Gujarat Board GSEB Solutions Class 6 Maths Chapter 7 અપૂર્ણાંક સંખ્યાઓ Ex 7.2 Textbook Exercise Questions and Answers.
Gujarat Board Textbook Solutions Class 6 Maths Chapter 7 અપૂર્ણાંક સંખ્યાઓ Ex 7.2
પ્રશ્ન 1.
સંખ્યારેખા દોરો અને તેના પર બિંદુઓ દર્શાવોઃ
(a) \frac{1}{2}, \frac{1}{4}, \frac{3}{4}, \frac{4}{4}
(b) \frac{1}{8}, \frac{2}{8}, \frac{3}{8}, \frac{7}{8}
(c) \frac{2}{5}, \frac{3}{5}, \frac{8}{5}, \frac{4}{5}
જવાબ:
(a) \frac{1}{2}, \frac{1}{4}, \frac{3}{4}, \frac{4}{4}
\frac{1}{2}ના છેદમાં 4 લાવવા અંશ અને છેદને 2 વડે ગુણીએ.
અહીં, આપેલા અપૂર્ણાકો \frac{1}{2}, \frac{1}{4}, \frac{3}{4}, \frac{4}{4} છે.
હવે, \frac{1}{2} = \frac{1 \times 2}{2 \times 2} = \frac{2}{4}છે.
સંખ્યારેખા દોરો. સંખ્યારેખા ઉપર 0 અને 1 બે બિંદુઓ લઈ તેમની વચ્ચેના ભાગના 4 સરખા ભાગ પાડો, કારણ કે આપણે દર્શાવવાના બધા અપૂર્ણાકોનો છેદ 4 છે. હવે, દરેક ભાગ \frac{1}{4}નો ગુણક હોવાથી પહેલો ભાગ \frac{1}{4}, બીજો ભાગ \frac{2}{4}, ત્રીજો ભાગ \frac{3}{4} અને ચોથો ભાગ \frac{4}{4} દર્શાવે છે.
આમ, બિંદુ A એ \frac{1}{4}, બિંદુ B એ \frac{2}{4} (એટલે કે \frac{1}{2}) બિંદુ C એ \frac{3}{4} અને બિંદુ D એ \frac{4}{4} દર્શાવે છે.
(b) \frac{1}{8}, \frac{2}{8}, \frac{3}{8}, \frac{7}{8}
અહીં, આપેલા અપૂણકો \frac{1}{8}, \frac{2}{8}, \frac{3}{8} અને \frac{7}{8} છે.
સંખ્યારેખા દોરો. સંખ્યારેખા ઉપર 0 અને 1 બે બિંદુઓ લઈ તેમની વચ્ચેના ભાગના 8 સરખા ભાગ પાડો, કારણ કે આપણે દર્શાવવાના બધા અપૂર્ણાકોનો છેદ 8 છે. હવે, દરેક ભાગ \frac{1}{8}નો ગુણક હોવાથી પહેલો ભાગ \frac{1}{8}, બીજો ભાગ \frac{2}{8}, ત્રીજો ભાગ \frac{3}{8} અને સાતમો ભાગ છે \frac{7}{8} દેશવિ છે.
આમ, બિંદુ A એ \frac{1}{8}, બિંદુ B એ \frac{2}{8}, બિંદુ C એ \frac{3}{8} અને બિંદુ D એ \frac{7}{8} દર્શાવે છે.
(c) \frac{2}{5}, \frac{3}{5}, \frac{8}{5}, \frac{4}{5}
અહીં, આપેલા અપૂર્ણાકો \frac{2}{5}, \frac{3}{5} અને \frac{4}{5} એ 0 અને 1ની વચ્ચે છે.
\frac{8}{5} એ 1થી મોટો છે.
હવે, \frac{8}{5} એટલે 1\frac{3}{5} પરથી સમજાય છે કે \frac{8}{5} એ 1 અને 2ની વચ્ચે મળે.
તેથી 0થી 1 તથા 1થી 2 વચ્ચેના ભાગના 5 સરખા ભાગ પાડીશું.
આમ, બિંદુ A એ \frac{2}{5} બિંદુ B એ \frac{3}{5}, બિંદુ C એ \frac{4}{5} અને બિંદુ D એ \frac{8}{5} દર્શાવે છે.
પ્રશ્ન 2.
નીચે આપેલાને મિશ્ર અપૂર્ણાંક સ્વરૂપમાં દર્શાવોઃ
(a) \frac{20}{3}
(b) \frac{11}{5}
(c) \frac{17}{7}
(d) \frac{28}{5}
(e) \frac{19}{6}
(f) \frac{35}{9}
જવાબ:
મિશ્ર અપૂર્ણાંકમાં ફેરવવા માટે અશુદ્ધ અપૂર્ણાકના અંશને છેદ વડે ભાગીશું.
પ્રશ્ન 3.
નીચે આપેલાને અશુદ્ધ અપૂર્ણાંક સ્વરૂપમાં દર્શાવોઃ
(a) 7\frac{3}{4}
(b) 5\frac{6}{7}
(c) 2\frac{5}{6}
(d) 10\frac{3}{5}
(e) 9\frac{3}{7}
(f) 8\frac{4}{9}
જવાબ:
મિશ્ર અપૂર્ણાંકને અશુદ્ધ અપૂર્ણાંકમાં ફેરવવા માટે