Gujarat Board GSEB Solutions Class 8 Sanskrit Chapter 3 आत्मश्रद्धायाः प्रभावः Textbook Exercise Important Questions and Answers, Notes Pdf.
Gujarat Board Textbook Solutions Class 8 Sanskrit Chapter 3 आत्मश्रद्धायाः प्रभावः
GSEB Solutions Class 8 Sanskrit आत्मश्रद्धायाः प्रभावः Textbook Questions and Answers
1. Pronounce the following words properly :
નીચેના શબ્દોનું મોટેથી ઉચ્ચારણ કરો :
एकलव्यः, धनुर्विद्याम्, द्रोणाचार्यस्य, अगच्छत्, स्वीकुरु, प्रत्यवदत्, शिष्यरूपेण, पर्यन्तम्, उत्थापयति, गुरुश्रद्धायाः, स्वयंज्योतिः, दुर्लभा।
उत्तर:
(Under the guidance of your Sanskrit teacher say the given words loudly and clearly three times.)
(તમારા સંસ્કૃત શિક્ષકના માર્ગદર્શન હેઠળ આ શબ્દોનું સ્પષ્ટ અને શુદ્ધ | ઉચ્ચારણ ત્રણ વાર કરો.)
2. Answer the following questions in Sanskrit :
પ્રશ્નોના ઉત્તર સંસ્કૃતમાં આપો :
પ્રશ્ન 1.
एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुम् कस्य समीपम् अगच्छत् ?
उत्तर:
एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुम् द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्।
પ્રશ્ન 2.
एकलव्यः द्रोणं किम् अवदत्?
उत्तर:
एकलव्यः द्रोणम् अवदत् – “गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः भवितुम् इच्छामि। कृपया मां स्वीकुरु।”
પ્રશ્ન 3.
द्रोणः एकलव्यं किम् अवदत्?
उत्तर:
द्रोणः एकलव्यम् अवदत् – “अहं कौरवान् पाण्डवान् च पाठयामि। अहं भवतः शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोमि।”
પ્રશ્ન 4.
एकलव्यः बाणैः किम् अकरोत् ?
उत्तर:
एकलव्यः बाणैः एकस्य कुक्कुरस्य मुखम् असीव्यत्।
પ્રશ્ન 5.
द्रोणाचार्यः एकलव्यं किम् अपृच्छत् ?
उत्तर:
द्रोणाचार्यः एकलव्यम् अपृच्छत् – “कः तव आचार्य:?”
3. Fill in the gaps using the words given in the brackets : (आचार्य प्रति, शिक्षयति, अभषत्, द्रोणाचार्यस्य)
કસમાં આપેલા શબ્દોના આધારે ખાલી જગ્યા પૂરો :
- एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुं …………………………… समीपम् अगच्छत्।
- एकलव्यस्य …………………………… श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
- एकः कुक्कुरः तान् दृष्ट्वा ……………………………।
- एकलव्यः अस्मान् …………………………… ‘स्वयंज्योतिः स्वयंप्रज्ञा भवतु’।
उत्तर:
- एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुं द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्।
- एकलव्यस्य आचार्य प्रति श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
- एकः कुक्कुरः तान् दृष्ट्वा अभषत्।
- एकलव्यः अस्मान् शिक्षयति “स्वयंज्योतिः स्वयंप्रज्ञा भवतु”।
4. Make sentences using the following words :
શબ્દોના આધારે વાક્ય બનાવો :
(1) धनुर्धरः
(2) बालकः
(3) शिष्यः
(4) कुक्कुरः
(1) _________________________________________________
(2) _________________________________________________
(3) _________________________________________________
(4) _________________________________________________
उत्तर:
- सः कुशलः धनुर्धरः अभवत्।
आत्मश्रद्धायाः बलेन एकलव्यः श्रेष्ठः धनुर्धरः अभवत्। - एकः बालकः आसीत् (अस्ति)।
- अर्जुनः गुरुद्रोणस्य प्रियः शिष्यः आसीत्।
- एकः कुक्कुरः भषति।
एकः कुक्कुरः तान् दृष्ट्वा अभषत्।
5. Write ‘आम्’ against the ‘right’ and ‘न’ against the ‘wrong’ sentences :
આપેલાં વિધાનો પૈકી સાચાં વિધાનો સામે ‘आम्’ અને ખોટાં વિધાનો સામે ‘न’ લખો :
- एकलव्यः ईश्वरश्रद्धायाः प्रतीकम् अस्ति।
- एकलव्यः बाणैः कुक्कुरस्य मुखम् असीव्यत्।
- आचार्य प्रति एकलव्यस्य श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
- द्रोणाचार्य: एकलव्यस्य शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोति।
उत्तर:
- एकलव्यः ईश्वरश्रद्धायाः प्रतीकम् अस्ति। (न)
- एकलव्यः बाणैः कुक्कुरस्य मुखम् असीव्यत्। (आम्)
- आचार्य प्रति एकलव्यस्य श्रद्धा शिथिला अभवत्। (न)
- द्रोणाचार्यः एकलव्यस्य शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोति। (आम्)
6. Fill in the blanks using the correct form of the root verb (basic verb) given in the brackets. Follow the illustration :
ઉદાહરણમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે કસમાં આપેલ ધાતુનાં રૂપો બનાવી ખાલી જગ્યામાં લખો :
ઉદાહરણ : Illustration :
सः धनुर्विद्यां ………………………………….. इच्छति । (पठ्)
सः धनुर्विद्यां पठितुम् इच्छति ।
પ્રશ્ન 1.
सः अध्यापकः ……….. इच्छति। (भव्)
उत्तर:
सः अध्यापकः भवितुम् इच्छति।
પ્રશ્ન 2.
अहं रोटिकां ………. इच्छामि। (खाद्)
उत्तर:
अहं रोटिकां खादितुम् इच्छामि।
પ્રશ્ન 3.
भवान् उद्याने ……….. इच्छति वा। (चल)
उत्तर:
भवान् उद्याने चलितुम् इच्छति वा।
7. Draw the picture of a bow :
ધનુષ્યનું ચિત્ર દોરો.
Sanskrit Digest Std 8 GSEB आत्मश्रद्धायाः प्रभावः Additional Questions and Answers
1. Answer the following questions in Sanskrit :
પ્રશ્ન 1.
एकलव्यः किं पठितुम् इच्छति स्म?
उत्तर:
एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुम् इच्छति स्म।
પ્રશ્ન 2.
आचार्य प्रति एकलव्यस्य श्रद्धा कीदृशी न अभवत्?
उत्तर:
आचार्य प्रति एकलव्यस्य श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
પ્રશ્ન 3.
एकलव्यः किम् अरचयत् ?
उत्तर:
एकलव्यः आचार्य द्रोणस्य एकां मूर्तिम् अरचयत्।
પ્રશ્ન 4.
एकदा तस्मिन् वने गुरुद्रोणः कैः सह आगच्छत् ?
उत्तर:
एकदा तस्मिन् वने गुरुद्रोणः पाण्डवैः कौरवैः च सह आगच्छत्।
પ્રશ્ન 5.
एकः कुक्कुरः कान् दृष्ट्वा अभषत् ?
उत्तर:
एकः कुक्कुरः कौरवान् पाण्डवान् च दृष्ट्वा अभषत्।
પ્રશ્ન 6.
एकलव्यः कस्य प्रतीकम् अस्ति?
उत्तर:
एकलव्यः गुरुश्रद्धायाः स्वश्रद्धायाः च प्रतीकम् अस्ति।
પ્રશ્ન 7.
एकलव्यः अस्मान् किं शिक्षयति?
उत्तर:
एकलव्यः अस्मान् शिक्षयति “स्वयंज्योतिः स्वयंप्रज्ञा च भवतु”।
પ્રશ્ન 8.
कुक्कुरस्य मुखं बाणैः सीवितं दृष्ट्वा द्रोणाचार्यः एकलव्यं किम् अपृच्छत्?
उत्तर:
कुक्कुरस्य मुखं बाणैः सीवितं दृष्ट्वा द्रोणाचार्यः एकलव्यं अपृच्छत्, “कः तव आचार्य:?”
પ્રશ્ન 9.
कुक्कुरः किमर्थम् अभषत्?
उत्तर:
एकदा वने गुरुद्रोणः पाण्डवैः कौरवैः च आगच्छत्; तान् दृष्ट्वा कुक्कुरः अभषत्।
2. Answer each of the following questions in one sentence in English :
Question 1.
Who was Eklavya ?
Answer:
Eklavya was a boy, living in the jungle.
Question 2.
What did Dronachārya say to Eklavya ?
Answer:
Dronachārya said to Eklavya, “I teach Kauravas and Pandavas. I cannot accept you as (my) student.”
દ્રોણાચાર્યે એકલવ્યને કહ્યું, “હું કૌરવો અને પાંડવોને ભણાવું છું. હું શિષ્ય તરીકે તને સ્વીકારી શકતો નથી.”
Question 3.
What kind of faith did Eklavya have towards his teacher (Guru) ?
Answer:
Eklavya had faith in his teacher (Guru) which did not become less.
Question 4.
What did Eklavya do to become Dronācharya’s student ?
Answer:
To become Dronāchārya’s student, Eklavya made a statue of Acharya Drona and established it under the tree. He used to bow down to the statue every day. He would practice archery from morning to evening.
એકલવ્ય દ્રોણાચાર્યના શિષ્ય થવા તેમની માટીની મૂર્તિ બનાવીને એક વૃક્ષ નીચે સ્થાપી અને પછી સવારથી માંડી સાંજ સુધી તેની સામે ધનુર્વિદ્યાનો સતત અભ્યાસ શરૂ કર્યો.
Question 5.
What does Eklavya teach us ?
Answer:
Eklavya teaches us : “Become your own light and discerning intelligence.”
એકલવ્ય આપણને પોતે જ પોતાની જ્યોતિ (પ્રકાશ) અને પોતે જ પોતાની પ્રજ્ઞા (બુદ્ધિ) બનવાનું શીખવે છે.
3. Choose the correct option for the answer of each of the questions given below:
Question 1.
एकलव्यः किं पठितुम् इच्छति स्म?
A. अश्वविद्याम्
B. धनुर्विद्याम्
C. बाणविद्याम्
D. वेदविद्याम्
उत्तर:
B. धनुर्विद्याम्
Question 2.
एकलव्यः बाणैः …………………………………. मुखम् असीव्यत्।
A. शशकस्य
B. गजस्य
C. व्याघ्रस्य
D. कुक्कुरस्य
उत्तर:
D. कुक्कुरस्य
Question 3.
Find the form of nominative case (Vibhākti) singular from the nouns given below and write :
A. अर्जुनः
B. अर्जुनौ
C. अर्जुनस्य
D. अर्जुनम्
उत्तर:
A. अर्जुनः
Question 4.
एकलव्यः धनुर्विद्यां …………………………………. इच्छति स्म।
A. पठनेन
B. पठनस्य
C. पठितुम्
D. पठित्वा
उत्तर:
C. पठितुम्
Question 5.
“गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः भवितुम् इच्छामि।” इदं वाक्यं कः अवदत्?
A. अर्जुनः
B. युधिष्ठिरः
C. दुर्योधनः
D. एकलव्यः
उत्तर:
D. एकलव्यः
Question 6.
एकलव्यः प्रतिदिनं कम् अनमत्?
A. देवम्
B. कौरवान् पाण्डवान् च
C. द्रोणस्य मूर्तिम्
D. धनुष्काण्डम्
उत्तर:
C. द्रोणस्य मूर्तिम्
Question 7.
एकलव्यः प्रात:कालतः सायंकालपर्यन्तं किम् अकरोत् ?
A. देवपूजाम्
B. गुरुभक्तिम्
C. बाणप्रयोगम्
D. धनुर्विद्याभ्यासम्
उत्तर:
D. धनुर्विद्याभ्यासम्
Question 8.
शनैः शनैः कः कुशलः धनुर्धरः अभवत् ?
A. अर्जुनः
B. एकलव्यः
C. युधिष्ठिरः
D. सुयोधनः
उत्तर:
B. एकलव्यः
Question 9.
गुरुद्रोणः पाण्डवैः कौरवैः च …………………………………. आगच्छत्।
A. प्रतिदिनम्
B. शनैः शनैः
C. एकदा
D. सह
उत्तर:
D. सह
Question 10.
एकलव्यः द्रोणाचार्यं किम् अदर्शयत् ?
A. स्वगुरोः (द्रोणाचार्यस्य) मूर्तिम्
B. स्वस्य इष्टदेवस्य मूर्तिम्
C. बाणविद्यायाः चमत्कारम्
D. स्वस्य कौशलम्
उत्तर:
A. स्वगुरोः (द्रोणाचार्यस्य) मूर्तिम्
Question 11.
एकलव्यः कस्य प्रतीकम् अस्ति?
A. शक्तः
B. दृढमनोबलस्य
C. गुरुश्रद्धायाः स्वश्रद्धायाः च
D. दृढतायाः आत्मश्रद्धायाः च
उत्तर:
C. गुरुश्रद्धायाः स्वश्रद्धायाः च
Question 12.
Eklavya made a statue of ………………………………….
A. Acharya Drona
B. Arjuna
C. Vashishtha
D. Kripacharya
उत्तर:
A. Acharya Drona
Question 13.
कुक्कुरं भषन्तं श्रुत्वा कः धनुष्यम् उत्थापयति स्म?
A. एकलव्यः
B. कर्णः
C. अर्जुनः
D. द्रोणाचार्यः
उत्तर:
C. अर्जुनः
Question 14.
Write similar word of a word ‘कुक्कुरः’.
A. गजः
B. स्वसा
C. शशकः
D. श्वानः
उत्तर:
D. श्वानः
Question 15.
write Sanskrit word of a word ‘Then’.
A. एकदा
B. अनन्तरम्
C. सह
D. शनैः शनैः
उत्तर:
B. अनन्तरम्
4. Fill in the blanks with appropriate words given in the brackets :
- एकलव्यः …………………………………………… पठितुम् इच्छति स्म। (वेदविद्यां, धनुर्विद्यां, शस्त्रविद्याम्)
- …………………………………………… सः (एकलव्यः) द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्। (अधुना, बहुधा, एकदा)
- गुरुदेव, …………………………………………… मां स्वीकुरु। (कृपां, कृपायाः, कृपया)
- आचार्यः प्रत्यवदत्, “अहं कौरवान् पाण्डवान् च ……………………………………………।” (पाठयति, पाठयामि, पाठयामः)
- द्रोणाचार्यः एकलव्यस्य शिष्यरूपेण स्वीकारं …………………………………………… न शक्नोति। (कृत्वा, कृतम्, कर्तुम्)
- एकलव्यः द्रोणस्य …………………………………………… मूर्तिम् अरचयत्। (एकः, एकाम्, एकम्)
- कुक्कुरः तान् दृष्ट्वा ……………………………………………। (अभषत्, अभषतः, अभषन्)
- एकलव्यः …………………………………………… कुक्कुरस्य मुखम् असीव्यत्। (बाणम्, बाणैः, बाणेभ्यः)
- यदि अस्मासु …………………………………………… अस्ति तर्हि काऽपि सिद्धिः दुर्लभा नास्ति। (आत्मप्रज्ञा, आत्मशक्तिः, आत्मश्रद्धा)
उत्तर:
- एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुम् इच्छति स्म।
- एकदा सः (एकलव्यः) द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्।
- गुरुदेव, कृपया मां स्वीकुरु।
- आचार्यः प्रत्यवदत्, “अहं कौरवान् पाण्डवान् च पाठयामि।”
- द्रोणाचार्यः एकलव्यस्य शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुम् न शक्नोति।
- एकलव्यः द्रोणस्य एकाम् मूर्तिम् अरचयत्।
- कुक्कुरः तान् दृष्ट्वा अभषत्।
- एकलव्यः बाणैः कुक्कुरस्य मुखम् असीव्यत्।
- यदि अस्मासु आत्मश्रद्धा अस्ति तर्हि काऽपि सिद्धिः दुर्लभा नास्ति।
5. Make the sentences with the given words:
- पठितुम्
- एकलव्यः
- मूर्तिम्
- धनुर्विद्यायाः
- प्रतीकः
उत्तर:
- एकलव्यः धनुर्विद्यां पठितुम् इच्छति।
- एकलव्यः एकदा द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्।
- स प्रतिदिनं मूर्तिम् अनमत्। एकलव्यः द्रोणस्य एकां मूर्तिम् अरचयत्।
- एकलव्यः सततं धनुर्विद्यायाः अभ्यासम् अकरोत्।
- एकलव्यः गुरुश्रद्धायाः स्वश्रद्धायाः च प्रतीकः अस्ति।
6. Write ‘आम्’ against true statement and ‘न’ against the false statement given below :
- एकदा एकलव्यः द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्।
- एकलव्यः शिष्यान् धनुर्विद्यां शिक्षयितुम् इच्छति।
- अर्जुनः धनुष्यम् उत्थापयति स्म।
- सः कुक्कुरः गुरुद्रोणस्य मूर्तिं दृष्ट्वा अभषत्।
- एकलव्यः उद्यमस्य इच्छाशक्तेः च प्रतीकं वर्तते।
- यदि अस्मासु स्वश्रद्धा अस्ति तर्हि साफल्यं सुलभं भवति।
उत्तर:
- एकदा एकलव्यः द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत्। (आम्)
- एकलव्यः शिष्यान् धनुर्विद्यां शिक्षयितुम् इच्छति। (न)
- अर्जुनः धनुष्यम् उत्थापयति स्म। (आम्)
- सः कुक्कुरः गुरुद्रोणस्य मूर्तिं दृष्ट्वा अभषत्। (न)
- एकलव्यः उद्यमस्य इच्छाशक्तेः च प्रतीकं वर्तते। (न)
- यदि अस्मासु स्वश्रद्धा अस्ति तर्हि साफल्यं सुलभं भवति। (आम्)
7. Fill in the blanks with the proper forms of verbs given in the brackets as shown in the example:
પ્રશ્ન 1.
त्वं तत्र ……………………………….. इच्छसि किम्? (गम्)
उत्तर:
त्वं तत्र गन्तुम् इच्छसि किम्?
પ્રશ્ન 2.
सिंह: मृगं ……………………………….. इच्छति। (भक्ष्)
उत्तर:
सिंहः मृगं भक्षयितुम् इच्छति।
પ્રશ્ન 3.
आचार्यः शिष्यं ……………………………….. इच्छति। (कथ्)
उत्तर:
आचार्यः शिष्यं कथयितुम् इच्छति।
પ્રશ્ન 4.
कर्णः ब्राह्मणाय दानं ……………………………….. इच्छति। (दा)
उत्तर:
कर्णः ब्राह्मणाय दानं दातुम् इच्छति।
પ્રશ્ન 5.
गर्दभः चन्द्रिकायां ……………………………….. इच्छति। (गै)
उत्तर:
गर्दभः चन्द्रिकायां गातुम् इच्छति।
પ્રશ્ન 6.
“गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः ……………………………….. इच्छामि।” (भू-भव)
उत्तर:
“गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः भवितुम् इच्छामि।
8. Correct the underlined words given below and rewrite them:
सः आचार्यस्य द्रोणस्य एकाम् मूर्तिं अरचयत्।
सः प्रतिदिनम् मूर्तिम् अनमत्।
एकदा तस्मिन् वने गुरुद्रोणः पांडवैः कौरवैः च सह आगच्छत्।
उत्तर:
सः आचार्यस्य द्रोणस्य एकां मूर्तिम् अरचयत्।
सः प्रतिदिनं मूर्तिम् अनमत्।
एकदा तस्मिन् वने गुरुद्रोणः पाण्डवैः कौरवैः च सह आगच्छत्।
9. (A) Rewrite the following prose by keeping the punctuation marks in the mind :
एकः बालकः आसीत्। तस्य नाम एकलव्यः आसीत्। सः धनुविद्यां पठितुम् इच्छति स्म। एकदा सः द्रोणाचार्यस्य समीपं अगच्छत् अवदत् च। “गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः भवितुम् इच्छामि। कृपया मां स्वीकुरु।” आचार्य प्रत्यवदत्, “अहं कौरवान् पाण्डवान् च पाठयामि। अहं भवतः शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोमि।।” परंतु आचार्य प्रति तस्य श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
उत्तर:
एकः बालकः आसीत्। तस्य नाम एकलव्यः आसीत्। सः धनुर्विद्यां पठितुम् इच्छति स्म। एकदा सः द्रोणाचार्यस्य समीपम् अगच्छत् अवदत् च। “गुरुदेव, अहम् अपि धनुर्धरः भवितुम् इच्छामि। कृपया मां स्वीकुरु।” आचार्यः प्रत्यवदत्, “अहं कौरवान् पाण्डवान् च पाठयामि। अहं भवतः शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोमि।” परंतु आचार्यं प्रति तस्य श्रद्धा शिथिला न अभवत्।
(B) Rewrite the following prose neatly :
आचार्यः प्रत्यवदत्, “अहं कौरवान् पाण्डवान् च पाठयामि। अहं भवतः शिष्यरूपेण स्वीकारं कर्तुं न शक्नोमि।” परन्तु आचार्यं प्रति तस्य श्रद्धा शिथिला न अभवत्। सः आचार्यस्य द्रोणस्य एकां मूर्तिम् अरचयत्। सः प्रतिदिनं मूर्तिम् अनमत्। प्रातः आरभ्य सायंकालपर्यन्तं धनुर्विद्यायाः अभ्यासम् अकरोत्।
(Note: Write above paragraphs in your notebook neatly. Keep punctuation marks in mind.)
ज्ञातव्यम् (Fit to be Known)
वाहनानि (Vehicles)
- शकट:- a cart
- द्विचक्रिका – a bicycle
- रेलयानम् – a train
- अश्वरथ: – a horse carriage
- बसयानम् – a bus
- मोटरयानम् – a motor car
- वायुयानम्, विमानम् – an aeroplane
- जलयानम्, पोतः – a ship
- विद्युच्छकटिका – car running on electricity
- यन्त्रनौका – a mechanical boar
आत्मश्रद्धायाः प्रभावः Summary in Hindi
Self-confidence is very essential in life. This quality can be developed by continuous effort. Instead of depending on other one should learn to become one’s own guide. This is rightly known as to welfa:, Faliyali. This point has been explained clearly by the example of Eklavya a character who is an integral part of the great epic ‘Mahābhārata’.
આત્મશ્રદ્ધા હોવી આપણા જીવનમાં અત્યંત આવશ્યક છે. સતત પ્રયત્ન વડે આ ગુણનો વિકાસ કરી શકાય છે. અન્ય ઉપર આધાર રાખવાને બદલે પોતે જ પોતાના માર્ગદર્શક બનવું જોઈએ. આને જ સ્વયંખ્યોતિ:, સ્વયંપ્રજ્ઞા કહે છે. મહાભારતમાં આવતા એકલવ્યના દષ્ટાંતથી અહીં આ બાબત સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે. શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતામાં પણ કહ્યું છે કે “શ્રદ્ધાવાન નમતે જ્ઞાનમ્’ શ્રદ્ધાવાન મનુષ્ય જ જ્ઞાન મેળવે છે.
आत्मश्रद्धायाः प्रभावः शब्दार्थाः टिप्पणी च
आत्मश्रद्धायाः प्रभावः शब्दार्थाः, अनुवाद:
एकः बालकः ………………………….. शीथिला न अभावत्।
अनुवाद: – Once there was a boy. His name was Eklavya. He wished to learn archery.
Once he went to (near) Dronācharya and said, “O Teacher ! I also wish to become a skilled archer. Kindly accept me.” The teacher replied, “I teach Kauravas and Pandavas. I cannot accept you as (my) student.” But his faith towards his Guru did not become less.
એક છોકરો હતો. તેનું નામ એકલવ્ય હતું. તે ધનુર્વિદ્યા શીખવા ઇચ્છતો હતો.
એકવાર તે દ્રોણાચાર્યની પાસે ગયો અને બોલ્યો, “હે ગુરુદેવ! હું પણ ધનુર્ધારી બનવા ઇચ્છું છું. કૃપા કરી મને સ્વીકારો.” આચાર્યે ઉત્તર આપ્યો, “હું કૌરવો અને પાંડવોને ભણાવું છું. હું તમારો શિષ્ય તરીકે સ્વીકાર કરી શકતો નથી.” પરંતુ આચાર્ય પ્રત્યેની તેની શ્રદ્ધા ડગી નહીં.
सः आचार्यस्य द्रोणस्य ………………………………. मूर्तिम् अदर्शयत्।
अनुवाद: – He made a statue of Acharya Drona. He used to bow down to the statue every day. He would practice archery from morning to eveninSlowly he became a skilled archer.
Once Guru Drona came to that forest with the Pandavas and Kauravas. A dog started barking on seeing them (all of them). Arjuna picked up the bow, at that instant Eklavya stitched up the dog’s mouth with arrows. Seeing this Dronachārya (Page 12] came there and asked him, “Who is your teacher ?” Then he showed the statue to Dronācharya.
તેણે આચાર્ય દ્રોણની એક મૂર્તિ બનાવી. તે દરરોજ મૂર્તિને નમન કરતો (નમતો) હતો. સવારથી માંડીને સાંજ સુધી તે ધનુર્વિદ્યાનો અભ્યાસ કરતો હતો. ધીમે ધીમે તે કુશળ ધનુર્ધારી (ધનુર્ધર) બની ગયો.
એકવાર તે વનમાં ગુરુ દ્રોણ પાંડવો અને કૌરવો સાથે આવ્યા. એક કૂતરો તે બધાને જોઈને ભસવા લાગ્યો. અર્જુને ધનુષ્ય ઉઠાવ્યું, ત્યારે જ એકલવ્ય બાણો વડે તે કૂતરાનું મોં સીવી નાખ્યું. દ્રોણાચાર્ય આ પૃષ્ઠ 12] જોઈને ત્યાં આવ્યા અને તેને પૂછ્યું, “તારા આચાર્ય કોણ છે?” ત્યારે તેણે દ્રોણાચાર્યને તે મૂર્તિ બતાવી.
एकलव्य:गुरुक्षद्धाया: ………………………………………. श्रेष्ठ: धनुर्धर: अभवत्।
अनुवादः – Eklavya is an example of faith in the teacher and self-confidence. Eklavya teaches us : “Become your own light and discerning intelligence.” If we have self-confidence then no achievement will be (too) difficult to attain (for us).
Then he became the best archer on the strength of self-confidence.
એકલવ્ય ગુરુશ્રદ્ધા અને આત્મશ્રદ્ધાનું પ્રતીક (ઉદાહરણ) છે. એકલવ્ય આપણને શીખવે છે: “પોતે જ (પોતાનો) પ્રકાશ અને પોતે (જ) (પોતાની) પ્રજ્ઞા (બુદ્ધિ) રૂપ બનો.” જો આપણામાં આત્મશ્રદ્ધા (આત્મવિશ્વાસ) હશે તો આપણા માટે) કોઈ પણ સિદ્ધિ મેળવવી મુશ્કેલ નથી.
પછી આત્મશ્રદ્ધાના બળ વડે તે શ્રેષ્ઠ ધનુર્ધારી (ધનુર્ધર) બન્યો.