GSEB Solutions Class 12 English Unit 10 Read 1 Green Charter

Gujarat Board GSEB Solutions Class 12 English Second Language Unit 10 Read 1 Green Charter Textbook Exercise Questions and Answers.

GSEB Std 12 English Textbook Solutions Unit 10 Read 1 Green Charter (2nd Language)

GSEB Class 12 English Green Charter Text Book Questions and Answers

Comprehension 

1. Which are the three most important suggestions from the text according to you ? Give reasons for each.

Climate change and Global warming are urgent and serious problems affecting our environment adversely. The three most important suggestions to restore global environment are as follows:

(1) Judicious use of water: Water is scarce and precious commodity. Acute scarcity will be experienced as time passes. It is very necessary to regulate the usage of water. We must adopt ourselves to stiffer water scarcities when crunch time comes.

(2) We should change the focus of our electricity consumption. Electricity is generated from sources which are scarce. Water is used to produce hydro electricity and uranium to produce nuclear power. Both of these are scarce. Therefore, we have to re-orient our electricity consumption habits.

(3) Household waste should be composted separately to restore global environment. The wet-waste and dry waste should be taken care of separately. This can produce a lot of useful manure besides achieving cleanliness. If cleanliness is not maintained it will cause harm to environment.

2. Make list of words / phrases which are positive and negative for environment.

Positive for environment	Negative for environment
1. Instead of leaving all on government to solve environment problems, we should contribute our bit to it.	1. Climatic changes and global warmings can lead to calamitous consequences.
2. Individuals should adopt responsible life­style.	2. Emission of CO2 create terrible problems.
3. We have to find a reasonable way to save our planet.	3. GOGs Eire caused by an organization, event, product or persons.
4. We have to reduce the emissions of CO2.	4. GHGs sire emitted through transport, land clearance, production and consumption of food, fuels, manufactured goods, etc.
5. Develop alternative sources of energy other than fossil fuel-derived energy.	5. Emissions of GHGs CEinnot be reduced to zero.
6. Try to counterbalance the emissions of CO2.	6. It is undeniable that CO2 emissions from economic activities will continue and perhaps escalate.

3. In suggestion no. 18, there is a discussion about the use of water. Can you find anybody in your surrounding who follows many or most of the suggestions ? Tell your class about him / her.

My neighbour Champaklal follows most of the suggestions done to save water. He also tries to bring about awareness among the members by setting an example.

He uses a mug while shaving and does not allow water to gush on through the tap. He uses washing machine once a week by collecting clothes over the week. He uses swab- cloth to clean the floor instead of washing it.

4. Here are some suggestions. Consider whether they are easily applicable, tough to apply or mostly impossible. Write E (Easy) / T (Tough) /1 (Impossible) for each.

(1) Solar water heater [T]
(2) Washing clothes 2/3 times a week [E]
(3) Water harvesting [T]
(4) Using battery driven vehicles [E]
(5) Solar mobile phone charger [T]
(6) Solar lights and fans [T]
(7) Maximum use of bicycle [T]
(8) Cleaning car with a wet cloth. [E]

5. How would you apply these terms in your own life ? Give one example of each.

R’s	Example	Practice / Idea
Recycle	Make cards from old paper/Remains of food should be composted to produce manure.	I have a small garden in which a pit is dug. All the wet-waste is dumped here and then covered to form menure.
Reduce	Use half sheet of paper instead of full to write a note.	Whenever I write a small note in most cases only half page is used and the remaining half is preserved.
Reuse	Use the blank side of printed papers and leaflets.	I use the blank side of printed papers to practise Maths or Science problems.
Repair	Repair old watch and use it.	Whenever an old watch is damaged, I repair it and use it instead of throwing it away.
Reclaim	Take out a toy from the scrap and use its motor for your project.	I never throw away the motor in a scrap toy instead I used it for some project assigned by the teacher.
Restore	Colour old tins, swings, etc. to take them in use.	I colour old tins and use them to plant flower plants.

6. Give your arguments for or against these statements. (Support your argument with ‘how’ and ‘why’.)

Question 1.
We do not need to wait for governments alone to find solutions to these terrible problems.
Answer:
Climate change and Global warming are serious problems that can lead to tragic consequences. It is not only the task of the government but the concern of every citizen to assist the government to eliminate these problems. Every citizen has to adopt himself to the lifestyle where emissions of GHG can be controlled. This can save our planet before it is too late.

Question 2.
… considerable CO₂ emissions from economic activity in the globe will continue and perhaps escalate over the foreseeable future.
Answer:
GHGs are emitted through transport, land clearance and production and consumption of food and fuels, manufactured goods, etc. These are all controlled by individuals, as such we are responsible to play a major role in eliminating GHGs, which contain CO₂ If this is not done it will escalate emission which will prove harmful to human life.

Question 3.
Pamphlets for advertisements should be controlled.
Answer:
Paper is manufactured from numerous trees. More consumption of paper is harmful to preservation of forest this will in turn cause ecological imbalance

Question 4.
Use of plastic should be banned.
Answer:
Bio-degradable plastics have pronounced ecological edge over conventional plastics. Plastic waste causes a lot of damage. This damage can be stopped if plastic waste is given another form of usage.

7. Answer the following questions:

Question 1.
Do you use e-books ? How does it affect environment ?
Answer:
Yes, I like e-books. They save wastage of paper. Their physical transportation is not needed, so wastage of fuel also can be saved.

Question 2.
How many trees have you planted so far?
Answer:
I have planted a minimum of ten trees.

Question 3.
What is carbon footprint ?
Answer:
Carbon footprint is emission of CO₂. It is subset of the ecological footprint. It is the total set of greenhouse gas emission caused by an organisation, event, product or person.

Question 4.
What are the causes of GHG ?
Answer:
GHG is caused by transport, land clearance, the production and consumption of food, fuels, manufactured goods, materials, wood, roads, buildings and services.

(A) Additional Questions and Answers

Answer the following questions:

Question 1.
What does the writer say about Climate change and Global warming ? What are our duties in this regard ?
Answer:
The writer says that Climate change and Global warming are dramatically urgent and serious problems that can lead to calamitous consequences. He adds that we do hot need to wait for governments alone to find solutions to these terrible problems.

Each individual can play an important part by simply adopting a more responsible lifestyle. We should begin with some little, everyday Dos and Don’ts. It’s the only reasonable way to save our planet, before it is too late.

Question 2.
What does the writer say about judicious and calibrated use of water ?
Answer:
The writer says that judicious and calibrated use of water is the need of the hour. Every action pertaining to water consumption should be well calibrated. Water is a scarce and precious commodity.

Scarcity is going to be felt more seriously in coming decades. Some of the simple ways could be imbibed and made part of a simple drill to regulate our life.

Using a mug instead of a running tap while shaving, using washing machine only once or twice a week, using wet cotton to clean the floors instead of washing them, etc. can save a lot of water.

Question 3.
Three more ‘R’s – Explain.
Answer:
The writer suggests to imbibe three more ‘R’s with respect to water, viz. ‘Repair’, ‘Reclaim’ and ‘Restore’ in addition to, the three, conventional ones – ‘Recycle’, ‘Reduce’ and ‘Reuse’.

Instead of throwing away old electronic watches, toys, etc., we should repair and use them. These six ‘R’s should be the buzzwords for the coming decades until we restore global environment back on its original track.

(B) Short note

Write a short note focussing on the questions:

Green Charter
Or
Measures to control / restrain Global Warming

• What to do to restrain Global Warming?
• What are Dos and Donts ?
• Reducing Carbon Footprints.
• How can we save paper, electricity and water ?
• What are the alternatives ?
• Do we require to bring about changes in our ways of using things ?
• What are Six ‘R’s to restore global environment ?
• What is ecological wisdom ? What should humans learn ?

Answer:
We, in future, will have to face terrible problems because of continual climate change and Global warming. We can put control on worsening situation by following certain Dos and Don’ts. Emissions of CO₂ or Carbon Footprints should be reduced at any cost. Greenhouse gases emitted through transport, fuels, manufactured goods, etc. should be curtailed.

We should use solar energy in place of electricity. We can lessen the use of paper by using soft e-devices. Energy efficient gadgets like air-conditioners, ovens, refrigerator should be put into use replacing the older ones.

LED lights can save a lot of electricity. Battery driven means of transport should be given preference. We should prefer walking, cycling or using public transport. We should re-orient our electricity consumption habits.

We should buy intelligently like buying recycled paper products and prefer bio-degradable plastics over conventional plastics. We should use water judiciously and calibratedly and save it by changing our ways of its use. We should protect forests and cultivate barren stretched of land growing bio-fuel crops.

Household wet-waste should be composted separately. Imbibing three ‘R’s with respect to water, viz. ‘Repair’, ‘Reclaim’ and ‘Restore’ in addition to the three conventional ones, i.e., ‘Recycle’, ‘Reduce’ and ‘Reuse’.

We should adopt this ecological wisdom by all means, which is the Requirement that humans learn to live within Earth’s ecological and natural resource limits.

(C) Reading Comprehension

Read the following extracts and answer the questions:

(1) It is important for all of us to think in terms of first reducing our emissions of CO₂ or Carbon Footprints. The carbon footprint is a subset of the ecological footprint.

A carbon footprint is the total set of greenhouse gas emissions caused by an organization, event, product or person. Greenhouse gases can be emitted through transport, land clearance, and the production and consumption of food, fuels, manufactured goods, materials, wood, roads, buildings, and services.

Questions:
(1) What is the carbon footprint ?
(2) How are greenhouse gases emitted ?
Answers:
(1) The carbon footprint is a subset of the ecological footprint. It is a total set of greenhouse gas emissions caused by an organisation, event, product or person.
(2) Greenhouse gases are emitted through transport, land clearance and the production and consumption of food, fuels, manufactured goods, materials, wood, roads, buildings and services.
OR
Questions:
(1) What important step should be taken first ?
(2) Who emits greenhouse gas ?
Answers:
(1) First of all, we should think how we can reduce our emissions of CO2 or Carbon Footprints.
(2) An organization, event, product or person emits greenhouse gas.

(2) It is often seen that pamphlets are printed in large numbers and indiscriminately distributed to all and sundry without any regard to their relevance to the recipients. Later on these trash papers lie discarded on streets, leaving an enormous burden of carbon footprint. Printing of pamphlets should be regulated and disseminated to concerned individuals only.

Questions:
(1) How are pamphlets distributed ?
(2) What suggestion is given regarding the pamphlets ?
Answers:
(1) Pamphlets are printed in large numbers and randomly distributed to all and sundry without any regard to their relevance to the recepients.
(2) Pamphlets are usually found lying discarded on street leaving a huge burden of carbon footprint. So printing of such pamphlets should be regulated and distributed to concerned individuals only.

(3) We should re-orient (change the focus of) our electricity consumption habits both at home and office. For instance, we should switch off fan, cooler, or AC whenever not required or not in use. Generally, people are careless at offices. Lights can be seen on even at unwarranted places or hours. Houses and offices should be constructed to receive natural sunlight, obviating (avoiding) use of lamps in the daytime.

Questions:
(1) How can we re-orient our electricity consumption habits ?
(2) How should houses and offices be constructed ?
Answers:
(1) We can re-orient our electricity consumption habits both at home and office. We should switch off fan, cooler or AC whenever not required or not in use.
(2) Houses and offices should be constructed to receive natural sunlight avoiding use of lamps in daytime.

(4) Imbibe three more R’s with respect to water, viz. ‘Repair’, ‘Reclaim’ and ‘Restore’ in addition to the three conventional ones – Recycle, Reduce and Re-use. We easily throw away old electronic watches and toys, etc.

We should repair and use them. If an old bicycle lays unused, instead of buying new one, the old one should be cleaned, oiled, serviced and restored. These six R’s should be the buzzwords for the coming decades until we restore global environment back on its original track.

Questions :
(1) Which three ‘R’s with respect to water are suggested?
(2) How can we restore global environment back on its original track? Illustrate.
Answers :
(1) With respect to water, we are suggested three new ‘R’s, viz. ‘Repair’, ‘Reclaim’ and ‘Restore’ in addition to the three conventional ones -‘Recycle’, ‘Reduce’ and ‘Re-use’.
(2) We should repair and re-use electronic watches, toys, an old bicycle, etc. instead of throwing them away in garbage. The use of all these three ‘R’s can restore global environment back on its original track.

(5) Use of bicycle should be made popular. We should observe ‘cycle day’ once in a month and on that day cycle riding alone should be allowed barring emergencies. People used to go for their daily chores on cycle in old times. Why can’t we do the same today ? In recreational trips, we can opt for bicycle instead of car or motorbike.

Questions:
(1) How should the use of bicycle be made popular ?
(2) Find out the word from the extract that means ‘done for pleasure or relaxation’.
Answers :
(1) We should observe ‘Cycle Day’ once in a month and on that day cycle riding alone should he allowed barring emergencies. People should go for their daily chores and in recreational trips on bicycles.
(2) ‘Done for pleasure or relaxation’ = recreational.

(6) Forests should be protected and conserved by one and all. Forests store huge quantity of carbon, and so play a critical role in carbon control. Household wet-waste should be composted separately. Post made for receiving such waste could be purchased from the market.

Questions:
(1) Why should we protect and conserve forests ?
(2) What should be composted separately ?
Answers:
(1) We should protect and conserve forests because they store huge quantity of carbon, and so they play a critical role in carbon control.
(2) Household wet-waste should be composted separately.

(D) Say True or False

Write whether the following sentences are True or False:

(1) We need to adopt a more responsible lifestyle ( to save our planet.
(2) The carbon footprint is a subset of the ecological footprint.
(3) GHG means GreenHouse Gujarat.
(4) Every single aspect of our economy is dependent on fossil fuel-derived energy and resources.
(5) Solar lanterns can replace electric bulbs.
(6) We should depend more on hard copies for reading work.
(7) More printouts means more cutting of trees.
(8) We should leave our appliances on standby mode.
(9) Battery driven vehicles emit negligible carbon footprint.
(10) We should travel / commute by public transport rather than private vehicles.
(11) We should not buy recycled paper products.
(12) Ethanol and Jatropha are promising bio-fuels.
(13) Household wet-waste should be composted separately.
(14) Judicious and calibrated use of water is the need of the hour.
(15) Three conventional ‘R’s are ‘Repair’, ‘Reclaim’ and ‘Restore’.
Answer:
(1) True
(2) True
(3) False
(4) True
(5) True
(6) False
(7) True
(8) False
(9) True
(10) True
(11) False
(12) True
(13)True
(14)True
(15) False

Vocabulary

1. Add one suitable word to each series of the words given in the brackets.

[commodity, shredded, accumulate, emission, scarce, negligible, augment, disseminate, adapt]
(1) exhalation, discharge, emanation, emission
(2) assemble, compile, gather, accumulate
(3) enhance, boost, add to, augment
(4) spread, circulate, disperse, disseminate
(5) deficient, sparse, in short supply, negligible
(6) torn, mutilated, broken, shredded
(7) get used to, accustom, fit, adapt
(8) trivial, minute, trifling, scarce

2. Fill in the blanks using words from the brackets.

[aspect, cogent, emission, consumption, scarce, consequences, initiate, acute, negligible, obviates, judicious]

(1) Excessive consumption of fat can lead to heart trouble.
(2) He can initiate proposals for new laws.
(3) A negligible amount of damage was done to the vehicle.
(4) The politician’s cogent argument against the war won him many votes in the election.
(5) Since Bina has an acute fear of drowning, she has never entered a swimming pool.
(6) The flyover obviates the need to drive at a snail’s pace.
(7) He did realize the consequences of his actions.
(8) In almost all aspects of life, the application of this process will bring improvements.

3. Match the words in part ‘A’ with those in part ‘B’ appropriately and use them in the sentences of your own.

Part ‘A’	Part ‘B’	Sentences
1. judicious	a. moment	Ex: It is necessary to make judicious use of water.
2. negligible	b. problem	Battery driven scooters enforce negligible pressure on environment.
3.enormous	c.consumption	Trash papers discarded on streets leave an enormous burden of carbon footprint.
4. excessive	d. areas	Avoiding usage of excessive amount of electricity will restore global environment.
5. acute	e. amount	Acute problem of water shortage will arise if water is not used judiciously.
6. remote	f. argument	Solar lanterns should be installed in remote areas.
7. precious	g. waste	Precious moments of on our plant can be enjoyed if environment is preserved.
8. wet	h. burden	Wet waste if composted separately can produce a lot of useful manure.
9. water	i. use	Water consumption should be minimised to prevent acute shortage in near future.
10. cogent	j. pressure	Cogent arguments are forwarded to ban the use of plastics.

Answer:
(1 → i), (2 → j), (3 → h), (4 → e), (5 → b), (6 → d), (7 → a), (8 → g), (9 → c),
(10 → f)

4. Circle the letter of each correct answer to the questions. There can be more than one answer.

1. What can be emitted ?
(a) radiation
(b) gas
(c) water
(d) smoke

2. What can be disseminated ?
(a) information
(b) pamphlets
(c) knowledge
(d) chairs

3. What can be scarce ?
(a) oil supply
(b) resources
(c) water supply
(d) reptiles

4. What can be imbibed ?
(a) good habits
(b) virtues
(c) cereals
(d) integrity

5. What can be accumulated?
(a) magazines
(b) garments
(c) horror
(d) skill

6. What can be initiated ?
(a) project
(b) research
(c) toxins
(d) furniture
Answer:
(1) → (b),(d); (2) → (a),(c); (3) → (a),(c); (4) → (a),(b); (5) → (a), (b); (6) → (a),(b).

5. Find out sentences containing the following words / phrases from the Read and write’ them down. Also use them In the sentences of your own.

Example : remote
Textual Sentence: Solar heater should be Installed In every household especially in remote areas.
Our sentence : The Smith family loves travelling to remote locations.

(1) escalate over
Textual Sentence: Emissions from economic: activity will continue and escalate.
Our sentence: House prices have escalated rapidly over the previous ones.

(2) gush on
Textual Sentence: Use a mug while shaving
Instead of allowing the water tap to gush on.
Our sentence : When Rajesh met with an accident blood gushed on through wounds.

(3) Promise: Promising biofuels :
Sentence : Ethanol and Jatropha are promising bio-fuels.

(4) Shred : Shredded paper :
Sentence: Shredded paper is cheap and can be purchased from the market.

(5) Recreation : Recreational trips
Sentence : Our school carries out recreational trips once In a year.

(6) Reason : Reasonable way
Sentence : Children in the adolescent stage should be treated in a reasonable way.

Function

1 (A) Observe the screenshots and go through instructions sorted out below. Find out and add more instructions.

Click here to know status of your Aadhar.
Answer:
(1) Go to the e-Aadhar section of the UIDAI website.
(2) Fill up Aadhar number.
(3) Fill up Enrolment number.
(4) Enter the date and time as it appears on the acknowledgment slip.
(5) Enter your full name.
(6) Enter the pin code of your area.
(7) Enter the image text as given above.
(8) Enter the mobile number registered with Aadhar.
(9) Enter your Aadhar number.
(10) Generate OTP (One Time Password).
– Now you can validate and Download the card.

(B) You will get this screen. Study it and do as suggested.

1. Get E-Aadhaar
2. Get Aadhaaronmobile
3.Check Aadhaar Status
4. Get Enrolled
5. Update Aadhaar-data

2. Here are the steps to create an email account. Follow them and try to create your e-mail account. Did it work? If not, find out the proper order of instructions and re-arrange them, (in lab or home)

(1) Choose your username…… @gmail.com
(2) First name
(3) Second name
(4) Confirm your password
(5) Create a password
(6) Birth date
(7) Gender
(8) Mobile phone
(9) Location
(10) Answer
(11) Security question
(12) Recovery-email
(13) Word verification
(14) Take me to my account
(15) Congratulations ! You have successfully created your Gmail account
(16) Terms of services : Agree / Disagree
Note: Students will try to create an email account on their own.

3. (A) here are steps to read your email on. your desktop computer. Read out carefully.

Underline the c-words and get their meanings from your friends/teacher/Internet.
1. Go to your desktop computer and turn out it.
2. Connect your computer to internet.
3. Find out the internet browser icon and click on it.
4. Go to the Gmail through Google.
5. Sign in Gmail and type your mail Id.
6. Type your Password.
7. Browse the inbox in your mail account.
8. Search out for the mail and read it.
9 Close the mail
10 Sign out gmail
11. Close the Google Search.
12. Disconnect the Internet.
13. Log off the desktop computer.

(B) Now follow this process at the computer lab at your school and read your mail.

(C) Nandan wants to read email so he starts like this.

• He turns on the desktop
• He searches out the internet browser.
• He browses Gmail through Google.
• He clicks on the browser.
• He connects the desktop to internet.
• He searches for the Gmail.

If Nandan followed these steps, would he be able to read his emails? Revise the process and correct it, if necessary:

• He signs in the Gmail.
• He types his mail Id.
• He enters the password.
• He then browses the inbox.

Will he be able to read mail? Yes/No
Now, tell Nandan what he should do to read mails and finish the process.
Answer:

• Turn your desktop on.
• Connect the desktop to internet.
• Search out internet browser.
• Click on the browser.
• Search for Gmail.
• Type your mail Id.
• Enter your password.
• Sign in Gmail.
• Browse the inbox and you will be able to read your mails.

4. Rutva wants to have a print out of docs.file which she has received as an attachment in mail. Help her by arranging the in a proper order.

[ 4 ] Open the mail from inbox.
[ 2 ] Type your mail Id.
[ 3 ] Type your Password.
[ 5 ] Download the attachment.
[ 1 ] Open the mail through Google.
[ 9 ] Select the connected printer.
[ 12 ] Now click on the Print button and have a print.
[ 6 ] Open the downloaded attachment.
[ 10 ] Choose the colour/black, format and size of paper.
[ 7 ] Select the required pages you want to have print out.
[ 8 ] Give print command either Ctrl + p or Choose from short cut command icon.
[ 11 ] Select the nos, of pages : All. 1 – 4. current page. etc.

5. Let’s learn how to seek information on websites by just using appropriate key-words. Here is an example. Suppose you want to have information about Hamlet-a tragedy written by Shakespeare. Go through these screenshots explaining the use of the key-words like Shakespeare, (in lab or home)

Then, search about William Shakespeare through Wikipedia

Now open the link by clicking on the word Hamlet.

Now follow this example, make a list of similar key-words and search the information related to the topics given below:

• Speech of Gandhiji during 2nd Round-table Conference
• Theory of Relativity
• Fire ants
• Statue of Socrates and Plato
• Life on Antarctica
• Talks by J. Krishnamurthy
• Photos of the persons mentioned in this textbook

Answer:
1. Click on browser.
2. Type www.google.com in address bar
3. In search box type “Speech of Gandhiji during 2nd Round-table Conference”.
4. Click on search button (If photos needed, click on Image button.)
5. List of websites regarding this topic will be displayed.
6. Click on suitable link to open that particular site.
Note: For all these given searches, you will have to type the required topic in the search box. (see step No. 3)

6. Complete the dialogue selecting the proper expressions from the bracket.

(Click on the hyperlink, clicking a new tab, type www.youtube.com, paste/type the URL of video, type www.keepvid.com, click download, start a new tab, typing Sholey – movie in search panel)
Rahil : Hey, Kevin. I watched ‘Black’ yesterday again. It is an adaptation of Helen Keller’s life story.
Kevin : Great. I want to have it so that I can watch it whenever I wish.
Rahil : Oh, I watched it online. But you can download it from youtube.com
Kevin : Hmmm. But you know my limitation. I am not used to surfing on internet and downloading.
Rahil : Dear, just start your internet browser. Then type www.youtube.com in the address bar.
Kevin : OK. I can do that. I know this.
Rahil : Then search for the movie by typing ‘Black’ movie in the search panel.
Kevin : Hmm. Then ?
Rahil : Click on the hyperlink that shows the movie. The next step is to clicking a new tab.
Kevin : A new tab ?
Rahil : Yes, you can go parallel to a new screen by start a new tab where you need to type www.keepvid.com in its address bar.
Kevin : What is this website about ?
Rahil : You cannot download videos from youtube directly. Such websites help you to download these videos.
Kevin : Great.
Rahil : On the screen, paste / type the URL of video taken /copied from the youtube.com Kevin : Then I have to click download
Rahil : Yes, good going. The movie will be downloaded in your computer.
Kevin : A good learning for me, and I’m happy that the movie ‘Black’ is at my fingertip. Thanks a lot for all this.

7. Open a search engine type key-words 10 best job portals in India’ or ‘career websites’. Open a link and apply online for a suitable job.

Note: Students will open a search engine, search with the help of same key-words. Then open a link and apply online for a suitable job themselves.

8. Match the commands in ‘A’ with their corresponding actions in ‘B’.

‘A’	‘B’	Answer
1. Visit Hyperlink	A. Browsing the file and selecting JPG	(1→ E)
2. Download	B. Clicking the selected docs, audio-video files, images using	(2 → B)
3. Create Password	internet	(3 → D)
4. Upload Photo	C. Clicking the tab and receiving digits in SMS	(4 → A)
5. Get OTP	D. Typing the special characters and keys	(5 → C)
6. Enter Security Code	E. Following another text or sites by clicking or tapping	(6 → G)
7. Copy	E Select the file and press Ctrl + C	(7 → F)
8. Search the specific information in Google	G. Typing jumbled letters / numbers given as Captcha H. Typing the key-words in inverted commas	(8 → H)

Activity

Organize a ‘Best out of Waste’ competition in your class.
Focus on plastic, i.e., empty bottles, used tooth brush, empty food packets, etc.
Put a collection box for used pen in your class. Prepare a showcase piece out of collected pens.

Note: Students will carry out this activity themselves in a classroom situation.

Project

Visit a nearby vegetable market. Study how thin (less than 40 micron) plastic is used. List disadvantages of such plastic. Find the ways out. Make a nice pamphlet and get a few copies. Collect some money and buy cloth bags. Go to the market. Talk to people. Gift them cloth bags. Convince them not to use plastic bags.

Note: Students will carry out this project themselves by visiting a nearby market.

Green Charter Summary in Gujarati

પિરિચય આ લેખમાં પર્યાવરણ સંવર્ધન તથા સુરક્ષાની વાત કરવામાં આવી છે. આબોહવામાં બદલાવ અને ગ્લોબલ વૉર્મિંગ આજની તાકીદની ગંભીર સમસ્યાઓ છે, ત્યારે માત્ર સરકાર આ સમસ્યાઓના ઉકેલ લાવશે એવું માની રાહ જોઈ બેસી રહેવાથી કાંઈ નહિ વળે.

દેશના નાગરિક તરીકે આપણું આ દિશામાં શું યોગદાન હોઈ શકે એ વિચારવાનો સમય પાકી ગયો છે. જો આપણે આપણા ગ્રહ(પૃથ્વી)ને અતિશય મોડું થઈ જાય એ પહેલાં બચાવવો હશે, તો કેટલીક બાબતોને અમલમાં મૂકવી અને કેટલીક બાબતોને ટાળવી અનિવાર્ય છે. આપણે વાહનવ્યવહાર, ઉદ્યોગો કે અન્યત્રથી પેદા થતો CO₂ ઘટાડવો પડશે. CO₂ પેદા કરતા સ્રોતને બદલે આપણે ઊર્જાના અન્ય સ્ત્રોત જેવા કે, સૂર્ય-ઊર્જા, જળ-ઊર્જાનો ઉપયોગ વધારવો પડશે.

પર્યાવરણ જાગૃતિનું અભિયાન ચલાવવું પડશે. કાગળના ઉપયોગને બદલે ઇલેક્ટ્રોનિક માધ્યમથી થતા વ્યવહારોને સ્થાન આપવું પડશે. ઘરમાં વધુ વીજળી વપરાશનાં જૂનાં ગેજેટ્સને બદલી નવાં વીજળી બચતનાં સાધનો વાપરવાં ઇચ્છનીય રહેશે.

ઇલેક્ટ્રૉનિક સાધનોને સ્ટેન્ડબાય મોડ પર ન રાખવાં, બૅટરી સંચાલિત ધુમાડો ન કાઢતાં વાહનોનો વપરાશ, વીજળી વપરાશની ટેવો સુધારવી, વાહનોને બદલે ચાલવું કે સાઇકલ પર જવું, જંગલો કપાતાં બચાવવાં, ઉજ્જડ જમીન પર વાવેતર કરવું, વિઘટનક્ષમ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ કરવો, સૂકા-ભીના કચરામાંથી

ખાતર વિગેરે બનાવવાં, નાનાં ઓછાં પૅકિંગવાળી વસ્તુઓને પસંદગી આપવી, રિફિલ્સનો ઉપયોગ વધારવો, વરસાદના પાણીનો સંગ્રહ કરવો, પાણીનો વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ કરવો, રૂઢિગત “રિસાઇકલ’, ‘રિટ્યૂસ’ અને ‘રિયુઝ’માં ‘રિપેર’, રિક્લેઇમ’ અને ‘રિસ્ટોરનાં પરિમાણ ઉમેરવાં; આમ, અનેકવિધ રીતે પર્યાવરણનું સંવર્ધન અને સુરક્ષા થઈ શકે.

Glossary (શબ્દાર્થ)

Phrases and Idioms

Scientific Terms

ભાષાંતર

આબોહવામાં પરિવર્તન અને ‘ગ્લોબલ વોર્મિંગતે અત્યંત તાકીદની તેમજ ગંભીર એવી સમસ્યા છે, જે આપત્તિજનક પરિણામો સુધી પહોંચાડી શકે છે. આપણે આ ગંભીર સમસ્યાઓના હલ માટે ફક્ત સરકારની રાહ જોવાની જરૂર નથી.

પ્રત્યેક વ્યક્તિ રોજબરોજ ‘કેટલુંક કરવું” અને “કેટલુંક ન કરવું ત્યાંથી શરૂઆત કરીને જો માત્ર વિશેષ જવાબદાર જીવનશૈલી અપનાવે, તો આ દિશામાં ખૂબ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવી શકે છે. અત્યંત મોડું થઈ જાય એ પહેલાં આપન્ના ગ્રહને બચાવવાનો એકમાત્ર આ જ યોગ્ય રરનો છે.

આપણા સૌ માટે સૌપ્રથમ તો coકે કાર્બનની અસરોને ઘટાડવાનું વિચારવું અગત્યનું છે. કાર્બનની અસરો એ સમગ્ર) પર્યાવરણીય અસરોનો જ એક ભાગ છે. કાર્બનની અસર એ ગ્રીનહાઉસ ગેસ (GHG) તથા (કોઈ) સંસ્થા, પ્રસંગ, ઉત્પાદ કે વ્યક્તિ દ્વારા પેદા કરવામાં આવેલ ગેસ કે ધુમાડા)નો સમગ્ર સમુચ્ચય છે.

ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ એ વાહનવ્યવહાર, ભૂમિ સફાઈ તેમજ ખાદ્ય ચીજો, ઇંધણ, ઉત્પાદિત ચીજવસ્તુઓ, પદાર્થો, લાકડું, રસ્તાઓ, મકાનો અને અન્ય સેવાઓ દ્વારા (હવામાં છોડવામાં આવે છે. અહેવાલ આપવાની સરળતા ખાતર (આ બાબતને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ કે તેના જેવા જ ગ્રીનહાઉસના અન્ય વાયુઓ જે હવામાં છોડવામાં આવે છે, તેમનું પ્રમાણ એવા શબ્દોમાં રજૂ કરવામાં આવે છે.

જેવી આ પ્રક્રિયા કોઈ શરૂ કરે કે તરત જ એવું સ્પષ્ટ થાય છે . કે અત્યારે હવામાં છોડાતા આ ગ્રીનહાઉસ વાયુઓના પ્રમાણને સાવ નહિવત્ બનાવવાનો કોઈ ઉકેલ નથી. ઉત્પાદનથી લઈ વાહનવ્યવહાર અને ખેતીથી લઈ સ્વાથ્ય સુધીનું આપણીઅર્થવ્યવસ્થાનું દરેક અંગ જાં અને અન્ય સ્ત્રોતમાંથી પ્રાપ્ય જીવાખ ઈંધણ પર આધારિત છે.

જ્યારે આપણે ઊર્જાના વૈકલ્પિક રમોત મેળવીએ છીએ કે વિકસાવીએ છીએ, અને જ્યારે આપણે વધારે અસરકારક રીતે વિચારવાનું કે રહેવાનું શરૂ કરીએ છીએ ત્યારે આપણે એ અનિવાર્ય વાસ્તવિક્તાનો સામનો કરવાનો થાય છે કે વિશ્વમાં ચાલતી આર્થિક પ્રક્રિયામાંથી પૈદા થતો ગન્નનાપાત્ર Co)

ચાલુ જ રહેવાનો છે અને કદાચ આગામી ભવિષ્યમાં તેનું પ્રમાણ વધે પણ ખરું. આ પરિણામનો સીધેસીધો એકમાત્ર તાર્કિક (પ્રભાવક) રસ્તો એ છે કે જે વાયુઓના બહિર્ગમનને હજુ સુધી આપણો. નિવારી શક્યા નથી એનું સંતુલન કરવું.

ગ્લોબલ વૉર્મિંગના દૂષણનો પ્રતિકાર કરવો અને સાથોસાથ કાર્બનની અસરોને ઘટાડવા માટે જે બધા કરી શકે (અમલમાં મૂકી શકે, તેવી કેટલીક બાબતોની યાદી અહીં આપી છે. આમાંની કેટલીક યોજનાઓ સંપૂર્ણ નિઃશુલ્ક છે; બીજી કેટલીક(યોજનાઓ)માં થોડીક પ્રયત્ન

– કે રોકાણની જરૂર છે, પરંતુ તે દહાડે એ ખાસ્સા પૈસા બચાવી શકે, : આમાંની કેટલીક યોજનાઓ) ખૂબ જ વાજબી અને ડહાપણભરેલી – અને એક નાગરિક વિશેષાધિકાર તરીકે સ્વીકારવા યોગ્ય છે.

(1) સૂર્ય-ઊર્જાથી ચાલતાં (રૂપ કે પાણીનાં હીટર્સ (ગરમ : કરવાનાં સાધન), ઘરના છાપરે (કે ધાબે મુકાતાં) સૂર્ય-ઊર્જા ગ્રહણ – સાધનો અને સૂર્ય-ઊર્જાથી ચાલતા દીવાઓ દરેક ઘરમાં સ્થાપિત કરવા જોઈએ, વિશેષતઃ દૂરદરાજના અને અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં,

(2) દૂરના અને સરળતાથી પહોંચી ન શકાય તેવા વિસ્તારોમાં ઘરોમાં સૂર્ય-ઊર્જાથી ચાલતા દવાઓ વપરાવા જોઈએ. સૂર્યદીવાઓના વપરાશની જાગૃતિ માટે ઝુંબેશ શરૂ કરી શકાય. આ સંદર્ભે બિનસરકારી સંસ્થાઓ (NGOs) અગત્યનો ભાગ ભજવી શકે, લાખો ઘરો આજે (પષ્ણ) વીજળીની પ્રાથમિક સુવિધાથી વંચિત છે. (ત્યારે) આ તેઓને માટે આશીવદિ પુરવાર થશે.

(3) જ્યારે અનિવાર્ય જરૂરિયાત જણાય ત્યારે જ માત્ર – પ્રિન્ટરમાંથી પ્રિન્ટઆઉટ નિક્લ કાઢવી જોઈએ. અગાઉથી જ સંપૂર્ણ – ભૂલ-સુધારણા સાથેનું સંપાદન કરી લેવાવું જોઈએ અને ત્યારબાદ જ – પ્રિન્ટ (છાપવાના) વિલ્પમાં જવું જોઈએ, PC મૉનિટર કે લૅપટૉપ
પર જ વાંચવાનું કાર્ય થવું જોઈએ. આમ કરવાથી મોટે પાયે કાગળના વપરાશ પર કાપ લાવી શકાશે અને સંખ્યાબંધ વૃક્ષો કપાતાં) બચાવી શકાશે.

(4) વારંવાર એવું જોવા મળ્યું છે કે ઢગલાબંધ પૅલિટ (જાહેરાત વિગેરેના ફરફરિયા) છાપવામાં આવે અને તેમની ગ્રાહકો સાથે કાંઈ લેવાદેવા છે કે નહિ એ વાતનો વિચાર ક્યાં સિવાય જ બધાને કે ગમે તેને વહેંચી દેવામાં આવે. પાછળથી આ રદી કાગળો રસ્તા પર પડી રહે છે જે એક મસમોટો કાર્બન અસરનો બોજ પાછળ મૂકી જાય છે. આ પ્રકારનાં) જાહેરાતનાં કાગળિયાંના મુદ્રણનું (યોગ્ય) નિયમન થવું જોઈએ અને તેમની વહેંચણી લાગતીવળગતી વ્યક્તિઓમાં જ થવી જોઈએ.

(5) હાલનાં વાતાનુકૂલન સાધનો (A.C,૬) કાર્બનની ઘણી મોટી અસર ફેલાવે છે. જૂનાં (રૂઢિગત) એ.સી.ને બદલે ઓછી કિંમતનાં (ઓછી વીજળી વપરાશ કરતાં) એ.સી.નો ઉપયોગ થવો જોઈએ. તે લગભગ 50 % સુધીની વીજળી બચત કરી શકશે.

(6) તમારાં (વીજળિક) સાધનોને ‘સ્ટેન્ડબાય મોડ” પર રાખશો નહિ. તમારા સાધનમાંના ચાલુ / બંધ (on off) ફંકશનનો ઉપયોગ કરો.

(7) લોકોને શુન્ય વાયુ નિર્ગમન ધરાવતાં બેટરી સંચાલિત સ્કૂટર્સનો ઉપયોગ કરવા પ્રોત્સાહિત કરવા જોઈએ. હાલમાં એવાં વાહનો કે જેમની હાલમાં માઇલેજ 70 કિમી છે. તેમાં વધારો કરવા માટે તકનિકી સંશોધનોની જરૂરિયાત છે. આવાં વાહનોને સરકારી આર્થિક મદદ મળવી જોઈએ. કારણ કે તેમનાથી થતી કાર્બનની અસર નગબ્ધ છે.

(8) આપણે આપણા) ઘરમાં અને કાર્યાલયમાં બંને સ્થાનોમાં વીજળી વપરાશની રીત બદલવી જોઈએ. જ્યારે પણ જરૂર ન હોય કે વપરાશ ચાલુ ન હોય ત્યારે આપણે પંખા, કૂલર કે એ.સી, બંધ કરી દેવા જોઈએ. સામાન્ય રીતે કાર્યાલયમાં લોકો , બેદરકાર હોય છે. ક્યારેક તો) બિનજરૂરી સ્થળોએ કે સમયે પણ લાઇટ્સ (ચાલુ) જોવા મળે છે. કુદરતી સૂર્યપ્રકાશ મળતો રહે તે રીતે ઘર કે કાર્યાલયનું બાંધકામ થવું જોઈએ કે જેથી) દિવસ દરમિયાન લાઇટ્સનો ઉપયોગ નિવારી શકાય,

(9) ચાલીને, સાઇકલ પર જઈને, કારમાં ભેગા મળી) સાથે જઈને અને જાહેરવાહનવ્યવહાર સેવાઓનો ઉપયોગ કરીને મુસાફરી કરી શકાય.

(10) સાઇકલના ઉપયોગને લોકપ્રિય બનાવવો જોઈએ. આપણે મહિનામાં એક દિવસને ‘સાઇક્લ દિન’ તરીકે પાળવો જોઈએ, અને તે દિવસે કોઈ વિશેષ) સંકટાવસ્થાને બાદ કરતાં માત્ર સાઇકલ ચલાવવાની જ છૂટ આપવી જોઈએ.

જૂના જમાનામાં લોકો તેમના રોજિદાં પરચૂરણ કામો માટે સાઇકલ પર જ જતા. આપણે અત્યારે એવું કેમ ન કરી શકીએ? મનોરંજનના પ્રવાસમાં તો) કાર કે મોટરસાઇકલને બદલે આપણે સાઇક્લ પસંદ કરવી જોઈએ.

(11) વિવેકપૂર્ણ ખરીદી કરો: 0.5 લિટરની ત્રણ બૉટલ કરતાં 1.5 લિટરની એક બૉટલ ઓછી ઊજ વપરાય છે અને ઓછો બગાડ થાય છે. રિસાઇકલ કરેલા કાગળનાં ઉત્પાદનો (ચીજવસ્તુઓ) ખરીદો. તે 70 %થી 90 % સુધીની ઓછી ઊર્જા વાપરે છે.

(12) આપણે બધાએ જંગલોનું રક્ષણ અને સંવર્ધન કરવું જોઈએ. જંગલોમાં વિપુલ પ્રમાણમાં કાર્બનનો સંગ્રહ થયેલો હોય છે, અને તેથી તેઓ (જંગલો) કાર્બનના નિયંત્રણમાં નિર્ણાયક ભાગ ભજવી શકે છે.

(13) ઉજજડ ભૂમિખંડેને કેળવવા (ખેડવા) જોઈએ અને જૈવિક ઈંધણના પાકના સંવર્ધનને ઉત્તેજન આપવું જોઈએ. ઇથેનોલ અને જંત્રોફા આશાસ્પદ જૈવિક ઈંધણો છે.

(14) જૈવિક વિઘટન પામેલાં પ્લાસ્ટિક રૂઢિગત પ્લાસ્ટિક કરતાં પર્યાવરણીય રીતે ચઢિયાતાં સાબિત થયાં છે. જૈવિક પ્લાસ્ટિક્સ પુનઃપ્રાપ્ય જૈવિક જાના સોતમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે.

(15) ઘરના ભીના કચરાને અલગ પાડી (તનું ખાતર બનાવવું જોઈએ. આ કચરો એકઠો કરવા માટેનાં પાત્રો બજારમાંથી ખરીદી શકાય, તેમજ અન્ય જરૂરી વસ્તુઓ, જેવી કે, લાકડાનો ઍર, સુકાં પાંદડાં, ફાટેલા કાગળ વગેરે સસ્તાં તેમજ પર્યાવરણને સુસંગત હોય છે.

ખાતર બનાવવાનું ક્ષીણ થઈ ગયેલી કાર્બનિક ચીજવસ્તુઓને ભેગી કરી સડવા દેવી કે જે જમીનને ખાતર તરીકે પોષ આપી શકે.) વ્યક્તિગત ઘરોમાં તથા સામુદાયિક વસવાટોમાં કરી શકાય. આ રીતે સ્વચ્છતા જાળવવા ઉપરાંત આપણે ઉપયોગી ખાતર પેદા કરી શકીએ.

(16) જેમાં ઓછામાં ઓછું પેકિંગ આવતું હોય તેવાં ઉત્પાદનો પસંદ કરો. જ્યારે જરૂર લાગે ત્યારે રિફિલ્સ (ફરી ભરાવી શકાય તે ખરીદે.

(17) (તમારા મકાનના છાપરે (ધાબે) પડતા વરસાદનો સંચય કરવાની રીતો અનુસરો.

(18) પાણીનો વિવેકપૂર્ણ અને પ્રમાલસરનો ઉપયોગ એ આજના સમયની જરૂરિયાત છે. પાણીના વપરાશને લગતી પ્રત્યેક ક્રિયા સુપેરે નિર્ધારિત કરેલી હોવી જોઈએ. આપણે જોઈ ગયા તે મુજબ પાલી દુષ્મણ અને અણમોલ ચીજ છે. આગામી દસકાઓમાં પાણીની ભયંકર અછતનો સામનો કરવો ભારે પડશે એ સ્પષ્ટ છે.

(પાણીના સુપેરે વપરાશના કેટલાક સરળ રસ્તાઓ શીખી લેવાવા જોઈએ અને તેમને આપણા નિયમિત જીવનના ભાગ બનાવવા જોઈએ, જેવા કે, ઉદાહરણ તરીકે દાઢી કરતાં પાણીનો નળ ખુલ્લો મૂકી દેવાને બદલે (એક) મગ વાપરો; અઠવાડિયાનાં ધોવાનાં કપડાં ભેગાં કરો અને એક કે બે વાર જ વૉશિંગ મશીન ચલાવો; ભોંયતળિયાને વારેઘડીએ

ધોવાને બદલે ભીનું પોતું મારો; શૈમ્પ અને સાબુનો વધારે પડતો વપરાશ ટાળો; નાહવા માટે વપરાયેલા પાણીમાં એન્ટિસેપ્ટિક(જંતુરહિત કરવાની દવા)નાં થોડાંક ટીપાં નાખી તેને કપડાં ધોવાના ઉપયોગમાં લો.

ભવિષ્યમાં આની પાણીની) ભયંકર અછત ઊભી થવાની છે. આપણે અત્યારથી જ (તનો) વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ શીખી લેવો જોઈએ. જેથી પાણીની અછતની વિકટ પરિસ્થિતિ સર્જાય ત્યારે વધારે કઠિન પરિસ્થિતિ માટે આપણે ટેવાઈ જઈએ.

(19) પાણીના સંદર્ભે રૂઢિગત ત્રણ “R’ – ‘Recycle’, ‘Reduce” and ‘Reuse”ને બદલે (અન્ય) ત્રણ “Rને આત્મસાત્ કરી લો, જેવા કે (યાની “Repair’ (દુરસ્ત કરવું) “Reclaim પુનઃઉપયોજન કરવું અને “Restore (પુનઃસ્થાપિત કરો, આપણે આપણાં જૂનો ઇલેક્ટ્રોનિક ઘડિયાળ, રમકડાં વગેરેને સંકોચ વગર ફેંકી દઈએ છીએં.

આપણે તેમને દુરસ્ત કરી વાપરવાં જોઈએ. જો આપણી પાસે કોઈ જૂની સાઇકલ પડી રહી હોય, તો નવી ખરીદવાને બદલે તેને સાફ કરી, ઇલિંગ કરી, સર્વિસ કરી ફરી વપરાશમાં લેવી જોઈએ. જ્યાં સુધી આપણે વૈશ્વિક પર્યાવરણને પુનઃસ્થાપિત ન કરી લઈએ ત્યાં સુધી આ છે “R ને આગામી દશકાઓ માટેનાં પ્રચલિત સૂત્રો બનાવી દેવા જોઈએ.