GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 11 આલ્કોહૉલ, ફિનોલ અને ઇથર સંયોજનો in Gujarati

Solving these GSEB Std 12 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 11 આલ્કોહૉલ, ફિનોલ અને ઇથર સંયોજનો will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 11 આલ્કોહૉલ, ફિનોલ અને ઇથર સંયોજનો in Gujarati

પ્રશ્ન 1.
આલ્કોહોલનું સામાન્ય સૂત્ર શું છે ?
(A) R-OH
(B) Ar-OH
(C) R – O – R’
(D) Ar – 9 – R
જવાબ
(A) R – OH

પ્રશ્ન 2.
નીચેનામાંથી સાચાં (T) અને ખોટાં (F) વિધાનો કયાં છે ?
(A) CH₂OH – CH₂OH ડાયહાઇડ્રિક આલ્કોહૉલ છે
(B) CH₃ CHOH – CH₂OH ડાયહાઇટ્રિક આલ્કોહૉલ નથી
(C) CH₃ CHOHCHO યહાઇડ્રિંક આલ્કોૉલ છે.
(D) CH₃ CHOHCH₃ ટ્રાયહાઇટ્રિક છે
જવાબ
(A) T
(B) F
(C) F
(D) F

પ્રશ્ન 3.
નીચેનામાંથી કર્યો તૃતીયક આલ્કોહૉલ છે ?
(A) CH₃CHOHCH₂CH₃
(B) (CH₃)₂CHOH
(C) (CH₃)₃COH
(D) C₆H₅(CH₂)₃OH
જવાબ
(C) (CH₃)₃COH

પ્રશ્ન 4.
નીચેનામાંથી કર્યું ડાયહાઇડ્રિંક નથી ?

પ્રશ્ન 5.
નીરોનામાંથી કયો સમમિત ઈથર છે ?

પ્રશ્ન 6.
નીચેનામાં ઉત્કલનબિંદુનો સાચો ક્રમ ક્યો છે ?
(i) CH₃CH₂ CH₂OH
(ii) CH₃ CH₂CH₂CH₂OH
(iii) CH₃CH₂CHOH CH₃
(iv) (CH₃)₃C – OH
(A) (i) < (iii) < (ii) < (iv)
(B) (i) < (iv) < (iii) > (ii)
(C) (i) < (ii) < (iv) > (iii)
(D) (i) < (ii) < (iii) > (iv)
જવાબ
(B) (i) < (iv) < (iii) > (ii)
(i) CH₃CH₂CH₂OH < (iv) (CH₃)₃C-OH < (iii) CH₃CH₃CHOHCH₃< (ii) CH₃CH₂CH₂CH₂OH
કારણ કે (i) લઘુતમ અણુભારનો છે. (iv) મહત્તમ શાખા છે. (iii) દ્વિતીયક છે. (ii) પ્રાથમિક છે અને આ ત્રણૈય સમઘટકો છે.

પ્રશ્ન 7.
નીચેના પૈકી ક્યો દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ છે ?

પ્રશ્ન 8.
આલ્કોહૉલમાં R₃C-OHમાંના કાર્બન અને ઑક્સિજનના સંકરણનો પ્રકાર અનુક્રમે કર્યો છે ?
(A) sp³ – sp²
(B) sp³ – sp³
(C) sp² – sp³
(D) sp² – sp²
જવાબ
(B) sp³ – sp³

પ્રશ્ન 9.
ગ્લિસરોલનું IUPAC નામ શું છે ?
(A) ઇથેન-1, 2-ડાયોલ
(B) 1,2,3-ટ્રાયહાઇડ્રોક્સિપ્રોપેન
(C) પ્રોપેન-1,2,3-ટ્રાયોલ
(D) પ્રોપેનટ્રાયોલ
જવાબ
(C) પ્રોપેન-1,2,3-ટ્રાયોલ

પ્રશ્ન 10.
2-ઇસાઇલ-પેન્ટેન-1-ઑલનું સૂત્ર નીચેનામાંથી કયું છે ?

પ્રશ્ન 11.
નીચેના પૈકી કયા આલ્કોહૉલનું ઉત્કલનબિંદુ મહત્તમ હશે ?
(A) CH₃OH
(B) CH₃CH₂OH
(C) CH₃CH₂CH₂CH₂OH
(D) CH₃CH₂CH₂OH
જવાબ
(C) CH₃CH₂CH₂CH₂OH
બધા જ પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ છે અને તેમાં (C)નું આણ્વીયદળ મહત્તમ છે.

પ્રશ્ન 12.
નીચેનામાંથી કયા આલ્કોહોલનું ઉત્કલનબિંદુ લઘુતમ હશે ?
(A) બ્યુટેન-2-ઓલ
(B) બ્યુટેન-1-ઑલ
(C) 2-મિથાઇલ-પ્રોપેન-2-ઓલ
(D) 3-મિથાઇલ-પેન્ટેન-1-ઓલ
જવાબ
(C) 2-મિથાઇલ-પ્રોપેન-2-લ

આ સમઘટક સૌથી વધારે શાખા ધરાવતો C₄H₉OH છે અને A, B, Cનો સમઘટક છે જયારે (D)નું આણ્વીય દળ સૌથી વધારે છે.

પ્રશ્ન 13.
ઇથેન, ઇથેનોલ અને ક્લોરોઇોનના ઉત્કલનબિંદુ માટે નીચેનામાંથી સાચો ક્રમ ક્યો છે ?
(A) ઇથેન < ક્લોરોઇથેન < ઇથેનોલ
(B) ધેનોલ < ક્લોરોઇથેન < ઇથેન
(C) ઈથેન < ઇથેનોલ < ક્લોરોઇથેન
(D) ઇથેનોલ < ઈથેન < ક્લોરોઇથેન
જવાબ
(A) ઇથેન < ક્લોરોઇથેન < ઇથેનોલ
કારણ કે આલ્કેન (ઇથેન) < આલ્કાઇલ કેલાઇડ (ક્લોરોઇથેન < આલ્કોહોલ (ઇથેનોલ) પ્રમાણે ઉત્કલનબિંદુનો ચઢતો ક્રમ હોય છે.

પ્રશ્ન 14.
નીચેના આલ્કોહોલ પ્રકાર માટે સાચો વિકલ્પ અનુક્રમે કર્યો છે ?

(A) 1°, 2°, 3°, 1°
(B) 1°, 1°, 1°, 3°
(C) 1°, 2°, 1°, 2°
(D) 1°, 3°, 3°, 2°
જવાબ
(C) 1°, 2°, 1°, 2°

પ્રશ્ન 15.
નીરોનામાંથી પ્રાથમિક, દ્વિતીયક અને તૃતીયક આલ્કોહૉલ માટે સાચાં (T) અને ખોટાં (F) વિક્લ્પ શોધો. ?

જવાબ
(A) T
(B) T
(C) F
(D) F

પ્રશ્ન 16.

(ii) CH₂ = CHOH
(iii) CH₃CH = CHOH માટે ક્રમશઃ આલ્કોહોલનો સાચો પ્રકાર નક્કી કરો.
(A) (i) પ્રાથમિક (ii) દ્વિતીયક (iii) તૃતીયક
(B) (i) બેન્ઝાઇલિક (ii) વિનાઇલિક (iii) એલાઈલિક
(C) (i) પ્રાથમિક (ii) એલાઇલિક (iii) પ્રાથમિક
(D) (i) બેન્ઝાઇલિક (ii) દ્વિતીયક (iii) વિનાઇલિક
જવાબ
(B) (i) બેન્ઝાલિક (ii) વિનાઇલિક (iii) એલાઇલિક

પ્રશ્ન 17.
CH₂OHCHOCH₂OH માટે નીચેનામાંથી શું સાચું નથી ?
(A) તે પાણીમાં ઘણો જ વધારે દ્રાવ્ય છે કારણ કે તેમાં −OH ત્રણ છે.
(B) તે સામાન્ય તાપમાને પ્રવાહી છે કારણ કે તેમાં પ્રબળ આંતરઆણ્વીય H-બંધ છે.
(C) તેનું IUPAC નામ ગ્લિસરોલ છે.
(D) તે ટ્રાયહાઇટ્રિક આલ્કોહોલ છે.
જવાબ
(C) તેનું IUPAC નામ ગ્લિસરોલ છે,
સાચું : તેનું UPAC નામ પ્રોપેન-1,2,3-ટ્રાયલ છે.

પ્રશ્ન 18.
નીચેનામાંથી સાચાં (T) અને ખોટાં (F) તરીકે ઓળખાવો.
(A) C₆H₅O CH₃‚નું IUPAC નામ મિૉક્સિબેન્ઝિન છે.
(B) C₆H₅O CH₃નું UPAC નામ ફિનોક્સિમિથેન છે.
(C) C₂H₅O CH₃નું IUPAC નામ ઇથૉક્સિમિથેન છે,
(D) C₂H₅O CH₃ નું IUPAC નામ મિથોક્સિઇથેન છે.
જવાબ
(A) T
(B) F
(C) F
(D) T

પ્રશ્ન 19.
નીચેનામાં ક્યું સાચું નથી ?
(A) આલ્કોહૉલ અને ફિનોલના નામમાં IUPAC પ્રત્યય ‘ઓલ’ લખાય છે.
(B) વિનાઇલિક આલ્કોહૉલમાં દ્વિબંધ ધરાવતા sp² કાર્બનની સાથે -OH જોડાયેલ હોય છે.
(C) C₆H₅ – OH તે આલ્કોહૉલ નથી.
(D) ઈથરમાં ઑક્સિજનની સાથે બે sp² કાર્બન જેડાયેલા હોઈ શકે છે.
જવાબ
(D) ઈથરમાં ઑક્સિજનની સાથે બે sp² કાર્બન જેડાયેલા હોઈ શકે છે.

પ્રશ્ન 20.
ઈથર સંયોજનો માટે નીચેનામાંથી ખોટું વિધાન શોધો,
(A) ઈથરમાં ઑક્સિજનની સાથે ચાર અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનનાં અપાકર્ષણ બળો છે.
(B) ઈથરમાં ઑક્સિજન ઉપરનાં બે અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉન- યુગ્મ અને બે બંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મમાં અપાકર્ષણો હોય છે.
(C) ઈયરમાં મોટા કદના (-R) સમૂહો વચ્ચેની પારસ્પરિક અપાકર્ષણ ક્રિયાના કારણે, C-0-C બંધકોણ સમચતુલકીય બંધકોણના કરતાં સહેજ વધારે હોય છે.
(D) પાણી સાથે આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ બનાવી પાણીમાં દ્રાવ્ય બને છે.
જવાબ
(D) પાણી સાથે આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ બનાવી પાણીમાં દ્રાવ્ય બને છે.

પ્રશ્ન 21.
નીચેના પૈકી ક્યામાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ નથી ?
(A) ઈથર-પાણી
(B) આલ્કોહોલ-પાણી
(C) ઈયર-ઈથર
(D) ક્રિટોન-પાણી
જવાબ
(C) ઈયર-ઈથર

પ્રશ્ન 22.
નીચેના પૈકી કયો પદાર્થ રિડકશનકર્તા નથી ?
(A) લિથિયમ ઍલ્યુમિનિયમ હાઇડ્રાઇડ
(B) ઉદ્દીપક Pdની હાજરીમાં H₂
(C) પોટેશિયમ ડાયોમેટ
(D) સોડિયમ બોરોહાઇડ્રાઇડ
જવાબ
(C) પોટેશિયમ ડાયોમેટ

પ્રશ્ન 23.
નીચેના ઈશરમાંથી ક્યો અસમમિતીય છે ?
(A)CH₃ – O – CH₃
(B) CH₃CH₂ – O – CH₂CH₃
(C) CH₃ – O – CH₂CH₃
(D) C₆H₅ – O – C₆H₅
જવાબ
(C) CH₃ – O – CH₂CH₃

પ્રશ્ન 24.
નીચેનામાંથી m-કેસોલનું બંધારણ ક્યું છે ?

પ્રશ્ન 25.
આલ્કોહૉલ ઈથરનું સામાન્ય સૂત્ર ક્યું છે ?
(A) C_nH_{2n+ 2}O
(B) C_nH_2n
(C) C_nH_{2n- 2}O
(D) C_nH_{2n+ 1}O
જવાબ
(A) C_nH_{2n+ 2}O

પ્રશ્ન 26.
નીચેનામાંથી ક્યું સૂત્ર ઈથરનું નથી ?
(A) R = OH
(B) R – O – R
(C) Ar – O – Ar
(D) Ar = O – R
જવાબ
(A) R – OH

પ્રશ્ન 27.
ઈથર અને આલ્કોહોલ પરસ્પર …………………… પ્રકારના સમઘટકો છે.
(A) સ્થાન સમઘટકો
(B) ભૂમિતીય સમઘટકો
(C) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમષટકો
(D) શૃંખલા સમઘટકો
જવાબ
(C) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકો

પ્રશ્ન 28.
C₆H₅-CH₂OH નું સામાન્ય નામ શું છે ?
(A) ફિનાઇલ મિથેનોલ
(B) ફિનાઈલ મિથેનાલ
(C) બેન્ઝાઇલ આલ્કોહૉલ
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(C) બેન્ઝાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 29.
HOCH₂CH₂CH = CHCH₂OHનું IUPAC નામ નીરોનામાંથી કયું છે ?
(A) પેન્ટ- 2-ઇન-1,5-ડાયોલ
(B) પેન્ટ-3-ઇન-1,5-ડાયોલ
(C) 2-પેન્ટીન-1,5-ડાયોલ
(D) 1,5-ડાયહાઇડ્રૉક્સિ-2-પેન્ટીન
જવાબ
(A) પેન્ટ- 2-ઈન-1,5 ડાર્યાલ

પ્રશ્ન 30.
સમઘટકીય 1°, 2°, 3° આલ્કોહૉલના ઉત્કલનબિંદુનો સાચો ક્રમ કયો હોય છે ?
(A) 1° > 2° > 3°
(B) 3° > 2° > 1°
(C) 3° > 1° > 2°
(D) 1° > 3° > 2°
જવાબ
(A) 1° > 2° > 3°

પ્રશ્ન 31.
પ્રોપેન-1-ઑલની સરખામણીમાં પ્રોપેન-2-ઑલનું ઉત્કલનબિંદુ ……………………………….. હોય છે.
(A) ઓછું
(B) વધારે
(C) સમાન
(D) બમણું
જવાબ
(A) ઓછું

પ્રશ્ન 32.
નીચેનામાંથી ક્યો આલ્કોહૉલ પાણીમાં સૌથી વધારે માત્રામાં દ્વાવ્ય યશે ?
(A) CH₃CH₂CH₂OH
(B) CH₂OHCHOHCH₂OH
(C) CH₂OHCH₂OH
(D) CH₃OH
જવાબ
(B) CH₂OHCHOHCH₂OH

પ્રશ્ન 33.
આલ્કોહોલ ………………………… છે.
(A) એસિડિક
(B) બેઝિક
(C) ઉભયગુણી
(D) એકપણ નહીં
જવાબ
(A) એસિડિક
તેઓ Na, K જેવી સક્રિય ધાતુઓને પ્રોટૉન આપી બ્રોન્સ્ટેડ એસિડિક છે.

પ્રશ્ન 34.
પ્રક્રિયા કયા પ્રકારની નથી ?
(A) આલ્કીનનું એસિડ ઉદ્દીપકીય જલીયકરણ
(B) આલ્કીનની ઇલેક્ટ્રોનઅનુરાગી યોગશીલ પ્રક્રિયા
(C) આલ્કીનની વિલોપન પ્રક્રિયા
(D) પ્રક્રિયા ત્રણ તબક્કામાં પૂર્ણ થાય છે.
જવાબ
(C) આલ્કીનની વિલોપન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 35.

આ પ્રક્રિયાની ક્રિયાવિધિ માટે નીચેનામાંથી કર્યું સાચું નથી ?

પ્રશ્ન 36.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા કાર્બોનિલ સંયોજનના રિંક્શનની નથી ?

પ્રશ્ન 37.
નીચેની પ્રક્રિયામાં X, Y, Z અનુક્રમે શું હશે ? CH₃-CH=CH₂+ (BH₃)₂ → X

(A) CH₂CH₂CH₂BH₂, (CH₃CH₂CH₂)₂B, (CH₃CH₂CH₂)₃B
(B) (CH₃CH₂CH₂)₂B, (CH₃CH₂CH₂)₂B, (CH₃CH₂CH₂)B
(C) CH₃CH₂CH₂BH₂, (CH₃CH₂CH₂)₂BH, (CH₃CH₂CH₂)₃B
(D) ઉપરના ત્રણમાંથી એકપણ નહીં
જવાબ
(C) CH₃CH₂CH₂BH₂, (CH₃CH₂CH₂)₂BH, (CH₃CH₂CH₂)₃B

પ્રશ્ન 38.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા ફિનોલના ઔધોગિક ઉત્પાદનમાં થતી નથી ?

કારણ કે અહીં આડનીપજ CH₃COOH છે જે ખોટું છે, તેના સ્યાને CH₃COCH₃ જોઈએ.

પ્રશ્ન 39.
RCHO + CH₃MgX → X તો X શું હશે ?

પ્રશ્ન 40.
HCHOની આલ્કાઇલ મેગ્નેશિયમ હૈલાઇડની સાથે પ્રક્રિયા કરી જળવિભાજન કરવાથી કઈ નીપજ બનશે ?
(A) તૃતીયક આલ્કોહૉલ
(B) આહીન
(C) પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ
(D) દ્વિતીયક આલ્કોહોલ
જવાબ
(C) પ્રાથમિક આલ્કોહોલ

પ્રશ્ન 41.
ઉધોગોમાં ઍસિડ સંયોજનોનું રૂપાંતર આલ્કોહૉલમાં કરાય છે તેમાં નીચેનામાંથી શું સાચું નથી ?
(A) એસિડનું LiAiH₄ H₂O વધુ રિડક્શન કરાય છે.
(B) પ્રથમ ઍસિડનું એસ્ટરમાં રૂપાંતર કરાય છે.

(D) તેમાં એસ્ટરનું ઉદ્દીપકીય હાઇડ્રોજનીકરણ થાય છે ?
જવાબ
(A) ઍસિડનું LiAiH₄ H₂O વર્ડ રિડક્શન કરાય છે.
આ પ્રક્રિયા ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનની નથી.

પ્રશ્ન 42.
નીચે આપેલા પ્રક્રિયકો વચ્ચેની પ્રક્રિયાથી કઈ નીપજ બનશે ?
CH₃CHO + CH₃MgBr

(C) CH₃CHOMgBr
(D) CH₃ – O – MgBr
જવાબ
(B)

પ્રશ્ન 43.
નીચેનામાંથી સાચા (T) અને ખોટાં (F) થી દર્શાવો.
(A) આલ્કોહોલ અને ફિનોલ સંયોજનોના ઉત્કલનબિંદુ કાર્બન પરમાણુઓની સંખ્યા વધતાં વર્ષ છે.
(B) આલ્કોહૉલ સંયોજનોમાં નીચે મુજબ આંતઃઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ હોય છે.

(C) સમાન આણ્વીય દળનાં હાઇડ્રોકાર્બન, ઇન્ટ, હેલોઆલ્કેન અને હેલોએરિનની સરખામણીમાં આલ્કોહૉલ અને ફિનોલ સંયોજનોનાં ઉત્કલનબિંદુ ઊંચા હોય છે.
(D) ઇથેનોલ અને મિૉક્સિમિથેનનાં આણ્વીયદળ સમાન છે પણ ઇથેનોલના કરતાં મિૉક્સિમિથેનનું ઉત્કલનબિંદુ વધારે છે.
જવાબ
(A) T
(B) F
(C) T
(D) F
(B) સાચું : આંત! નહીં પણ આંતરઆણ્વીય
(D) સાચું : વધારે નહીં પણ ઓછું

પ્રશ્ન 44.
સમાન કાર્બન સંખ્યાના આલ્કેન અને આલ્ફાઇલ હૈલાઇના કરતાં તેમના અનુવર્તી આલ્કોહૉલ સંયોજનોમાં ઉત્કલનબિંદુ ઊંચાં હોય છે, કારણ કે તેમાં ……………………
(A) વિ-દ્વિધ્રુવ આકર્ષણ હોય છે
(B) તેમાં આયનીય બંધ હોય છે
(C) તેમાં આંતરઆણ્વીય H—બંધન હોય છે
(D) તેમાં આંતઃઆણ્વીય H બંધન હોય છે
જવાબ
(C) તેમાં આંતરઆણ્વીય H—બંધન હોય છે

પ્રશ્ન 45.

(A) પ્રોપેન-1-ઓલ
(B) પ્રોપેન-2-ઓલ
(C) પ્રોપાઇન
(D) એકપણ નહી
જવાબ
(B) પ્રોપેન-2 ઑલ

અહીં માર્કોનિોવ નિયમ પ્રમાણે H₂O(H^-δ– OH^-δ) નું ઉમેરણ થાય છે.

પ્રશ્ન 46.
નીચેની પ્રક્રિયાની નીપજ જણાવો.

(A) પ્રોપેન-1-ઓલ
(B) આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહોલ
(C) બ્યુટેન–2–ઑલ
(D) ઇથેનોલ
જવાબ
(A) પ્રોપેન–1–ઑલ

પ્રશ્ન 47.
આલ્કીનની ડાયબોરેન સાથે પ્રક્રિયા કરી સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડની હાજરીમાં હાઇડ્રોજન પેરોક્સાઇડ સાથેની પ્રક્રિયાને ………………………… કહે છે.
(A) જલીયકરણ
(B) હાઈડ્રોબોરેશન
(C) હાઈડ્રોબોરેશન-ઑસ્સ્સડેશન
(D) માર્કેનિકોવ પ્રક્રિયા
જવાબ
(C) હાઈડ્રોબોરેશન-ઑસ્સ્સડેશન

પ્રશ્ન 48.
ટ્રાયઆલ્કાઇલ બોરેન (R₃B)નું જલીય સોડિયમ હાઇડ્રૉક્સાઇડની હાજરીમાં ………..વડે ઑક્સિડેશન થઈને આલ્કોહૉલ બને છે.
(A) KMnO₄
(B) H₂O₂
(C) LiAlH₄
(D) PCC
જવાબ
(B) H₂O₂

પ્રશ્ન 49.
આ નીપજ આલ્કોહોલ છે જેનો પ્રકાર કયો હશે ?
(A) પ્રાથમિક આલ્કોહોલ
(B) એલાઈલિક આલ્કોહૉલ
(C) વિનાઇલિક આલ્કોહોલ
(D) દ્વિતીયક આલ્કોહોલ
જવાબ
(D) દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 50.
નીચેનામાંથી કયા પ્રક્રિયક વડે કાર્બોનિલ સંયોજનોનું આલ્કોહોલમાં રિડક્શન થશે ?
(A) Pd + H₂
(B) H₂O₂
(C) NaBH₄
(D) NaOH
જવાબ
(A) અને (C) બંને

પ્રશ્ન 51.
આલ્ડિહાઇડનું આલ્કોહૉલ ઉદ્દીપકીય રિડક્શન કરવાથી મળતો અલ્કોહોલ ………………………… હોય છે.
બનાસકા
(A) પ્રાથમિક
(B) દ્વિતીયક
(C) તૃતીયક
(D) બેન્નાઈલિક
જવાબ
(A) અને (D)

પ્રશ્ન 52.

(A) CH₃CH₂CH₂OH
(B) CH₃CHOHCH₃
(C) CH₃CH₂OCH₃
(D) CH₂CH₂CH₂CH₂OH
જવાબ
(A) CH₃CH₂CH₂OH

પ્રશ્ન 53.

(A) બ્યુટેન-1-ઑલ
(B) બ્યુટેન-2-ઓલ
(C) પ્રોપેન-2-ઓલ
(D) બ્યુટેનાલ
જવાબ
(B) બ્યુટેન-2-ઓલ

પ્રશ્ન 54.
નીચેનામાંથી કયા પ્રક્રિયક વડે કાર્બોક્સિલિક એસિડ / એસ્ટરનું રિડક્શન કરી શકાય ?
(A) (BH₃)₂
(B) NaBH₄
(C) LiAlH₄
(D) HCl
જવાબ
(C) LiAlH₄

પ્રશ્ન 55.
નીચેની પ્રક્રિયાની નીપજ શોધો.

(A) બેન્ઝાઇલ આલ્કોહોલ
(B) ઇથાઇલ આલ્કોહૉલ
(C) ફિનાઇલ ઇથેનોલ
(D) ડાયફિનાઇલ ઈઘર
જવાબ
(A) બેન્ઝાઇલ આલ્કોહોલ

પ્રશ્ન 56.
કાર્બોનિલ સંયોજનો ની સાથે ગ્રિષ્નાર્ડ પ્રક્સિકની પ્રક્રિયા કરી જળવિભાજન કરતાં કઈ નીપજ બને છે ?
(A) 1°, 2॰ અથવા ૩° આલ્કોહોલ
(B) 3-આલ્કોહૉલ
(C) 2-આલ્કોહોલ
(D) 1° અથવા 2-આલ્કોહૉલ
જવાબ
(A) 1°, 2° અથવા ૩° આલ્કોહોલ

પ્રશ્ન 57.
નીચેનામાંથી કયા આલ્ડિહાઇડ સાથે RMgX H₂O સાથેની પ્રક્રિયાથી પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ બને છે ?
(A) મિથેનાલ
(B) ઈથેનાલ
(C) પ્રોપેનાલ
(D) એસિટાલ્ડિહાઇડ
જવાબ
(A) મિથેનાલ

પ્રશ્ન 58.
નીચેનામાંથી ક્યાં સંયોજનોની ગ્રિગ્નાર્ડ પ્રક્રિયકનો ઉપયોગ કરીને આલ્કોહૉલમાં રૂપાંતર કરી શકાય ?
(A) ઈયર
(B) ફિનોલ
(C) આલ્બેન
(D) ટિોન
જવાબ
(D) કિટ્ટૈન

પ્રશ્ન 59.
ટ્રાયપ્રોપાઇલ બોરેનનું જળવિભાજન પ્રોપેન-1-ઑલ નીપજ રસ્તે છે. આ પ્રક્રિયા કયા માધ્યમમાં કરાય છે ?
(A) નટસ્થ
(B) બેઝિક
(C) ઍસિડિક
(D) ઈથર
જવાબ
(B) બેઝિક
આ પ્રક્રિયા NaOH ની હાજરીમાં H₂O₂ સાથે કરાય છે.

પ્રશ્ન 60.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનનું રિડક્શન કરવાથી નીપજ પ્રોપેન-2-ઑલ બનશે ?
(A) એસિટોન
(B) પ્રોપીન
(C) એસિટાલ્ડિહાઇડ
(D) એસિટિક એસિ
જવાબ
(A) એસિટોન

પ્રશ્ન 61.
મિથાઇલ ઇથેનોએટનું ઉદ્દીપકીય રિડક્શન કરવાથી મળતી નીપજો …………………….. હશે.
(A) મિથેનોલ અને ઇથેનોલ
(B) મિથેનોલ
(C) ઇથેનોલ
(D) ઈયર
જવાબ
(A) મિથેનોલ અને ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 62.
LiAIH₄ વડે ઇથાઇલ બેન્ઝોએટનું રિડક્શન કરવાથી નીચેનામાંથી કઈ નીપજ બનશે ?
(A) ફિનાઇલ ઈથેનોલ + મિથેનોલ
(B) ફિનાઈલ ઈથેનોલ + ઇથેનોલ
(C) ફિનાઇલ મિથેનોલ + ઇથેનોલ
(D) ફિનાઇલ મિથેનોલ + મિથેનોલ
જવાબ
(C) ફિનાઇલ મિથેનોલ + ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 63.
ફૉર્માલ્ડિહાઇડ સાથે ઇથાઇલ મેગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડની પ્રક્રિયા કરી જળવિભાજન કરવાથી નીચેનામાંથી કઈ નીપજ બનશે ?
(A) ઇથેનોલ
(B) પ્રોપેન-1-ઑલ
(C) પ્રોપેન–2–ઓલ
(D) મિથેનોલ
જવાબ
(B) પ્રોપેન–1–ઓલ

પ્રશ્ન 64.
આલ્કોહૉલનું નિર્જળીકરણ થાય તેમાં કો મધ્યસ્થી બને છે ?
(A) કાર્બોક્રેટાયન
(C) કાર્બનાયન
(B) મુક્તમૂલક
(D) ફિનોલ
જવાબ
(A) કાર્બોક્રેટાયન

પ્રશ્ન 65.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ બનતો નથી ?

(B) મંદ સલ્ફ્યુરિક ઍસિડની ધજરીમાં પ્રોપીનનું જલીયકરણ
(C) પ્રોપેનોઇક ઍસિડની LiAIH₄ પછી H₂O સાથેની પ્રક્રિયા
(D) પ્રોપીનનું હાઇડ્રોોરેશનઑક્સિડેશન કરવાથી
જવાબ
(B) મંદ સલ્ફ્યુરિક એસિડની હાજરીમાં પ્રોપીનનું જલીયકરણ

પ્રશ્ન 66.
નીચેનામાંથી કયું સંયોજન ગ્રિગ્નાર્ડ પ્રક્રિયક પછી જળવિભાજનથી તૃતીયક આલ્કોહૉલ બનાવશે ?
(A) એસિટોન
(C) ઍસિાલ્ડિાઇડ
(B) એસિટિક એસિડ
(D) મિથેનાલ
જવાબ
(A) એસિટોન

પ્રશ્ન 67.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા આલ્કોહોલના O−H બંધ તૂટયા સિવાય થાય છે ?
(A) આલ્કોહોલની ઑક્સિડેશનની પ્રક્રિયા
(B) આલ્કોહોલની HX સાથેની પ્રક્રિયા
(C) આલ્કોહોલની Na સાથેની પ્રક્રિયા
(D) આલ્કોહૅલની કાર્બોક્સિલિક એસિડ સાથેની પ્રક્રિયા
જવાબ
(B) આલ્કોહૉલની HX સાથેની પ્રક્રિયા
ROH + HX → RX + H.O આ પ્રક્રિયામાં 0-H બંધ તૂટતો નથી

પ્રશ્ન 68.
નીચેનામાંથી કયું સાચું નથી ?

આ (D)માં CH₃CH₂CH₃ માં C-H—OH₂ છે, જે ખોટું છે. કારણ કે, પ્રોપેન (CH₃CH₂CH₃) તે હાઇડ્રોકાર્બન છે અને તેનો C–H અને H₂O ના ઓક્સિજનની વચ્ચે હાઇડ્રોજન બંધ શક્ય નથી.

પ્રશ્ન 69.
બ્યુટેનાલ, પેન્ટેન-1-ઑલ, બ્યુટેન–2–ઑલ, બ્યુટેનના ઉત્કલનબિંદુનો ચઢતો ક્રમ કયો છે ?
(A) બ્યુટેનાલ < પેન્ટેન−1–ઓલ < બ્યુટેન–2–ઓલ < બ્યુટેન
(B) બ્યુટેન < બ્યુટેન–2–ઑલ < બ્યુટેનાલ < પેન્ટેન−1-ૉલ
(C) બ્યુટેન < બ્યુટેનાલ < બ્યુટેન-2 ઑલ < પેન્ટેન−1-ઑલ
(D) પેન્ટેન−1–ઑલ < બ્યુટેન–2–ઓલ < બ્યુટેનાલ < બ્યુટેન
જવાબ
(C) બ્યુટેન < બ્યુટેનાલ < બ્યુટેન-2-ઑલ < પેન્ટન-1-ઑલ પ્રશ્ન 70. નીચેનાને તેઓની પાણીમાં દ્રાવ્યતાના ઊતરતા ક્રમમાં ગોઠવો. મિથૉક્સિમિથેન, મિથેન, ઇથેનોલ, પ્રોપેનોલ (A) મિૉક્સિમિથેન > મિથેન > ઇથેનોલ > પ્રોપેનોલ
(B) મિથેન > મિર્થ્રોક્સિમિથેન > ઇથેનોલ > પ્રોપેનોલ
(C) મિથેન > મિૉક્સિમિથેન > પ્રોપેનોલ > ઇથેનોલ
(D) ઇથેનોલ > પ્રોપેનોલ > મિૉક્સિમિથેન > મિથુન
જવાબ
(D) ઇથેનોલ > પ્રોપેનોલ > મિક્સિમિથુન > મિથુન

પ્રશ્ન 71.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં O−H બંધ તૂટતો નથી ?
(A) આલ્કોહૉલ / ફિનોલની Na ધાતુ સાથેની પ્રક્રિયામાં
(B) આલ્કોહૉલની એસ્ટરીકરણ પ્રક્રિયામાં
(C) આલ્કોહૉલની ફૉસ્ફરસ ટ્રાયહેલાઇડ સાથેની પ્રક્રિયામાં
(D) સેલિસિલિક ઍસિડના એસિટિલેશનની પ્રક્રિયામાં
જવાબ
(C) આલ્કોહોલની ફૉસ્ફરસ ટ્રાયડેલાઇડ સાથેની પ્રક્રિયામાં
આ પ્રક્રિયામાં C–O બંધ તુટે છે, O− H બંધ તૂટતો નથી. બાકીની ત્રજ્ઞેયમાં O – H બંધ તૂટીને પ્રક્રિયા થાય છે.

પ્રશ્ન 72.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં C-O બંધ તૂટતો નથી ?

(C) ROH + HX → R-X + H₂O
(D) ROH + SOCl₂ → RCl + SO₂ + HCl
જવાબ (B)
આ પ્રક્રિયામાં હાઇડ્રોક્સિલ સમૂહમાંન છ-H બંધ તૂટે છે અને Hના સ્થાને -COCH₃ જોડાય છે. બાકીના A, C, Dમાં C-OH બંધ તૂટે છે.

પ્રશ્ન 73.
ઇથેનોલનું નિર્જળીકરણ બે તબક્કામાં થતી વિલોપન પ્રક્રિયા છે જેની ક્રિયાવિધિ માટે નીરોનામાંથી કયું સાચું નથી ?

પ્રશ્ન 74.
આલ્કોહૉલના ઑક્સિડેશન માટે નીચેનામાંથી શું સાચું નથી ?
(A) આલ્કોહૉલના ઑક્સિડેશનમાં C-H તેમજ O – H બંધ તૂટે છે.
(B) પ્રાથમિક આલ્કોહૉલમાંથી આલ્ડિહાઇડ મેળવવા માટે PCC ઉત્તમ પ્રક્રિયક છે.
(C) તૃતીયક આલ્કોહૉલ સંયોજનો સરળતાથી PCC વડે ઑક્સિજન વડે ઑક્સિડેશન પામે છે.
(D) 1° અને 2°- આલ્કોહૉલનું ઑક્સિડેશન તે વિહાઇડ્રોજનીકરણ પ્રક્રિયા છે.
જવાબ
(C) તૃતીયક આલ્કોહૉલ સંયોજનો સરળતાથી PCC વર્ડ ઑક્સિજન વડે ઑક્સિડેશન પામે છે.
સાચું તૃતીયક આલ્કોહોલ ઑક્સિડેશન પ્રક્રિયા આપતા નથી, પણ ઉગ્ર પરિસ્થિતિમાં જુદાજુદા C – C બંધ તૂટે છે.

પ્રશ્ન 75.
જ્યારે આલ્કોહોલ સંયોજનને 573 K તાપમાને કૉપર ઉપર પસાર કરાય ત્યારે નીચેનામાંથી સાચાં (T) અને ખોટાં (F)થી દર્શાવો.
(A) તૃતીયક આલ્કોહૉલ સંજન નિર્જળીકરણ પ્રક્રિયા અનુભવે છે.
(B) પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ સંયોજન કિટોન બનાવે છે.
(C) દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ આાિઇડ સંયોજન બનાવે છે.
(D) પ્રાથમિક અને દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ સંયોજનોનું વિહાઇડ્રોજનીકરણ થાય છે.
જવાબ
(A) T
(B) F
(C) F
(D) T

પ્રશ્ન 76.
ફિનોલનું નાઇટ્રેશન મંદ HNO₃ વડે કરવામાં આવે છે ત્યારે નીચેનામાંથી શું યોગ્ય નથી ?
(A) ૦-નાઇટ્રોફિનોલમાં આંતઃઆણ્વીય H-બંધ હોય છે જેના કારણે તે વરાળ નિસ્યંદનમાં પાણી સાથે બાષ્પ પામી છૂટો પડે છે.
(B) p-નાઇટ્રોફિનોલમાં આંતઃવીય હાઇડ્રોજન બંધ હોવાથી તે વરાળ નિસ્યંદનમાં પાન્નીની વરાળ સાથે બાષ્પ બનીને અલગ મળે છે.
(C) o-નાઇટ્રોફિનોલ અને p-નાઇટ્રોફિનોલને મિશ્રણમાંથી અલગ કરવા મુશ્કેલ નથી.
(D) ઑર્થો અને પૅરા નાઇટ્રોફિનોલમાંથી p-નાઇટ્રોફિનોલના અણુઓ એકબીજાની સાથે આકર્ષા બળોથી જોડાયેલ રહે છે.
જવાબ
(B) p-નાઇટ્રોફિનોલમાં અંતઃઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ હોવાથી ને વરાળ નિસ્યંદનમાં પાઠ્ઠીની વરાળ સાથે બાષ્પ બનીને અલગ મળે છે.

પ્રશ્ન 77.
નીચેનામાંથી કર્યું વિધાન ખોટું છે ?
(A) શરીરમાં મિથેનોલ અને ઇથેનોલના જૈવિક ઓક્સિડેશનથી અનુવર્તી આાિઇડ અને ત્યારબાદ ઍસિડ બને છે.
(B) મિથેનોલ મિશ્રિત ઇથેનોલને વિકૃત આલ્કોહૉલ કહે છે.
(C) વિકૃત આલ્કોહોલ પીવાવાળા દારૂના વ્યસનીને સારવારમાં આંનઃશિશ વડે મંદ મિથેનોલ અપાય છે.
(D) વિકૃત આલ્કોહોલના વ્યસનીના શરીરમાં મિથેનોલ અને મિથેનોઇક ઍસિડ બને છે જેમની વિષાલુ અસરથી દર્દીને અંધાપો અને મૃત્યુ આવી શકે છે.
જવાબ
(C) વિકૃત આલ્કોહોલ પીવાવાળા દારૂના વ્યસનીને સારવારમાં આંત:શિરા વડે મંદ મિથેનોલ અપાય છે.
સાચું : વિકૃત આલ્કોહૉલ પીવાવાળા દારૂના વ્યસનીને સારવારમાં આંતશિરા વડે મિથેનોલ નહીં પણ મંદ ઇથેનોલ અપાય છે.

પ્રશ્ન 78.
ફિબોલમાં –OH સમૂહ ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન પ્રક્રિયા માટે સક્રિયતાકારક અને ઓર્થો પેરા સ્થાન નિર્દેશક છે કારણ કે −OH સમૂહ વલયમાં ઑક્સિજન ઉપરનું અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ વલયમાં આવે છે અને ઑર્થો, પૅરા સ્થાનને ઇલેક્ટ્રૉનધનિક બનાવે છે. ફિનોલમાં સસ્પંદન બંધારણોમાંથી કર્યું બંધારણ સાચું નથી ?

પ્રશ્ન 79.
ફિનોલ, ૦-ક્રેસોલ, m-નાઇટ્રોફિનોલ અને ઇથેનોલના ઍસિડિક્તાનો ઊતરતો ક્રમ નીચેનામાંથી કયો છે ?
(A) ફિનોલ > ૦ ક્રેસોલ > m–નાઇટ્રોફિનોલ > ઇથેનોલ
(B) m – નાઇટ્રોફિનોલ > ફિનોલ > ક્રેસોલ > ઇથેનોલ
(C) ઈથેનોલ > ફિનોલ > ૦–કેસોલ > m–નાઇટ્રોફિનોલ
(D) ફિનોલ > ૦ કેસોલ > m–નાઇટ્રોફિનોલ > ઇથેનોલ
જવાબ
(B) m -નાઈટ્રોફિનોલ > ફિનોલ > ક્રેસોલ > ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 80.
ફિનોલની ઍસિડિક્તા ઇથેનોલના કરતાં વધારે છે કારણ કે ……………….
(A) સસ્પંદનમાં ફિનોલના સાપેક્ષ ફિનૉક્સાઇડ આયન ઋણભારના વિસ્થાનીકૃતના કારણે વધારે સ્થાયી છે.
(B) ઇથોક્સાઇડ આયનમાં સસ્પંદન સ્થિરતા નથી.
(C) ફિનોલ સસ્યંદન સ્થાયી છે.
(D) ઇથેનોલમાં હાઇડ્રૉક્સિ સમૂહ sp³ કાર્બનની સાથે પણ ફિનોલમાં sp² કાર્બનની સાથે જોડાયેલ છે.
જવાબ
(A), (B), (D)

પ્રશ્ન 81.
2, 4, 6–ટ્રાયનાઇટ્રો ફિનોલની ઍસિડિતા ઘણી જ વધારે છે, કારણ કે–
(A) તેમાંનાં ત્રણ -NO₂ સમૂહો ઇલેક્ટ્રૉન આકર્ષક અને ઍસિડિક્તા વધારનાર છે અને H⁺ ને મુક્ત કરવામાં મદદરૂપ છે.
(B) પિક્રિક ઍસિડનો સંયુગ્મ બેઇઝ, ઑક્સિજન ઉપરથી ત્રણ -NO₂ સમૂહમાં ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ આપી ઋલ્લભારનું વિસ્તરણ વધારી સ્થાયિતા વધારે છે.
(C) પિક્રિક ઍસિડ તે પ્રબળ COOH સમૂહ ધરાવે છે.
(D) પિક્રિક ઍસિડ -CH₃ સમૂહ ધરાવે છે.
જવાબ
(A), (B)

પ્રશ્ન 82.
એસિટીલેશન માટે સાચાં T અને ખોટા F થી દર્શાવો.
(A) એસિટીલેશન પ્રક્રિયામાં આલ્કોહૉલ ફિનોલના –OHમાંના Hનું -COCH₃ વડે વિસ્થાપન થાય છે.
(B) એસિટિલેશન તે એક્ટીકણ જ છે.
(C) એસિટીલેશન પ્રક્રિયા (CH₃CO)₂O સાથે સાંદ્ર H₂SO₄ ની હાજરીમાં કરાય છે.
(D) ફિનોલનું એસિટીલેશન કરવાથી ઍસ્પિરિન બને છે.
(A) T
(B) T
(C) T
(D) F
જવાબ
(D) ખોટું છે, સાચું : સેલિસિલિક ઍસિડનું એસિટીલેશન કરવાથી એસ્પિરિન બને છે.

પ્રશ્ન 83.
બેન્ઝિન બનાવવાની નીચે આપેલ પ્રક્રિયાઓ સાચી (T) અને ખોટી (F) તરીકે ઓળખો,

જવાબ
(A) T
(B) T
(C) F
(D) F

પ્રશ્ન 84.
ઈશર સંયોજનોની સાથે HXની પ્રતિક્રિયાત્મક્તાનો ક્રમ કયો છે ?
(A) HI > HBr > HCl
(B) HCI > HBr > HI
(C) HBr > HCl > HI
(D) HI > HCl > HBr
જવાબ
(A) HI> HBr > HCl

પ્રશ્ન 85.
I સારો કેન્દ્રાનુરાગી છે. CH₃OCH₂CH₃ ની HI ની સાથે પ્રક્રિયા થાય ત્યારે નીચેનાંને સાચાં (T) અને ખોટાં (F) તરીકે ઓળખો.

જવાબ
(A) T
(B) T
(C) F
(D) T

પ્રશ્ન 86.
નીચેનામાંથી કર્યું સસ્પંદન બંધારણ સાચું નથી ?

(A) (i) અને (v)
(B) (i) અને (ii)
(C) (v) અને (vi)
(D) (iii) અને (iv)
જવાબ
(D) (iii) અને (iv)
T, T, E, F, T,T
કારણ : (i) T, (ii) T, (iii) F, (iv) F, (v) T, (vi) T જેથી (D)માં (iii) અને (iv) ખોટાં છે.

પ્રશ્ન 87.
નીચેનામાંથી કઈ ધાતુની સાથે આલ્કોહૉલ પ્રક્રિયા કરતા નથી ?
(A) Na
(B) Mg
(C) Ni
(D) K
જવાબ
(C) Ni

પ્રશ્ન 88.
2 CH₃CH₂OH + 2Na → X + H_2(g) ઉપર નીપજ (X) નીચેનામાંથી કઈ છે ?
(A) સોડિયમ ઇૉક્સાઇડ
(B) ઓડિયમ મિયૉક્સાઇડ
(C) મિથેનાલ
(D) ઇથેનાલ
જવાબ
(A) સોડિયમ ઇૉક્સાઇડ
2CH₃CH₂OH + 2Na → 2CH₃CH₂ONa + H₂

પ્રશ્ન 89.

(A) ઇથાઇલ બેન્ઝોએટ
(B) બેન્કિન
(C) મિથાઇલ બેન્ઝોએટ
(D) ફિનાઇલ ઇથેનોએટ
જવાબ
(C) મિથાઇલ બેન્ઝોએટ
આ પ્રક્રિયા આલ્કોહોલનું એસ્ટરીકરણ છે

પ્રશ્ન 90.
તો નીપજ X કઈ હશે ?
(A) મિથાઇલ એસિટેટ
(B) મિથાઇલ પ્રોપેનોએટ
(C) ઇથાઇલ એસિટેટ
(D) ઇથાઇલ મિથાઇલ કિટોન
જવાબ
(C) ઇથાઇલ એસિટેટ

પ્રશ્ન 91.
સાયક્લોહેક્સોનલને CrO₃ સાથે ગરમ કરવાથી બનતી નીપજ નીચેનામાંથી કઈ હશે ?
(A) સાયક્લોહેક્ઝેન
(B) સાયક્લોહેક્ઝેન-1-ઓન
(C) પ્રક્રિયા થશે નહીં
(D) બેઝિન
જવાબ
(B) સાયક્લોઝેન-1-ઓન

પ્રશ્ન 92.
તૃતીયક આલ્કોહોલનું ઑક્સિડેશન થતું નથી. કારણ કે – (A) તેમાં OH સમૂહ ધરાવતા કાર્બનની સાથે હાઇડ્રોજન પરમાણુ નથી.
(B) તેમાં OH સમૂહ ધરાવતા કાર્બન સાથે બધા જ કાર્બન છે.
(C) તેમાં કાર્બન સાથે ત્રણ H છે.
(D) તેમાં ચતુર્થક કાર્બન છે.
જવાબ
(A), (B)

પ્રશ્ન 93.
ફિનોલને પ્રયોગશાળાની કઈ કસોટીથી ઓળખવામાં આવે છે ?
(A) ઍસિડિક FeCl₃
(B) તટસ્થ FeCl₃
(C) બ્રોમીન જળ સાથે
(D) NaOH સાથે પ્રક્રિયા
જવાબ (B), (C)
(B) નટસ્થ FeCl₃ સાથે ફિનોલ (પરપલ) જાંબલી-વાદળી દ્વાવણ આપે છે.
(C) બ્રોમીનજળ સાથે ફિનોલ 2,4,6–ટ્રાયબ્રોમોફિનોલના અવક્ષેપ બનાવી બ્રોમીનનો રંગ દૂર કરે છે.

પ્રશ્ન 94.
લુકાસ કસોટીમાં આલ્કોહૉલને (HCl + ZnCl₂) સાથે હલાવતાં શું થાય તે માટે નીરોનાને સાચાં (T) અને ખોટાં (F) તરીકે ઓળખો.
(A) ઝડપથી ધૂંધળું દ્રાવણ થઈ ઝડપથી અલગ સ્તર બને તો તૃતીયક આલ્કોહૉલ હોય.
(B) લાંબા સમય સુધી કાંઈ જ ફેરફાર ન દેખાય તો પ્રાથમિક આલ્કોહોલ હાજર.
(C) થોડાક સમય પછી દ્રાવણ ધૂંધળું બની અલગ સ્તર રચે તો દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ હાજર.
(D) રંગીન દ્રાવણ થાય તો 1 આલ્કોહોલ
જવાબ
(A) T
(B) T
(C) T
(D) F

પ્રશ્ન 95.

આ પ્રક્રિયાની નીપજ નીચેનામાંથી કઈ હશે ?

પ્રશ્ન 96.

આ રચના શું દર્શાવે છે ?
(A) ફિનોલના અણુઓની વચ્ચે આંતઃઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ
(B) ફિનોલ અને પાન્નીના અણુઓ વચ્ચે આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ
(C) ફિનોલના અણુઓની વચ્ચે આંતઆણ્વીય હાઇડ્રોજન બંધ
(D) ફિનોલના અણુઓની વચ્ચે વાન્ડરવાલ્સ બળો
જવાબ
(C) ફિનોલના અણુઓની વચ્ચે આંતર્વીય હાઇડ્રોજન બંધ

પ્રશ્ન 97.
એનિલિનની નીચા તાપમાને HNO₂ સાથેની પ્રક્રિયાથી શું બને છે?
(A) ડાયફિનાઈલ ઈથર
(B) ફિનોલ
(C) બેન્ઝિન ડાયએઝોનિયમ ક્લોરાઇડ
(D) સોડિયમ ફિૉક્સાઇડ
જવાબ
(C) બેન્ઝિન ડાયએઝોનિયમ ક્લોરાઇડ

પ્રશ્ન 98.
નીચેની પ્રક્રિયાની નીપજ કઈ હશે ?

પ્રશ્ન 99.
બંધ પાત્રમાં મંદ H₂SO₄ ની C₄H₁₀O સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી નીપજ (X) બને છે. આ સંયોજન (X)ની સાંદ્ર સલ્ફ્યુરિક ઍસિડની સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી મૂળ સંયોજન C₄H₁₀O બંને છે, તો C₄H₁₀O અને X અનુક્રમે નીરોનામાંથી શું હશે ?
(A) બ્યુટેન−1–ઇન અને બ્યુટેન–2–ઑલ
(B) ડાયઇથાઇલ ઈઘર અને ઇથેનોલ
(C) ડાયઇથાઇલ ઈધર અને મિથેનોલ
(D) બ્યુટેન–2–ઑલ અને બ્યુટેન-2 ઑન
જવાબ
(B) પ્રવઈયાઇલ ઈધર અને ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 100.
ફિનોલને ઝિંકની સાથે ગરમ કરવાથી નીપજ (X) બને છે અને H₂SO₄ ની હાજરીમાં CH₃COCl સાથે ગરમ કરવાથી નીપજ (Y) બને છે તો (K) અને (Y) નીચેનામાંથી શું હશે ?
(A) X = બેન્ઝિન (Y) = ઇથેનોઇક ઍસિડ
(B) X = ક્લોરોબેન્ઝિન (Y) = ફિનાઇલ એસિટેટ
(C) X = બેન્ઝિન (Y) = ફિનાઇલ એસિટેટ
(D) X = બેન્ઝિન (Y) = ફિનાઇલ ઇથેનોએટ
જવાબ
(D) X = બેઝિન (Y) = ફિનાઇલ ઇથેનોએટ

પ્રશ્ન 101.
નીચેની પ્રક્રિયામાં પ્રક્રિયક X, Y, ક્યા હશે ?

(A) X = CHCl₃, Y = HCl
(B) X = CHCl₃, NaOH_(aq) Y = NaOH
(C) X = CHCl₃, + NaOH_(aq) Y = HCl
(D) X = CCl₄, જલીય NaOH, Y = H⁺
જવાબ
(C) X = CHCl₃, + NaOH_(aq) Y = HCl

પ્રશ્ન 102.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા બેઝિન વલયમાં નથી થતી ?
(A) ફિનોલની બ્રોમીન જળ સાથેની પ્રક્રિયા
(B) ફિનોલને ઝિંકની રજ સાથે ગરમ કરતાં થતી પ્રક્રિયા
(C) એનિસોલની HI સાથેની પ્રક્રિયા
(D) એનિસોલની નિર્જળ AlCl₃ની હાજરીમાં CH₃COCl સાથેની પ્રક્રિયા
જવાબ
(B), (C)

પ્રશ્ન 103.
નીચેનામાંથી સાચાં વિધાન (T) અને ખોટાં વિધાન માટે
(A) હોય તો આપેલા વિક્લ્પોમાંથી સાચો વિકલ્પ શોધો.
(i) આલ્કોહૉલની સરખામગ્રીમાં ફિનોલ વધારે ઍસિડિક છે.
(ii) m અને p-નાઇટ્રોફિનોલના કરતાં –નાઇટ્રોફિનોલનું ગલનબિંદુ ઓછું હોય છે.
(iii) ફિનોલના વલયમાં કેન્દ્રાનુરાગી વિસ્થાપન સરળતાથી થાય છે.
(iv) એનિસોલ ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન પ્રક્રિયાઓ આપતો નથી.
(A) FTTF
(B) TTFF
(C) TFTF
(D) FFTT
જવાબ
(B) TTT

પ્રશ્ન 104.
ની Al સાથેની પ્રક્રિયાની નીપજ શું હશે ?

પ્રશ્ન 105.

ઉપરની પ્રક્રિયામાં X અને Y શોધો.
(A) X = H₂O, Δ, Y = Br₂, જલીય
(B) X = H₂O, NaOH, Y = CS₂ માં Br₂, 273K
(C) X = H₂O, Δ, Y = CS₂ માં Br₂ 273K
(D) X = HCl, Y = Br₂ નીચું તાપમાન
જવાબ
(C) X = H₂O, Δ, Y = CS₂ માં Br₂ 273K

પ્રશ્ન 106.
નીચે જૂથ-(I)માં સંયોજનો અને જૂથ-(II)માં તેમના ઉપયોગો છે. (II)માંથી (I)નો ઉપયોગ શોધો.

જૂથ-(I) (સંયોજન)	જૂથ-(II) (ઉપયોગિતા)
(A) આલ્કોહૉલ	(1) જીવાણુનાશી
(B) ફિનોલ	(2) સુગંધી પદાર્થો
(C) ઈયર	(૩) પ્રક્ષાલકો
(D) એમાઇન	(4) રંગકો

જવાબ
(A – 3), (B – 1), (C – 2), (D – 4)

પ્રશ્ન 107.
નીચે કૉલમ-(I)ની વિગત કૉલમ-(II)માંથી કોને લાગુ પડે છે તે શોધો.

કૉલમ-(I)	કૉલમ-(II)
(A) એક અથવા વધારે હાઇડ્રૉક્સિલ (−OH) સમૂહ એલિમ્ફેટિક પ્રણાલીના કાર્બનની સાથે સીધા જોડાયેલ છે.	(1) પાણી
(B) એરોમેટિક પ્રણાલીના કાર્બનની સાથે -OH સમૂહ સીધા જોડાયેલા હોય છે.	(2) ફિનોલ
(C) આલ્કોહૉલ કે ફિનોલના –OH સમૂહના H ના સ્થાને આલ્કાઇલ કે એરાઇલ સમૂહ હોય છે.	(3) ઈથર
(D) આલ્કોહૉલના –Rના સ્થાને હાઇડ્રોજન હોય છે.	(4) આલ્કોહૉલ
	(5) એકપણ નહીં

જવાબ
(A – 4), (B – 2), (C – 3), (D – 1)

પ્રશ્ન 108.
કૉલમ-(I)ના બંધારણ માટે (II)માંથી સામાન્ય અને (III)માંથી IUPAC નામ શોધો.

જવાબ
(A – 3, ii), (B – 1, iv), (C – 2, i), (D – 4, iii)

પ્રશ્ન 109.
કોલમ (I)માં આપેલા બંધારણના માટે (II)માંથી સામાન્ય નામ અને (III)માંથી IUPAC નામ મેળવો.

પ્રશ્ન 110.
કૉલમ (I)માં આપેલા નામના સંયોજનનું બંધારણ (II)માંથી અને IUPAC નામ (III)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – 2, i), (B – 3, iv), (C− 1, iii), (D – 4, ii)

પ્રશ્ન 111.
કૉલમ(I) ના સંયોજનોના IUPAC નામ કૉલમ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – 2), (B – 4), (C – 1), (D – 3)

પ્રશ્ન 112.
કૉલમ-(I) ના બંધારણ માટેનું IUPAC નામ કૉલમ-(II)માંથી શોધો.

પ્રશ્ન 113.
કૉલમ-(I)ના સંયોજન માટે કૉલમ-(II)માંથી બંધલંબાઇ અને (III)માંથી ખૂણો – O – H શોધો.

જવાબ
(A− 3, iii), (B – 2, i), (C− 1, ii)

પ્રશ્ન 114.
કૉલમ-(I)માં આપેલા બંધારણનું IUPAC નામ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – v), (B – iv), (C- ii), (D−i), (E – vi)

પ્રશ્ન 115.
કૉલમ-(I)માં આપેલા પ્રક્રિયકો વચ્ચેની પ્રક્રિયા થઇને કૉલમ-(II)ની કઇ નીપજ મળશે તે મેળવો.

જવાબ
(A – iv), (B – i), (C – ii), (D − iii)

પ્રશ્ન 116.
કૉલમ (I) માં નીપજો આપી છે અને તેમને બનાવવાની પ્રક્રિયા કૉલમ-(II)માં છે, કૉલમ-(II)ની પ્રક્રિયાને કોલમ-(I) સાથે મેળવો.

કોલમ-(I) નીપજ	કૉલમ-(II) બનાવવાની પ્રક્રિયા
(A) બ્યુટેન-1-ઑલ	(i) મંદ સલ્ફ્યુરિક ઍસિડની હાજરીમાં પ્રોપીનનું જલીયકરણ
(B) પ્રોપેન-2- ઑલ	(ii) પ્રોપેનોનની મિથાઇલ મેગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ સાથેની પ્રક્રિયા પછી જળવિભાજન
(C) 2-મિશાલ-ઝુ-પ્રોપેનોલ	(iii) પ્રોપિન હાઇડ્રોબોરેશન પછી (NaOH + H2O2,) સાથે પ્રક્રિયા
(D) પ્રોપેન-1-લ	(iv) બ્યુટેનાલનું ઉદ્દીપકીય રિડકશન

જવાબ
(A – iv), (B – i), (C – ii), (D – iii)

પ્રશ્ન 117.
કૉલમ-(I)ના પ્રક્રિયકો વચ્ચે પ્રક્રિયા થઈને બનતી નીપજ કૉલમ-(II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – iii), (B – i), (C – iv), (D – ii)

પ્રશ્ન 118.
કૉલમ-(I)ના પ્રક્રિયકોમાંથી બનતી મુખ્ય નીપજ કૉલમ-(II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A-ii), (B-iii), (C-iv), (D-i)

પ્રશ્ન 119.
કૉલમ (I)માં આપેલી પ્રક્રિયા થાય તેમાં કયો બંધ તૂટે છે તે કૉલમ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A → iii), (B → iv), (C → ii), (D → i
(A) ઑક્સિડેશન થાય છે જેમાં C – H તેમજ O – H બંધ તૂટે છે.

(B) તેમાં બેન્ઝિન વલયનો C – H બંધ તૂટે છે અને H ના સ્થાને –NO₂ જોડાય છે.
(C) તેમાં O – H બંધ તૂટે છે અને H ના સ્થાને Na આવે છે

(D) તેમાં C-O બંધ તૂટી કાર્બોક્રેટાયન બને છે જે મધ્યસ્થ નીપજ છે.

પ્રશ્ન 120.
કૉલમ (I)માં આપેલી પ્રક્રિયા થવા માટેની પરિસ્થિતિ કૉલમ (II)માંથી મેળવો.

જવાબ
(A – iii), (B – i), (C- iv), (D− ii)

પ્રશ્ન 121.
કૉલમ (I)માં આપેલી પ્રક્રિયાની સંભવિત નીપજનો નામ અને પ્રક્રિયાના નામ કૉલમ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – ii), (B – i), (C- iii), (D− iv)

પ્રશ્ન 122.
કૉલમ-(I)ની પ્રક્રિયાથી બનતી નીપજ કૉલમ-(II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – vi), (B – iii), (C− ii), (D – i)

પ્રશ્ન 123.
કૉલમ-(I)ની પ્રક્રિયાથી કૉલમ-(II)માંથી કોનું ઉત્પાદન કરાય છે તે શોધો.

કૉલમ-(I)	કૉલમ-(II)
(A) કોબે પ્રક્રિયા	(i) સેલિસાડિહાઇડ
(B) રીમર ટીમાન પ્રક્રિયા	(ii) ઈયર સંયોજનો
(C) વિલિયમસન સંશ્લેષણ	(iii) ઇથેનોલ
(D) આથવણની રીત	(iv) સેલિસિલિક ઍસિડ

જવાબ

કૉલમ-(I)	કૉલમ-(II)
(A) કોબે પ્રક્રિયા	(iv) સેલિસિલિક ઍસિડ
(B) રીમર ટીમાન પ્રક્રિયા	(i) સેલિસાડિહાઇડ
(C) વિલિયમસન સંશ્લેષણ	(ii) ઈયર સંયોજનો
(D) આથવણની રીત	(iii) ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 124.
બ્યુટેન-1-ઑલની કૉલમ (I)ના પ્રક્રિયકો સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી પ્રાપ્ત થતી મુખ્ય નીપજ કૉલમ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A − ii), (B – iii), (C−iv), (D – i)

પ્રશ્ન 125.
નીચેના કૉલમ-(I)માં આપેલા સંયોજનોના નિર્જળીકરણથી બનતી મુખ્ય નીપજ કૉલમ-(II)માંથી કઇ હશે તે નક્કી કરો.

જવાબ
(A – iii), (B – iv), (C− i), (D – ii)

પ્રશ્ન 126.
વિલિયમસન સંશ્લેષણથી આલ્કોહૉલમાંથી ઈથર બનાવાય છે. ઇથેનોલને 413 K તાપમાને સલ્ફ્યુરિક ઍસિડ સાથે ગરમ કરવાથી ઇથોક્સિ ઇથેન બને છે. કૉલમ-(I)ના ઈશર સંયોજનોને HIની સાથે ગરમ કરવાથી બનતી નીપજ કૉલમ-(II)માંથી કઇ હશે ?

જવાબ
(A – iv), (B – iii), (C− ii), (D – i)

પ્રશ્ન 127.
એનિસોલની સાથેની પ્રક્રિયાની નીપજ કૉલમ-(I)માં છે અને તે માટેના પ્રક્રિયક કૉલમ-(II)માં છે. (I)ની નીપજનો યોગ્ય

જવાબ
(A – iii), (B – iv), (C− ii), (D − i)

પ્રશ્ન 128.
કૉલમ-(I)ના પ્રક્રિયકો વચ્ચે થતી પ્રક્રિયાની મુખ્ય નીપજો કૉલમ-(II)માં છે. (I)ની નીપજ (II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – ii), (B – iii), (C – i), (D− iv)

પ્રશ્ન 129.
કૉલમ-(I)ની પ્રક્રિયાની ક્રિયાવિધિ કૉલમ-(II)માંથી શોધો.

જવાબ
(A – iv), (B – ii), (C− i), (D− iii)

પ્રશ્ન 130.
કૉલમ-(I) માટે કૉલમ-(II)માંથી યોગ્ય શોધો.

જવાબ
(A → iv), (B + iii), (C → i), (D → ii)

પ્રશ્ન 131.
વિધાન (A) : તૃતીયક બ્યુટાઇલ મિથાઇલ ઈયરને સોડિયમ મિથૉક્સાઇડની તૃતીયક બ્યુટાઇલ બ્રોમાઇડની સાથે પ્રક્રિયા કરીને બનાવી શકાય નહીં.
કારણ (R) સોડિયમ મિયૉક્સાઇડ પ્રબળ કેન્દ્રાનુરાગી
અને પ્રબળ બેઇઝ છે.
જવાબ
(A) વિધાન અને કારણ બંને સાચાં છે અને કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી છે.

CH₃O^– પ્રબળ બેઇઝ (કેન્દ્રાનુરાગી) છે અને તેના કારણે img બની વિલોપન પ્રક્રિયા થાય છે.

પ્રશ્ન 132.
વિધાન (A) : ઈયર સંયોજનોની પાણી સાથેની મિશ્રણિયતા સમાન આણ્વીયદળવાળા આલ્કોહોલ સંયોજનોમાં જોવા મળે છે.
કારણ (R) : ઇથોક્સિઇરોન અને બ્યુટેન-1-ઑલ બંને લગભગ સમાન રીતે પાણીમાં મિશ્રિત હોય છે. 100 mL પાણીમાં અનુક્રમે 7.5g અને 9g મિશ્રિત થાય છે.
જવાબ
(B) વિધાન અને કારણ બન્ને સાચા છે પણ કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી નથી.
સાચું કારણ : આલ્કોહૉલ સંયોજનોની જેમ ઈથરનો ઑક્સિજન પરમાણુ પણ પાણીના અણુની સાથે હાઇડ્રોજન બંધ બનાવે છે.

પ્રશ્ન 133.
વિધાન (A) : નોર્મલ આલ્કોહોલની જલાવ્યા. આણ્વીયદળ વધે તેમ ઘટે છે.
કારણ (R) : આલ્કોહૉલમાનું આલ્કાઇલ સમૂહ મોટું બનતા H₂O સાથે હાઇડ્રોજન બંધ પ્રબળ બને છે.
જવાબ
(C) વિધાન સાચું છે અને કારણ ખોટું છે.
સાચું કારણ : આલ્કોહૉલમાંનું આલ્કાઇલ સમૂહ મોટું થાય તેમાં તેના અવકાશીય અવરોધ H-બંધનમાં અડચણ ઊભી કરે છે.

પ્રશ્ન 134.
વિધાન (A) : મિરોનાલની આલ્કાઇલ મૅગ્નેશિયમ હૈલાઇડની સાથે પ્રક્રિયા કરી જળવિભાજન કરવાથી પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ બને છે.
કારણ (R) : મિથેનાલની મિથાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડની સાથે પ્રક્રિયા કરી જળવિભાજન કરવાથી ઇરોનોલ બને છે.
જવાબ
(B) વિધાન અને કારણ બન્ને સાચા છે પણ કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી નથી.

પ્રશ્ન 135.
વિધાન (A) : ફિનોલની સરખામણીમાં ઇ-કેસોલ નિર્બળ ઍસિડ છે.
કારણ (R) : o-ક્રેસોલમાંનું મિથાઇલ સમૂહ ઇલેક્ટ્રૉન મુક્ત પ્રેસ્ડ અસરથી ફિનોલની ઍસિડિક્તામાં ઘટાડો કરે છે.
જવાબ
(A) વિધાન અને કારણ બન્ને સાચા છે અને તે વિધાનની સાચી સમજૂતી છે.

પ્રશ્ન 136.
વિધાન (A) : પિકિ ઍસિડ ફિનોલની સરખામણીમાં ઘણો જ પ્રબળ ઍસિડ છે
કારણ (R) : પિકિ ઍસિડમાં –COOH સમૂહો છે.
જવાબ
(C) વિધાન સાચું છે પણ કારણ ખોટું છે.
સાચું કારણ (R) : પિક્રિક ઍસિડમાં ત્રણ નાઇટ્રો સમૂહો છે, જે તેમની ઇલેક્ટ્રૉન આકર્ષક અસરથી ઍસિડિકતામાં વધારો કરે છે.

પ્રશ્ન 137.
વિધાન (A) : આલ્કીન સંયોજનોના લીયકરણ કરવાથી આલ્કોહોલ બને છે.
કારણ (R) : આલ્કીનમાં હાઇડ્રોક્સિલ −OH સમૂહ છે.
જવાબ
(C) વિધાન સાચું છે પણ કારણ ખોટું છે.
સાચું કારણ : આકીન દ્વિબંધ ધરાવતા અસંતૃપ્ત છે જેથી તેમાં દ્વિબંધવાળા કાર્બન ઉપર H₂O ઉમેરાય છે.

પ્રશ્ન 138.
વિધાન (A) : પ્રોપીનનું હાઇડ્રોોરેશન તે માર્કોવનિકોવ નિયમ પ્રમાણે થતી ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી યોગશીલ પ્રક્રિયા છે.
કારણ (R) : પ્રોપીનનું હાઇડ્રોબોરેશન ઑક્સિડેશન કરવાથી પ્રોપેન-1-ઑલ બને છે.
જવાબ
(B) વિધાન અને કારણ બન્ને સાચા છે પણ કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી નથી.

વિદ્યુતઋણતા H (2.1) અને બોરોન (2.0) છે જેથી ડાયબોરેન (BH₃)₂ માં B-H બંધ ધ્રુવીય છે અને તે B^+δ – H^-δ છે. પ્રોપીનની ડાયોરેન સાથે નીચે પ્રમાણે પ્રથમ તબક્કાની પ્રક્રિયા છે.

આ રીતે માર્કોવનિકોવ નિયમ પ્રમાણે પ્રક્રિયક BH₃ નો ભાગ (H^-δ) દ્વિબંધ ધરાવતા ઓછા હાઇડ્રોજનવાળા કાર્બન સાથે અને
ધનભાગ B^+δ h વધારે ધરાવતા કાર્બન સાથે જોડાય છે.
આ પ્રમાણે B સાથેના બાકીના બે H પરમા પ્રોપીનના બીજા બે અણુમાં ઉમેરાય છે અને (CH₃CH₂CH₂)₃B બને છે.

આ રીતે પ્રોપીનમાંથી પ્રોપેન-1-ઑલ બને છે, જે પ્રોપીનમાં HOH (પાણીનું) ઍન્ટિમાર્કોવનિકોવનું ઉમેરણ છે.

પ્રશ્ન 139.
વિધાન (A) : ફિનોલના નાઇટ્રેશનથી નાઇટ્રોબેન્ઝિન બને છે.
કારણ (R) : ફિનોલમાં –NO₂ સમૂહ હોય છે.
જવાબ
(E) વિધાન અને કારણ બંને ખોટાં છે.

પ્રશ્ન 140.
વિધાન (A) : ફિનોલના કરતાં પાણી વધારે ઍસિડિક છે.
કારણ (R) : સસ્પંદન અસરથી ફિનોલના સાપેક્ષમાં તેનો સંયુગ્મ બેઇઝ ફિૉક્સાઇડ આયન વધારે સ્થાયી છે.
જવાબ
(D) વિધાન ખોટું છે અને કારણ સાચું છે.

પ્રશ્ન 141
વિધાન (A) : ફિનોલ તેમજ ચોનિસોલ તે બંનેમાં ઑર્થો અને પૅરા સ્થાને ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન થાય છે.
કારણ (R) : ફિનોલ અને ઐનિસોલ તે બંનેમાં શો અને પૅરા સ્થાનોમાં ધનભાર છે.
જવાબ
(C) વિધાન સાચું છે અને કારણ ખોટું છે.
સાચું કારણ : ફિનોલ અને એનિસોલના ઓર્થો અને પૅરા સ્થાન ઇલેક્ટ્રૉનપનિક છે.

પ્રશ્ન 142.
વિધાન (A) : ક્યુમિન હાઇડ્રૉપેરૉક્સાઇડ તે પેરૉક્સાઇડ પ્રકારનું સંયોજન છે.
કારણ (R) : ક્યુમિન હાઇડ્રૉપેરોક્સાઇડમાં હાઇડ્રોજન પેરોક્સાઇડ (H₂O₂)ના જેવો જ 0-0 છે.
જવાબ
(A) વિધાન અને કારણ તે બન્ને સાચા છે, અને કારણ તે વિધાનની યોગ્ય સમજૂતી છે.

પ્રશ્ન 143.
વિધાન (A) : ફિનોલની સોડિયમ હાઇડ્રૉક્સાઇડની સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી સોડિયમ ફિૉક્સાઇડ અને ડાયહાઇડ્રોજન વાયુ નીપજે છે.
કારણ (R) : ફિનોલ સ્વભાવે બ્રોન્સ્ટેડ ઍસિડ હોવાથી પ્રોટોનનું દાન કરી શકે છે.
જવાબ
(D) વિધાન ખોટું છે અને કારણ સાચું છે.
સાચું વિધાન : ફિનોલની સોડિયમ ધાતુની સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ અને ડાયહાઇડ્રોજન વાયુ નીપજે છે.

પ્રશ્ન 144.
વિધાન (A) : – આલ્કોહૉલ સંયોજનોની ઍસિડ પ્રબળતા નીરોના ક્રમમાં હોય છે.

કારણ (R) : આલ્કોહૉલ સંયોજનોના ઍસિડિક સ્વભાવ તેના O – H બંધની ધ્રુવીયતાના કારણે હોય છે.
જવાબ
(D) વિધાન ખોટું અને કારણ સાચું છે અને કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી છે.
સાચું વિધાન : આલ્કોહૉલ સંયોજનોની ઍસિડ પ્રબળતા નીચેના ક્રમમાં હોય છે.

પ્રશ્ન 145.
વિધાન (A) : આલ્કોહૉલ અને ઍસિડ સંયોજનો એસ્ટરીકરણથી એસ્ટર સંયોજનો બનાવે તેમાં આલ્કોહોલના હાઇડ્રોક્સિ (–OH) સમૂહનો O − H બંધ તૂટે છે.
કારણ (R) : ઇથેનોલનું મંદ ઍસિડની હાજરીમાં ઇથેનોઇક ઍસિડની સાથે એસ્ટરીકરણ થઇને ઇથાઇલ ઇથેનોએટ બને છે.
જવાબ
(B) વિધાન અને કારણ બંને સાચા છે પણ કારણ તે વિધાનની સાચી સમજૂતી નથી.

આ પ્રક્રિયામાં ઇથેનોલનો O−H બંધ તૂટે છે અને તે Hના સ્થાને ઈથેનોઈક એસિડનો કાર્બોનિલ કાર્બન જોડાવાથી CH₃CH₂ – OCOCH₃ એટલે કે CH₃COOCH₂CH₃ બન્યો છે.

પ્રશ્ન 146.
ડાયઇથાઇલ ઈયરને કોની સાથે ઊંચા તાપમાને તપાવવાથી તેનું વિઘટન થાય છે ? (CPMT – 1980, 1989)
(A) પાણી
(B) HI
(C) KMnO₄
(D) HC
જવાબ
(B) HI

પ્રશ્ન 147.
ડાયઇથાઇલ ઈયરને સાંદ્ર HI સાથે ગરમ કરતાં 2 મોલ શું મળે ? (IIT – 1983)
(A) ઇથેનોલ
(B) મિથાઇલ આયોડાઇડ
(C) આયોડોફૉર્મ
(D) ઇથાઇલ આયોડાઇડ
જવાબ
(D) ઇથાઇલ આયોડાઇડ

પ્રશ્ન 148.

(A) રીમર–ટિમાન પ્રક્રિયા
(B) કૉ-સ્મિટ્ પ્રક્રિયા
(C) એસિટિલેશન
(D) બેન્ઝોઇલેશન
જવાબ
(C) એસિટિલેશન

પ્રશ્ન 149.
ગ્લિસરોલ એ …………………… . (PMT – 1984)
(A) પ્રાથમિક આલ્કોહોલ છે.
(B) દ્વિતીયક આલ્કોઈલ છે.
(C) મોનોહાઇટ્રિક આલ્કોહૉલ છે.
(D) ટ્રાયહાઇટ્રિક આલ્કોહૉલ છે.
જવાબ
(D) ટ્રાયહાઇટ્રિક આલ્કોહોલ છે. ગ્લિસરોલ (1,2,3-પ્રોપેટ્રાયોલ)

પ્રશ્ન 150.
પિક્રિક ઍસિડ ……………… . (Kerala PMT – 2001)
(A) ટ્રાયનાઇટ્રો ટોલ્યુઇન
(B) ટ્રાયનાઇટ્રો એનિલિન
(C) 2, 4, 6-ટ્રાયનાઈટ્રોફિનોલ
(D) ઉપરોક્ત એક પણ નહીં
જવાબ
(C) 2, 4, 6-ટ્રાયનાઇટ્રોફિનોલ

2, 4, 6-ટ્રાયનાઇટ્રોફિનોલ (પિક્રિક એસિડ)

પ્રશ્ન 151.
શુકાસ પ્રક્રિયક ……………………… . (PMT – 1988)
(A) સાંદ્ર HCl + નિર્જળ ZnCl₂
(B) સાંદ્ર HNO₃ + નિર્જળ ZnCl₂
(C) સાંદ્ર HCl + જલીય ZnCl₂
(D) સાંદ્ર HNO₃ + જલીય ZnCl₂
જવાબ
(A) સાંદ્ર HCl + નિર્જળ ZnCl₂

પ્રશ્ન 152.
નીચેનામાંથી કયું સંયોજન લ્યુકાસ કસોટી રૂમ તાપમાને સૌથી ઝડપી આપશે ? (PMT-1989, MPPET-1998, Tamilnadu CET-2001)
(A) બ્યુટેન-1-ઑલ
(B) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-1-ઑલ
(C) બ્યુટેન 2 ઑલ
(D) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-2-ઓલ
જવાબ
(D) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-2-ઓલ
લ્યુકાસ કસોટી :
તૃતીયક આલ્કોહોલ સાથે ઝડપી,
દ્વિતીયક આલ્કોહૉલ સાથે ધીમી
અને પ્રાથમિક આલ્કોહૉલ સાથે મુશ્કેલ હોય છે.
અહીં 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-2-ઑલ તૃતીયક (3°) આલ્કોહૉલ છે.

પ્રશ્ન 153.
નીરોનામાંથી આપતું નથી કયા ઍસિડ સાથે ડાયઇથાઇલ ઈયર પ્રક્રિયા ? (CPMT – 1990)
(A) H₂SO₄
(B) HCl
(C) HI
(D) CH₃COOH
જવાબ
(D) CH₃COOH

પ્રશ્ન 154.
(સોડિયમ આલ્કોક્સાઈડ) + (આલ્કીલ લાઇડ) → (ઈથર) + (સોડિયમ લાઇડ)
ઉપરોક્ત પ્રક્રિયાને વીરોનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા તરીકે ગણશો ? (CPMT – 1990)
(A) વુર્ટ્સ પ્રક્રિયા
(B) કૉબે પ્રક્રિયા
(C) વિલિયમસન સંશ્લેષક્ષ
(D) રાશિંગ પ્રક્રિયા
જવાબ
(C) વિલિયમસન સંશ્લેષણ

પ્રશ્ન 155.
નીચેનામાંથી કયો તૃતીયક આલ્કોહૉલ છે ? (MPPMT – 1991)

પ્રશ્ન 156.
યાં સંયોજનોમાં પ્રબળ આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ હાજર છે ? (AIIMS – 1991)
(A) મિથાઇલ હાઇડ્રોક્સિ બેન્ઝાલ્ડિહાઇડ
(B) ફિનોલ
(C) બેન્ઝાલ્ડિહાઇડ
(D) p -હાઈડ્રોક્સિ બેન્ઝાલિહાહડ
જવાબ
(B) ફિનોલ

પ્રશ્ન 157.
ફિનોલ …………………………….. (MLNR – 1992)
(A) એમોનિયા કરતાં પ્રબળ બેઇઝ છે.
(B) કાર્બોક્સિલિક ઍસિડ કરતાં નિર્બળ ઍસિડ છે.
(C) કાર્બોનિલ ઍસિડ કરતાં પ્રબળ એસિડ છે.
(D) તટસ્થ સંયોજન છે.
જવાબ
(B) કાર્બોક્સિલિક ઍસિડ કરતાં નિર્બળ એસિડ છે.

પ્રશ્ન 158.
ફિનોલની રિડક્શન પ્રક્રિયા H₂ અને નિકલ ઉદ્દીપકની હાજરીમાં ગરમ કરતાં ………………………….. . (PMT – 1994)
(A) બેન્ઝિન
(B) ટોલ્યુઇન
(C) સાયક્લોહેક્ઝેનોલ
(D) સાયક્લોહેક્ઝેન
જવાબ
(C) સાયક્લોન્ડેઝેનોલ

પ્રશ્ન 159.
ઇથેનોલની H₂SO₄ સાથેની પ્રક્રિયામાં તે કઈ નીપજ આપતું નથી ? (MPPET – 1996)
(A) ઇથિલિન
(B) ડાયઈથાઈલ ઈથર
(C) એસિટિલિન
(D) ઇથાઇલ હાઈડ્રોજન સલ્ફેટ
જવાબ
(C) એસિટિલિન

પ્રશ્ન 160.
R – CH₂ – CH₂OH માંથી R – CH₂CH₂COOH ના પરિવર્તન માટે પ્રક્રિયકોનો યોગ્ય ક્રમ ક્યો છે ? [AIIMS – 1997]
(A) KCN અને H⁺
(B) PBr, CN અને H₂
(C) PBr₃, KCN અને H⁺
(D) HCN, PBr₃ અને H⁺
જવાબ
(B) PBr, CN અને H₂

આ પ્રક્રિયાને અપગ્રેડેશન પ્રક્રિયા કહેવાય છે.

પ્રશ્ન 161.
આલ્કોહોલની બાબતમાં નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાચું નથી ? (Punjab PMT – 1997)
(A) ઇથાઇલ આલ્કોહૉલ પાણી કરતાં ભારે છે.
(B) ઇથાઇલ આલ્કોહૉલ બાષ્પીભવન પામે છે.
(C) ઓછા કાર્બન પરમાણુઓ ધરાવતા આલ્કોહોલ, વધુ કાર્બન ધરાવતા આલ્કોહૉલ કરતાં પાણીમાં વધુ દ્રાવ્ય હોય છે.
(D) આલ્કોહૉલ સાથે સોડિયમ પ્રક્રિયા કરી H₂ વાયુ ઉત્પન્ન કરે છે.
જવાબ
(A) ઇથાઇલ આલ્કોહોલ પાણી કરતાં ભારે છે.

પ્રશ્ન 162.
પ્રોપેનોલ કરતાં ગ્લિસરોલનું ઉત્કલનબિંદુ ઊંચું હોવા માટે કર્યું પરિબળ જવાબદાર ગણાય છે ? (CPMT – 1997)
(A) સંકરણ
(B) સસ્પંદન
(C) H – બંધ
(D) ઉપરોક્ત બધાં જ પરિબળો
જવાબ
(C) H−બંધ

માં OH સમૂહ વધવાથી H-બંધની સંખ્યા વધે છે. આથી ઉક્લનબિંદુ ઊંચું હોય છે.

પ્રશ્ન 163.
નીચે દર્શાવેલાં સંયોજનોમાંથી ક્યા સંયોજનનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધુ હશે ? (CPMT – 1997)
(A) ઇંચન
(B) બ્યુટેન
(C) પેન્ટેન
(D) બ્યુટેન-2-ઑલ
જવાબ
(D) બ્યુટેન્-2-ઓલ
આલ્બેનમાં H-બંધ રચાતા નથી જ્યારે આલ્કોહૉલમાં H-બંધ રચાવાથી આંતરઆવીય આકર્ષણબળ વધે છે. પરિણામે આલ્કેન કરતાં આલ્કોહોલના ઉત્કલનબિંદુ ઊંચાં હોય છે.

પ્રશ્ન 164.
દારૂને લાંબા સમય સુધી ખુલ્લો રાખતાં તે ખાટો બને છે. (CET – 1998)
(A) બૅક્ટેરિયાને લીધે
(B) ઑક્સિડેશનને લીધે ઇથેનોલમાંથી ઍસિટિક ઍસિડ બનવાથી
(C) ફોર્મિક એસિડની બનાવટને લીધે
(D) ઉપરોક્ત એક પણ નથી
જવાબ
(B) ઑક્સિડેશનને લીધે ઇથેનોલમાંથી ઍસિટિક ઍસિડ બનવાથી

પ્રશ્ન 165.
નીચેનામાંથી કોના હાઇડ્રોજનબંધ સૌથી વધુ પ્રબળ હશે ? (CPMT – 1999)
(A) ઇથાઇલ એમાઇન
(B) ઇથાઇલ આલ્કોહોલ
(C) ડાયઇથાઇલ ઈશ્વર
(D) એમોનિયા
જવાબ
(B) ઇથાઇલ આલ્કોહોલ
CH₃CH₂OH−ઇથાઇલ આલ્કોહૉલ -OH સમૂહ ધરાવતો હોવાથી H-બંધ રચાય છે.

પ્રશ્ન 166.
નીરોની પ્રક્રિયામાં C શું છે ? (UPCET – 1999)

(A) ઇથાઇલ આયોડાઇડ
(B) ઇથેન
(C) મિથાઇલ ઇથાઇલ ઈથર
(D) પ્રોપેન્
જવાબ
(C) મિથાઇલ ઇથાઇલ ઈથર

પ્રશ્ન 167.
ઇથેનોલની કોની સાથેની પ્રક્રિયા થવાથી ફળ જેવી મીઠી વાસ આવે છે ? (BHU – 2000)
(A) PCl₃
(B) CH₃ – O – CH₃
(C) CH₃COOH
(D) SOCl₂
જવાબ
(C) CH₃COOH
નીચેની પ્રક્રિયા દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં એસ્ટરની વાસ મીઠી ફળ જેવી હોય છે.
C₂H₅OH + CH₃COOH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O

પ્રશ્ન 168.
ફિનોલની સોડિયમ ધાતુ સાથેની પ્રક્રિયા થવાથી ત્વરિત કર્યો વાયુ ઉત્પન કરે છે ? (BHU – 2000)
(A) મિથેન
(B) કાર્બન મોનોક્સાઇડ
(C) હાઇડ્રોજન
(D) કાર્બન ડાર્યોક્સાઇડ
જવાબ
(C) હ્યઇડ્રોજન

પ્રશ્ન 169.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનનું ઉત્કલનબિંદુ મહત્તમ છે ? (KCET- 2001)
(A) CH₃CHOHCH₃
(B) CH₃CH₂CH₂CH₂CH
(C) CH₃CHOHCH₂CH₂OH
(D) CH₃CHCl-CH₃
જવાબ
(D) CH₃CHCl-CH₃
આલ્કોહૉલમાં જેમ –OH સમૂહની સંખ્યા વધે તેમ તેનું ઉત્કલનબિંદુ અને જલીય દ્રાવ્યતા વધે છે.

પ્રશ્ન 170.
એક સંયોજન કે જેનું આણ્વીય સૂત્ર C₄H₁₀O છે. તે સોડિયમ ધાતુ સાથે પ્રક્રિયા આપતું નથી, પરંતુ વધુ પ્રમાણમાં HI સાથે પ્રક્રિયા કરીને ફક્ત એક જ આલ્કીલ હૅલાઇડ સંયોજન ઉત્પન્ન કરે છે, તો તે મૂળ સંયોજન કર્યું હશે ? (IIT Screening – 2001)
(A) મિૉક્સિમિથેન
(B) મિૉક્સિ પ્રોપેન્
(C) ઇયૉક્સિઇથેન
(D) 2–બ્યુટેનોલ
જવાબ
(C) ઇથોક્સિઇથેન

પ્રશ્ન 171.
નીચેનામાંથી કર્યુ ઈયર ઓરડાના તાપમાને વાયુ હોય છે ? (PUNE – 2002)
(A) CH₃-O-CH₃
(B) C₂H₅ – O- C₂H₅
(C) CH₃-O-C₂H₅
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(A) CH₃-O-CH₃
ડાયમિથાઇલ ઈયર ઓરડાના તાપમાને વાયુ સ્વરૂપમાં હોવાથી સતત ઈશ્વરીકક્ષની પ્રક્રિયા દરમિયાન તેને કન્ડેન્સર (જળશીતક)માંથી પસાર કરીને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં મેળવવામાં આવે છે.

પ્રશ્ન 172.
નીચેનામાંથી કઈ શર્કરાનું ઝાયમેઝ ઉત્સેચક વડે પ્રક્રિયા થતાં ઇથેનોલ અને કાર્બન ડાયૉક્સાઇડ વાયુ મળે છે ? (KCET- 2002)
(A) ગ્લુકોઝ
(B) ઈન્વર્ટ શર્કરા
(C) ક્રુક્ટોઝ
(D) આપેલ તમામ
જવાબ
(D) આપેલ તમામ

પ્રશ્ન 173.
પ્રોપીનની કોની સાથેની પ્રક્રિયા દ્વારા પ્રોપેન – ઑલ મેળવી શકાય છે ? (CBSE Med. – ‘2002)
(A) H₃BO₃
(B) B₂H₆ / NaOH, H₂O₂
(C) H₂SO₄/H₂O

જવાબ
(B) B₂H₆ / NaOH, H₂O₂

પ્રશ્ન 174.
રાસાયણિક રીતે n-પ્રોપાઇલ આલ્કોહોલ અને આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહોલને કયા પ્રક્રિયાક દ્વારા જુદા પાડી શકાય છે ? (CBSE Med. – 2002)
(A) PCl₅
(B) રિડક્શન
(C) પોટેશિયમ ડાયફોર્મેટ વડે ઑક્સિડેશન
(D) ઓઝોનાલિસિસ
જવાબ
(C) પોટેશિયમ ડાયફોર્મેટ વડે ઑક્સિડેશન

પ્રશ્ન 175.
લ્યુકાસ કસોટી શેની પરખ માટે ઉપયોગી છે ? [AIIMS – 2002]
(A) આલ્કોહૉલ
(B) આલ્કાઇલ કેલાઇડ
(C) ફિનોલ
(D) આહિાઇડ
જવાબ
(A) આલ્કોહૉલ

આલ્કોહોલ એ નિર્જળ ZnCl₂ ની હાજરીમાં સાંદ્ર HCl સાથેની પ્રક્રિયા દ્વારા આલ્કાઇલ કેલાઇડ બનાવે છે. જુદા-જુદા ત્રણેય પ્રકારના આલ્કોહૉલ જુદા-જુદા વેગથી આ પ્રક્રિયા આપે છે. તેમના પ્રક્રિયાવેગનો ક્રમ તૃતીયક > દ્વિતીયક > પ્રાથમિક

પ્રશ્ન 176.
(IIT Screening – 2003)
(A) C₆H₅OC₂H₅
(B) C₂H₅OC₂H₅
(C) C₆H₅OC₆H₅
(D) C₆H₅I
જવાબ
(A) C₆H₅OC₂H₅

પ્રશ્ન 177.
નીચેની પ્રક્રિયા દરમિયાન કઈ નીપજ મળશે ?

(AIIMS – 2005)

પ્રશ્ન 178.
આલ્બેનૉલ ‘સંયોજનોની સમાનધર્મી શ્રેણીનું સામાન્ય સૂત્ર કર્યું છે ? (CBSE-2006)
(A) C_nH_2nO
(B) C_nH_2n+1O
(C) C_nH_2n+2O
(D) C_nH_2nO₂
જવાબ
(C) C_nH_2n+2O

પ્રશ્ન 179.
નીચેના સંયોજન X નું મોનોબ્રોમિનેશન (Br₂/FeBr₃) વડે કરવાથી નીચેનામાંથી કઈ મુખ્ય નીપજ મળશે ? [AIIMS – 2006]

જયારે બેન્ઝિન વલયમાં પહેલાંથી બે સમૂહ ગોઠવાયેલા હોય ત્યારે દાખલ થતા ત્રીજા સમૂહનો આધાર પ્રથમથી ગોઠવાયેલા બે સમૂહ ઉપર રહેલો છે.
જ્યારે બીજો સમૂહ ૦ અને p નિર્દેશક હોય ત્યારે તે સમૂહના વિસ્થાપનનો ક્રમ નીચે મુજબ થશે.
O^– >NH₂ > NR₂ > OH > OMe, NHAc > Me>X

જ્યારે એક કરતાં વધારે સમૂહ જોડાયેલા હોય ત્યારે અવકાશીય અસર કામ કરે છે અને યોગ્ય નીપજ નીચે મુજબ થશે.

પ્રશ્ન 180.
નીચેની પ્રક્રિયામાં કઈ નીપજ બને ?

(CBSE Med. – ‘2007)

પ્રશ્ન 181.
મિથોક્સિમિથેન અને ઇથેનોલ ……….. (Karnataka CET – 2008)
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકો છે.
(B) ઑપ્ટિકલ સમઘટકો છે.
(C) સ્થાન સમઘટકો છે.
(D) શૃંખલા સમઘટકો છે.
જવાબ
(A) ક્રિયાશીલ સમૂહ સમઘટકો છે.

પ્રશ્ન 182.
1, 2-સાયક્લોપેન્ટેનડાયોલ એ HIO₄ સાથેની પ્રક્રિયાથી કઈ ઑક્સિડેશન નીપજ આપે છે ? [AIIMS – 2008]

પ્રશ્ન 183.
વિધાન (A) : ઈથર એ મિનરલ ઍસિડની હાજરીમાં બેઇઝ તરીકે વર્તે છે.
કારણ (R): તે ઑક્સિજન પરમાણુ પર રહેલા અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મની હાજરીને લીધે શક્ય છે. [AIIMS – 2002, 2008]
(A) A
(B) b
(C) c
(D) d
જવાબ
(A) a
ઑક્સિજન પરમાણુ ઉપર અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મની હાજરીને લીધે ઈથર બેઇઝ તરીકે વર્તે છે અને તે મિનરલ એસિડ સાથે સ્થાયી ઑક્ઝોનિયમ આયન બનાવે છે.

પ્રશ્ન 184.
વિધાન (A) : C₆H₅CH₂OCH₃ ને HI સાથે ગરમ કરતાં મુખ્ય નીપજ C₆H₅CH₂I અને CH₃OH પ્રાપ્ત થાય છે.
કારણ (R): બેન્ઝાઇલ ધનાસન એ મિસાઇલ ધનાયન કરતાં વધુ સ્થાયી છે. [AIIMS – 2003]
(A) R
(B) b
(C) c
(D) d
જવાબ
(A) A

આ પ્રક્રિયા S_N1 ક્રિયાવિધિ અનુસાર સમજાવાય છે. કાર્બોનિયમ આયન એ બૅન્ડેલિયમ આયન બનાવે છે આથી તે આલ્કોલિયમ આયન કરતાં વધુ સ્થાયી છે.

પ્રશ્ન 185.
વિધાન (A) : ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન પ્રક્રિયામાં બેન્ઝિન કરતાં ફિનોલ વધુ ક્રિયાશીલ છે.
કારણ (R) : ફિનોલ માટે મધ્યસ્થ કાર્બોકેટાયન એ સસ્પંદન દ્વારા વધુ સ્થાયી થયેલ છે. [AIIMS – 2008]
(A) A
(B) b
(C) c
(D) d
જવાબ
(A) a
-OH સમૂહ એ +M અસર દર્શાવે છે અને તે સક્રિયતાકારક સમૂહ છે. ઉપરાંત ફિૉલિક વિસ્થાપનમાં ઍરોનિયમ આયન એ વધુ સ્થાયી છે.

પ્રશ્ન 186.
વિધાન (A) : સોડિયમ તારનો ઉપયોગ કરીને ઈથરને સૂકવી શકાય છે.
કારણ (R) : ઈથર એ સોડિયમ સાથે પ્રક્રિયા કરતા નથી. [AIIMS – 2009]
(A) a
(B) b
(C) c
(D) d
જવાબ
(A) a

પ્રશ્ન 187.
ઑસ્પિરિન ઔષધ બનાવવા ક્યા રસાયણ ઉપયોગી છે ? (Raj. PMT – 2010)
(A) સેલિસિલિક ઍસિડ
(B) ફિનોલ
(C) એસિટાઇલ ક્લોરાઇડ
(D) (A) અને (B) બંને
જવાબ
(A) સેલિસિલિક ઍસિડ

પ્રશ્ન 188.
પ્રક્રિયા : (IIT – 2010)

પ્રશ્ન 189.
(Karnataka CET – 2010)
(A) બ્રોમીન + બેન્ઝિન
(B) બ્રોમીન + પાણી (બ્રોમીનજળ)
(C) પોટેશિયમ બ્રોમાઇડ દ્વાવણ
(D) બ્રોમીન + કાર્બન ટેટ્રાક્લોરાઇડ
જવાબ
(B) બ્રોમીન + પાણી (બ્રોમીનજળ)

પ્રશ્ન 190.
ફિનોલની નીચા તાપમાને બ્રોમીન અને ક્લોરોફૉર્મ સાથે પ્રક્રિયા કરતાં ………………………….. . (JK CET- 2010)
(A) m-બ્રોમોફિનોલ
(B) ઑર્થો અને પેરાબ્રોમોફિનોલનું મિશ્રણ
(C) p-બ્રોમોફિનોલ
(D) 2,4,6-ટ્રાયબ્રોમોફિનોલ
જવાબ
(B) ઓર્થો અને પેરાબ્રોમોફિનોલનું મિશ્રણ

પ્રશ્ન 191.
ઇથેનોલનો સમઘટક કર્યો છે ? (Orissa JEE – 2010)
(A) એસિટલ્ડિહાઇડ
(B) ડાયમિથાઈલ ઈથર
(C) 2,4, 6-ડાયનાઇટ્રોફિનોલ
(D) 2,4,6-ડાયનાઇટ્રોફિનોલ
જવાબ
(B) ડાયમિથાઇલ ઈથર

પ્રશ્ન 192.
નીચેની પ્રક્રિયામાં નીપજ કઈ હશે ?

(Orissa JEE – 2010)
(A) o – નાઇટ્રોફિનોલ
(B) m – નાઇટ્રોફિનોલ
(C) 2,4, 6- ટ્રાયનાઇટ્રોફિનોલ
(D) 2,4,6-ટ્રાયનાઇટ્રોફિનોલ
જવાબ
(D) 2,4,6-ટ્રાયનાઇટ્રોફિનોલ

પ્રશ્ન 193.
3-ક્લોરોબ્યુટેન-2-ઑલમાં કેટલા સ્ટીરિયો સમઘટકો શક્ય છે? (AMV Engg. – 2010)
(A) 2
(B) 6
(C) B
(D) 4
જવાબ
(D) 4

સંયોજનમાં સ્ટીરિયો સમઘટકોની સંખ્યા = 2ⁿ
જ્યાં n = કિરાલ કાર્બનની સંખ્યા (2)
∴ (2)² = 4 સમઘટકો

પ્રશ્ન 194.

ઉપરોક્ત પ્રક્રિયા કઈ પ્રક્રિયા દ્વારા થઈ હશે ? (AMU – 2011)
(A) ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી યોગશીલ
(B) ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન
(C) સક્રિયકૃત કેન્દ્રાનુરાગી વિસ્થાપન
(D) બેન્ઝાઇન મધ્યસ્થ
જવાબ
(B) ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન

પ્રશ્ન 195.
નીચેનાં સંયોજનોની ઍસિડિકતાનો સાચો ક્રમ ક્યો છે ? (CBSE Med. – 2011)

(A) I > II > III
(B) III > I > II
(C) II > III > I
(D) I > III > II
જવાબ
(B) III > I > II

પ્રશ્ન 196.
ફિનોલ નીચેનામાંથી ક્યા પ્રક્રિયકો સાથે પ્રક્રિયા કરીને સેલિસાલ્ડિહાઇડ આપે છે ? (Orissa JEE – 2011)
(A) CHCl₃ + NaOH
(B) SiO₂ + NaOH
(C) CHBr₃ + KBrO₃
(D) KClO + HClO₄
જવાબ
(A) CHCl₃ + NaOH

પ્રશ્ન 197.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનનું સરળતાથી નિર્જલીકરણ યશે ? (Kerala PMT – 2011)
(A) 2-મિથાઇલપ્રોપેન-2-ઓલ
(B) ઇથાઇલ આલ્કોહોલ
(C) 3-મિથાઈલ-2.બ્યુટેનોલ
(D) 2-પેન્ટેનોલ
જવાબ
(A) 2-મિથાઇલપ્રોપેન્-2-ઑલ

પ્રશ્ન 198.
ફિનોલમાંથી ૦ – હાઇડ્રૉક્સિ બેન્ઝાહિાઇડ કઈ પ્રક્રિયા દ્વારા મેળવી શકાય છે ? (Kerala PMT-2011)
(A) કોબે પ્રક્રિયા
(B) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(C) વુર્ટઝ પ્રક્રિયા
(D) કેનિઝારો પ્રક્રિયા
જવાબ
(B) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 199.
−OH સમૂહ ધરાવતું સંયોજન કે જેને સાંદ્ર HCl અને નિર્જળ ZnCl₂ સાથે ગરમ કરતાં તરત જ અવક્ષેપ આપે છે તે સંયોજન કર્યું છે ? (Kerala PMT -2011)
(A) 3-મિથાઇલ-2-બ્યુટેનોલ
(B) 3-મિથાઈલ-1-બ્યુટેનોલ
(C) 1.બ્યુટેનોલ
(D) 2-મિથાઇલ-2-બ્યુટેનોલ
જવાબ
(D) 2-મિથાઇલ-2-બ્યુટેનોલ

પ્રશ્ન 200.
નીચેના નાઈટ્રોફિનોલ સંયોજનોમાં ઍસિડિતાનો ઊતરતો ક્રમ કયો છે ? (WB JEE – 2011)
(A) m-નાઇટ્રોફિનોલ >p-નાઇટ્રોફિનોલ > ૦-નાઇટ્રોફિનોલ
(B), ૦-નાઇટ્રોફિનોલ > m-નાઈટ્રોફિનોલ > p-નાઇટ્રોફિનોલ
(C) p-નાઇટ્રોફિનોલ > m-નાઇટ્રોફિનોલ >o-નાઇટ્રોફિનોલ
(D) p-નાઇટ્રોફિનોલ > ૦-નાઇટ્રોફિનોલ >m-નાઇટ્રોફિનોલ
જવાબ
(D) p-નાઇટ્રોફિનોલ > ૦-નાઇટ્રોફિનોલ >m-નાઇટ્રોફિનોલ

પ્રશ્ન 201.
નીચેના પ્રક્રિયા સમીકરણમાંથી B અને D નક્કી કરો. (Karnataka CET – 2011)

(A) મિથેનોલ અને બ્રોમોઇથેન
(B) ઇથાઇલ હાઇડ્રોજન સલ્ફેટ અને આલ્કોહૉલિક KOH
(C) ઇથાઇલ હાઇડ્રોજન સલ્ફેટ અને જલીય KOH
(D) ઇથેનોલ અને આલ્કોહૉલિક KOH
જવાબ
(D) ઇથેનોલ અને આલ્કોહોલિક KOH

પ્રશ્ન 202.
ફિનોલને આલ્કોહૉલિક KOH અને ક્લોરોફૉર્મ સાથે ગરમ કરતાં …………………… (JCET-CET-2011)
(A) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(B) કૉમ્બે પ્રક્રિયા
(C) ગેટરમાન પ્રક્રિયા
(D) કેનિઝારો પ્રક્રિયા
જવાબ
(A) શીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 203.

(AMTU – 2011)
(A) ટોલ્યુઈન, પ્રોપીન
(B) ટોલ્યુઇન, પ્રોપાઇલ ક્લોરાઇડ
(C) ફિનોલ, એસિટોન
(D) ફિનોલ, એસિટાલિત્યઇડ
જવાબ
(C) ફિનોલ, એસિટોન

પ્રશ્ન 204.
3-મિથાઇલ-2-બ્યુટેનોલની બનાવટ માટે નીચેનામાંથી કો ગ્રિગ્નાર્ડ પ્રક્રિયક ઉપયોગી છે ? (AMU – 2011)
(A) 2-બ્યુટેનોન + મિથાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ
(B) એસિટોન + ઇથાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ
(C) એસિટાલ્હિહાઈડ + આઇસોપ્રોપાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ
(D) ઇથાઇલ પ્રોપિયોનેટ + મિથાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ
જવાબ
(C) એસિટાઇિડ + આઇસોપ્રોપાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ

પ્રશ્ન 205.
નીચેની પ્રક્રિયામાં અંતિમ નીપજ કઈ છે ?
CH₃CH₂ – O – CH₂CH₂ – O – CH₂ – C₆H₅ + HI (વધુ પ્રમાણ) [AIIMS – 2011]
(A) HO–CH₂– CH₂OH, C₆H₅CH₂-I, CH₃CH₂ – I
(B) I-CH₃– CH₂−I, C₆H₅CH₂-I, CH₃CH₂ – OH
(C) I−CH₂– CH₂−I, C₆H₅CH₂ – I, CH₃CH₂-OH
(D) HO – CH₂CH₂OH, C₆H₅CH₂-I, CH₃CH₂– OH
જવાબ
(A) HO–CH₂– CH₂OH, C₆H₅CH₂-I, CH₃CH₂ – I
HI ની વધુ પ્રમામાં હાજરી S_N1 પ્રક્રિયા ક્રિયાવિધિની તરફેણ કરે છે.
આથી, નીપજનું નિર્માણ એ કાર્બોકેટાયનની સ્થાયિતા વડે નિયંત્રિત થયેલ છે. આથી પ્રોર્ટોનેટેડ ઈથરમાં C – O બંધનું વિભાજન જોવા મળશે.
પરિણામે, આપેલ પ્રક્રિયાની નીપજ
C₆H₅CH₂I, CH₃CH₂I અને HOCH₂ – CH₂OH છે.

પ્રશ્ન 206.
ફિનોલને CHCl₃ અને જલીય NaOH સાથે ગરમ કરતાં સેલિસાલ્ડિહાઇડ બને છે, તે પ્રક્રિયા કયા નામે જાણીતી છે ? (CBSC PMT-1988, 1989, MP PMT-2001)
(A) રોજેન મુન્ડસ પ્રક્રિયા
(C) ફ્રિલ-ક્રાફ્ટસ પ્રક્રિયા
(B) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(D) ઉપરોક્ત બધી જ પ્રક્રિયા
જવાબ
(B) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 207.
આલ્કોહોલના ઑક્સિડેશનથી CH₃CH₂COCH₃ પ્રકારની નીપજ મળે તો તે આલ્કોહૉલનું બંધારણ …………………..
(CBSC PMT – 1988, 1989, MP PMT – 2001)
(A) CH₃CH₂CH₂OH
(B) CH₃CHOHCH₂CH₃
(C) (CH₃)₂C(OH)CH₂CH₃
(D) CH₃(CH₂)₂CH₂OH
જવાબ
(B) CH₃CHOHCH₂CH₃

પ્રશ્ન 208.
1-પ્રોપેનોલ અને 2-પ્રોપેનોલ કઈ પ્રક્રિયા દ્વારા અલગ ઓળખી શકાય છે ? [CBSE PMT – 2002]
(A) ઓઝોનોલિસીસ
(B) રિડક્શન
(C) નિર્જલીકરણ
(D) ઓક્સિડેશન
જવાબ
(D) ઑક્સિડેશન અને (A) ઓઝોનોલિસીસ

પ્રશ્ન 209.
આલ્કોહૉલ અને ઈશરને સમાન આણ્વીયસૂત્ર હોવા છતાં આલ્કોહોલ કરતાં ઈથર વધુ બાષ્પશીલ (Volatile) છે. કારણ કે ……………………. (AIEEE – 2003)
(A) આલ્કોહૉલમાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ આવેલો હોવાથી
(B) ઈથરને ધ્રુવીય સ્વભાવ હોવાથી
(C) આલ્કોહૉલના સસ્પંદન બંધારણોને લીધે
(D) ઈઘરમાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ આવેલો હોવાથી
જવાબ
(A) આલ્કોહૉલમાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ આવેલો હોવાથી

પ્રશ્ન 210.
નીચેનામાંથી કર્યું સંયોજન સરળતાથી ડિ-હાઇડ્રેટેડ થઈ શકે છે ? (AIEEE – 2004)

તૃતીયક (3°) કાર્બોકેટાયન આપતો હોવાથી તે સરળતાથી ડિ-હાઇડ્રેટેડ થાય છે.

પ્રશ્ન 211.
પ્રક્રિયામાં મુખ્ય કાર્બનિક નીપજ,
CH₃-O-CH(CH₃)₂ + HI→ ………………….. [CBSE-PMT – 2006]
(A) ICH₂OCH(CH₃)₂
(B) CH₃OCH(CH₃)₂
(C) CH₃I + (CH₃)₂CHOH
(D) CH₃OH + (CH₃)₂CHI
જવાબ
(C) CH₃I + (CH₃)₂CHOH
અસમિત ઈથરની બાબતમાં વિભાજનની બાબત આલ્કીલ સમૂહની પ્રકૃતિ ઉપર આધારિત છે. દા.ત.,

આલ્કીલ હેલાઇડ હંમેશાં નાના આલ્કીલ સમૂહમાંથી પેદા થાય છે.

પ્રશ્ન 212.
નીચેની પ્રક્રિયાના સંપૂર્ણ ક્રમ જણાવો. (AIEEE – 2007)

આપેલ પ્રક્રિયામાં D તરીકેની નીપજ જણાવો.
(A) n-બ્યુટાઇલ આલ્કોહોલ
(B) n-પ્રોપાઇલ આલ્કોહૉલ
(C) પ્રોપેનાલ
(D) બ્યુટેનોલ
જવાબ
(B) n-પ્રોપાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 213.
નીચેની પ્રક્રિયામાં, ઇથેનોલ નીપજ Z કઈ થશે ? (CBSE PMT-2009)
(A) CH₃CH₂OCH₂CH₃
(B) CH₃CH₂O -SO₃H
(C) CH₃CH₂OH
(D) CH₂ = CH₂
જવાબ
(C) CH₃CH₂OH

પ્રશ્ન 214.

Z તરીકેની નીપજ જણાવો. (CBSE PMT – 2009)
(A) બેન્ઝાડિહાઇડ
(B) બેન્ઝોઇક ઍસિડ
(C) બેન્ઝિન
(D) ટોલ્યુઇન
જવાબ
(B) બેન્ઝોઇક ઍસિડ

પ્રશ્ન 215.
H₂COH · CH₂OH ને પરઆયોડિક ઍસિડ સાથે ગરમ કરતાં ………………………. આપે છે. [CBSE-PMT – 2009]
(A) 2HCOOH


(D) 2CO₂
જવાબ

1, 2-ડોલ્સ જ્યારે પરઆયોડિક ઍસિડના જલીય દ્રાવણ સાથે પ્રક્રિયા કરે છે ત્યારે આલ્ડિહાઇડ અથવા કીટોન્સ આપે છે.

1° આલ્કોહોલ, CH₂O(HCHO) આપે છે. કારણ કે ગ્લાયકોલમાં બંને OH સમૂહ પ્રાથમિક છે, તેથી વધારાની નીપજ તરીકે CH₂O ના બે અણુઓ આપે છે.

પ્રશ્ન 216.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનની સૌથી વધારે ઍસિડિક પ્રકૃતિ છે ? [CBSE-PMT – 2010]

જવાબ (B)
ફિનોલ સૌથી વધારે ઍસિડિક છે, કારણ કે તેનો સંયુગ્મી બેઇઝ સસ્પંદનના કારણે સ્થિર થાય છે જ્યારે બાકીના ત્રણ સંયોજનો આલ્કોહોલ્સ છે. તેથી તેમના અનુવર્તી સંયુગ્મ બેઇઝ સસ્પંદન દર્શાવતા નથી.

પ્રશ્ન 217.
નીચેનાં ચાર સંયોજનો
(i) ફિનોલ
(ii) મિસાઇલ ફિનોલ
(iii) મેટા-નાઇટ્રોફિનોલ
(iv) પેરા-નાઇટ્રોફિનોલ
વચ્ચે ઍસિડિટી ક્રમ છે ………………………….. . [CBSE-PMT – 2010]
(A) ii > i > iii > iv
(B) iv > iii > i>ii
(C) iii > iv > i > ii
(D) i > iv > iii < ii
જવાબ
(B) iv > iii > i>ii

પ્રશ્ન 218.
સોડિયમ ઇયોક્સાઇડની ઇથેનોઇલ ક્લોરાઇડની સાથેની પ્રક્રિયાથી …………………………….. સંયોજન ઉત્પન્ન થાય. [AIEEE – 2011]
(A) ઇથાઇલ ક્લોરાઇડ
(B) 2–બ્યુટેનોન
(C) ઇથાઇલ ઇથેનોએટ
(D) ડાયઇથાઇલ ઈથર
જવાબ
(C) ઇથાઇલ ઇથેનોએટ

પ્રશ્ન 219.
નીચેના પ્રક્રિયા સમીકરણમાં

ઉપરોક્ત બંને સમીકરણોમાં મુખ્ય નીપજ A અને C કઈ હશે ? (AIPMT – 2011)

પ્રશ્ન 220.
ફિનોલ અને બેન્ઝોઇક ઍસિડને જુદા પાડવા માટે નીચેનામાંથી ક્યો પ્રક્રિયક વપરાય છે ? (AIEEE – 2011)
(A) મૉલિશ પ્રક્રિયક
(B) તટસ્થ FeCl₃
(C) જલીય NaOH
(D) બેલેન્સ પ્રક્રિયક
જવાબ
(B) તટસ્થ FeCl₃

પ્રશ્ન 221.
ફિનોલને KBr અને KBrO₃ ના મિશ્રણ સાથે ગરમ કરતાં થતી પ્રક્રિયા દરમિયાન કઈ મુખ્ય નીપજ મળશે ? (AIEEE – 2011)
(A) 2-બ્રોમોફિનોલ
(B) 3-બ્રોમોર્ફિનોલ
(C) 4-શ્રીમોફિનોલ
(D) 2,4,6-ટ્રાયબોમોફિનોલ
જવાબ
(D) 2,4,6-ટ્રાયલોમોર્ફિનોલ

પ્રશ્ન 222.
નીચેનામાંથી ક્યો ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી પ્રત્યે સૌથી વધુ સક્રિય હશે? (AIPMT – 2011)

પ્રશ્ન 223.
પૅરા અને મેટા નાઇટ્રોફિનોલ કરતાં ઑર્થો નાઇટ્રોફિનોલની જલીય દ્રાવ્યતા ઓછી છે, કારણ કે …………………….. [AIEEE – 2012]
(A) મેટા અને પૅરા નાઇટ્રોફિનોલ કરતાં ઓર્થો નાઇટ્રોફિનોલની બાષ્પશીલતા વધુ છે.
(B) ઑર્થો નાઇટ્રોફિનોલમાં આંતઃઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ જોવા મળે છે.
(C) ઑર્થો નાઇટ્રોફિનોલમાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ જોવા મળે છે.
(D) ઑર્થો નાઇટ્રોફિનોલનું ગલનબિંદુ મેટ અને પૅરા સમઘટક કરતાં ઓછું છે.
જવાબ
(B) ઑર્થો નાઇટ્રોફિનોલમાં આંતઃઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ જોવા મળે છે.

પ્રશ્ન 224.
નીચેના સંયોજનોને ઍસિડિક્તાના ઊતરતા ક્રમમાં ગોઠવો. [JEE – 2013]

(A) II > IV > I > III
(B) I > II > III > IV
(C) III > I > II > IV
(D) IV > III > I > II
જવાબ
(C) III > I > II > IV

પ્રશ્ન 225.
સોડિયમ ફિનૉક્સાઇડને જ્યારે CO₂ સાથે ઊંચા દબાણે અને 125°C તાપમાને ગરમ કરતાં મળતી નીપજનું એસિટાઇલેશન કરતાં નીપજ C મળે છે.

તો મુખ્ય નીપજ C કઈ થશે ? [JEE – 2014]

પ્રશ્ન 226.
R – CH₂ – OH + R – CHO પરિવર્તન માટે નીચેનામાંથી કો સૌથી વધુ પસંદગીનો પ્રક્રિયક છે ? [JEE – 2014]
(A) CrO₃
(B) KMnO₄
(C) K₂Cr₂O₇
(D) PCC પિરિડિનિયમ ક્લોરોક્રોમેટ)
જવાબ
(D) PCC (પરિડિનિયમ ક્લોરોક્રોમેટ)

પ્રશ્ન 227.
ફિનોલની ક્લોરોફૉર્મ સાથે પ્રક્રિયા મંદ NaOH ની હાજરીમાં કરવાથી અંતે નીપજમાં કયો સમૂહ દાખલ થશે ? [NEET-2 – 2015]
(A) -CHCl₂
(B) –CHO
(C)-CH₂Cl
(D)-COOH
જવાબ
(B) -CHO

પ્રશ્ન 228.
કેન્દ્રાનુરાગી માટે નીચેનામાંથી કર્યું વિધાન સાચું નથી ? [NEET-2 – 2015]
(A) ઓછી ઇલેક્ટ્રૉન ધનતા ધરાવતા સ્થાને થતી પ્રક્રિયાને કેન્દ્રાનુરાગી પ્રક્રિયા કહે છે,
(B) કેન્દ્રાનુરાગી ઇલેક્ટ્રોન શોધતા નથી.
(C) કેન્દ્રાનુરાગી લુઇસ ઍસિડ છે.
(D) એમોનિયા કેન્દ્રાનુરાગી છે.
જવાબ
(C) કેન્દ્રાનુરાગી લુઇસ એસિડ છે.
કેન્દ્રાનુરાગી પ્રક્રિયકો ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ ધરાવે છે, પ્રક્રિયામાં ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ આપે છે અને લુઇસ બેઇઝ હોય છે, જેથી આપેલ વિધાન (C) ખોટું છે.

પ્રશ્ન 229.
નીરોના પદાર્થના નિર્જલીકરણની નીપજ કઈ હશે નહીં ?

પ્રશ્ન 230.
એક પ્રક્રિયા નીચે પ્રમાણે છે. [NEET-1 – 2015]

આ પ્રક્રિયાને નીચેનામાંથી શું કહે છે ?
(A) વિલિયમસન સંશ્લેષણ
(B) વિલિયમસન સતત ઈથરીકરણ
(C) ઇટાર્ડ પ્રક્રિયા
(D) ગાટરમાન-કોચ પ્રક્રિયા
જવાબ
(A) વિલિયમસન સંશ્લેષણ
પ્રક્રિયક (CH₃)₃C – ONa તે સોડિયમ આલ્બૉક્સાઇડ છે અને CH₃CH₂Cl તે આલ્કાઇલ ક્લોરાઇડ છે તથા (CH₃)₃ C – O – CH₂CH₃ તે ઈથર છે. આ પ્રક્રિયા ઈથર સંયોજનો
બનાવવાની વિલિયમસન સંશ્લેષણ છે.

પ્રશ્ન 231.
મિથેનોલમાં Naના સોડિયમ મિશૉક્સાઇડની 2-ક્લોરો- 2-મિયાઇલપેન્ટેન સાથેની પ્રક્રિયાથી મળતી નીપજો [JEE – 2016].

(A) ઉપરની બધી
(B) (a) અને (c)
(C) ફક્ત (c)
(D) (a) અને (b)
જવાબ
(A) ઉપરની બધી
(i) આ પ્રક્રિયામાં સોડિયમ મિથેનોલમાં સાથે એટલે કે સોડિયમ મિથૉક્સાઇડ સાથેની પ્રક્રિયા છે.

(ii) 2-ક્લોરો-2-મિથાઇલપેન્ટન તે તૃતીયક ક્લોરોઆલ્કેન છે. જેથી વિલિયમસન પ્રક્રિયાની ઈથર (a) બને. આ ઉપરાંત ૩°-કેલાઇડ હોવાથી વિલોપન (E) પ્રક્રિયા થઈને આલ્કીન (b) અને (c) બને છે.

પ્રશ્ન 232.
આપેલ પ્રક્રિયા …………………………………[NEET-1 – 2016]
(A) આલ્કોહૉલના બનાવટની પ્રક્રિયા
(B) નિર્જલીકરણની પ્રક્રિયા
(C) વિલિયમસન સંશ્લેષણ પ્રક્રિયા (આલ્કોહૉલ)
(D) વિલિયમસન સંશ્લેષણ પ્રક્રિયા (ઈથર)
જવાબ
(D) વિલિયમસન સંશ્લેષણ પ્રક્રિયા (ઈથર)

પ્રશ્ન 233.
ક્રોમિક ઍસિડ દ્વારા ફિનોલનું ઑક્સિડેશન નીચેનામાંથી શું આપશે ? [NEET – 2017]
(A) સાદી પ્રકિટોન
(B) એકાંતરીય ડાયકિટોન
(C) ઑર્થો બેન્ઝોક્વિનોન
(D) આલ્ડિહાઇડ
જવાબ
(B) એકાંતરીય ડાયકિટોન

પ્રશ્ન 234.
નીચે આપેલા આલ્કોહોલ પૈકી કયો એક જે સાંદ્ર HCl અને નિર્જળ ZnCl₂ સાથે સૌથી ઝડપથી પ્રક્રિયા કરે છે ? [NEET – 2017]
(A) બ્યુટેન-1-ઑલ
(B) બ્યુટેન–2–ઑલ
(C) 2-મિથાઇલપ્રોપેન-2-ઓલ
(D) 2-મિથાઇલપ્રોપેનોલ
જવાબ
(C) 2-મિથાઇલપ્રોપેન-2-ઑલ

પ્રશ્ન 235.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં મળતી મુખ્ય નીપજ શોધો : [JEE – 2017]

પ્રશ્ન 236.
ફિનોલની CO₂ સાથે, NaOHની હાજરીમાં પ્રક્રિયા કરી તેનું ઍસિડિકરણ કરતાં સંયોજન X મુખ્ય નીપજ તરીકે પ્રાપ્ત થાય છે. Xની (CH₃CO)₂O સાથે H₂SO₄ ની ઉદ્દીપકીય માત્રાની હાજરીમાં પ્રક્રિયા કરતાં શું પ્રાપ્ત થશે ? [JEE – 2018]

પ્રશ્ન 237.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં મળતી મુખ્ય નીપજ શોધો. [JEE – 2018]

પ્રક્રિયામાં બેઝિન વલય સાથેનો O−H બંધ તૂટતો નથી −OH બને છે (X) સ્થાને –OH આવે. પ્રક્રિયામાં બેન્ઝાઇલિક C – O જળવાઈ રહીને Y સ્થાને I બને.

પ્રશ્ન 238.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં મળતી મુખ્ય નીપજ શોધો. [JEE – 2018]

પ્રશ્ન 239.
નીચે આપેલી શ્રેણીબદ્ધ પ્રક્રિયાઓમાં મુખ્ય નીપજો P, Q અને R ઓળખી બતાવો : [NEET – 2018]

પ્રશ્ન 240.
ક્યો ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી ભાગ લે છે ? [NEET- 2018]
(A) ડાયક્લોરોકાર્બિન (:CCl₂)
(B) ડાયક્લોરોમિથાઇલ કેટાયન :
(C) ડાયક્લોરોમિથાઇલ એનાયન :
(D) ફૉર્માઇલ કેટાયન
જવાબ
(A) ડાયક્લોરોકાર્બિન (:CCl₂)
OH^– + CHCl₃ ⇌ H₂O + ^–:CCl₃ → :Cl^– + :CCl₂
આ ડાયક્લોરોકાર્બિન, ફિનોક્સાઇડ આયન ઉપર, ઓર્થો સ્થાને ઇલેક્ટ્રોનઅનુરાગી તરીકે પ્રક્રિયા કરે છે.

પ્રશ્ન 241.
નીચે આપેલામાંથી કોઇ એક પ્રક્રિયા ઇલેક્ટ્રૉનઅનુરાગી વિસ્થાપન દ્વારા આગળ ધપે છે જે શોધો. [NEET – 2019]

પ્રશ્ન 242.
નીચે આપેલામાંથી કયું સંયોજન સૌથી મુશ્કેલીથી પ્રોટોનેટ થાય છે ? [NEET – 2019]

તે એસિડિક છે, પ્રોટીનદાતા છે માટે તેનું પ્રોટોનેશન બાકીના પાણી, ઈથર અને આલ્કોહોલના કરતાં મુશ્કેલ છે.

પ્રશ્ન 243.
મધ્યવર્તી A નું બંધારણ નીચે આપેલ પ્રક્રિયા માટે શોધો. [NEET – 2019]

જવાબ
(c)

પ્રશ્ન 244.

આપેલ પ્રક્રિયાની મુખ્ય નીપજ જણાવો, [JEE – 2019]

પ્રશ્ન 245.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયા માટે સૌથી વધુ યોગ્ય પ્રક્રિયક જણાવો.

[JEE – 2019]
(A) આલ્કલાઇન KMnO₄
(B) I₂/NaOH
(C) ટોલેન્સ પ્રક્રિયક
(D) CrO₂Cl₂/CS₂
જવાબ
(B) I₂/NaOH

પ્રશ્ન 246.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયા દ્વારા કઈ મુખ્ય નીપજ મળશે ? [JEE – 2020]

પ્રશ્ન 247.
નીચે આપેલા સંયોજનોને તેમાં રહેલા C – OH બંઘલંબાઈના ચઢતા ક્રમમાં ગોઠવો. [JEE – 2020]
મિથેનોલ, ફિનોલ, p-ઇથૉક્સિફિનોલ
(A) ફિનોલ – મિથેનોલ – p-ઇૉક્સિફિનોલ
(B) મિથેનોલ < p-ઇૉક્સિફિનોલ – ફિનોલ
(C) ફિનોલ <p-ઇયૉક્સિફિનોલ < મિથેનોલ
(D) મિથેનોલ ૬ ફિનોલ < p“ઇથોક્સિફિનોલ
જવાબ
(C) ફિનોલ < p-ઇથોક્સિફિનોલ < મિથેનોલ
મિથેનોલમાં સસ્પંદન થતું નથી જ્યારે ફિનોલમાં સસ્પંદન થાય છે. p-ઇથૉક્સિફિનોલમાં પણ સસ્પંદન થાય છે પણ ઑક્સિજન પર રહેલ અબંધકારક ઇલેક્ટ્રૉનનું સસ્પંદનમાં યોગદાન ફિનોલ કરતાં p-ઇથોક્સિફિનોલમાં ઓછું હોય છે. કારણ કે P- ઇૉક્સિફિનોલમાં –OCH₃ પર પણ આ અબંધકા૨ક ઇલેક્ટ્રૉનયુગ્મ રહેલું હોય છે.
આમ, સસ્પંદનના કારણે ફિનોલ અને p-ઇથોક્સિફિનોલમાં આંશિક દ્વિબંધ જોવા મળે છે, જે બંધલંબાઈ ઘટાડે છે. ફિનોલમાં પ્રબળ સસ્પંદનના કારણે p-ઇયોક્સિફિનોલ કરતાં બંધલંબાઈ નાની હોય છે. આમ, યોગ્ય ક્રમ નીચે મુજબ થશે : ફિનોલ < p-ઇયોક્સિફિનોલ < મિથેનોલ

પ્રશ્ન 248.
એનિસોલની HI સાથેની પ્રક્રિયાથી પ્રાપ્ત થાય તે:[NEET-2020]

પ્રશ્ન 249.
એસિટોન અને મિથાઇલમૅગ્નેશિયમ ક્લોરાઇડ વચ્ચે પ્રક્રિયા કરી ત્યારબાદ જળવિભાજન કરવાથી શું બનશે ? [NEET-2020]
(A) તૃતીયક બ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ
(B) આઇસોબ્યુટાઇલ આલ્કોહોલ
(C) આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહૉલ
(D) દ્વિતીયક બ્યુટાઇલ આલ્કોહોલ
જવાબ
(A) તૃતીયક બ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 250.
સંયોજન (A) [C₆H₁₂O₂] ની મંદ H₂SO₄ સાથે પ્રક્રિયા કરતા કાર્બોક્સિલિક ઍસિડ (B) અને આલ્કોહૉલ (C) મળે છે. આલ્કોહોલ (C) એ ZnCl₂ સાથે તરત જ પ્રક્રિયા કરે છે, તો સંયોજન (A) કર્યુ હશે ? [JEE (September)-2020]

૩° આલ્કોહોલ ઝડપથી લ્યુકાસ ક્સોટી (ZnCl₂ સાથે) આપશે.

પ્રશ્ન 251.
સોડિયમ ફિૉક્સાઇડ અને ઇથાઇલ આયોડાઇડને સાથે ગરમ કરવાથી પ્રક્રિયામાં કઈ નીપજ મળશે ? [GUJCET – 2006]
(A) ફૈનિટોલ
(B) ફિનોલ
(C) બેન્ઝાઇલ આલ્કોહોલ
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(A) ફેનિટોલ

પ્રશ્ન 252.
આલ્કોહૉલમાં C અને O sp³ સંકરણ દર્શાવે છે. તો તેમાં C-O-H બંધખૂણો કેટલા અંશનો હશે ? [GUJCET – 2007]
(A) 109°
(B) 108.30°
(C) 109.28°
(D) 111.42°
જવાબ
(B) 108.30°

પ્રશ્ન 253.
કર્યું અવલોકન આપે ? [GUJCET – 2007]
(A) દ્રાવણમાં પ્રક્રિયા ન થાય.
(B) રંગીન સ્તર બનાવે.
(C) ઉપરના ભાગે શૈલબંદ મળે.
(D) દ્રાવણ દૂષિયું બને,
જવાબ
(A) દ્રાવણમાં પ્રક્રિયા ન થાય.

પ્રશ્ન 254.
ફિનોલ માટે નીચેનામાંથી કાં બે વિધાન સાચાં છે ?
(1) ફિનોલ આલ્કોહોલ કરતાં વધુ ઍસિડિક છે,
(2) ફિનોલમાંથી મેલેમાઇન પ્લાસ્ટિકનું ઉત્પાદન થાય છે.
(3) ફિનોલ તટસ્થ ફૈરિક ફ્લોરાઇડ સાથે જાંબલી રંગ આપે છે.
(4) ફિનોલને એસિટાઇલ ક્લોરાઇડ સાથે ગરમ કરતાં ફેનિટોલ બનાવે છે. [GUJCET – 2008]
(A) વિધાન (૩) અને વિધાન (4)
(B) વિધાન (1) અને વિધાન (4)
(C) વિધાન (2) અને વિધાન (3)
(D) વિધાન (1) અને વિધાન (3)
જવાબ
(D) વિધાન (1) અને વિધાન (3)

પ્રશ્ન 255.
કાર્બનિક સંયોજન A ની Na₂Cr₂O₇ અને H₂SO₄ સાથે પ્રક્રિયા કરતાં સંયોજન B મળે છે અને સંયોજન B નું નિકલ ઉદ્દીપકની હાજરીમાં H₂ વડે રિડક્શન કરતાં ઇથાઇલ આલ્કોહૉલ મળે છે, તો સંયોજન A નું નામ જણાવો. [GUJCET – 2008]
(A) ઇથેનોઇક એસિડ
(B) ઇધિન
(C) ઇથેનાલ
(D) ઇથેનોલ
જવાબ
(D) ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 256.
ઈયરના ઇલેક્ટ્રોન બંધારણમાં C- O ના કાર્બન ઓક્સિજનના સંકરણનો પ્રકાર ……………………… છે. [GUJCET – 2009]
(A) sp² અને sp²
(B) sp³ અને sp³
(C) sp અને sp
(D)sp³ અને sp²
જવાબ
(B) sp³ અને sp³

ઈથરમાં O અને C ની સાથે બધા જ એકબંધ છે અને કાર્બન તથા ઑક્સિજન sp³ છે.

પ્રશ્ન 257.
તૃતીયક બ્યુટાઇલ આલ્કોહોલનું સૂત્ર કયું છે ?
(A) CH₃ – CH(CH₃) – CH₂OH [GUJCET-2009]
(B) CH₃ – CH(OH) – CH₂CH₃
(C) CH₃ – (CH₂)₂ OH
(D) (CH₃)₃ C – OH
જવાબ
(D) (CH₃)₃ C – OH

પ્રશ્ન 258.
ફિનોલમાં રહેલા C અને −OH સમૂહના ઓક્સિજનમાં થતું સંકરણ અનુક્રમે કયા પ્રકારનું છે ? [GUJCET – 2011]
(A) sp²-sp²
(B)sp³ – sp³
(C) sp-sp²
(D) sp² -sp³
જવાબ
(D) sp² -sp³

પ્રશ્ન 259.

સેલિસાલ્ડિહાઇડ તો X અને Y અનુક્રમે ……………………… પ્રક્રિયા છે. [GUJCET – 2011]
(A) ડાઉં અને ફિડલક્રાફ્ટ પ્રક્રિયા
(B) ડાઉં અને શીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(C) ક્યુમિન અને રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(D) ફ્રાઇઝ પુનર્વિન્યાસ અને ડાઉ પ્રક્રિયા
જવાબ
(B) ડાઉ અને રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 260.
નીચેનાં સંયોજનોમાં નીચે લીટી ધરાવતો ક્યામાંનો કાર્બન sp³ સંકરણ ધરાવે છે અને બંધ બનાવવામાં ભાગ લે છે ?

પ્રશ્ન 261.
નિર્જળ માધ્યમમાં 23 ગ્રામ સોડિયમની STP એ ઇથેનોલની સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી ………………….. લિટર H₂ મળશે. (Na = 23 ગ્રામ મોલ^-1) [GUJCET – 2012]
(A) 11.2 લિટર
(B) 44.8 લિટર
(C) 22.4 લિટર
(D) 56 લિટર
જવાબ
(A) 11.2 લિટર

પ્રક્રિયા પ્રમાણે 1 મોલ સોડિયમમાંથી \(\frac{1}{2}\) મોલ H₂ મળે.
જેથી 23 ગ્રામ સોડિયમમાંથી \(\frac{1}{2}\) મોલ H₂ મળે.
પણ STPએ 1 મોલ H₂ વાયુ = 22.4 લિટર
જેથી STPએ \(\frac{1}{2}\) મોલH₂ વાયુ = 11.2 લિટર

પ્રશ્ન 262.
પ્રોપેનોલના કરતાં ગ્લિસરોલની ઘનતા વધારે છે, કારણ કે ……………………. [GUJCET – 2012]
(A) આયોનિક બંધ
(B) હાઇડ્રોજનબંધ
(C) વાન્ ડર વાલ્સનાં આકર્ષણ બળો
(D) વધુ સંખ્યામાં રહેલા સહસંયોજક બંધ
જવાબ
(B) હાઇડ્રોજનબંધ

પ્રશ્ન 263.
નીચેના પૈકી ક્યું સંયોજન સૌથી વધારે ઍસિડિક છે ? [GUJCET – 2013]
(A) CH₃.OH
(B) CH₃ · CH₂. CH₂.OH


જવાબ
(A) CH₃.OH

પ્રશ્ન 264.
નીચે પ્રક્રિયાનું નામ અને તે પ્રક્રિયા થવાથી મળતી અંતિમ નીપજતું નામ આપેલ છે. તેમાંથી કઈ જોડ યોગ્ય નથી ? [GUJCET-2013]
(A) કૉલ્વે – સ્વિટ્ પ્રક્રિયા → 2-હાઇડ્રૉક્સિ બેન્ઝોઇક ઍસિડ
(B) ક્યુમિન પ્રક્રિયા → ફિનોલ અને એસિટોન
(C) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા → 2-હાઇડ્રોક્સિ બેન્ઝાલિયાઇડ
(D) ફ્રાઇસ પુનર્વિન્યાસ → મિૉક્સિ બેન્ઝોઇક ઍસિડ
જવાબ
(D) ફ્રાઇસ પુનર્વિન્યાસ → મિૉક્સિ બેન્ઝોઇક ઍસિડ

પ્રશ્ન 265.
નીચેનાં વિધાનોમાંથી ઈથર માટે કર્યું વિધાન સાચું નથી ? [GUJCET-2013]
(A) ઈથરના ઉત્કલનબિંદુ આલ્કોહૉલ કરતાં નીચા હોય છે, કારણ કે તેમાં આંતરઆણ્વીય હાઇડ્રોજનબંધ હોતા નથી.
(B) R – OH ની સાંદ્ર H₂SO₄ સાથે યોગ્ય પરિસ્થિતિમાં પ્રક્રિયાથી ઈધર બને છે.
(C) ઈથર પાણી સાથે આંતરઆણ્વીય H – બંધ બનાવતું નથી. તેથી પાણીમાં અદ્રાવ્ય છે.
(D) ઈથરનું ઑક્સિડેશન અને રિડક્શન સામાન્ય રીતે કરી છે.
જવાબ
(C), (D)

પ્રશ્ન 266.
નીચેના પૈકી આલ્કોહૉલની કઈ પ્રક્રિયામાં C – O બંધ તૂટતો નથી ? [GUJCET-2014]
(A) આલ્કોહોલની ઑક્સિડેશન પ્રક્રિયા
(B) આલ્કોહોલની રિડક્શન પ્રક્રિયા
(C) આલ્કોહૉલની નિર્જલીકરણ પ્રક્રિયા
(D) આલ્કોહૉલની ફૉસ્ફરસ ટ્રાયબ્રોમાઇડ સાથેની પ્રક્રિયા
જવાબ
(A) આલ્કોહોલની ઑક્સિડેશન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 267.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનના રિડકશનથી પ્રાથમિક આલ્કોહોલ મળતો નથી ? [GUJCET-2014]
(A) પ્રોપેનોઇક એસિડ
(B) મિથાઇલ પ્રોપેનોએટ
(C) પ્રોપેનાલ
(D) પ્રોપેનુ-2-ઓન
જવાબ
(D) પ્રોપેનુ-2-ઓન

પ્રશ્ન 268.
મિથાઇલ ફિનાઇલ ઈથરનું બ્રોમિનેશન કયા પ્રક્રિયકથી કરવામાં આવે છે ? [GUJCET – 2015]
(A) Br₂ / રાતો P
(B) Br₂ / FeBr₃
(C) Br₂ / CH₃COOH
(D) HBr / Δ
જવાબ
(C) Br₂ / CH₃COOH

પ્રશ્ન 269.
નીચેનામાંથી ક્યું વિધાન સાચું નથી ? [GUJCET – 2015]
(A) ફિનોલનો ઉપયોગ વૈદનાકર ઔષધ બનાવવામાં થાય છે.
(B) ફિનોલની પાન્નીમાં દ્રાવ્યતા ક્લોરોબેન્ઝિનના કરતાં વધારે હોય છે.
(C) ફિનોલનું તટસ્થીકરણ સોડિયમ કાર્બોનેટ વડે થાય છે.
(D) o-નાઈટ્રોફિનોલનું ઉત્કલનબિંદુ p-નાઇટ્રોફિનોલના કરતાં ઓછું હોય છે.
જવાબ
(C) ફિનોલનું તટસ્થીકરણ સોડિયમ કાર્બોનેટ વડે થાય છે.
ફિનોલ ઘણો જ નિર્બળ ઍસિડ છે, જેથી તેનું તટસ્થીકરણ સોડિયમ કાર્બોનેટ જેવા નિર્બળ બેઇઝ વડે નથી થતું પણ NaOH જેવા પ્રબળ બેઇઝ વડે થાય છે.

પ્રશ્ન 270.
ફિનોલને જલીય NaOH અને (ક્લોરોફૉર્મ)ની સાથે ગરમ કરવાથી સેલિસાલ્ડિહાઇડ બને છે. આ પ્રક્રિયા કઈ છે ? [GUJCET – 2015]
(A) હોફમૅન પ્રક્રિયા
(B) કાર્બિલ એમાઇન પ્રક્રિયા
(C) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા
(D) કૉલ્શે-સ્મિટ પ્રક્રિય
જવાબ
(C) રીમર-ટિમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 271.
નીચેના પૈકી કયું ઔષધ વેદનાહર છે ? [GUJCET – 2016]
(A) એસ્પિરિન
(B) રેનિટિડિન
(C) ઇરિશ્નોમાયસીન
(D) લ્યુમિનાલ
જવાબ
(A) એસ્પિરિન

પ્રશ્ન 272.
સાચા વિધાન માટે T અને ખોટા વિધાન માટે F મૂકી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો. [GUJCET – 2016]
(i) ઇથેનોલ કરતાં ફિનોલ વધુ ઍસિડિક હોય છે.
(I) ૦-નાઇટ્રોફિનોલનું ગલનબિંદુ, p-નાઇટ્રોફિનોલ કરતાં ઓછું હોય છે.
(ii) ફિનોલનું તટસ્થીકરણ સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ સાથે થાય છે.
(iv) ફિનોલના ઍરોમેટિક વલયમાં કેન્દ્રાનુરાગી વિસ્થાપન પ્રક્રિયાઓ થાય છે.
(A) TTFT
(B) TFTF
(C) TTFF
(D) TFFT
જવાબ
(C) TTFF

પ્રશ્ન 273.
નીચેના પૈકી કયા પ્રક્રિયકો સાથે પ્રાથમિક આલ્કોહૉલની પ્રક્રિયા થતાં આલ્ડિહાઇડ નીપજ મળે છે ? [GUJCET – 2016]
(A) PCC + CH₂Cl₂
(B) KMnO₄ + H₂SO₄
(C) KMnO₄ + KOH
(D) Na₂Cr₂O₇ + H₂SO₄
જવાબ
(A) PCC + CH₂Cl₂

પ્રશ્ન 274.
બ્યુટ્-1-ઇનની નીરોના પૈકી કયા પ્રક્રિયક સાથે પ્રક્રિયા કરતાં મળતી નીપજ પ્રકાશ બિનક્રિયાશીલ છે ? [GUJCET – 2016]
(A) Br₂/CCl₄
(B) HBr
(C) H₂O/H⁺
(D) (BH₃)₂/H₂O₂(OH^–)
જવાબ
(D) (BH₃)₂/H₂O₂(OH^–)

પ્રશ્ન 275.
ફિલ્મોલની રીમ-ટિમાન પ્રક્રિયાથી મળતી અંતિમ નીપજમાં σ અને π બંધની સંખ્યા અનુક્રમે કેટલી છે ? [GUJCET – 2016]
(A) 15 અને 3
(B) 14 અને 4
(C) 15 અને 4
(D) 14 અને 3
જવાબ
(C) 15 અને 4

પ્રશ્ન 276.
ફિનાઇલ ઇચ્ચેનોએટની નિર્જળ AICl₃ ની હાજરીમાં પ્રક્રિયા કરતાં કઈ નીપજો મળે છે ? [GUJCET – 2017]
(A) ૦-હાઇડ્રૉક્સિ ઍસિટોફિનોન અને p-હાઇડ્રોક્સિ ઍસિટોફિનોન
(B) ત-મિથૉક્સિ એસિટોફિનોન અને p-મિથૉક્સિ ઍસિટોફિનોન
(C) ૦-મિથાઇલ ઍસિટોફિનોન અને p-મિથાઇલ એસિટોફિનોન
(D) o-ઇયોક્સી ઍસિટોફિનોન અને p-ઇૉક્સી એસિટોફિનોન
જવાબ
(A) ૦-હાઇડ્રૉક્સિ ઍસિટોફિનોન અને p-uઇડ્રૉક્સિ ઍસિટોફિનોન

પ્રશ્ન 277.
STP એ 560 મિલિલિટર ડાયહાઇડ્રોજન વાયુ ઉત્પન્ન કરવા માટે સોડિયમ સાથે કેટલા ગ્રામ ઇથેનોલની પ્રક્રિયા કરવી પડે ? (ઇથેનોલનું આણ્વિય દળ 46 ગ્રામ મોલ^-1) [GUJCET – 2017]
(A) 1.15
(B) 2.3
(C) 4.6
(D) 11.5
જવાબ
(B) 2.3

\(\frac{560 \times 46}{11200}\) = 2.3 ગ્રામ Naની જરૂર પડે.

પ્રશ્ન 278.
ગ્રિગ્નાર્ડ પ્રક્રિયક ઇથાઇલ મૅગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડની પ્રોપેનોન સાથેની પ્રક્રિયાથી અંતિમ નીપજ કઈ મળે છે ? [GUJCET – 2018]
(A) પેન્ટેન્-1-ઑલ
(B) 2-મિથાઇલબ્યુટેન-2-ઓલ
(C) પેન્ટેન્-2-ઓલ
(D) 3-મિથાઇલબ્યુટેન-2-ઑલ
જવાબ
(B) 2-મિથાઇલબ્યુટેન-2-ઓલ

પ્રશ્ન 279.
એસ્પિરિનનું સાચું બંધારણીય સૂત્ર કયું છે ? [GUJCET – 2018]

પ્રશ્ન 280.
નીચેના પૈકી કયા આલ્કોહોલનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધારે હશે ? [GUJCET – 2019]
(A) બ્યુટેન-2-ઓલ
(B) 2-મિથાઇલપ્રોપેન-2 ઓલ
(D) બ્યુટેન-1-ઓલ
(C) પ્રોપેન-2-ઑલ
જવાબ
(D) બ્યુટેન–1–ઓલ

પ્રશ્ન 281.
ફોલ્ડિહાઇડની ઇટાઇલ મેગ્નેશિયમ બ્રોમાઇડ સાથેની પ્રક્રિયાથી મળતી નીપજનું જળવિભાજન કરતાં મુખ્ય નીપજ કઇ મળે છે ? [GUJCET – 2019]
(A) ઈથેન-1-ઓલ
(B) પ્રોપેન-2-લ
(C) પ્રોપેન-1-ઑલ
(D) 2-મિથાઇલ-પ્રોપેન-2-ઑલ
જવાબ
(C) પ્રોપેન−1-ઓલ

પ્રશ્ન 282.
મિથાઇલ સેલિસિલેટનું IUPAC નામ કયું છે ? [GUJCET – 2019]
(A) મિૉક્સિબેન્ઝોઇકએસિડ
(B) 2-હાઇડ્રૉક્સિબેન્ઝોઇકએસિડ
(C) મિથાઇલ 2-હાઇડ્રૉક્સિબેન્ઝોએટ
(D) મિથાઇલ-3-હાઇડ્રૉક્સિબેન્ઝોએટ
જવાબ
(C) મિયાઇલ-2 હાઇડ્રોક્સિબેન્ઝોએટ

પ્રશ્ન 283.
1 mol ધાતુ ‘M’ આલ્કોહૉલ સાથે સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા કરી 1.5 mol H₂ આપે છે તો ધાતુ ‘M’ ની સંયોજક્તા કેટલી હશે? [GUJCET – 2020]
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 1
જવાબ
(B) 3

અહીં, સમીકરણમાં જોઈ શકાય છે કે 2 મોલ Al આલ્કોહોલ સાથે પ્રક્રિયા કરી 3 મોલ H₂ આપે છે. આમ, જો 1 મોલ Al પ્રક્રિયા કરે તો 1.5 મોલ H₂ મળે. અહીં Al ની સંયોજક્તા +3 હોય છે.

પ્રશ્ન 284.

[GUJCET – 2020]

પ્રશ્ન 285.
નીચેનામાંથી કોનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી ઊંચું છે ? [GUJCET – 2020]
(A) માં-બ્યુટેન
(B) ઇથોક્સિ ઇથેન
(C) પેન્ટેનાલ
(D) પેન્ટન-1-ઓલ
જવાબ
(D) પેન્ટેન-1 ઓલ
આલ્બેન, ઈશ્વર, આલ્ડિહાઇડ અને આલ્કોહૉલ પૈકી આલ્કોૉલમાં બનતા H-બંધના કારણે આલ્કોહોલનું ઉત્કલનબિંદુ ઈયર, આલ્બેન અને આલ્ડિાઇડમાં સૌથી ઊંચું હોય છે.

પ્રશ્ન 286.
C₄H₁₀O સામાન્ય સૂત્ર ધરાવતા કેટલા આલ્કોહોલ અને ઈશર સંયોજનો શક્ય છે ?[ઑક્ટોબર-2012]
(A) 5
(B) 7
(C) 4
(D) B
જવાબ
(B) 7
C₄H₁₀O ના ચાર આલ્કોહૉલ સમઘટકો બને.
(1) બ્યુટેન્-1-ઓલ
(2) 2-મિથાઇલપ્રોપેન્-1-ઑલ
(3) બ્યુટેન્-2-ઓલ
(4) 2-મિથાઇલપ્રોપેન્-2-ઓલ
ત્રણ ઈથર સમઘટકો બને :
(1) ડાઇઇથાઇલ ઈથર
(2) મિથાઇલ n– પ્રોપાઇલ ઈયર
(3) મિથાઇલ આઈસોપ્રોપાઇલ ઈયર

પ્રશ્ન 287.
નીચેનામાંથી કોણ લ્યુકાસ કસોટીમાં ઘીમો પ્રતિભાવ આપશે ? [ઑક્ટોબર-2012]
(A) દ્વિતીયક બ્યુટાઇલ આલ્કોહોલ
(B) 3°-બ્યુટેનોલ
(C) નિયીપેન્ટાઇલ આલ્કોહૉલ
(D) એક પણ નહિ
જવાબ
(C) નિયોપેન્ટાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 288.
સોડિયમ હાઇડ્રૉક્સાઇડના જલીય દ્રાવણમાં દ્રાવ્ય કરેલ ફિનોલને કાર્બન ડાયૉક્સાઇડ વાયુ સાથે 398K તાપમાને અને 4-7 બાર દબાણો ગરમ કરતા અંતિમ નીપજ કઈ મળશે ? [ઑક્ટોબર-2012]
(A) સેલિસાલ્ડિહાઇડ
(B) ક્યુમિન હાઇડ્રોપેરોક્સાઇડ
(C) સોડિયમ ફિનોક્સાઇડ
(D) સોડિયમ સેલિસિલેટ
જવાબ
(D) સોડિયમ સેલિસિલેટ

પ્રશ્ન 289.
ઇથેનોલ, ઇથિલિન ગ્લાયકોલ તથા ગ્લિસરોલ માટે ઉક્લનબિંદુનો સાચો ક્રમ જણાવો. [ઑક્ટોબર-2012]
(A) ગ્લિસરોલ > ઇથિલિન ગ્લાયકોલ > ઈથેનોલ
(B) ઇથેનોલ > ઇથિલિન ગ્લાયકોલ > ગ્લિસરોલ
(C) ઇથેનોલ > ગ્લિસરોલ > ઇથિલિન ગ્લાયકોલ
(D) ગ્લિસરોલ > ઇથેનોલ > ઇથિલિન ગ્લાયકોલ
જવાબ
(A) ગ્લિસરોલ > ઇથિલિન ગ્લાયકોલ > ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 290.
નું UPAC નામ જણાવો. [ઑક્ટોબર-2012]
(A) 2-મિથાઇલ-5-ઇથાઇલસાયક્લોહેક્ઝેનોલ
(B) 2-ઇથાઇલ-5-મિથાઇલસાયક્લોહેક્ઝેનોલ
(C) 5-મિથાઇલ-2-ઇથાઇલસાયક્લોથેક્ઝેનોલ
(D) 5-ઇથાઇલ-2-મિથાઇલસાયક્લોહેક્ઝેનોલ
જવાબ
(B) 2-ઇથાઇલ-5-મિથાઇલસાયક્લોહેક્ઝેનોલ

પ્રશ્ન 291.
વિલિયમસન સંશ્લેષણ …….. પ્રક્રિયા છે. [ઑક્ટોબર-2012]
(A) SN પ્રક્રિયા
(B) S_N1 પ્રક્રિયા
(C) S_N2 પ્રક્રિયા
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(C) S_N2 પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 292.
આલ્કોહોલની સાથે નીરોનામાંથી કોની પ્રક્રિયાથી આયોડોફૉર્મ બને છે? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) CaCO₃ + I₂
(B) Zn0 + I₂
(C) CuCO₃ + I₂
(D) Na₂CO₃ + I₂
જવાબ
(D) Na₂CO₃ + I₂
આલ્કોહૉલ (ઇથેનોલ) (Na₂CO₃ અને I₂) ની સાથે નીચેની પ્રક્રિયા પ્રમાણે આયોડોફૉર્મના પીળા અવક્ષેપ આપે છે.

પ્રશ્ન 293.
નીચેના પૈકી કયો પદાર્થ ડાયઇથાઇલ ઈયરના જળવિભાજનની નીપજ છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) ઇથિન
(B) ઇથાઇન
(C) ઇથેન
(D) ઇથેનોલ
જવાબ
(D) ઇથેનોલ

પ્રશ્ન 294.
ફિનોલની રીમ-ટિમાન પ્રક્રિયા કરતાં કર્યો પદાર્થ મળે છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) સેલિસિલિક ઍસિડ
(B) 1, 4-બેન્ઝોક્વિનોન
(C) ફિનાઇલ ઍસિટેટ
(D) સેલિસાલ્ડિાઇડ
જવાબ
(D) સેલિસાલ્ડિહાઇડ

પ્રશ્ન 295.
પિરિડિનિયમ ક્લોરોક્રોમેટ વડે આલ્કોહૉલનું ઑક્સિડેશન કરતાં નીરોના પૈકી કયો દ્રાવક તરીકે વપરાય છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) ક્લોરોમિથેન
(B) ડાયક્લોરોમિથેન
(C) ટ્રાયક્લોરો ઇથેન
(D) ટ્રાયક્લોરોમિથેન
જવાબ
(B) ડાયક્લોરોમિથેન

પ્રશ્ન 296.
નીચેના પૈકી કયા પદાર્થની લ્યુકાસ કસોટીમાં સપાટી ઉપર તૈલીબિંદુ મુક્ત થાય છે, આ પદાર્થનું કોમિક ઍસિડ વડે ઑક્સિડેશન થતું નથી ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) બ્યુટેન 1-ઑલ
(B) 2-મિથાઇલ પ્રોપેનું 2-ઓલ
(C) પ્રોપેન્-2-ઑલ
(D) પ્રોપેનુ-1-ઑલ
જવાબ
(B) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-2-ઑલ

પ્રશ્ન 297.
નીચેનામાંથી ક્યો આલ્કોહૉલ લ્યુકાસ કસોટીમાં કોઈ પણ પ્રકારનું પરિવર્તન આપતો નથી ? [ઑક્ટોબર-2014]
(A) 2-પ્રોપેનોલ
(B) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન્-2-ઑલ
(C) 2.બ્યુટેનોલ
(D) n-બ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ
જવાબ
(D) n – બ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 298.
૩° – આલ્કોહૉલનું નિર્જલીકરણ કોની હાજરીમાં થાય છે ? [ઑક્ટોબર-2014]
(A) સાંદ્ર H₂SO₄
(B) 50 % H₃PO₄
(C) 85 % H₃PO₄
(D) 20 % H₃PO₄
જવાબ
(D) 20 % H₃PO₄

પ્રશ્ન 299.
ફિનોલમાંથી સૅલિસાડિહાઇડ કઈ રાસાયણિક પ્રક્રિયાથી મેળવાય છે ? (ઑક્ટોબર-2014, 16)
(A) કોલ્લે પ્રક્રિયા
(B) રીમર-ટીમાન પ્રક્રિયા
(C) ફ્રાઇસ પુનર્વિન્યાસ
(D) આલ્કોલ પ્રક્રિયા
જવાબ
(B) રીમર-ટીમાન પ્રક્રિયા

પ્રશ્ન 300.
સાદા ઈથમાં C-O-C બંધકોણ તેમજ ઑક્સિજનનું સંકરણ જણાવો. [ઑક્ટોબર-2014]
(A) 109° , sp³
(B) 111.7°, sp³
(C) 117°, sp²
(D) 180°, $p
જવાબ
(B) 111.7°, sp³

પ્રશ્ન 301.
1-ફિનાઇલ ઇથેનોલમાં રહેલા કાર્બન પરમાણુઓની સંખ્યા જણાવો. [ઑક્ટોબર-2015]
(A) 8
(B) 7
(C) 6
(D) 9
જવાબ
(A) 8

પ્રશ્ન 302.
નીચેનામાંથી કયો આલ્કોહૉલ સાંદ્ર HCI+ નિર્જળ ZnCl₂ સાથે સામાન્ય તાપમાને અનુવર્તી આલ્કાઇલ ક્લોરાઇડ આપે છે ? [ઑક્ટોબર-2015]
(A) 2-મિથાઇલપ્રોપેન્-1-ઑલ
(B) આઇસોબ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ
(C) પ્રોપેન્-1-ઓલ
(D) 2-મિથાઇલબ્યુટેન-2-ઑલ
જવાબ
(D) 2-મિથાઇલબ્યુટેન્-2-ઑલ
આલ્કોહૉલની સાંદ્ર HCl અને નિર્જળ ZnCl₂ સાથેની પ્રક્રિયા આ પ્રક્રિયા ૩° આલ્કોહોલમાં સૌથી તે લ્યુકાસ પ્રક્રિયા છે સરળતાથી થાય છે, જે અનુસાર વિકલ્પ (D) સાચો છે.

જ્યારે (A), (B), (C) ત્રણૈય 1° આલ્કોહૉલ છે. તેથી લ્યુકાસ પ્રક્રિયક (નિર્જળ ZnCl₂ + સાંદ્ર HCl) ની સાથે પ્રક્રિયા કરતા નથી અને અનુવર્તી ક્લોરાઇડ બનાવતા નથી.

પ્રશ્ન 303.
નીચેની પ્રક્રિયામાં “X શું છે ? [ઑક્ટોબર-2015]

(A) ઇથિન
(B) ઇથેન
(C) બ્યુટેન
(D) ડાયઇથાઇલ ઈથર
જવાબ
(A) ઈંથિન
આલ્બાઇલ હેલાઇડની આલ્કોહોલીય KOHની સાથે પ્રક્રિયા કરવાથી β-વિલોપન પ્રક્રિયા થઈ આલ્કીન બને છે.

પ્રશ્ન 304.
નીચેનાં આલ્કોહૉલનાં ઉત્કલનબિંદુનો સાયો ક્રમ કયો છે ? [ઑક્ટોબર-2015]
(i) પ્રોસેન-1-લ
(ii) બ્યુટેન-1 -ઑલ
(iii) બ્યુટેન-2-ઑલ
(iv) 2-મિથાઇલ પ્રોપેન-2-ઑલ
(A) (i) < (iv) < (iii) < (ii)
(B) (i) < (ii) < (iv) < (iii)
(C) (i) < (ii) < (ii) < (iv)
(D) (i) < (ii) < (iii) < (iv)
જવાબ
(A) (i) < (iv) < (iii) < (ii)

પ્રશ્ન 305.
નીચે પૈકી ક્યો આલ્કોહોલ સામાન્ય તાપમાને HCl અને નિર્જળ ઝિંક ક્લોરાઇડ સાથે સૌથી ઝડપી પ્રક્રિયા કરે છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) CH₃ – CH₂ − CH₂ − OH
(B) (CH₃)₃ – C – OH
(C) (CH₃)₃ – C – CH₂OH
(D) (CH₃)₂ CH – OH
જવાબ
(B) (CH₃)₃ – C – OH

(A) CH₃ – CH₃ – CH₃ – OH 1°-આલ્કોહલ
(B) (CH₃)₃ – C – OH ૩°-આલ્કોહૉલ
(C) (CH₃)₃ – C – CH₂OH 1°-આલ્કોહોલ
(D) (CH₃)₂ – CHOH 2°-આલ્કોહોલ
આલ્કોહોલને નિર્જળ ઝિંક ક્લોરાઇડની હાજરીમાં સાંદ્ર હાઇડ્રો- ક્લોરિક ઍસિડની સાથે ગરમ કરતાં ક્લોરોઆલ્બેન મળે છે.

આ પ્રક્રિયા ૩° આલ્કોહોલ સાથે ઝડપી, 2° આલ્કોહોલ સાથે ધીમે અને 1° આલ્કોહોલ સાથે મુશ્કેલ હોય છે.

પ્રશ્ન 306.
નીચે પૈકી ક્યો આલ્કોહૉલ 2° (દ્વિતીયક) આલ્કોહૉલ છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) આઇસોબ્યુટાઇલ આલ્કોહૉલ
(B) ઇથિલિન ગ્લાયકોલ
(C) નિયોપેન્ટેનોલ
(D) આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહોલ
જવાબ
(D) આઇસોપ્રોપાઇલ આલ્કોહૉલ

પ્રશ્ન 307.
મિશૉક્સિ બેઝિનની બ્રોમિનેશન પ્રક્રિયામાં ક્યો પ્રક્રિયક વપરાય છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) Br₂ જળ
(B) Br₂/એસિટિક એસિડ
(C) Br₂/FeBr₃
(D) Br₂/CH₃CHO
જવાબ
(B) Br₂/એસિટિક એસિડ

પ્રશ્ન 308.
રિડક્શન પ્રક્રિયાથી ક્યા સંયોજનનું આલ્કોહૉલમાં રૂપાંતર થાય છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) એસિટિક એસિડ અને એસિટાલિમાઇડ
(B) ઇથાઇલ બેન્ઝોએટ અને બેન્ઝોઇક ઍસિડ
(C) ક્લોરોઇથેન
(D) (A) અને (B) બંને
જવાબ
(D) (A) અને (B) બંને

પ્રશ્ન 309.
નીચેનામાંથી ક્યા સંયોજનનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધારે છે ? [માર્ચ – 2017]
(A) CH₃CH₂COOH

(C) CH₃-CH₂– CH₂OH

જવાબ
(A), (B)

પ્રશ્ન 310.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયાની નીપજ જણાવો. [માર્ચ – 2018]

(A) પેન્ટેન્-2-ઓલ
(B) પેન્ટેન-1-ઓલ
(C) પેન્ટેન-3-ઑલ
(D) 2-મિથાઇલ બ્યુટેન્-2-ઑલ
જવાબ
(B) પેન્ટેન-1-ઓલ
`CH₃CH₂CH₂CH₂OH

પ્રશ્ન 311.
ફિનોલનું કોમિક ઍસિડ (Na₂Cr₂O₇ + સાંદ્ર H₂SO₄) વડે ઑક્સિડેશન થઈને મળતી નીપજનું IUPAC નામ કયું છે ?[માર્ચ – 2018]
(A) સાયક્લોòક્ઝા-1,4-ડાયોન
(B) સાયક્લોહેક્ઝેનોન
(C) સાયક્લોહેક્ઝા-2,5ડાઇન-1,4-ડાયોન
(D) સાયક્લો -1, 4-ડાઇન-2,5-ડાયોન
જવાબ
(C) સાયક્લોહેઝ-2,5-ડાઇન-1,4-ડાયોન

પ્રશ્ન 312.

પ્રશ્ન 313.
નીચેના પૈકી કઈ પ્રક્રિયાથી ઈથર સંયોજન સરળતાથી બનશે ? [માર્ચ – 2019]
(A) (CH₃)₃. C . ONa + (CH₃)₃.C . Cl →
(B) (CH₃)₃ + C .ONa + (CH₃)₂,CHCl →
(C) (CH₃)₃ . C . ONa + CH₃Cl →

જવાબ
(C) (CH₃)₃. C . ONa + CH₃Cl →

આ વિલ્પમાં પ્રક્રિયક CH₃Cl, જયારે બાકીના બધામાં -Cl સાથે જોડાયેલા આલ્કાઇલ સમૂહો મોટા અને અધિક અવકાશીય અવકાશવાળો હોવાથી ઈથર બનવામાં અવરોધ ઉત્પન્ન કરે છે માટે નાનો -CH₃ સરળતાથી પ્રક્રિયા કરી શકે છે અને અવરોધ ઉત્પન્ન કરે છે.

પ્રશ્ન 314.
ઇથેનોલની 12 ગ્રામ Mg સાથે પ્રક્રિયા કરતાં STP એ કેટલા લિટર ડાયહાઇડ્રોજન વાયુ ઉત્પન થશે ? (Mg = 24 ગ્રામ/મોલ)
[માર્ચ – 2019]
(A) 2.24 લિટર
(B)22.4 લિટર
(C) 11.2 લિટર
(D) 5.6 લિટર
જવાબ
(C) 11.2 લિટર

24g Mg હોય તો 22.4L H₂ બને છે.
12g Mg હોય તો 11.2L H₂ ઉત્પન્ન થશે.

પ્રશ્ન 315.
C₇H₈O આણ્વીય સૂત્રવાળા મોનોહાઇડ્રિક ફિનોલ સંયોજનના શક્ય સમઘટકો …………………………… છે. [માર્ચ – 2020]
(A) 3
(B) 4
(C) 1
(D) 2
જવાબ
(A) 3

પ્રશ્ન 316.
[માર્ચ – 2020]
(A) Br₂/CH₃COOH
(B) Br₂/FeBr₃
(C) Br₃ જળ
(D) Br₂/CS₂
જવાબ
(D) Br₂/CS₂

પ્રશ્ન 317.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધારે છે ? [માર્ચ – 2020]
(A) બ્યુટેન-2-ઓલ
(B) બ્યુટેન-1-ઓલ
(C) પેન્ટેન-1-લ
(D) પ્રોપેન-1-ઑલ
જવાબ
(C) પેન્ટેન લ

પ્રશ્ન 318.
ઇશ્ચર (R – O – R)ની એક મોલ HX સાથે પ્રક્રિયા કરતાં નીપજ કઈ હશે ? [ઑગસ્ટ – 2020]
(A) માત્ર R-X
(B) માત્ર R-OH
(C) R-X + R-OH
(D) 2R–X + H2O
જવાબ
(C) R−X + R-OH

પ્રશ્ન 319.
નીચેનામાંથી કર્યું સંયોજન ફિનોલિક “ -OH” સમૂહ ધરાવતો નસી ? [ઑગસ્ટ – 2020]

પ્રશ્ન 320.
ફિનોલ અને ઇરોનોલને વિભેદિત કરવા માટેની સાદી રાસાયણિક કસોટી કઈ છે ? [ઑગસ્ટ – 2020]
(A) સોડિયમ ધાતુ
(B) નિર્જળ ZnCl₂ + સાંદ્ર HCl
(C) તટસ્થ FeCl₃
(D) આપેલ બોય
જવાબ
(C) તટસ્થ FeCl₃
તટસ્થ FeCl₃ ની ફિનોલની સાથે પ્રક્રિયા થઈને જાંબલી-લાલ રંગનો સંકીર્ણ બને છે પણ ઇથેનોલ પ્રક્રિયા કરતો નથી. આથી ફિનોલને ઈથેનોલથી ભિન્ન ઓળખવા માટે તટસ્થ FeCl₃ ના દ્વાવણની સાથે પ્રક્રિયા કરી શકાય છે.