} \)
(D) \(\frac{1}{3} \)
જવાબ
(C) \(\frac{1}{2} \)
પ્રક્રિયાવેગ (r₁) = K[R]^x ……………………. (i)
r₂ = 3r₁ = K[9R]^x ………………………… (ii)
સમીકરણ (i) અને (ii)નો ગુણોત્તર લેતાં,

પ્રશ્ન 213.
અથડામણના સિદ્ધાંત માટે કર્યું વિધાન ખોટું છે ? [GUJCET – 2019]
(A) પ્રક્રિયકના અણુઓ વચ્ચે સંપાત થવો જરૂરી છે.
(B) પ્રક્રિયક અણુઓની અથડામણ ગમે તે દિશામાંથી થવી જરૂરી છે.
(C) સંઘાત અનુભવતા અણુઓમાં ઓછામાં ઓછી અમુક ગતિજ ઊર્જા હોવી જરૂરી છે.
(D) સફળ સંઘાત અનુભવતા પ્રક્રિયકો જ નીપજમાં ફેરવાય છે.
જવાબ
(B) પ્રક્રિયક અણુઓની અથડામણ ગમે તે દિશામાંથી થવી જરૂરી છે.

પ્રશ્ન 214.
ઉદ્દીપકની હાજરીમાં પ્રક્રિયા દરમિયાન મુક્ત થતી ઉષ્મ અથવા શોષાતી ઉષ્મા ……………………………. . [GUJCET – 2020]
(A) ઘટે છે.
(B) વર્ષ છે.
(C) ઘટે છે અથવા વધે છે.
(D) બદલાતી નથી.
જવાબ
(D) બદલાતી નથી.

પ્રશ્ન 215.
નીચેનામાંથી કયા આલેખ માટે આંતરછેદ શૂન્ય છે ? [GUJCET – 2020]
(A) log [R]→ t
(B) log\(\frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]} \) → t
(C) log k → \( \frac{1}{\mathrm{~T}}\)
(D) [R] → t
જવાબ
(B) log\(\frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]} \) → t

પ્રશ્ન 216.
SO₂Cl₂ ને તેના પ્રારંભિક જથ્થામાંથી વિઘટન થઈને અડધા થવા માટે 40 મિનિટનો સમય લાગે છે. જો વિઘટન પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા હોય, તો પ્રક્રિયાનો વેગઅચળાંક કેટલો થશે ? [GUJCET – 2020]
(A) 1.73 × 10^-2s^-1
(B) 2.88 × 10^-2s^-1
(C) 2.88 × 10^-4-1
(D) 1.73 × 10^-4-1
જવાબ
(C) 2.88 × 10^-4-1
t_{\(\frac{1}{2} \)}= 40 મિનિટ
= 40 × 60 સેકન્ડ
= 2100 સેકન્ડ
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે
K = \(\frac{0.693}{t_{\frac{1}{2}}} \)
= \(\frac{0.693}{2400}\)
= 0.000288
∴ K = 2.88 × 10^-4-1

પ્રશ્ન 217.
R → P માટે પ્રક્રિયાવેગનું સાચું સૂત્ર કયું છે ? [GHSEB જુલાઈ – 2006]
(A) \(\frac{-\Delta \mathrm{R}}{\mathrm{t}}=\frac{\Delta \mathrm{P}}{\mathrm{t}}\)
(B) \(\frac{-\Delta \mathrm{R}}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta \mathrm{P}}{\Delta \mathrm{t}} \)
(C) \(\frac{-[\mathrm{R}]}{\mathrm{t}}=\frac{\Delta[\mathrm{P}]}{\Delta \mathrm{t}}\)
(D) \(\frac{-\Delta[\mathrm{R}]}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta \mathrm{t}}{\Delta[\mathrm{P}]} \)
જવાબ
(B) \(\frac{-\Delta \mathrm{R}}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta \mathrm{P}}{\Delta \mathrm{t}} \)

પ્રશ્ન 218.
દ્વિતીય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ-અચળાંકનો એકમ ………………………. . [GHSEB માર્ચ – 2007]
(A) મોલ લિટર સેકન્ડ^-1
(B) મૌલ⁻¹ લિટર સેકન્ડ^-1
(C) મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
(D) મોલ^-1 લિટર-1 સેકન્ડ-1
જવાબ
(B) મૌલ⁻¹ લિટર સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 219.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે K નો એકમ દર્શાવો. [GHSEB જુલાઈ – 2007]
(A) મોલલિટર^-1 સેકન્ડ^-1
(B) સેકન્ડન^-1
(C) (મોલલિટર)⁻¹ સેકન્ડ^-1
(D) (મોલ/લિટર)^1-n સેકન્ડ^-1
જવાબ
(A) મોલલિટર^-1 સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 220.
જો log K વિરુદ્ધ \(\frac{1}{T} \) નો આલેખ દોરતા સીધી રેખા મળે છે, તો તેના ઢાળની કિંમત કઈ હશે ? [GHSEB માર્ચ – 2008]
(A) \(\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)
(B) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{3.203 \mathrm{R}} \)
(C) \(\frac{-2.303 R}{E_a}\)
(D) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}} \)
જવાબ
(D) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}} \)

પ્રશ્ન 221.
તૃતીય ક્રમની પ્રક્રિયાના વેગ-અયળાંનો એકમ ………………………….. છે. [GHSEB જુલાઈ – 2008]
(A) લિટર²/(મોલ)² સેકન્ડ^-1
(B) સેકન્ડ^-1
(C) (મોલ/લિટર)^-1 સેકન્ડ^-1
(D) (લિટર/મોલ)² સેકન્ડ
જવાબ
(A) લિટર²/(મોલ)² સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 222.
પ્રથમ ક્રમની એક પ્રક્રિયામાં શરૂઆતની સાંદ્રતા 0.8 M થી ઘટીને 0.1 M થવા માટે 60 મિનિટની જરૂર પડે છે, તો અર્ધ-પ્રક્રિયા સમય (t_{\(\frac{1}{2} \)}) નક્કી કરો. [GHSEB માર્ચ-2009]
(A) 20 મિનિટ
(B) 30 મિનિટ
(C) 40 મિનિટ
(D) 15 મિનિટ
જવાબ
(A) 20 મિનિટ

પ્રશ્ન 223.
સુર્યક્રમની પ્રક્રિયાનો માટેનો એકમ કયો છે ? [GHSEB – 2009]
(A) (મોલ લિટર)^-૩
(B) (મોલ/લિટર)^-3 સેકન્ડ
(C) (મોલ,લિટર)³ સેકન્ડ^-1
(D) (મોલ)લિટર)^-3 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(D) (મોલ)લિટર)^-3 સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 224.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે અર્ધઆયુષ્ય સમય સાયું છે ? [GHSEB જુલાઈ – 2010]
(A) સાંદ્રતાના સમપ્રમાણમાં
(B) સાંદ્રતાના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં (પુ) માટે શું
(C) વેગ-અચળાંકના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં
(D) સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર
જવાબ
(C), (D)

પ્રશ્ન 225.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાના અર્ધ-પ્રક્રિયા સમય માટે શું સાચું છે ? [GHSEB જુલાઈ – 2010]
(A) સાંદ્રતાના સમપ્રમાણમાં
(B) સાંદ્રતાના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં
(C) વેગ અચળાંકના સમપ્રમાણમાં
(D) સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર
જવાબ
(D) સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર

પ્રશ્ન 226.
AB → A + B શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા છે. જો k = 4 x 10⁴ મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ હોય, તો A ના ઉત્પાદનનો વેગ કેટલા મોલ લિટર-1 સેકન્ડ-1 હશે ? [GHSEB July-2011]
(A) 2 × 10^-4
(B) 4 × 10^-4
(C) 1.6 × 10^-3
(D) 2 × 10^-2
જવાબ
(B) 4× 10^-4

પ્રશ્ન 227.
જો પ્રક્રિયાનો ક્રમ “બે” હોય તો તેના વેગ અચળાંકનો એકમ કર્યો હશે ? [GHSEB-2013]
(A) લિટર^-1 મોલ^-1 સે.
(B) લિટર મોલ^-1 સે^-1
(C) મોલ / લિટર સે^-1
(D) (મોલ લિટર)⁻¹ સે.
જવાબ
(B) લિટર મોલ^-1 સે^-1

પ્રશ્ન 228.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયની શરૂઆતની સાંદ્રતા 40% થી 20% થવા માટે અર્ધ-પ્રક્રિયા સમય 20 મિનિટ છે, તો શરૂઆતની સાંદ્રતા 10% માંથી 5% થવા માટે કેટલો સમય
લાગશે ? [GHSEB-2013]
(A) 5 મિનિટ
(B) 20 મિનિટ
(C) 10 મિનિટ
(D) 60 મિનિટ
જવાબ
(B) 20 મિનિટ

પ્રશ્ન 229.
પ્રારંભિક પ્રક્રિયા : 2SO_2(g) + O_2(g) → 2SO_3(g) માં O₂ નું દબાણ ત્રણ ગણું વધારવામાં આવે તો સૈદ્ધાંતિક રીતે પ્રક્રિયાવેગ કેટલો થશે ? [GHSEB-2013]
(A) 9 ગણો વધશે.
(B) 27 ગણો વધશે
(C) 18 ગણો વધશે.
(D) 3 ગણો વધશે.
જવાબ
(D) 3 ગણો વધશે.

પ્રશ્ન 230.
પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા 2.303 કિ. જૂલ છે, તો log K →\(\frac{1}{T} \) ના આલેખના ઢાળનું સૂત્ર દર્શાવો. [GHSEB-2013]
(B) −12195.12 ફૂલ
(D) –239.0 જૂલ
(A) -503.27 લ
(C) –120.28 જૂલ
જવાબ
(C) −120.28 જૂલ

પ્રશ્ન 231.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે Rની સાંદ્રતા વિરુદ્ધ સમયના આલેખમાં ઢાળનું મૂલ્ય કેટલું થશે ? [GHSEB-2013]
(A) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303} \)
(B) \(\frac{k}{2.303 \mathrm{R}} \)
(C) -K
(D) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)
જવાબ
(C) -K

પ્રશ્ન 232.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાને 50% પૂર્ણ થતાં 100 સેકન્ડ લાગે છે, તો આ પ્રક્રિયાનો વેગ યાંક …………………………… . [GHSEB – 2014]
(A) 6.93 × 10^-3 mol lit.^-1 s^-1
(B) 6.93 × 10^-3 mol² lit.^-2 s^-1
(C) 6.93 × 10^-2 s^-1
(D) 6.93 × 10^-3 s^-1
જવાબ
(D) 6.93 × 10^-3 s^-1

પ્રશ્ન 233.
નીચેનામાંથી કયું વિધાન યોગ્ય નથી ? [GHSEB-2014]
(A) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ ઘણા જ નિર્બળ બંધ ધરાવે છે.
(B) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ લઘુતમ સ્થિતિજ ઊર્જા ધરાવે છે.
(C) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ અલ્પજીવી અણુ છે.
(D) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ તેની આંદોલન ગતિના કારણે તૂટે છે.
જવાબ
(B) સક્રિયકૃત સંકીર્ણ લઘુતમ સ્થિતિજ ઊર્જા ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 234.
પ્રાથમિક પ્રક્રિયા : 2SO_2(g) + O_2(g) → નીપજ જો SO₂ વાયુનું દબાણ બમણું કવામાં આવે અને O₂ વાયુનું દબાણ અડધું કરવામાં આવે તો તે પ્રક્રિયાના વેગમાં કેટલો વધારો થશે ? [GHSEB-2014]
(A) ચાર ગણો
(B) આઠ ગણો
(C) સોળ ગો
(D) બે ગણો
જવાબ
(D) બે ગણો

પ્રશ્ન 235.
કોઈપણ પ્રક્રિયા માટે In K → \(\frac{1}{T} \) ના આલેખનો ઢાળ = ………………………… થશે. [GHSEB-2014]
(A) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{R}}\)
(B) -E_a
(C) \(\frac{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303}\)
(D) \(\frac{-E_a}{R} \)
જવાબ
(D) \(\frac{-E_a}{R} \)

પ્રશ્ન 236.
એક કરતાં વધુ સંખ્યામાં પ્રક્રિયકોનો સમાવેશ થતો હોય તેવી પ્રક્રિયાઓના ક્રમ નક્કી કરવાની પદ્ધતિને શું કહે છે ? (January-2006)
(A) પ્રારંભિક વેગ પદ્ધતિ
(B) અર્ધઆયુષ્ય સમય પતિ
(C) ઓસ્વાલ્ડ વિલગન પદ્ધતિ
(D) આલેખ પતિ
જવાબ
(C) ઑસ્વાલ્ડ વિલગન પદ્ધતિ

પ્રશ્ન 237.
પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા 6 મોલથી ઘટી 3 મોલ થવા માટે 40 મિનિટ સમય લાગતો હોય, તો આવી પ્રક્રિયામાં 12 મોલમાંથી 6 મોલમાં પ્રક્રિયકોના રૂપાંતરણ માટે કેટલો સમય લાગશે ? [March-2006]
(A) 20 મિનિટ
(B) 40 મિનિટ
(C) 80 મિનિટ
(D) 160 મિનિટ
જવાબ
(B) 40 મિનિટ

પ્રશ્ન 238.
R → P માટે સરેરાશ પ્રક્રિયાવેગનું સાચું સૂત્ર કયું છે ? [July-2006]
(A) \(\frac{-\Delta[\mathrm{R}]}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{-\Delta[\mathrm{P}]}{\Delta \mathrm{t}} \)
(B) \(\frac{-\Delta[\mathrm{R}]}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta[\mathrm{P}]}{\Delta \mathrm{t}} \)
(C) \(\frac{-[\mathrm{R}]}{\mathrm{t}}=\frac{\Delta[\mathrm{P}]}{\Delta \mathrm{t}} \)
(D) \(\frac{-\Delta[\mathrm{R}]}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta \mathrm{t}}{\Delta[\mathrm{P}]}\)
જવાબ
(B) \(\frac{-\Delta[\mathrm{R}]}{\Delta \mathrm{t}}=\frac{\Delta[\mathrm{P}]}{\Delta \mathrm{t}} \)

પ્રશ્ન 239.
A + B → નીપજ પ્રક્રિયા માટે \(-\frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}}=x \cdot e^{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}} / \mathrm{R}_{\mathrm{t}}}\) શું હશે ? [માર્ચ-2015]
(A) આણ્વિક્તા
(B) એવોર્ગડો આંક
(C) વેગ અચળાંક
(D) અથડામણ આવૃત્તિ
જવાબ
(C) વેગ અચળાંક

પ્રશ્ન 240.
આભાસી પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા માટે નો એકમ નીચે પૈકી ક્યો છે ? [માર્ચ-2015]
(A) મોલ^-1 લિટર મિનિટ^-1
(B) મોલ લિટર^-1 મિનિટ^-1
(C) મૌલ⁻² લિટર⁻² મિનિટ^-1
(D) મિનિટ^-1
જવાબ
(A) મોલ^-1 લિટર મિનિટ^-1

પ્રશ્ન 241.
પ્રક્રિયક [R] ની સાંદ્રતા → t ના આલેખના ઢાળનું ઋણ મૂલ્ય શું સૂચવે છે ? [માર્ચ-2015]
(A) પ્રથમક્રમની પ્રક્રિયા
(B) ત્વરિત વેગ
(C) શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા અને ત્વરિત વેગ
(D) શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા
જવાબ
(D) શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 242.
નીચે આપેલી કઈ પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ નક્કી કરવા માટે ઑસવાલ્ડ વિલગન પદ્ધતિ ઉપયોગી છે ? [માર્ચ-2015]
(A) H₂O_2(l) → H₂O_(l) + \(\frac{1}{2}\)O_2(g)
(B) 5Br^–_(aq) + BrO^–_3(aq) + 6H⁺_(aq) → 3Br_2(aq)+3H₂O_(l)
(C) આપેલ ત્રણેય વિકલ્પો
(D) N₂O₅ → 2NO_2(g) + \(\frac{1}{2} \) O_2(g)
જવાબ
(B) 5Br^–_(aq) + BrO^–_3(aq) + 6H⁺_(aq) → 3Br_2(aq)+3H₂O_(l)

પ્રશ્ન 243.
H₂+ I₂ → 2HI પ્રક્રિયાનો અર્ધઆયુષ્ય સમય કોના સમપ્રમાણમાં હોય છે ? [માર્ચ-2015]
(A) મૂળ સાંદ્રતાના વર્ગના
(B) મૂળ સાંદ્રતાના વ્યસ્તના
(C) મૂળ સાંદ્રતાથી સ્વતંત્ર
(D) મૂળ સાંદ્રતાના
જવાબ
(B) મૂળ સાંદ્રતાના વ્યસ્તના

પ્રશ્ન 244.
એક કરતાં વધુ પ્રકારના પ્રક્રિયકો ઘરાવતી પ્રક્રિયાઓના પ્રક્રિયાક્રમ નક્કી કરવા નીચેનામાંથી કઈ પદ્ધતિનો ઉપયોગ યોગ્ય છે ? [માર્ચ – 2016]
(P) સંકલિત વેગ સમીકરણ પદ્ધતિ
(Q) અર્ધપ્રક્રિયા સમય પદ્ધતિ
(R) ઑસવાલ્ડની વિલગન પદ્ધતિ
(A) P અને Q
(B) Q અને R
(C) માત્ર R
(D) P Q અને R
જવાબ
(C) માત્ર R

પ્રશ્ન 245.
આણ્વિક્તા અને પ્રક્રિયાક્રમને અનુલક્ષીને કયું વિધાન યોગ્ય છે ? [માર્ચ – 2016]
(A) એક કરતાં વધુ તબક્કાઓમાં થતી પ્રક્રિયા માટે આણ્વિકતા વ્યાખ્યાયિત કરી શકાતી નથી.
(B) સંકીર્ણ પ્રક્રિયા માટે સૌથી ઝડપી તબક્કો પ્રક્રિયાક્રમ નક્કી કરે છે.
(C) પ્રક્રિયાક્રમ એ પ્રક્રિયાની તત્ત્વયોગમિતિને આધારે નક્કી કરી શકાય છે.
(D) ત્રિઆણ્વીય પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયાક્રમ હંમેશા 2 હોય છે.
જવાબ
(A) એક કરતાં વધુ તબક્કાઓમાં થતી પ્રક્રિયા માટે આણ્વિકતા વ્યાખ્યાયિત કરી શકાતી નથી.

પ્રશ્ન 246.
5Br^–_(aq) + BrO^+₃ 5H⁺ ⇌ 3Br_2(aq) + 3H₂O_(l) પ્રક્રિયા માટે [H⁺] ના સંદર્ભમાં પ્રક્રિયામ કેટલો હશે ? [માર્ચ – 2016]
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
જવાબ
(B) 2

પ્રશ્ન 247.
કોઈ એક અનુદ્દીપીત પ્રક્રિયા માટે પુરોગામી અને પ્રતિગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા અનુક્રમે x અને ‘ હોય તથા જો ઉદ્દીપકની હાજરીમાં કરવામાં આવે તો પુરોગામી અને પ્રતિગામી પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા અનુક્રમે ! અને પુ હોય તો નીચેનામાંથી ક્યો સંબંધ સાચો છે ? [માર્ચ – 2016]
(A) x – x’ > y – y
(B)x – x’ < y – y
(C) x − x’ = y – y
(D) x – x’ ≤ y – y’
જવાબ
(C) x − x’ = y – y

પ્રશ્ન 248.
પ્રારંભિક પ્રક્રિયા 2CO_(g) + O_(2g) → 2C02(g) બંધ પાત્રમાં થાય છે. જો પ્રક્રિયા પાત્રનું કદ અચળ તાપમાને મૂળ કદના ત્રીજા ભાગનું કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાનો વેગ મૂળ પ્રક્રિયાવેગના …………………………….. [માર્ચ – 2016]
(A) ત્રા ગણો થશે.
(B) નવ ગણો થશે.
(C) સત્તાવીસ ગણો થશે.
(D) અઢાર ગણો થશે.
જવાબ
(C) સત્તાવીસ ગણો થશે.

પ્રશ્ન 249.
આર્ટેનિયસ સમીકરણ k = A.e^{\(-\mathrm{E}_{\mathbf{a}} / \mathrm{R}_{\mathbf{t}}\)} દ્વારા આર્ટેનિયસ અચળાંનું મૂલ્ય કયા આલેખની મદદથી મેળવી શકાય છે ? [માર્ચ – 2017]
(A) log K વિરુદ્ધ \(\frac{1}{\log T} \)
(B) K વિરુદ્ધ \(\frac{1}{\log T} \)
(C) log K વિરુદ્ધ \(\frac{1}{\mathrm{~T}} \)
(D) K વિરુદ્ધ T
જવાબ
(C) log K વિરુદ્ધ \(\frac{1}{\mathrm{~T}} \)

પ્રશ્ન 250.
ચોથા ક્રમની પ્રક્રિયા માટે અર્ધઆયુષ્યકાળ \( \) અને પ્રક્રિયાકની શરૂઆતની સાંદ્રતા [R]₀ વચ્ચેનો કો સંબંધ
યોગ્ય છે ? [માર્ચ – 2017]
(A) \(t_{1 / 2} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0^{-3}} \)
(B) \(t_{1 / 2} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0}\)
(C) \(t_{1 / 2} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0^3}\)
(D) \(t_{1 / 2} \propto[\mathrm{R}]_0\)
જવાબ
(C) \(t_{1 / 2} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0^3}\)

પ્રશ્ન 251.
અથડામણ સિદ્ધાંત અનુસાર પ્રક્રિયાવેગ = \(\mathbf{P} \cdot \mathbf{Z}_{\mathrm{AB}} e^{-\mathrm{E}_{\mathrm{a}} / \mathrm{R}_{\mathrm{t}}} \) માં પદ ‘p’ શું દર્શાવે છે. [માર્ચ – 2017]
(A) દબાણ
(B) અથડામણ આવૃત્તિ
(C) આર્હોનિયસ અચળાંક
(D) સંભાવ્યતા અવયવ
જવાબ
(D) સંભાવ્યતા અવયવ

પ્રશ્ન 252.
ત્રીજા ક્રમની પ્રક્રિયા માટે વેગ અચળાંકનો એકમ ………………………. છે. [માર્ચ – 2017)
(A) મોલ^-૩ લિટર³ સેકન્ડ^-1
(B) મોલ^-2 લિટર² સેકન્ડ^-1
(C) મોલ લિટર^-1 સેકન્ડ^-1
(D) મોલટ² લિટર^-2 સેકન્ડ^-1
જવાબ
(B) મોલ^-2 લિટર² સેકન્ડ^-1

પ્રશ્ન 253.
નીચેની પ્રક્રિયાનો પ્રક્રિયાક્રમ કયો છે ?
[માર્ચ-2017]
(A) 2
(B) 1
(C) 1.5
(D) 0
જવાબ
(D) 0

પ્રશ્ન 254.
ln k→\(\frac{1}{\mathrm{~T}} \) ના આલેખમાં ઢાળનું મૂલ્ય કેટલું થાય ? [માર્ચ-2018]
(A) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303} \)
(B) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\)
(C) -E_a
(D) \(-\frac{E_a}{2.303 R} \)
જવાબ
(B) \(-\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{\mathrm{R}}\)

પ્રશ્ન 255.
શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા માટે નીચે આપેલામાંથી ક્યો સંબંધ સાચો છે ? [માર્ચ-2018]
(A) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0} \)
(B) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0 \)
(C) \( \mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto \frac{1}{[\mathrm{R}]_0^2}\)
(D) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}}\) નું મૂલ્ય [R]₀ થી સ્વતંત્ર છે.
જવાબ
(B) \(\mathrm{t}_{\frac{1}{2}} \propto[\mathrm{R}]_0 \)

પ્રશ્ન 256.
નીચે આપેલા સમીકરણનો પ્રક્રિયાવેગ = \(\frac{\mathrm{d}[\mathrm{A}]}{\mathrm{dt}} \) = k[A]²[B] હોય, તો – \(\frac{\mathrm{d}[\mathrm{B}]}{\mathrm{dt}} \) ના માટે સાચો વિકલ્પ કયો છે ? 2A + B → નીપજ [માર્ચ-2018]
(A) k[2A]²[B]
(B) \(\frac{1}{2}\)k[A]²[B]
(C) K[A][B]²
(D) K[A][B]^{\(\frac{1}{2}\)}
જવાબ
(B) \(\frac{1}{2}\)k[A]²[B]

પ્રશ્ન 257.
log_1ok વિરુદ્ધ \(\frac{1}{T}\) ના આલેખના ઢાળનું મૂલ્ય શું હશે ? [માર્ચ-2019]
(A) \(-\frac{k}{2.303}\)
(B) \(-\frac{E_a}{2.303 R} \)
(C) \(-\frac{E_a}{R} \)
(D) – k
જવાબ
(B) \(-\frac{E_a}{2.303 R} \)
આર્મેનિયસ પ્રમાણે,

પ્રશ્ન 258.
પ્રારંભિક દ્વિ-આણ્વિક પ્રક્રિયા માટે નીચેનામાંથી કયો સંબંધ સાચો છે? [માર્ચ-2019]
(A) પ્રક્રિયાક્રમ = આણ્વિકતા
(B) પ્રક્રિયાક્રમ ≤ આણ્વિકતા
(C) પ્રક્રિયાક્રમ > આણ્વિકતા
(D) પ્રક્રિયાક્રમ < આણ્વિકતા
જવાબ
(A) પ્રક્રિયાક્રમ = આણ્વિકતા
પ્રાથમિક પ્રક્રિયા થવામાં એક જ સાથે સંઘાત અનુભવતા સ્પિસીઝની સંખ્યાને તે પ્રક્રિયાની આણ્વીયતા કહે છે.

પ્રશ્ન 259.
NH₃ નું પ્લેટિનમની સપાટી પર વિઘટન શૂન્ય ક્રમની પ્રક્રિયા છે. જો K = 2.5 x 10^-4mol L^-1 s^-1 હોય, તો N₂ નો ઉત્પન્ન થવાનો વેગ કેટલો હશે. [માર્ચ-2020]
(A) 2.5 x 10^-4 molL^-1s^-1
(B) 8.3 × 10^-5 mol L^-1 s⁻¹
(C) 7.5 x 10^-4 molL^-1 s⁻¹
(D) 5 × 10^-4 molL^-1 s⁻¹
જવાબ
(A) 2.5 x 10^-4 molL^-1s^-1
શૂન્યક્રમની પ્રક્રિયા માટે,
વેગ = K [પ્રક્રિયક]⁰ = k x 1 = K = 2.5 x 10^-4molL^-1s^-1

પ્રશ્ન 260.
નીચેનામાંથી કર્યો આલેખ ln k→ \(\frac{1}{T} \) માટે સાચો છે ?[માર્ચ-2020]

આ સૂત્ર (A) તે સીધી રેખાના સમીકરણ y = mx + c જેમાં ઢાળ = \(-\frac{E_a}{R} \) અને In k = આંતરછેદ

પ્રશ્ન 261.
ઉત્સેચકની ભૂમિકા …………………………… ને પરિવર્તિત કરવાની છે. [માર્ચ-2020]
(A) પ્રક્રિયાની ગિબ્સઊર્જા
(B) પ્રક્રિયાની એન્થાલ્પી
(C) પ્રક્રિયાના સંતુલન અચળાંક
(D) પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા
જવાબ
(D) પ્રક્રિયાની સક્રિયકરણ ઊર્જા

પ્રશ્ન 262.
એક પ્રક્રિયા પ્રક્રિયના સંદર્ભમાં દ્વિતીય ક્રમની છે. જો પ્રક્રિયની સાંદ્રતા અડધી કરવામાં આવે તો પ્રક્રિયાના વેગ પર શું અસર થાય ? [ઑગસ્ટ-2020]
(A) 2 ગણો
(B) 4 ગણો
(C) \(\frac{1}{2}\) ગણો
(D) \(\frac{1}{4}\) ગણો
જવાબ
(D) \(\frac{1}{4}\) ગણો
ધારો કે, આપેલ પ્રક્રિયા X + Y છે.
પ્રક્રિયા પ્રક્રિયકના સંદર્ભમાં દ્વિતીય ક્રમની છે.
∴ વેગ r₁ = K[X]²
હવે, પ્રક્રિયકની સાંદ્રતા અડધી કરવામાં આવે છે.
∴ વેગ r₂ = \(\mathrm{K}\left[\frac{\mathrm{X}}{2}\right]^2=\frac{1}{4} K[X]^2 \)
∴ \(\frac{\mathrm{r}_2}{\mathrm{r}_1}=\frac{1}{4} \frac{\mathrm{K}[\mathrm{X}]^2}{\mathrm{~K}[\mathrm{X}]^2} \)
∴ r₂ = \(\frac{1}{4} r_1 \)

પ્રશ્ન 263.
500 તાપમાને વેગ અચળાંક 0.02 S^-1 અને સક્રિયકરણ ઊર્જા 18.230 KJ હોય તો તેમનો આહેંનિયસ અચળાંકનું મુલ્ય ગણો. [ઑગસ્ટ-2020]
(A) 1.2
(B) 1.3
(C) 1.4
(D) 1.6
જવાબ
(D) 1.6
આર્મેનિયસ સમીકરણ પરથી,
logK = logA – \(\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{RT}} \)
logA = logK + \(\frac{\mathrm{E}_{\mathrm{a}}}{2.303 \mathrm{RT}} \)
= log(0.02) + \(\frac{18230}{2.303 \times 8.314 \times 500}\)
= -1.70 +1.9042
= 0.2042
∴ A = Antilog (0.2042)
∴ A = 1.6 s^-1

પ્રશ્ન 264.
પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયા માટે કયો આલેખ સાચો છે ? [ઑગસ્ટ-2020]

પ્રથમ ક્રમની પ્રક્રિયાના સમીકરણ log\(\frac{[\mathrm{R}]_0}{[\mathrm{R}]}=\frac{\mathrm{k}(\mathrm{t})}{2.303} \)
y = mx + C સાથે સરખાવતાં,
ઢાળ m = \(\frac{\mathrm{k}(\mathrm{t})}{2.303}\) તથા આંતરછેદ C = 0