GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 8 રેડોક્ષ પ્રક્રિયાઓ in Gujarati

Solving these GSEB Std 11 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 8 રેડોક્ષ પ્રક્રિયાઓ will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 11 Chemistry MCQ Chapter 8 રેડોક્ષ પ્રક્રિયાઓ in Gujarati

નીચેના દરેક પ્રશ્નના ઉત્તર માટે આપેલા વિકલ્પોમાંથી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરી લખો :
પ્રશ્ન 1.
H₂S, PH₃, CaH₂, BeH₂ સંયોજનો પૈકી ક્યા સંયોજનોમાં Hનો ઑક્સિડેશન આંક સમાન છે ?
(A) H₂S, CaH₂
(B) PH₃, BeH₂
(C) H₂S, PH₃
(D) H₂S, BeH₂
જવાબ
(C) H₂S, PH₃
CaH₂, BeH₂ હાઇડ્રાઇડ સંયોજનો હોવાથી H નો ઑક્સિડેશન આંક −1 છે, જ્યારે H₂S, PH₃ માં H નો ઑક્સિડેશન આંક +1 છે.

પ્રશ્ન 2.
નીચેના પૈકી કઈ જોડ અયોગ્ય છે ?
(A) H₂O₂, Na₂O₂
(B) BaO₂, K₂O₂
(C) H₂O₂, O₂F₂
(D) H₂O, H₂SO₄
જવાબ
(C) H₂O₂, O₂F₂
H₂O₂ માં 0 નો ઑક્સિડેશન આંક → -1 છે, જ્યારે O₂F₂, માં O નો ઑક્સિડેશન આંક → +1 છે.

પ્રશ્ન 3.
(NH₄)₂CrO₄ માં Cr નો ઓક્સિડેશન આંક અને N નો ઑક્સિડેશન આંક ક્રમશ : જણાવો
(A) +6, +5
(B) -6, -3
(C) +6, -3
(D) -3, +6
જવાબ
(C) +6, -3

પ્રશ્ન 4.
CH₃CHO_(s) + Ag₂O_(s) → CH₃COOH + 2Ag
પ્રક્રિયામાં ક્યો પદાર્થ રિડક્શનાં છે ?
(A) CH₃COOH
(B) Ag₂O
(C) CH₃CHO
(D) Ag
જવાબ
(C) CH₃CHO

પ્રશ્ન 5.
\(\mathrm{MnO}_4^{-}\) + 5Fe⁺² + 8H⁺ → Mn⁺² + 5Fe⁺³ + 4H₂O પ્રક્રિયામાં ક્યા તત્ત્વના પરમાણુના ઑક્સિડેશન આંક્માં ઘટાડો થાય છે ?
(A) Mn
(B) Fe
(C) O
(D) H₂
જવાબ
(A) Mn

પ્રશ્ન 6.
3MnO₂ + 4Fe → 3Mn + 2Fe₂O₃
પ્રક્રિયામાં ક્યા તત્ત્વના ઓ. આંક્માં ફેરફાર થતો નથી ?
(A) Mn
(B) Fe
(C) O
(D) Mn અને Fe બંને
જવાબ
(C) O

પ્રશ્ન 7.
Na₂CrO₄ ને સ્ટૉક નોટેશન પદ્ધતિ દ્વારા દર્શાવો.
(A) સોડિયમ ડાયક્રોમેટ (VI)
(B) સોડિયમ ક્રોમેટ (VI)
(C) ક્રોમિયમ (VI) ઑક્સાઇડ
(D) સોડિયમ ક્રોમેટ (IV)
જવાબ
(B) સોડિયમ ક્રોમેટ (VI)

પ્રશ્ન 8.
P₄ + OH^– → PH₃ + H₂PO₂^– (બેઝિક માધ્યમ) પ્રક્રિયામાં રિડક્શન અર્ધપ્રક્રિયા લખો.
(A) P₄ → H₂PO₂^–
(B) P₄ → PH₃
(C) OH^– → PH₃
(D) PH₃ → P₄
જવાબ
(B) P₄ → PH₃

પ્રશ્ન 9.
નીચેનામાંથી ક્યા સંયોજનમાં નાઇટ્રોજનનો ઑક્સિડેશન આંક -1 છે ?
(A) NH₂ – NH₂
(B) NH₃
(C) NH₂OH
(D) NH₄OH
જવાબ
(C) NH₂OH
NH₂OH ⇒ N + 3 (H) + O = 0
⇒ N + 3 – 2 = 0
⇒ N = – 1

પ્રશ્ન 10.
N₂H₄ + ClO₃^– → NO + Cl^– (બેઝિક માધ્યમ) રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં રિડક્શન અર્ધ-પ્રક્રિયામાં ઑક્સિડેશન આંક્યા તફાવતના આધારે કેટલા \(\bar{e}\) ઉમેરાય ?
(A) 8 \(\bar{e}\)
(B) 6 \(\bar{e}\)
(C) 5 \(\bar{e}\)
(D) 4 \(\bar{e}\)
જવાબ
(B) 6 \(\bar{e}\)

પ્રશ્ન 11.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા રેડોક્ષ છે ?
(A) NaOH_(aq) + HCl_(aq) → NaCl_(aq) + H₂O_(l)
(B) CH₃COOH + CH₃OH → CH₃COOCH₃ + H₂O
(C) K₂SO_4(aq) + BaCl_2(aq) → 2KCl_(aq) + BaSO_4(l)
(D) H₂S_(aq) + 3H₂SO4(aq) → 4SO_2(g)+ 4H₂O _(l)
જવાબ
(D) H₂S_(aq) + 3H₂SO_4(aq) → 4SO_2(g) + 4H₂O_(l)

પ્રશ્ન 12.
O₂F₂, H₂O, H₂O₂, CO₂ પૈકી ક્યા બે સંયોજનોમાં ઑક્સિજનનો ઓક્સિડેશન આંક +1 અને 0.5 મળશે ?
(A) H₂O, CsO₂
(B) O₂F₂, CsO₂
(C) H₂O₂, H₂O
(D) H₂O₂, CsO₂
જવાબ
(B) O₂F₂, CsO₂

પ્રશ્ન 13.
NH₄NO₃ માં રહેલા બંને N પરમાણુના ઓક્સિડેશન આંક ક્રમશઃ જણાવો.
(A) -3, +3
(B) +1, -1
(C) -3, +5
(D) +3, -5
જવાબ
(C) -3, +5
NH₄NO₃ → NH₄⁺ + NO₃^–
NH₄⁺¹ ⇒ N + 4(H) = +1
∴ N + 4(1) = +1
∴ N + 1 – 4
∴ N = -3
NO₃^– ⇒ N + 3(O) = – 1
∴ N + 3(- 2) = – 1
∴ N= – 1 + 6
∴ N = +5

પ્રશ્ન 14.
નીચેની પ્રક્રિયામાં x, y, z અનુક્રમે કેટલા થશે ?
xS + уHNO₃ → xSO₂ + уNO + zH₂O
(A) 3, 4, 2
(B) 4, 3, 3
(C) 2, 4, 3
(D) 2, 1, 3
જવાબ
(A) 3, 4, 2

પ્રશ્ન 15.
P₄ → H₂PO₂^–, ઓક્સિડેશન અર્ધપ્રક્રિયા બેઝિક માધ્યમમાં સંતુલિત કરતાં સાચી પ્રક્રિયા ……………………….
(A) P₄ + 8OH^– → 4H₂PO₂^– + 4OH^–
(B) P₄ + 8H⁺ → 4H₂PO₂^– + 12H⁺
(C) P₄ + 4OH^– → 4H₂PO₂^–
(D) P₄ + 8OH^– → 4e^– + 4H₂PO₂^–
જવાબ
(D) P₄ + 8OH^– → 4e^– + 4H₂PO₂^–

પ્રશ્ન 16.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં H₂SO₄ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તે છે ?
(A) 2KOH + H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2H₂O
(B) 2HCl + H₂SO₄ → Cl₂ + SO₂ + 2H₂O
(C) Ba(OH)2 + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2H₂O
(D) NaCl + H₂SO₄ → NaHSO₄ + HCl
જવાબ
(B) 2HCl + H₂SO₄ → Cl₂ + SO₂ + 2H₂O

પ્રશ્ન 17.
N₂H₄ એ 10 મોલ e^– ગુમાવીને નવું સંયોજન Y બને છે. બનતા નવા સંયોજનમાં N ની સંખ્યામાં ફેરફાર થતો નથી તો Y માં N નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) -1
(B) -3
(C) +3
(D) +5
જવાબ
(C) +3
N₂H₄ માં બે N પરમાણુઓનો કુલ ઑ.આંક -4 છે.
કુલ ઑ. આંક −4 છે.
Y = – 4 + 10 = + 6
∴ Y માં N નો ઑ.આંક = \(\frac{+6}{2}\) = +3

પ્રશ્ન 18.
એક મોલ Fe(C₂O₄,) નું એસિડિક માધ્યમમાં ઑક્સિડેશન કરવા માટે કેટલા મોલ KMnO₄ ની જરૂર પડે ?
(A) 0.6
(B) 1.67
(C) 0.2
(D) 0.4
જવાબ
(A) 0.6
MnO₄^– + 8H⁺ + 5e^– → Mn⁺² + 4H₂O
Fe⁺² + C₂O₄^-2 → Fe⁺³ + 2CO₂ + 3e^–
∴ 1 મોલ Fe(C₂O₄) નું ઑક્સિડેશન કરવા માટે જરૂરી
KMnO₄ના મોલ = \(\frac{3}{5}\) = 0.6

પ્રશ્ન 19.
એક મોલ Sn⁺² દ્વારા કેટલા મોલ K₂Cr₂O₇ નું રિડક્શન
થાય ?
(A) \(\frac{1}{6}\)
(B) \(\frac{1}{3}\)
(C) \(\frac{2}{3}\)
(D) 1
જવાબ
(B) \(\frac{1}{3}\)

પ્રશ્ન 20.
નીચેનામાંથી શેમાં H₂O₂ રિડક્શન િતરીકે વર્તે છે ?
(A) Ag₂O + H₂O₂ → 2Ag + H₂O + O₂
(B) 2KI + H₂O₂ → 2KOH + I₂
(C) 2FeSO₂ + H₂O₂ + H₂SO₄
Fe₂(SO₄)₃ + 2H₂O
(D) HNO₂ + H₂O₂ → HNO₃ + H₂O
જવાબ
(A) Ag₂O + H₂O₂ → 2Ag + H₂O + O₂

પ્રશ્ન 21.
ઑક્સિડેશન[ KMnO₄ કેટલા e^– મેળવી MnO₄^-2,
MnO₂, Mn₂O₃, Mn⁺² માં રૂપાંતર કરે છે ?
(A) 4, 3, 1, 5
(B) 1, 5, 3, 7
(C) 1, 3, 4, 5
(D) 3, 5, 7, 1
જવાબ
(C) 1, 3, 4, 5
KMnO₄ \(\stackrel{+1 e^{-}}{\longrightarrow}\) (MnO₄)^-2 [Mn (+6)]
KMnO₄ \(\stackrel{+3 e^{-}}{\longrightarrow}\) MnO₂ [Mn (+4)]
KMnO₄ \(\stackrel{+4 e^{-}}{\longrightarrow}\) \(\frac{1}{2}\) Mn₂O₃ [Mn (+3)]
KMnO₄ \(\stackrel{+5 e^{-}}{\longrightarrow}\) Mn⁺² [Mn (+2)]

પ્રશ્ન 22.
SO₃^-2, S₂O₄^-2 અને S₂O₆^-2 માં S ના ઑક્સિડેશન આંક્નો ક્રમ જણાવો.
(A) S₂O₄^-2 < SO₃^-2 < S₂O₆^-2
(B) SO₃^-2 < S₂O₄^-2 < S₂O₆^-2
(C) S₂O₄^-2 < S₂O₆^-2 < SO₃^-2
(D) S₂O₆^-2 < S₂O₄^-2 < SO₃^-2
જવાબ
(A) S₂O₄^-2 < SO₃^-2 < S₂O₆^-2

પ્રશ્ન 23.
ઍસિડિક માધ્યમમાં સલ્ફાઇટ આયન (SO₃^-2) સાથે પ્રક્રિયા કરવા માટે કેટલા મોલ KMnO₄ ની જરૂર પડે ?
(A) 1
(B) \(\frac{1}{5}\)
(C) \(\frac{2}{5}\)
(D) \(\frac{3}{5}\)
જવાબ
(C) \(\frac{2}{2}\)

• 2MnO₄^– + 6H⁺ + 5SO₃^-2 → 2Mn⁺² + 3H₂O + 5SO₄^-2
• 1 મોલ SO₃^-2 માટે \(\frac{2}{5}\) મોલ KMnO₄ ની જરૂર પડે.

પ્રશ્ન 24.
નીચેના પૈકી ક્યા સેટમાં ઑક્સિજનનો ઑ.આંક ચઢતા ક્રમમાં ગોઠવેલ છે ?
(A) OF₂ < KO₂ < BaO₂ < 0₃
(B) BaO₂ < KO₂ < O₃ < OF₂
(C) KO₂ < OF₂ < O₃ < BaO₃
(D) BaO₂ < O₃ < OF₂ < KO₂
જવાબ
(B) BaO₂ < KO₂ < O₃ < OF₂

પ્રશ્ન 25.
NH₂NH₂ નો એક મોલ 10 મોલ ઇલેક્ટ્રૉન ગુમાવી નવું સંયોજન x બનાવે છે, તો સંયોજન x માં N₂ નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(અહીં H નો ઑક્સિડેશન આંક પણ બદલાતો નથી.)
(A) -3
(B) +3
(C) -1
(D) +5
જવાબ
(B) +3
N₂H₄ → x + 10ē
∴ N₂H₄ – 10ē → x
∴ 2x + 4 = 0
∴ 2x = -4
અહીં પ્રક્રિયા દરમિયાન 10ē છૂટા પડતા હોવાથી તેટલો ઉમેરો કરવામાં આવે છે.
2x = – 4 + 10
∴ x = +3

પ્રશ્ન 26.
નીચેનામાંથી ક્યું રેડોક્ષનું ઉદાહરણ નથી ?
(A) 2H₂ + O₂ → 2H₂O
(B) Cu⁺⁺ Zn → Zn⁺⁺ + Cu
(C) HCl + H₂O → H₂O⁺ + Cl^–
(D) Cl₂ + 2H₂O + SO₂ → 4H⁺ + SO₄^-2 + 2Cl^–
જવાબ
(C) HCl + H₂O → H₂O⁺ + Cl^–
આ પ્રક્રિયામાં H₂Oનું ફક્ત રિડક્શન થાય છે. આથી તે રેડોક્ષ પ્રક્રિયા થતી નથી.

પ્રશ્ન 27.
H₃PO₄ માં રહેલા P ના ઓક્સિડેશન આંક નીચેના …………………. સંયોજનમાં P સાથે સામ્ય છે.
(A) PH₃
(B) P₂O₃
(C) P₂O₇^-4
(D) બધા જ
જવાબ
(C) P₂O₇^-4
P₂O₇^-4 = 2x + 7(-2) = -4
2x = 10 ∴ x = +5
H₃PO₄ = 3(+1) + x + 4(-2) = 0
= 3 + x – 8 = 0
∴ x = +5

પ્રશ્ન 28.
HCHO + Ag₂O → HCOOH + 2Ag
પ્રક્રિયામાં ક્યો પદાર્થ રિડક્શનાં છે ?
(A) HCHO
(B) Ag
(C) HCOOH
(D) Ag₂O
જવાબ
(A) HCHO

અહીં Ag₂O નું Ag માં રિડક્શન થાય છે, જ્યારે HCHO માં ઑક્સિડેશન થાય છે.
∴ HCHO રિડક્શનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 29.
LiAlH₄, NaBH₄, NaHCO₃, MgH₂ સંયોજનોમાંથી H નો ઑક્સિડેશન આંક બધાથી અલગ ક્યા સંયોજનમાં છે ?
(A) MgH₂
(B) NaHCO₃
(C) LiAlH₄
(D) NaBH₄
જવાબ
(B) NaHCO₃
MgH₂, LiAlH₄, NaBH₄‚ આ બધા સંયોજનોમાં ધાતુ સાથે H જોડાયેલ હોવાથી તે હાઇડ્રાઇડ સંયોજનો છે. જેમાં H નો ઑક્સિડેશન આંક -1 છે, જ્યારે NaHCO₃ માં H નો ઑક્સિડેશન આંક +1 છે.

પ્રશ્ન 30.
નીચેના પૈકી ક્યા સેટમાં ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક ચઢતા ક્રમમાં છે ?
(A) RbO₂ < OF₂ < O₃ < BaO₂
(B) BaO₂ < RbO₂ < O₃ < OF₂
(C) BaO₂ < O₃ < OF₂ < RbO₂
(D) OF₂ < RbO₂ < BaO₂ < O₃
જવાબ
(B) BaO₂ < RbO₂ < O₃ < OF₂

પ્રશ્ન 31.
આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા
(a) MnO^– + (b)Br^– + (c)H⁺ → Mn²⁺ + Br + H_O માં (a), (b) અને (c) સહગુણાંકો અનુક્રમે
(A) 2, 10, 16
(B) 1, 5, 16
(C) 2, 10, 8
(D) 16, 5, 1
જવાબ
(A) 2, 10, 16

પ્રશ્ન 32.
નીચે આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયાનું સંતુલિત સમીરણ આપો. Br2 + OH^– → BrO3^– + HBr (બેઝિક માધ્યમ)
(A) 3Br₂ + 6OH^– → 5Br^– + 5BrO₃^– + 6H₂O
(B) 3Br₂ + 6OH^– → 5Br^– + BrO₃^– + 3H₂O
(C) 6Br₂ + 6OH^– → 4Br^– + 6BrO₃^– + 3H₂O
(D) 3Br₂ + 3OH^– → 3Br^– + 3BrO₃^– + 3H₂O
જવાબ
(B) 3Br₂ + 6OH^– → 5Br^– + BrO₃^– + 3H₂O

પ્રશ્ન 33.
નીચેના પૈકી ક્યા સંયોજનમાં Fe ની ઑક્સિડેશન અવસ્થા સૌથી ઓછી હશે ?
(A) K₃ [Fe(CN)₆]
(B) K₂ [FeO₄]
(C) [Fe(OH)₆]^-3
(D) FeSO₄ · (NH₄)₂ · SO₄ · 7H₂O
જવાબ
(D) FeSO₄ · (NH₄)₂ · SO₄ · 7H₂O

પ્રશ્ન 34.
પોટેશિયમ પરમેગેનેટ ઑક્સિડેશનર્સા તરીકે વર્તે ત્યારે તેનું MnO₄^-2, Mn₂O₃, MnO₂ અને Mn⁺² માં રૂપાંતર થાય છે. તેમાં થતો ઇલેક્ટ્રોનનો ફેરફાર જણાવો.
(A) 4, 3, 1, 5
(B) 1, 4, 3, 5
(C) 3, 4, 1, 2
(D) 3, 5, 1, 4
જવાબ
(B) 1, 4, 3, 5

પ્રશ્ન 35.
નીચેનામાંથી ક્દ જોડમાં ‘S’ નો ઑક્સિડેશન આંક ઊતરતા ક્રમમાં ગોઠવવામાં આવેલ છે ?
(A) H₂SO₄ > SO₂ > H₂S > H₂S₂O₈
(B) H₂S₂O₇ > Na₂S₄O₆ > Na₂S₂O₃ > S₈
(C) SO₂^– > SO₄^-2 > SO₃^-2 > HSO₄^–
(D) H₂SO₅ > SCl₂ > H₂SO₃ > H₂S
જવાબ
(B) H₂S₂O₇ > Na₂S₄O₆ > Na₂S₂O₃ > S₈

પ્રશ્ન 36.
આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં IO₃^– + xI^– + yH⁺ → ZH₂O + 3I₂ માં x, y, z ના મૂલ્યો……
(A) 5, 6, 3
(B) 5, 3, 6
(C) 5, 3, 3
(D) 3, 5, 3
જવાબ
(A) 5, 6, 3

પ્રશ્ન 37.
સમાન ક્દ ધરાવતા 1M KMnO₄ અને 1M K₂Cr₂O₇ના દ્રાવણો Fe⁺² નું Fe⁺³ માં ઍસિડિક માધ્યમમાં ઑક્સિડેશન રે છે, તો Fe⁺² નું ઓક્સિડેશન…..
(A) KMnO₄ દ્વારા વધુ થાય.
(B) K₂Cr₂O₇ દ્વારા વધુ થાય.
(C) બંનેમાં સમાન.
(D) નક્કી ન થઈ શકે.
જવાબ
(B) K₂Cr₂O₇ દ્વારા વધુ થાય.


આથી, 1 મોલ K₂Cr₂O₇ દ્વારા 6 મોલ Fe⁺² નું, જ્યારે 1 મોલ KMnO₄ દ્વારા 5 મોલ Fe⁺² નું ઑક્સિડેશન થાય છે.

પ્રશ્ન 38.
નીચેના પૈકી કઈ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા નથી ?
(A) CaCO₃ → CaO + CO₂
(B) O₂ + 2H₂ → 2H₂O
(C) Na + H₂O → NaOH + \(\frac{1}{2}\)H₂
(D) MnCl₃ → MnCl₂ + \(\frac{1}{2}\)Cl₂
જવાબ
(A) CaCO₃ → CaO + CO₂

ઑક્સિડેશન આંકમાં ફેરફાર થતો નથી.

પ્રશ્ન 39.
નીચેની રેડોક્ષ પ્રક્રિયા
2S₂O₃^-2 + I₂ → S₄O₆^-2 + 2I^–
(A) S₂O₃^-2 નું S₄O₆^-2 માં ઑક્સિડેશન થાય છે.
(B) S₂O₃^-2 નું S₄O₆^-2 માં રિડક્શન થાય છે.
(C) I₂ નું I^– માં રિડક્શન થાય છે.
(D) I₂ નું I^– માં ઑક્સિડેશન થાય છે.
જવાબ
(A) S₂O₃^-2 નું S₄O₆^-2 માં ઑક્સિડેશન થાય છે., (C) I₂ નું I^– માં રિડક્શન થાય છે.
અહીં S₂O₃^-2 નું S₄O₆^-2 માં ઑક્સિડેશન, જ્યારે I₂ નું I^– માં રિડક્શન થાય છે.

પ્રશ્ન 40.
આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં
As₂s₅ + xHNO₃ → 5H₂SO₄ + yNO₂ + 2H₃AsO₄ + 12H₂O. x અને y જણાવો.
(A) 40, 40
(B) 10, 10
(D) 30, 30
(C) 20, 20
જવાબ
(A) 40, 40

પ્રશ્ન 41.
નીચેના પૈકી કઈ જોડ સૌથી વધુ ઓક્સિડેશન આંક ધરાવે છે ?
(A) K₃ [Fe(CN)₆], [Co(CN)₃]
(B) [NiCl₄]^-2, K[CoCl₄]
(C) MnO₂, FeSO₄
(D) KMnO₄, CrO₂Cl₂
જવાબ
(D) KMnO₄, CrO₂Cl₂
KMnO₄ → Mn⁺⁷
CrO₂Cl₂ → Cr⁺⁶

પ્રશ્ન 42.
H₂S + Cl₂ → S + Cl^– રેડોક્ષ-પ્રક્રિયા માટે નીચેના પૈકી કઈ સંતુલિત પ્રક્રિયા છે ?
(A) H₂S + Cl₂ → S + 2Cl^– + 2H⁺
(B) H₂S + Cl₂ + 4H⁺ → S + 2Cl^– + 2H₂O
(C) H₂S+2Cl^– + 2H⁺ → S + Cl₂ + 2H₂O
(D) H₂S + Cl₂ → S + 2C1 + 2H+
જવાબ
(A) H₂S + Cl₂ → S + 2Cl^– + 2H⁺

પ્રશ્ન 43.
સંકીર્ણ સંયોજન [Fe(H₂O)₅NO⁺] SO₄ માં Fe નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +1
(B) +2
(C) 0
(D) +3
જવાબ
(A) +1

∴ x + 0 + 1 = +2
∴ x = +1

પ્રશ્ન 44.
નીચેના પૈકી કઈ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા છે તે જણાવો.
(A) Ca(OH)₂ + 2HCl → CaCl₂ + 2H₂O
(B) BaCl₂ + MgSO₄ → BaSO₄ + MgCl₂
(C) 2S₂O₇^-2 + 2H₂O → 4SO₄^-2 + 4H⁺
(D) Cu₂S + 2FeO → 2Cu + 2Fe + SO₂
YAG
(D) Cu₂S + 2FeO → 2Cu + 2Fe + SO₂

Fe અને Cu નો ઑક્સિડેશન આંક ઘટે છે, જ્યારે S નો ઑક્સિડેશન વધે છે.

પ્રશ્ન 45.
PbS + O₂ → PbO + SO₂ પ્રક્રિયાને સમતુલિત કરવા દરેક ઘટક્ના મોલ અનુક્રમે ………………… મળે.
(A) 2, 3, 2, 2
(B) 3, 2, 2, 2
(C) 3, 2, 3, 2
(D) 2, 3, 3, 2
જવાબ
(A) 2, 3, 2, 2

પ્રશ્ન 46.
Cu ના સળિયાને ZnSO₄ ના દ્રાવણમાં ડુબાડતાં કઈ પ્રક્રિયા થાય છે ?
(A) \(\mathrm{Zn}_{(\mathrm{aq})}^{2+}\) + Cu_(s) → \(\mathrm{Zn}_{(\mathrm{aq})}^{2+}\) + Zn_(s)
(B) Zn_(s) + Cu(s) + \(\mathrm{SO}_{4(\mathrm{aq})}^{2+}\) → CuSO_4(s) + \(\mathrm{Zn}_{(\mathrm{aq})}^{2+}\)
(C) \(\mathrm{Zn}_{(\mathrm{g})}^{2+}+\mathrm{Cu}_{(\mathrm{aq})}^{2+}\) → \(\mathrm{Zn}_{(\mathrm{aq})}^{2+}\) + Cu_(s)
(D) પ્રક્રિયા થતી નથી.
જવાબ
(D) પ્રક્રિયા થતી નથી.

પ્રશ્ન 47.
Znની પટ્ટીને Cu(NO₂)₂ ના દ્રાવણમાં ડુબાડતાં ઇલેક્ટ્રોનનો ફેરફાર કેવી રીતે થશે ?
(A) દરેક Cu પરમાણુ એક ઇલેક્ટ્રૉન મેળવશે.
(B) દરેક Cu પરમાણુ એક ઇલેક્ટ્રૉન ગુમાવશે.
(C) દરેક Zn પરમાણુ બે ઇલેક્ટ્રૉન મેળવશે.
(D) દરેક Zn પરમાણુ બે ઇલેક્ટ્રૉન ગુમાવશે.
જવાબ
(D) દરેક Zn પરમાણુ બે ઇલેક્ટ્રૉન ગુમાવશે.

પ્રશ્ન 48.
Li₃N માં N નો ઑક્સિડેશન-આંક કેટલો ?
(A) -2
(B) -1
(C) -3
(D) +3
જવાબ
(C) -3

પ્રશ્ન 49.
Cu(NO₃)₂ના દ્રાવણમાં Znની પટ્ટી મૂકતાં અંતિમ સ્થિતિમાં કયો રંગ દૂર થાય છે ?
(A) વાદળી
(B) સફેદ
(C) જાંબલી
(D) લાલ
જવાબ
(A) વાદળી

પ્રશ્ન 50.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનમાં ઑક્સિજન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન-આંક +1 હોય છે ?
(A) HCIO₃
(B) K₂O
(C) O₂F₂
(D) H₂O₂
જવાબ
(C) O₂F₂

પ્રશ્ન 51.
HCHOમાં કાર્બન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન-આંક કેટલો છે ?
(A) શૂન્ય
(B) એક
(C) બે
(D) ત્રણ
જવાબ
(A) શૂન્ય

પ્રશ્ન 52.
Cr₂O₃ને સ્ટૉક-નોટેશન પ્રમાણે કયા નામથી ઓળખાય છે ?
(A) ક્રોમિયમ (II) ઑક્સાઇડ
(B) ક્રોમિયમ (III) ઑક્સાઇડ
(C) ક્રોમિયમ ટ્રાયૉક્સાઇડ
(D) ડાયક્રોમિયમ ટ્રાયૉક્સાઇડ
જવાબ
(B) ક્રોમિયમ (III) ઑક્સાઇડ

પ્રશ્ન 53.
સ્ટૉક-નોટેશનનો ઉપયોગ કેવાં તત્ત્વો માટે થાય છે ?
(A) અધાતુઓ
(C) અવાહક
(B) ધાતુ
(D) અર્ધવાહક
જવાબ
(B) ધાતુ

પ્રશ્ન 54.
P₄ → PH₃ + H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\), રેડોક્ષ-પ્રક્રિયા બેઝિક માધ્યમ માટે નીચેના પૈકી કઈ સંતુલિત પ્રક્રિયા છે ?
(A) P₄ + P₄ + OH^– → 4PH₃ + 4H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
(B) 3P₄ + 6OH^– → 4PH₃ + 12H₃\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
(C) P₄ + 3OH^– + 3H₂O → PH₃ + 3H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
(D) 4P₄ + 12OH^– → 4PH₃ + 12H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
જવાબ
(C) P₄ + 3OH^– + 3H₂O → PH₃ + 3H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)

પ્રશ્ન 55.
માં કાર્બોક્સિલિક એસિડ સમૂહમાંના કાર્બન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન-આંક કેટલો હશે ?
(A) -3
(B) +3
(C) +2
(D) 0
જવાબ
(B) +3

પ્રશ્ન 56.
મૅગેનીઝ (VII) ઑક્સાઇડ સંયોજનનું આણ્વીય સૂત્ર કયું છે ?
(A) Mn₂O₇
(B) Mn₂O₃
(C) Mn₂O₄
(D) MnO₄
જવાબ
(A) Mn₂O₇

પ્રશ્ન 57.
Fe₂(SO₄)₃ નું સ્ટૉક-નોટેશન પ્રમાણે નામકરણ કેવી રીતે દર્શાવાય છે ?
(A) ફેરિક ટ્રાયસલ્ફેટ (III)
(B) આયર્ન સલ્ફેટ (III)
(C) આયર્ન (III) સલ્ફેટ
(D) ફેરસ (II) સલ્ફેટ
જવાબ
(C) આયર્ન (III) સલ્ફેટ

પ્રશ્ન 58.
Ba(H₂PO₂)₂ માં ફોસ્ફરસ પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક કેટલો ?
(A) +3
(B) +2
(C) +1
(D) – 1
જવાબ
(C) + 1

પ્રશ્ન 59.
P₄ + \(\mathrm{NO}_3^{-}\) → \(\mathrm{NO}_4^{3-}\) + NO₂ રેડોક્ષ-પ્રક્રિયા ઍસિડિક માધ્યમ માટે નીચેના પૈકી કઈ સંતુલિત પ્રક્રિયા છે ?

જવાબ
(C) P₄ + 20\(\mathrm{NO}_3^{-}\) + 8H⁺ + 4\(\mathrm{PO}_4^{3-}\) + 20NO₂ + 4H₂O

પ્રશ્ન 60.
I₂ + S₂\(\mathrm{O}_3^{2-}\) → I^– + S₄\(\mathrm{O}_6^{2-}\) રેડોક્ષ-પ્રક્રિયા માટે નીચેના પૈકી કઈ સંતુલિત પ્રક્રિયા છે ?

જવાબ
(C) I₂ +2S₂\(\mathrm{O}_3^{2-}\) → 2I^– + S₄\(\mathrm{O}_6^{2-}\)

પ્રશ્ન 61.
x KMnO₄ + y NH₃ → KNO₃ + MnO₂ + KOH + H₂O d x, y …….
(A) x = 4, y = 6
(B) x = 3, y = 8
(C) x = 8, y = 6
(D) x = 8, y = 3
જવાબ
(D) x = 8, y = 3

પ્રશ્ન 62.
\(\mathrm{PO}_4^{3-}\) માં ફોસ્ફરસનો, \(\mathrm{SO}_4^{2-}\) માં સલ્ફરનો અને Cr₂\(\mathrm{O}_7^{2-}\) ક્રોમિયમ પરમાણુના ઑક્સિડેશન-આંક અનુક્રમે કયા થશે ?
(A) -3, +6 અને +6
(B) +5, +6 અને +6
(C) +3, +6 અને +5
(D) +5, +3 અને +6
જવાબ
(B) +5, +6 અને +6

પ્રશ્ન 63.
4Fe_(s) + 3O_2(g) → \(4 \mathrm{Fe}_{(\mathrm{aq})}^{3+}+6 \mathrm{O}_{(\mathrm{aq})}^{2-}\) પ્રક્રિયા માટે નીચેનામાંથી કયું વાક્ય ખોટું છે ?
(A) રેડોક્ષ પ્રક્રિયા છે.
(B) Fe રિડક્શનકર્તા છે.
(C) Fe³⁺ ઑક્સિડેશનકર્તા છે.
(D) Feનું Fe⁺²માં રૂપાંતર થાય છે.
જવાબ
(D) Feનું Fe⁺²માં રૂપાંતર થાય છે.

પ્રશ્ન 64.
આપેલ રેડોક્ષ-પ્રક્રિયા \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) + Br^– → Mn²⁺ + Br₂ માટે નીચેના પૈકી કઈ સંતુલિત પ્રક્રિયા છે ?
(A) \(2 \mathrm{MnO}_4^{-}\) + 5Br^– 16H⁺ → 2Mn²⁺ + 5Br₂ + 8H₂O
(B) \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) + 10Br^– + 8H⁺ → 2Mn²⁺ + 5Br₂ + 4H₂O
(C) \(2 \mathrm{MnO}_4^{-}\) + 10Br^– + 16H⁺ → 2Mn²⁺ + 5Br₂ +8H₂O
(D) \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) + 5Br₂ + 16H⁺ → 2Mn²⁺ + 5Br^– + 10H₂O
જવાબ
(C) \(2 \mathrm{MnO}_4^{-}\) + 10Br^– + 16H⁺ → 2Mn²⁺ + 5Br₂ +8H₂O

પ્રશ્ન 65.
નીચેનામાંથી કયો સૌથી પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા છે ?
(A) F₂
(B) Cl₂
(C) Br₂
(D) l₂
જવાબ
(A) F₂
ફ્લોરિન સૌથી પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા છે, કારણ કે તેનો E° = +2.5 વૉલ્ટ છે.

પ્રશ્ન 66.
HOClમાં ક્લોરિનની ઑક્સિડેશન અવસ્થા જણાવો.
(A) -1
(B) +1
(C) +3
(D) + 2
જવાબ
(B) +1

પ્રશ્ન 67.
નીચેનામાંથી કયો ઍસિડ ઑક્સિડેશનકર્તા, રિડક્શનકર્તા અને સંકીર્ણ રચવાના ગુણો ધરાવે છે ?
(A) HNO₃
(B) H₂SO₄
(C) HCl
(D) HNO₂
જવાબ
(D) HNO₂
HNO₂ (નાઇટ્રસ ઍસિડ) ઑક્સિડેશનકર્તા અને રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તે છે વળી સંકીર્ણ બનાવવાનો ગુણ ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 68.
H₂O₂ માં ઓક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +1
(B) -1
(C) +2
(D) -2
જવાબ
(B) -1

પ્રશ્ન 69.
આલ્ક્લી ધાતુતત્ત્વોની સામાન્ય ઓક્સિડેશન અવસ્થા જણાવો.
(A) +2
(B) +1
(C) -2
(D) -1
જવાબ
(B) +1

પ્રશ્ન 70.
ઑક્સિડેશનકર્તા અને રિડક્શનકર્તા બંને તરીકે વર્તતું સંયોજન ………………… છે.
(A) KMnO₄
(B) H₂O₂
(C) BaO₂
(D) K₂Cr₂0₇
જવાબ
(B) H₂O₂
H₂O₂ (હાઇડ્રોજન પેરૉક્સાઇડ) તે ઑક્સિડેશનકર્તા અને રિડક્શનકર્તા તેમ બંને તરીકે વર્તે છે.

પ્રશ્ન 71.
[Fe(H₂O)₅NO⁺]SO₄ માં Fe નો ઑક્સિડેશનઆંક જણાવો.
(A) +2
(B) +3
(C) 0
(D) 1
જવાબ
(D) 1
[Fe(H₂O)₅NO⁺]⁺²
∴ x + 10(H) + 6(O) + 1(N) = +2
∴ x + 10(1) + 6(-2) + 1(+3) = +2
∴ x + 10 – 12 + 3 = +2
∴ x = +1

પ્રશ્ન 72.
NH₂OH માં નાઇટ્રોજનનો ઓક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) -3
(B) +2
(C) +1
(D) -1
જવાબ
(D) -1
N + 3(H) + 1(O) = 0
N + 3(+1) + 1(-2) = 0
= N + 3 – 2 = 0
∴ N = -1

પ્રશ્ન 73.
Ba(H₂PO₂)₂ માં ફોસ્ફરસનો ઑક્સિડેશન આંક કેટલો થાય?
(A) +1
(B) +3
(C) +5
(D) -1
જવાબ
(A) +1

પ્રશ્ન 74.
NO₃^– + 4H⁺ + e^– → 2H₃O + NO પ્રક્રિયા સંતુલિત કરવા માટે જરૂરી e^– ની સંખ્યા જણાવો.
(A) 4
(B) 3
(C) 1
(D) 2
જવાબ
(B) 3

પ્રશ્ન 75.
PO₄^-3, P₄O₁₀ અને P₂O₇^-4 માં ફૉસ્ફરસનો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) -3
(B) +5
(C) +3
(D) 3.5
જવાબ
(B) +5

પ્રશ્ન 76.
[Cr(CO)₆] માં Cr નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 0
(B) +2
(C) -2
(D) +6
જવાબ
(A) 0

પ્રશ્ન 77.
K₂Cr₂O₇ માં Cr નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +4
(B) +7
(C) +2
(D) +6
જવાબ
(D) +6

પ્રશ્ન 78.
નીચેની પ્રક્રિયાઓ પૈકી કઈ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા નથી ?
(A) 2H₂ + O₂ → 2H₂O
(B) CaCO₃ → CaO + CO₂
(C) 2Mg + O₂ → 2MgO
(D) 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂
જવાબ
(B) CaCO₃ → CaO + CO₂

પ્રશ્ન 79.
નીચેના પૈકી કઇ જોડમાં લીટી રેલા પરમાણુમાં ઑક્સિડેશન આંક્માં સૌથી વધુ તફાવત જોવા મળે છે ?
(A) NO₂ અને N₂O₄
(B) P₂O₅ અને P₄O₁₀
(C) N₂O અને NO
(D) SO₂ અને SO₃
જવાબ
(D) SO₂ અને SO₃

પ્રશ્ન 80.
આપેલ પ્રક્રિયામાં રિડક્શનર્ઝા જણાવો.
14H⁺ + Cr₂O₇^-2 + 3Ni → 2Cr⁺³ + 7H₂O + 3Ni⁺²
(A) Ni
(B) Cr⁺³
(C) H⁺
(D) Cr₂O₇^-2
જવાબ
(A) Ni

પ્રશ્ન 81.
નીચેના પૈકી કોણ ધન અથવા ઋણ બંને પ્રકારની ઑક્સિડેશન અવસ્થા ધરાવે છે ?
(A) F
(B) Cl
(C) Mg
(D) Ne
જવાબ
(B) Cl

પ્રશ્ન 82.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયક્તા યોગ્ય સહગુણક જણાવો.
x Cu + y HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + NO + NO₂ + H₂O
(A) 2, 3
(B) 2, 6
(C) 1, 3
(D) 3, 8
જવાબ
(B) 2, 6
સંતુલિત સમીકરણ :
2Cu + 6HNO₃ → 2Cu(NO₃)₂ + NO₂ + NO + 3H₂O

પ્રશ્ન 83.
નીચેનામાંથી ક્યા સંયોજનમાં N નો ઑક્સિડેશન આંક -1 છે ?
(A) NO
(B) NH₂OH
(C) NH₂ · NH₂
(D) NO₃
જવાબ
(B) NH₂OH
NH₂OH : N + 3(H) + 1(O) = 0
∴ N + 3 – 2 = 0
∴ N = – 1

પ્રશ્ન 84.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયામાં 5e^– નો ફેરફાર થાય છે ?
(A) CrO₄^-2 → Cr⁺³
(B) Cr₂O₇^-2 → 2Cr⁺³
(C) MnO₄^– → MnO₂
(D) MnO₄^– → Mn⁺²
જવાબ
(D) MnO₄^– → Mn⁺²

પ્રશ્ન 85.
નીચેની પ્રક્રિયામાં કયો પદાર્થ રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તે છે ?
14H⁺ + Cr₂\(\mathrm{O}_7^{2-}\) + 3Ni → 2Cr³⁺ + 7H₂O + 3Ni²⁺
(A) H₂O
(B) Ni
(C) H+
(D) Cr₂\(\mathrm{O}_7^{2-}\)
જવાબ
(B) Ni
પ્રક્રિયા દરમિયાન Ni નો ઑક્સિડેશન આંક શૂન્યમાંથી (+2) થાય છે, જેથી Ni રિડક્શનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 86.
K₃[Cr(C₂O₄)₃] માં Cr નો ઑક્સિડેશન આંક ………………. છે.
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 4
જવાબ
(A) 3

પ્રશ્ન 87.
\(\mathrm{O}_2^{2-}\) આયનમાં ઓક્સિજન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક….
(A) -3
(B) -1
(C) -5
(D) -2
જવાબ
(D) -2
ઑક્સિજન પરમાણુ એક આણ્વીય (એક જ પરમાણુનો બનેલો) છે. જે આયનો એક જ પરમાણુના બનેલા હોય તેનો ઑક્સિડેશન આંક જે-તે આયનના વીજભારની સંખ્યાને સમાન ગણાય છે. આથી ઑક્સિડેશન આંક -2 થાય.

પ્રશ્ન 88.
પ્રક્રિયા માટે 2FeCl₃ + H₂S → 2FeCl₂ + 2HCl + S સાચું ……….. છે.
(A) FeCl₃ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તે છે.
(B) H₂S અને FeCl₃ બંનેનું ઑક્સિડેશન થાય છે.
(C) FeCl₃ નું ઑક્સિડેશન અને H₂S નું રિડક્શન થાય છે.
(D) H₂S ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તે છે.
જવાબ
(A) FeCl₃ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તે છે.

પ્રશ્ન 89.
K[Co(CO)₄] માં કોબાલ્ટનો ઓક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 0
(B) -1
(C) -3
(D) +2
જવાબ
(B) -1
CO એક તટસ્થ લિગેન્ડ છે. જેનો ઑ.આંક શૂન્ય ગણાય છે.

પ્રશ્ન 90.
(NH₄)₂SO₄ માં N નો ઓક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) –\(\frac{1}{3}\)
(B) +2
(C) -3
(D) +1
જવાબ
(C) -3

પ્રશ્ન 91.
આપેલ પ્રક્રિયા માટે 3Br₂ + 6CO₃^-2 + 3H₂O → 5Br^– + BrO₃^– + 6HCO₃^– સાચું …………… છે.
(A) બ્રોમિનનું ઑક્સિડેશન અને કાર્બોનેટનું રિડક્શન થાય છે.
(B) બ્રોમિનનું ઑક્સિડેશન અને પાણીનું રિડક્શન થાય છે.
(C) બ્રોમિનનું ઑક્સિડેશન કે રિડક્શન થતું નથી.
(D) બ્રોમિનનું ઑક્સિડેશન અને રિડક્શન બંને થાય છે.
જવાબ
(D) બ્રોમિનનું ઑક્સિડેશન અને રિડક્શન બંને થાય છે.

પ્રશ્ન 92.
પ્રક્રિયા : 2P₂O₅ + 2HNO₃ → P₄O₁₀ + X ઉપરના સમીકરણમાં ‘X’ તરીકે શું થશે ?
(A) N₂O₄
(B) H₂O
(C) N₂O₅
(D) NO₂
જવાબ
(C) N₂O₅
2P₂O₅ + 2HNO₃ → P₄₁₀ + N₂O₅ + H₂O

પ્રશ્ન 93.
CH₂Cl₂ માં C નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +2
(B) +4
(C) -4
(D) 0
જવાબ
(D) 0

પ્રશ્ન 94.
KMnO₄ નો અણુભાર M હોય તો ઍસિડિક માધ્યમમાં તુલ્યભાર કેટલો થશે ?
(A) \(\frac{\mathrm{M}}{2}\)
(B) \(\frac{\mathrm{M}}{4}\)
(C) \(\frac{\mathrm{M}}{5}\)
(D) 2M
જવાબ
(C) \(\frac{\mathrm{M}}{5}\)

પ્રશ્ન 95.
પ્રક્રિયા : 4Fe + 3O₂ \(\rightleftharpoons\) 4Fe³⁺ + 6O₂^2- ઉપરોક્ત પ્રક્રિયા માટે નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાચું નથી ?
(A) ધાત્વિક આયર્ન એ રિડક્શનકર્તા છે.
(B) Fe³⁺ એ ઑક્સિડેશનકર્તા છે.
(C) તે રેડોક્ષ પ્રક્રિયા છે.
(D) ધાત્વિક આયર્નનું Fe³⁺ વડે રિડક્શન થાય છે.
જવાબ
(D) ધાત્વિક આયર્નનું Fe³⁺ વડે રિડક્શન થાય છે.

આ રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં આયર્ન એ ઇલેક્ટ્રૉન ગુમાવતો હોવાથી તે રિડક્શનકર્તા છે. એટલે કે Fe → Fe³⁺ + 3e^– કારણ કે Fe સરળતાથી Fe³⁺ માં ફેરવાય છે. આથી તે ઑક્સિડેશન પામે છે.

પ્રશ્ન 96.
S₈S₂F₂ અને H₂S માં S નો ઓક્સિડેશન આંક અનુક્રમે જણાવો.
(A) 4, +1, -2
(B) 0, +1, -2
(C) 0, +1, +2
(D) 0, -2, -2
જવાબ
(B) 0, + 1, -2

પ્રશ્ન 97.
Fe₃O₄ માં Fe નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 2
(B) +5
(C) +3
(D) \(\frac{8}{3}\)
જવાબ
(D) \(\frac{8}{3}\)

પ્રશ્ન 98.
ધાતુ આયન M⁺³ એ 3e^– ગુમાવે તો તેનો નીપજમાં ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) -3
(B) +3
(C) 0
(D) +6
જવાબ
(D) +6

પ્રશ્ન 99.
નીચેના પૈકી ક્યા ઋણઆયનના ઍસિડિક દ્રાવણમાં KMnO₄ ના થોડા ટીપાં ઉમેરતા તે KMnO₄ નો જાંબલી\ રંગ દૂર કરી રંગવિહીન તો નથી ?
(A) CO₃^-2
(B) NO₂^–
(C) S^-2
(D) Cl^–
જવાબ
(A) CO₃^-2
CO₃^-2 માં Cનો ઑક્સિડેશન આંક +4 સૌથી વધુ છે. આથી તે રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તી શકતું નથી. જ્યારે બીજા રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તી શકે છે.

પ્રશ્ન 100.
OsO₄ માં ઓસમિયમ (Os) ની ઓક્સિડેશન અવસ્થા કઈ છે ?
(A) +4
(B) +6
(C) +7
(D) +8
જવાબ
(D) +8

પ્રશ્ન 101.
નીચેના પૈકી કોણ રિડક્શનક્ત નથી ?
(A) SO₃
(B) SO₂
(C) NO₂
(D) \(\mathrm{NO}_2^{-}\)
જવાબ
(A) SO₃

પ્રશ્ન 102.
નીચેના પૈકી શેમાં ધાતુતત્ત્વનો ઑક્સિડેશન આંક +6 છે ?
(A) \(\mathrm{MnO}_4^{-}\)
(B) \(\mathrm{Cr}(\mathrm{CN})_6^{3-}\)
(C) \(\mathrm{NiF}_6^{-2}\)
(D) CrO₂Cl₂
જવાબ
(D) CrO₂Cl₂

પ્રશ્ન 103.
નીચેની પ્રક્રિયા કઈ છે ?
2H₂O → 4H⁺ + O₂ + 4e^–
(A) રેડોક્ષ
(B) ઑક્સિડેશન
(C) જળવિભાજન
(D) રિડક્શન
જવાબ
(B) ઑક્સિડેશન

પ્રશ્ન 104.
નીચેની પ્રક્રિયામાં A ની જગ્યાએ ક્યો યોગ્ય વિક્લ્પ મૂકી શાય ?
2Fe⁺³ + Sn⁺² → 2Fe⁺² + A
(A) Sn⁺²
(B) Sn⁺³
(C) Sn⁺⁴
(D) Sn
જવાબ
(C) Sn⁺⁴

પ્રશ્ન 105.
5H₂O₂ + x ClO₂ + 2OH^– → x Cl^– + y O₂ + 6H₂O ઉપરની પ્રક્રિયામાં સંતુલન ક્યારે થશે ?

જવાબ
(D)

પ્રશ્ન 106.
[Cr (PPh₃)₃ (CO)₃] માં Cr નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +3
(B) +8
(C) 0
(D) +5
જવાબ
(C) 0

પ્રશ્ન 107.
PPhg (ટ્રાયફિનાઇલ ફૉસ્ફીન) અને CO બંને તટસ્થ લિગેન્ડ છે. આથી સંકીર્ણ કોઈ વીજભાર ધરાવતું નથી, માટે. ક્લોરિનના ચાર ઑક્સિઍસિડોમાંથી તેમના મંદ જલીય દ્રાવણમાં સૌથી પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા કયો છે ?
(A) HClO₄
(B) HClO₃
(C) HClO₂
(D) HOCl
જવાબ
(A) HClO₄
આ બધામાં HClO₄ સૌથી પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા છે. તેમનો ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકેનો પ્રબળતાનો ક્રમ નીચે પ્રમાણે છે :

પ્રશ્ન 108.
HNO₂ રિડક્શનકર્તા અને ઑક્સિડેશનકર્તા બંને તરીકે વર્તે છે, જ્યારે HNO₃ ફક્ત ઓક્સિડેશનકર્તા તરીકે જ વર્તે છે, જેનું કારણ તેમની…
(A) દ્રાવ્યતાની ક્ષમતા
(B) મહત્તમ ઑક્સિડેશન આંક
(C) લઘુતમ ઑક્સિડેશન આંક
(D) સૌથી ઓછા સંયોજક્તા ઇલેક્ટ્રૉન
જવાબ
(B) મહત્તમ ઑક્સિડેશન આંક
HNO₂ માં N નો ઑક્સિડેશન આંક +3 છે અને HNO₃ માં N નો ઑક્સિડેશન આંક +5 છે. HNO₃ માં N મહત્તમ +5 સ્થિતિમાં હોવાથી ફક્ત ઑક્સિડેશનકર્તા છે, જ્યારે HNO₂ માં N મહત્તમ +5 સ્થિતિ તેમજ નીચી સ્થિતિ મેળવી બંને ગુણો દર્શાવે છે.

પ્રશ્ન 109.
નાઇટ્રિક એસિડ ………………… તરીકે વર્તે છે.
(A) ઍસિડ
(B) રિડક્શનકર્તા
(C) ઑક્સિડેશનકર્તા
(D) (A) અને (C) બંને
જવાબ
(D) (A) અને (C) બંને

પ્રશ્ન 110.
1 મોલ \(\mathrm{MnO}_4^{2-}\) એ તટસ્થ જલીય માધ્યમમાં કોને ડિસપ્રપોરનેટેડ થશે ?
(A) \(\frac{2}{3}\) મોલ \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) અને \(\frac{1}{3}\) મોલ MnO₂
(B) \(\frac{1}{3}\) મોલ \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) અને \(\frac{2}{3}\) મોલ MnO₂
(C) \(\frac{1}{3}\) મોલ Mn₂O₇ અને \(\frac{1}{3}\) મોલ MnO₂
(D) \(\frac{2}{3}\) મોલ Mn₂O₇ અને \(\frac{1}{3}\) મોલ MnO₂
જવાબ
(A) \(\frac{2}{3}\) મોલ \(\mathrm{MnO}_4^{-}\) અને \(\frac{1}{3}\) મોલ MnO₂

પ્રશ્ન 111.
નીચેના પૈકી કઈ જોડ સૌથી વધુ ઓક્સિડેશન આંક ધરાવે છે ?
(A) MnO₂, FeCl₃
(B) \(\mathrm{MnO}_4^{-}\), CrO₂Cl₂
(C) [Fe(CN)₆]^-3, [Co(CN)₃]
(D) [NiCl₆]^-2, [CoCl₄]^–
જવાબ
(B) \(\mathrm{MnO}_4^{-}\), CrO₂Cl₂
\(\mathrm{MnO}_4^{-}\) માં Mn⁺ છે અને CrO₂Cl₂ માં Cr⁺⁶ છે.

પ્રશ્ન 112.
નીચેનામાંથી કયો પદાર્થ ઑક્સિડેશનકર્તા તેમજ રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તી શકે છે ?
(A) Na₂O
(B) SnCl₂
(C) Na₂O₂
(D) NaNO₂
જવાબ
(D) NaNO₂

• NaNO₂ (સોડિયમ નાઇટ્રાઇટ) ઑક્સિડેશનકર્તા અને રિડક્શનકર્તા તેમ બંને તરીકે વર્તે છે, કારણ કે તેમાં N પરમાણુ +3 ઑક્સિડેશન સ્થિતિમાં છે. (જે મધ્યસ્થ ઑક્સિડેશન અવસ્થા છે.)
• NaNO₂ ની ઑક્સિડેશનકર્તા ગુણની પ્રક્રિયા :
  2NaNO₂ + 2Kl + 2H₂SO₄ → Na₂SO₄ + K₂SO₄ + 2NO + 2H₂O + l₂
• NaNO₂ ની રિડક્શનકર્તા ગુણની પ્રક્રિયા :
  NaNO₂ + H₂O₂ → NaNO₃ + H₂O

પ્રશ્ન 113.
O₃ દ્વારા કોનું ઑક્સિડેશન થતું નથી ?
(A) KI
(B) FeSO₄
(C) KMnO₄
(D) K₂MnO₄
જવાબ
(C) KMnO₄

પ્રશ્ન 114.
સંતુલિત રાસાયણિક પ્રક્રિયા :
IO^-3 + aI^– + bH⁺ → cH₂O + dI₂ પ્રક્રિયાને અનુરૂપ a, b, c અને તેં અનુક્રમે કયા હશે ?
(A) 5, 6, 3, 3
(B) 5, 3, 6, 3
(C) 3, 5, 3, 6
(D) 5, 6, 5, 5
જવાબ
(A) 5, 6, 3, 3

પ્રશ્ન 115.
Cl₂ નું \(\mathrm{ClO}_3^{-}\) માં પરિવર્તન થાય ત્યારે Cl ના ઑક્સિડેશન આંક્માં થતો ફેરફાર જણાવો.
(A) 0 થી +5
(B) 0 થી −3
(C) + 1 થી + 5
(D) 0 થી +3
જવાબ
(A) 0 થી + 5

પ્રશ્ન 116.
CrO₃ માં Cr નો ઓક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 4
(B) 5
(C) 6
(D) 0
જવાબ
(C) 6

પ્રશ્ન 117.
CaOCl₂ માં Cl નો ઓક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 0
(B) +1
(C) -1
(D) +1, -1
જવાબ
(D) +1, -1

પ્રશ્ન 118.
નીચેના પૈકી ક્યો સેટ રિડક્શનર્સા તરીકે વર્તે છે ?
(A) HNO₃, Fe⁺², F₂
(B) F^–, Cl^–, \(\mathrm{MnO}_4^{-}\)
(C) I^–, Na, Fe⁺²
(D) Cr₂O₇^-2, \(\mathrm{CrO}_4^{-2}\), Na
જવાબ
(C) I^–, Na, Fe⁺²

પ્રશ્ન 119.
આપેલ પ્રક્રિયામાં Ca નો તત્ત્વયોગમિતીય ગુણાંક જણાવો.
Ca + Al⁺³ → Ca⁺² + Al
(A) 2
(B) 1
(C) 3
(D) 4
જવાબ
(C) 3

પ્રશ્ન 120.
જલીય દ્રાવણમાં નીચેનામાંથી કઈ સંક્રાંતિ આયન યુગ્મ વધારે પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા છે ?
(A) V²⁺ અને Cr²⁺
(B) Ti²⁺ અને Cr²⁺
(C) Mn અને Co³⁺
(D) V²⁺ અને Fe²⁺
(E) Ni²⁺ અને Fe²⁺
જવાબ
(C) Mn³⁺ અને Co³⁺

• “જે પોતે રિડક્શન પામી બીજાનું ઑક્સિડેશન કરે તેઓ ઑક્સિડેશનકર્તા હોય છે.”
• Mn³⁺ અને Co³⁺ પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તી શકે છે; કારણ કે તેમની નીચી ઑક્સિડેશન સ્થિતિ +2 સ્થાયી શક્ય છે, જેથી તેઓ તેમની +3 સ્થિતિમાંથી +2 ઑક્સિડેશન સ્થિતિમાં રિડક્શન પામીને પ્રબળ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકે વર્તે છે.
  નોંધ : જ્યારે બાકીના સંક્રાંતિ આયનો +2 સ્થિતિમાંથી રિડક્શન પામી વધુ નીચી ઑક્સિડેશન સ્થિતિ પ્રમાણમાં સરળતાથી પ્રાપ્ત કરતા નથી.

પ્રશ્ન 121.
KO₃, Na₂O₂ માં ઓક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) 3, 2
(B) 1, 0
(C) 0, 1
(D) 0.33, -1
જવાબ
(D) 0.33, -1
KO₃ = 1 + 3x = 0 ∴ x = – 0.33
Na₂O₂ = 2 × 1 + 2x = 0 ∴ x = – 1

પ્રશ્ન 122.
\(\mathrm{IO}_3^{-}\), \(\mathrm{IO}_4^{-}\), KI અને l₂ માં આયોડિનનો ઑક્સિડેશન આંક અનુક્રમે ………………… છે.
(A) -1, -1, 0, +1
(B) +3, +5, +7, 0
(C) +5, +7, -1, 0
(D) -1, -5, -1, 0
(E) -2, -5, -1, 0
જવાબ
(C) +5, +7, -1, 0
\(\mathrm{IO}_3^{-}\) : x + 3(-2) = -1
x – 6 = -1 ∴ x = 5
KI : 1 + x = 0 ∴ x = -1

\(\mathrm{IO}_4^{-}\) : x + 4(-2) = -1
x – 8 = -1 ∴ x = 7
I₂ : 2x = 0 ∴ x = 0

પ્રશ્ન 123.
જ્યારે KMnO₄ એ બેઝિક માધ્યમમાં MBr સાથે પ્રક્રિયા કરીને બ્રોમેટ આયન આપે છે ત્યારે Mn ની ઑક્સિડેશન અવસ્થા +7 થી બદલાઈને કઈ થાય છે ?
(A) +6
(B) +4
(C) +3
(D) +2
જવાબ
(B) +4
\(2 \mathrm{MnO}_4^{-}\) + Br^– + H₂O → 2MnO₂ + \(\mathrm{BrO}_3^{-}\) + 2OH^–

પ્રશ્ન 124.
એક મોલ નાઇટ્રાઇડ આયનમાં સંયોજકતા ઇલેકટ્રોનની સંખ્યા કેટલી છે ?
(A) 2 મોલ
(B) 3 મોલ
(C) 8 મોલ
(D) 5 મોલ
જવાબ
(C) 8 મોલ
નાઇટ્રાઇડ N^3-
ઇલેક્ટ્રૉનની મોલ સંખ્યા = 3 + 5= 8

પ્રશ્ન 125.
ફેરસોફેરિક ઑક્સાઇડમાં આયર્ન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક દર્શાવો.
(A) \(\frac{8}{3}\)
(B) 3
(C) 8
(D) 2
જવાબ
(A) \(\frac{8}{3}\)
Fe₃O₄ માં Fe નો ઑક્સિડેશન આંક = x
3x + 4(-2) = 0 x = \(\frac{8}{3}\)

પ્રશ્ન 126.
Pu + 3O₂F₂ → PuF₆ + 3O₂
ઉપરોક્ત પ્રક્રિયામાં રિડક્શનકર્તા સંયોજન કયું છે ?
(A) Pu
(B) Pu અને O₂F₂ બંને
(C) O₂F₂
(D) PuF₂
જવાબ
(A) Pu

Pu નું ઑક્સિડેશન થતું હોવાથી તે રિડક્શનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 127.
(NH₄)₂S₂O₈ માં સલ્ફરનો ઑક્સિડેશન આંક
(A) 7
(B) 5
(C) 6
(D) 4
જવાબ
(C) 6

પ્રશ્ન 128.
\(\mathrm{BrO}_3^{-}\) + Br^– + H⁺ → Br₂ + H₂O
ઉપરોક્ત રેડોક્ષ પ્રક્રિયા સંતુલિત થયા પછી પ્રોડક્ટ તરફ સંતુલિત વિધુતભાર, બ્રોમીન પરમાણુની સંખ્યા અનુક્રમે
(A) -1, 2
(B) 0, 2
(C) 0, 6
(D) -1, 6
જવાબ
(C) 0, 6

પ્રશ્ન 129.
સાયનાઇડ આયન, એમોનિયમ આયન, નાઇટ્રાઇટ આયન અને નાઇટ્રેટ આયનમાં રહેલા નાઇટ્રોજન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક અનુક્રમે
(A) -3, -3, +3, +5
(B) -3, +3, -3, +5
(C) -3, +5, -3, +4
(D) +3, +1, -3, +5
જવાબ
(A) -3, -3, +3, +5

પ્રશ્ન 130.
નીચેની આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે થતી તત્ત્વયોગમિતીય પ્રક્રિયા માટે કયો વિકલ્પ ખોટો છે ?

(A) દ્રાવણમાં રહેલ બધા જ સિલ્વર આયનોનું સંપૂર્ણ રિડક્શન કરવા માટે 90 ગ્રામ Al ની જરૂર પડે છે.
(B) 54 ગ્રામ Al વડે 648 ગ્રામ સિલ્વર આયનોનું રિડક્શન પામે છે.
(C) જો 81 ગ્રામ Alનું ઑક્સિડેશન થાય તો દ્રાવણમાં પ્રક્રિયાના અંતે 972 ગ્રામ સિલ્વર આયનનું રિડક્શન પામ્યા વગરનું રહેશે.
(D) 5 મોલ Alનું ઑક્સિડેશન થાય તે દરમિયાન 90.33 × 10²³ Ag⁺ આયનોનું રિડક્શન થશે.
જવાબ
(C) જો 81 ગ્રામ Alનું ઑક્સિડેશન થાય તો દ્રાવણમાં પ્રક્રિયાના અંતે 972 ગ્રામ સિલ્વર આયનનું રિડક્શન પામ્યા વગરનું રહેશે.

પ્રશ્ન 131.
Cu + HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + NO₂ + H₂ O એસિડિક માધ્યમમાં આપેલ પ્રક્રિયા સંતુલિત કર્યા પછી નીપજો તરફની બાજુએ નાઇટ્રોજન પરમાણુની સંખ્યા, પાણીનાં અણુઓની સંખ્યા અને વીજભાર અનુક્રમે…
(A) 3, 2, 0
(B) 6, 3, 0
(C) 4, 2, 2
(D) 4, 2, 0
જવાબ
(D) 4, 2, 0
Cu + 4HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

પ્રશ્ન 132.
આપેલા સાચાં વિધાનો માટે T અને ખોટાં વિધાનો માટે F સંકેતો વડે દર્શાવી યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો.
(i) સ્ટૉક નોટેશન નામકરણ કોઈ પણ ધાતુ અને અધાતુનાં સંયોજનો માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે.
(ii) ફ્લોરિન (F)ના કોઈ પણ સંયોજનમાં ફ્લોરિન પરમાણુનો ઓક્સિડેશન આંક હંમેશાં -1 હોય છે.
(iii) CrO₅ પેરોક્સિ વલય રચના ધરાવે છે તેમાં ક્રોમિયમ પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક +6 છે.
(iv) HOF અને \(\mathrm{HO}_2^{-}\) માં ઓક્સિજન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક અનુક્રમે 0 અને -1 છે.
(A) FTTF
(B) FTFT
(C) FTTT
(D) FFTT
જવાબ
(C) FTTT

પ્રશ્ન 133.
નીચે પૈકી કઈ પ્રક્રિયા રેડોક્ષ પ્રક્રિયા છે ?
(A) H₂SO₃ + 2H₂S → 3S + 3H₂O
(B) \(\mathrm{HSO}_4^{-}\) + H₂O → H₃O⁺ + SO₄^2-
(C) HClO₄ + P₂O₅ → H₃PO₄ + Cl₂O₇
(D) 4H₃PO₄ + H⁺ → PH⁺₄ + 3H₃PO₃
જવાબ
(A) H₂SO₃ + 2H₂S → 3S + 3H₂O, અને (D) 4H₃PO₄ + H⁺ → PH⁺₄ + 3H₃PO₃

પ્રશ્ન 134.
ઍસિડિક માધ્યમમાં નીચેની રેડોક્ષ પ્રક્રિયા માટે સંતુલિત રિડક્શન અર્ધ પ્રક્રિયામાં, ઇલેક્ટ્રોન, વીજભાર અને હાઇડ્રોજન પરમાણુની સંખ્યા ડાબી બાજુ તરફ અનુક્રમે કેટલી થાય ?
Cr³⁺ + ClO₃ → Cr₂O₇^2- + \(\mathrm{ClO}_2^{-}\)
(A) 6, -4, 6
(B) 6, -2, 6
(C) 6, -3, 6
(D) 6, +3, 6
જવાબ
(C) 6, -3, 6

પ્રશ્ન 135.
નીચે આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા સંતુલન કરતાં જ.બા. અને ડા.બા. P, O અને H ની સંખ્યા કેટલી હોય છે ?
P₄ + OH^– → PH₃ + H₄\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
(A) P = 4, O = 6, H = 9
(B) P = 4, O = 3, H = 3
(C) P = 4, O = 6, H = 6
(D) P = 16, O = 12, H = 24
જવાબ
(A) P = 4, O = 6, H = 9

સંતુલિત રેડોક્ષ પ્રક્રિયા :
P₄ + 3 OH^– + 3H₂O → PH₃ + 3H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)

પ્રશ્ન 136.
કેલ્શિયમ ફોસ્ફાઇડમાં ફૉસ્ફરસનો ઑક્સિડેશન આંક શું છે ?
(A) +5
(B) -3
(C) +3
(D) -5
જવાબ
(B) -3
કૅલ્શિયમ ફૉસ્ફાઇડ
⇒ Ca₃P₂
⇒ 3(Ca) + 2(x) = 0
⇒ 3(+2) + 2x = 0
⇒ +6 + 2x = 0 ⇒ x = -3

પ્રશ્ન 137.
કેરોઝ ઍસિડ માટે કયું વિધાન સાચું છે ?
(A) તેમાં બે ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક −1 છે.
(B) તેમાં S નો ઑક્સિડેશન આંક +7 છે.
(C) તેનું સૂત્ર H₂S₂O₈ છે.
(D) તેમાં બધા જ ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક -2 છે.
જવાબ
(A) તેમાં બે ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક −1 છે.

પ્રશ્ન 138.
કયા પદાર્થમાં ઑક્સિજન પરમાણુનો ઑક્સિડેશન આંક -1 છે ?
(A) H₃O
(B) \(\mathrm{HO}_2^{-}\)
(C) OF₂
(D) KO₂
જવાબ
(B) \(\mathrm{HO}_2^{-}\)
\(\mathrm{HO}_2^{-}\)
(+1) + 2(x) = -1
∴ +1 + 2x = -1
∴ 2x + 1 = -1
∴ 2x = -2 ∴ x= -1

પ્રશ્ન 139.
નીચે આપેલ રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં બે મોલ S₂O₃^-2 કેટલા ઇલેક્ટ્રોન ગુમાવે છે ?
I₂ + 2S₂\(\mathrm{O}_3^{2-}\) → 2I^– + S₄\(\mathrm{O}_6^{2-}\)
(A) 2
(B) 1
(C) 0.5
(D) 2.5
જવાબ
(A) 2

પ્રશ્ન 140.
સ્ટૉક નોટેશન નામકરણ પદ્ધતિ અનુસાર આયર્ન (III) ઑક્સાઇડનું સૂત્ર ………………….
(A) Fe₂O₃
(B) Fe₃O₄
(C) FeO
(D) FeO₂
જવાબ
(A) Fe₂O₃

પ્રશ્ન 141.
ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકેના ગુણધર્મ સંદર્ભે N, O, F અને CL ની સક્રિયતાનો સાચો ક્રમ કયો છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) F > O > Cl > N
(B) O > F > N > Cl
(C) Cl > F > O > N
(D) F > Cl > O > N
જવાબ
(A) F > O > Cl > N

પ્રશ્ન 142.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા રેડોક્ષ છે ?
(A) NaOH_(aq) + HCl_(aq) → NaCl_(aq) + H₂O_(l)
(B) H₂S_(aq) + 3H₂SO_4(aq) → 4SO_2(g) + 4H₂O_(l)
(C) K₂SO_4(aq) + BaCl_2(aq) → 2KCl_(aq) + BaSO_4(s)
(D) CH₃COOH + CH₃OH → CH₃COOCH₃ + H₂O
જવાબ
(B) H₂S_(aq) + 3H₂SO_4(aq) → 4SO_2(g) + 4H₂O_(l)

પ્રશ્ન 143.
CrO₅ માં Cr નો ઑક્સિડેશન આંક જણાવો.
(A) +6
(B) +10
(C) +7
(D) +5
જવાબ
(A) +6

પ્રશ્ન 144.
BaO₂ અને SiO₂ માં લીટી દોરેલા પરમાણુના ઑક્સિડેશન આંક કયા ક્રમમાં છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) +2, +4
(B) +4, +4
(C) +4, +2
(D) +2, +2
જવાબ
(A) +2, +4

પ્રશ્ન 145.
આપેલ પ્રક્રિયામાં રિડક્શનકર્તા પદાર્થના કેન્દ્રીય પરમાણુના ઑક્સિડેશન આંકમાં કુલ વધારો જણાવો.
પ્રક્રિયા : N₂H₄ + Cu(OH)₂ → N₂ + Cu
(A) 2
(B) 0
(C) 8
(D) 4
જવાબ
(D) 4

પ્રશ્ન 146.
રેડોક્ષ પ્રક્રિયા : CuS + \(\mathrm{SO}_4^{2-}\) → CuO + SO₂ સંતુલિત રેડોક્ષ પ્રક્રિયા માટે ઑક્સિડેશન આંકનો ફેરફાર અને વીજભાર અનુક્રમે
(A) 4, -4
(B) 4, -6
(C) 6, 0
(D)2, 0
જવાબ
(C) 6, 0

CuS + 3\(\mathrm{SO}_4^{2-}\) + 6H⁺ → CuO + 4\(\mathrm{SO}_2^{-}\) + 3H₂O
ઑક્સિડેશન આંકનો ફેરફાર = 6
વીજભાર = 0

પ્રશ્ન 147.
ઍસિડિક માધ્યમમાં નીચેની રેડોક્ષ પ્રક્રિયા માટે સંતુલિત રિડક્શન અર્ધપ્રક્રિયામાં ઇલેક્ટ્રોન અને વિભાજન અનુક્રમે ડાબી બાજુ તરફ સાચાં મૂલ્યો કયાં છે ?
\(\mathrm{Cr}^{3+}+\mathrm{ClO}_3^{-} \rightarrow \mathrm{ClO}_2^{-}+\mathrm{Cr}_2 \mathrm{O}_7^{2-}\)
(A) 6, -3
(B) 6, 3
(C) 6, -4
(D) 6, -2
જવાબ
(A) 6, -3

ઇલેક્ટ્રૉનની સંખ્યા = 2 × 3 = 6, વીજભાર = 3
ઉપરની પ્રક્રિયાને સંપૂર્ણ રીતે લખવા ત્રણ વડે દરેક ઘટકને ગુણવા પડે.

પ્રશ્ન 148.
નીચેની રેડોક્ષ પ્રક્રિયા સંતુલિત હોય ત્યારે પ્રક્રિયાની ડાબી તરફ P, H, O અને વીજભાર અનુક્રમે
P₄ + OH^1- → PH₃ + H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)
(A) 4, 1, 1, -1
(B) 4, 6, 9, -3
(C) 4, 9, 6, -3
(D) 2, 9, 6, 0
જવાબ
(C) 4, 9, 6, -3
સંતુલિત પ્રક્રિયા :
P₄ + 3OH^– + 3H₂O → PH₃ + 3H₂\(\mathrm{PO}_2^{-}\)

પ્રશ્ન 149.
નીચેનામાંથી કયા સંયોજનમાં નાઇટ્રોજનનો ઑક્સિડેશન આંક-1 છે ?
(A) NH₂-NH₂
(B) NH₄OH
(C) NH₂OH
(D) NH₃
જવાબ
(C) NH₂OH

પ્રશ્ન 150.
CH₃CHO + Ag₂O → CH₃COOH + 2Ag પ્રક્રિયામાં કયો પદાર્થ રિડક્શનકર્તા છે ?
(A) CH₃COOH
(B) Ag
(C) CH₃CHO
(D) Ag₂O
જવાબ
(C) CH₃CHO

પ્રશ્ન 151.
જો M બીજા સમૂહનું તત્ત્વ તથા X 17 મા સમૂહનું તત્ત્વ હોય, તો કયા પ્રકારનું સંયોજન બનશે ?
(A) MX
(B) M₂X
(C) M₂X₃
(D) MX₂
જવાબ
(D) MX₂
જેમ કે, BaCl₂, MgCl₂

પ્રશ્ન 152.
નીચેના પૈકી કયા સંયોજનમાં ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક ધન છે ?
(A) F₂O
(B) BaO₂
(C) KO₂
(D) FeO
જવાબ
(A) F₂O
જ્યારે ‘O’ એ F સાથે હોય ત્યારે તે ધન ઑક્સિડેશન આંક ધરાવે છે. આયર્ન (III) સલ્ફેટનું અણુસૂત્ર ક્યું છે ?

પ્રશ્ન 153.
(A) Fe₂(SO₄)₃
(B) Fe₃(SO₄)₂
(C) Fe₃SO
(D) FeSO₄
જવાબ
(A) Fe₂(SO₄)₃
Fe₂(SO₄)₃ માં SO₄ નો ઑક્સિડેશન આંક -2 × 3 = -6 થાય તે પેલી બાજુ જાય તો +6 તેના ભાગ્ય 2 કરતાં +3 આવશે. એટલે કે (III)

પ્રશ્ન 154.
પરડાયસલ્ફ્યુરિક એસિડમાં સલ્ફરનો ઑક્સિડેશન આંક કેટલો છે ?
(A) -1
(B) +4
(C) +6
(D) -2
જવાબ
(C) + 6

પ્રશ્ન 155.
નીચેનામાંથી કયો પરમાણુ ધન અને ઋણ ઑક્સિડેશન આંક તેના સંયોજનોમાં ધરાવી શકે ?
(A) Li
(B) Ne
(C) Br
(D) F
જવાબ
(C) Br

પ્રશ્ન 156.
Ag ના સળિયાને CuSO ના દ્રાવણમાં મૂકતા …………………
(A) CuSO₄ ના વાદળી રંગની તીવ્રતા વધે છે.
(B) CuSO₄ ના વાદળી રંગની તીવ્રતામાં કોઈ ફેરફાર થશે નહિ.
(C) CuSO₄ ના વાદળી રંગની તીવ્રતા પહેલા વધે અને પછી ઘટે.
(D) CuSO₄ ના વાદળી રંગની તીવ્રતા ઘટે છે.
જવાબ
(B) CuSO₄ ના વાદળી રંગની તીવ્રતામાં કોઈ ફેરફાર થશે નહિ.

પ્રશ્ન 157.
2H_2(g) + O_2(g) → 2H₂O_(l) પ્રક્રિયા …………………. છે.
(A) રિડક્શન
(B) રેડોક્ષ
(C) વિઘટન
(D) ઑક્સિડેશન
જવાબ
(B) રેડોક્ષ

પ્રશ્ન 158.
નીચે આપેલી સંયોજનોની કઈ જોડમાં Pનો ઑક્સિડેશન આંક સમાન છે ?
(A) H₃PO₃ અને H₃PO₄
(B) H₃PO₂ અને H₃PO₄
(C) H₃PO₄ અને H₄P₂O₇
(D) H₃PO₂ અને H₃PO₃
જવાબ
(C) H₃PO₄ અને H₄P₂O₇

પ્રશ્ન 159.
નીચેના પૈકી કઈ રાસાયણિક પ્રક્રિયામાં H₂SO₄ ઑક્સિડેશનકર્તા તરીકેની વર્તણૂક દર્શાવે છે ?
(A) 2PCl₅ + H₂SO₄ → 2POCl₃ + 2HCl + SO₂Cl₂
(B) Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O
(C) NaCl + H₂SO₄ → NaHSO₄ + HCl
(D) 2HI + H₂SO₄ → I₂ + SO₂ + 2H₂O
જવાબ
(D) 2HI + H₂SO₄ → I₂ + SO₂ + 2H₂O

(2)નો ઘટાડો (Red) એટલે કે oxi કર્તા તરીકે વર્તે છે.

પ્રશ્ન 160.
કૉલમ – I માં પ્રક્રિયા આપેલ છે. કોલમ – II માં પ્રક્રિયામાં મળતી નીપજમાંના ઋણ આયન દર્શાવેલ છે. બંને કોલમને યોગ્ય રીતે જોડો અને સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

(A) 1 → m, 2 → h, 3 → i, 4 → l
(B) 1 → j, 2 → h, 3 → h, 4 → k
(C) 1 → j, 2 → i, 3 → h, 4 → l
(D) 1 → j, 2 → i, 3 → i, 4 → k
જવાબ
(C) 1 → j, 2 → i, 3 → h, 4 → l
(1) 6CaO + P₄O₁₀ → 2Ca₃ (PO₄)₂
(2) 2NH₃ + H₂O + CO₂ → (NH₄)₂ CO₃
(3) Na₂CO₃ + H₂O + CO₂ → 2NaHCO₃

પ્રશ્ન 161.
આર્સેનિક સલ્ફાઇડ (AS₂S₃) ની સલ્ફ્યુરિક એસિડ (H₂SO₄) સાથે પ્રક્રિયા થતા આર્સેનિક એસિડ (H₃AsO₄) અને સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ (SO₂) બને છે. તો આ સંતુલિત રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં H₂SO₄ H₃AsO₄ અને SO₂ ના સહગુણાંક અનુક્રમે કયા હશે ?
(A) 2, 2 અને 3
(B) 11, 2 અને 14
(C) 2, 2 અને 4
(D) 11, 2 અને 11
જવાબ
(B) 11, અને 14

AS₂S₃ + 11H₂SO₄ → 2H₃AsO₄ + 3SO₂ + 11SO₂
AS₂S₃ + 11H₂SO₄ → 2H₃ASO₄ + 14SO₂ + 8H₂O

પ્રશ્ન 162.
કૉલમ – Iમાં આપેલા સંયોજનોમાં ઑક્સિજનનો ઓક્સિડેશન આંક કોલમ – IIમાં આપેલ આંક સાથે યોગ્ય રીતે જોડી સાચો વિકલ્પ પસંદ કરો.

કૉલમ – I	કૉલમ – II
(i) BaO2	(p) – \(\frac{1}{2}\)
(ii) SiO2	(q) +1
(iii) RO2	(r) -2
(iv) F2O2	(s) -1
	(t) +2

(A) (i) → s, (ii) → t, (iii) → p, (iv) → t
(B) (i) → r, (ii) → t, (iii) → s, (iv) → p
(C) (i) → t, (ii) → q, (iii) → p, (iv) → s
(D) (i) → s, (ii) → r, (iii) → p, (iv) → q
જવાબ
(D) (i) → s, (ii) → r, (iii) → p, (iv) → q

પ્રશ્ન 163.
2KMnO₄ + 16HCl → 2MnCl₂ + 2KCl + 5Cl₂ + 8H₂O ઉપરોક્ત પ્રક્રિયામાં કેટલા મોલ HClનું ઑક્સિડેશન થશે?
(A) 14
(B) 10
(C) 5
(D) 16
જવાબ
(B) 10

પ્રશ્ન 164.
નીચે પૈકી કઈ પ્રક્રિયામાં H₂O₂ રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તતું નથી ?
(A) I₂ + H₂O₂ + 2OH^– → 2I^– + 2H₂O + O₂
(B) PbS + 4H₂O₂ → PbSO₄ + 4H₂O
(C) 2KMnO₄ + 3H₂O₂ → 2MnO2₃ + 2KOH + 2H₂O + 3O₂
(D) HOCl + H₂O₂ → H₃O⁺ + Cl^– + O₂
જવાબ
(B) PbS + 4H₂O₂ → PbSO₄ + 4H₂O

પ્રશ્ન 165.
ઍન્ટીમની સલ્ફાઈડ (Sb₂S₃)ની સલ્ફયુરિક એસિડ (H₂SO₄) સાથેની પ્રક્રિયાથી ઍન્ટીમોનિક ઍસિડ (H₃SbO₄) અને સલ્ફર ડાયોક્સાઈડ (SO₂) વાયુ બને છે. આ સંતુલિત રેડોક્ષ પ્રક્રિયામાં H₂SO₄, H₃SbO₄, SO₂ના સહગુણાંક અનુક્રમે કયા છે ?
(A) 11, 2, 11
(B) 2, 2, 4
(C) 2, 2, 11
(D) 11, 2, 14
જવાબ
(D) 11, 2, 14

પ્રશ્ન 166.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં રિડક્શનકર્તા પદાર્થ કયો છે ?
2Al + Fe₂O₃ → 2Fe + Al₂O₃
(A) O₂
(B) Fe
(C) Al₂O₃
(D) Al
જવાબ
(D) Al

આ સમીકરણમાં Alનું ઑક્સિડેશન થતું હોવાથી તે રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તે છે.

પ્રશ્ન 167.
હીરામાં કાર્બનનો ઑક્સિડેશન આંક શું છે ?
(A) +2
(B) +3
(C) +4
(D) 0
જવાબ
(D) 0

પ્રશ્ન 168.
કેરોઝ ઍસિડનું આણ્વીય સૂત્ર ઓળખો.
(A) H₂SO₃
(B) H₂SO₅
(C) H₂S₂O₈
(D) H₂SO₄
જવાબ
(B) H₂SO₅

પ્રશ્ન 169.
સ્ટૉક નોટેશન નામકરણ પદ્ધતિ પ્રમાણે TiO₂નું નામ કર્યું થાય?
(A) ટિટાનિયમ ઑક્સાઇડ (IV)
(B) ટિટાનિયમ (IV) ઑક્સાઇડ
(C) ટિટાનિયમ (V) ઑક્સાઇડ
(D) ટિટાનિયમ (II) ઑક્સાઇડ
જવાબ
(B) ટિટાનિયમ (IV) ઑક્સાઇડ

પ્રશ્ન 170.
ક્યા સંયોજનમાં ફૉસ્ફરસની ઑક્સિડેશન અવસ્થા +3 છે ?
(A) ઓર્થ્રોફૉસ્ફોરિક ઍસિડ
(B) મેટા ફૉસ્ફોરિક ઍસિડ
(C) ફૉસ્ફરસ ઍસિડ
(D) હાઇપો ફૉસ્ફરસ ઍસિડ
જવાબ
(C) ફૉસ્ફરસ ઍસિડ
OsO₄ માં Os નો ઑક્સિડેશન આંક x લેતાં,
∴ x + 4 (-2) = 0 ∴ x = +8

પ્રશ્ન 171.
એક સંયોજનમાં A, B અને C ત્રણ તત્ત્વો છે. જો તેમનો ઑક્સિડેશન આંક અનુક્રમે +2, +5 અને -2 હોય તો સંયોજનનું સૂત્ર જણાવો.
(A) A₃(BC₄)₂
(B) A₃(B₄C)₂
(C) ABC₂
(D) A₃(BC₃)₂
જવાબ
(A) A₃(BC₄)₂
A₃(BC₄)₂ માં બધાં તત્ત્વોના ઑક્સિડેશન આંકનો સરવાળો શૂન્ય થાય.

પ્રશ્ન 172.
નીચેનામાંથી કઈ પ્રક્રિયા રેડોક્ષ છે ?
(A) NaCl + KNO₃ → NaNO₃ + KCl
(B) CaC₂O₄ + 2HCl → CaCl₂ + H₂C₂O₄
(C) Mg(OH)₂ + 2NH₄Cl → MgCl₂ + 2NH₄OH
(D) Zn + 2AgCN → 2Ag + Zn(CN)₂
જવાબ
(D) Zn + 2AgCN → 2Ag + Zn(CN)₂

પ્રશ્ન 173.
વહાણના તળિયે મૅગ્નેશિયમના કેટલાંક ચોસલા ગોઠવવાનો હેતુ……
(A) શાર્ક માછલીઓને દૂર કરવા.
(B) વહાણને હલકું બનાવવા માટે.
(C) પાણી અને ક્ષારોની અસર અટકાવવા માટે.
(D) દરિયાના તળિયે રહેલા ખડકો વડે વહાણમાં કાણાં પડતાં અટકાવવા માટે.
જવાબ
(C) પાણી અને ક્ષારોની અસર અટકાવવા માટે.
મૅગ્નેશિયમનું ઑક્સિડેશન લોખંડ કરતાં સરળ હોવાથી પાણી અને ક્ષારની અસરથી થતું Fe નું ઑક્સિડેશન, મૅગ્નેશિયમનાં ચોસલાં અટકાવે છે. Mg → Mg⁺ + 2e^– (થાય છે.) પણ Fe → Fe²⁺ + 2e^– (અટકે છે.)

પ્રશ્ન 174.
ક્લોરિનજળમાં ઑક્સિડેશનકર્તા કયો છે ?
(A) HCl
(B) HClO₂
(C) HOCl
(D) આમાંથી એક પણ નહીં
જવાબ
(C) HOCl

• Cl₂ + H₂O → HCl + HOCl
  HOCl → HCl + [O]
• HOCl રિડક્શન પામી ઑક્સિડેશનકર્તા બને છે.
  [O(-2) થી O(0)] HOCl નવજાત ઑક્સિજન પૂરો પાડે છે, ઑક્સિડેશનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 175.
નીચેની પ્રક્રિયામાં બ્રોમિન ઈ રીતે વર્તે છે ?
H₂O + Br₂ → HOBr + HBr
(A) ફક્ત ઑક્સિડેશન થાય છે.
(B) ફક્ત રિડક્શન થાય છે.
(C) ઑક્સિડેશન અને રિડક્શન બંને થાય છે.
(D) H⁺ નો સ્વીકાર કરે છે.
જવાબ
(C) ઑક્સિડેશન અને રિડક્શન બંને થાય છે.

પ્રશ્ન 176.
નીચેની રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓમાંથી કઈ H₂SO₄ ની ઑક્સિડેશનકર્તા ગુણ દર્શાવ છે ?
(A) 2Hl + H₂SO₄ → l₂ + SO₂ + 2H₂O
(B) Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O
(C) NaCl + H₂SO₄ → NaHSO₄ + HCl
(D) 2PCl₅ + H₂SO₄ → 2POCl₃ + 2HCl + SO₂Cl₂
જવાબ
(A) 2HI + H₂SO₄ → I₂ + SO₄ + 2H₂O

આ પ્રક્રિયા રેડોક્ષ છે, તેમા H₂SO₄ માંના S નું +6 માંથી +4 રિડક્શન થાય છે, H₂SO₄ ઑક્સિડેશનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 177.
PO₄^-3 માં P, SO₄^-2 માં S અને Cr₂O₇^-2માં Cr ની ઑક્સિડેશન અવસ્થાનાં મૂલ્યો…
(A) +3, +6 અને +5
(B) +5, +3 અને +6
(C) 3, +6 અને +6
(D) +5, +6 અને +6
જવાબ
(D) +5, 46 અને +6
PO₄^-3 = P + 4(-2) = -3
∴ P – 8 = -3
∴ P = 8 – 3 = +5

PO₄^-2 = S + 4(O) = -2
= S – 8 = -2
∴ S = 8 – 2 = +6

Cr₂O₇^-2
= 2Cr + 7(O) = -2
= 2Cr – 14 = -2
∴ 2Cr = 14 – 2 = 12
∴ Cr = +6

પ્રશ્ન 178.
પરૂ અટકાવનાર (antispectic) તરીકે વપરાતો ઑક્સિડેશનકર્તા ક્યો છે ?
(A) KBrO₃
(B) KMnO₄
(C) CrO₃
(D) KNO₃
જવાબ
(B) KMnO₄

પ્રશ્ન 179.
કાર્બનિક પ્રક્રિયાઓમાં, પ્રવાહી એમોનિયમ લિથિયમ ધાતુ ………………. તરીકે વર્તે છે.
(A) ઑક્સિડેશનકર્તા
(B) રિડક્શનકર્તા
(C) સ્વચ્છતાકર્તા
(D) નિર્જલીકરણકર્તા
જવાબ
(B) રિડક્શનકર્તા
પ્રવાહી એમોનિયામાં લિથિયમ ધાતુ એમોનિયામય ઇલેક્ટ્રૉન ધરાવે છે, જે રિડક્શનકર્તા તરીકે વર્તે છે.
Li_(NH3) → LI_NH(3)⁺ + e^{– (ઑક્સિડેશન)}

પ્રશ્ન 180.
નીચેનામાંથી કઈ જોડ યોગ્ય છે ?
(A) FeCl₃, SnCl₂
(B) HgCl₂, SnCl₂
(C) FeCl₂, SnCl₂
(D) FeCl₃, KI
જવાબ
(C) FeCl₃, SnCl₂
FeCl₂ અને SnCl₂ બંને રિડ્યુસીંગ ઍજન્ટ છે અને નિમ્નતમ ઑક્સિડેશન આંક ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 181.
એસિડિક માધ્યમમાં H₂O₂, Cr₂O₇^2-નું CrO₅માં રૂપાંતર કરે છે કે જેમાં બે (- O – O -) બંધ રહેલા છે, તો Cr નો ઑક્સિડેશન આંક CrO₅ માં કેટલો થાય ?
(A) +5
(B) +3
(C) +6
(D) -10
જવાબ
(C) +6

પ્રશ્ન 182.
M નીચે આપેલી પ્રક્રિયાઓમાંથી કઈ એક રેડોક્ષ પ્રક્રિયાનું ઉદાહરણ છે ?
(A) XeF₄ + O₂F₂ → XeF₆ + O₂
(B) XeF₂ + PF₅ → [XeF]⁺ \(\mathrm{PF}_6^{-}\)
(C) XeF₆ + H₂O → XeOF₄ + 2HF
(D) XeF₆ + 2H₂O → XeO₂F₂ + 4HF
જવાબ
(A) XeF₄ + O₂F₂ → XeF₆ + O₂
પ્રક્રિયા (B), (C) અને (D) એ રેડોક્ષ પ્રક્રિયા નથી. જ્યારે પ્રક્રિયા (A) માં O₂F₂ એ ઑક્સિડેશનકર્તા છે અને XeF₄ એ રિડક્શનકર્તા છે.

પ્રશ્ન 183.
રેડોક્ષ પ્રક્રિયા માટે,
\(\mathrm{MnO}_4^{-}+\mathrm{C}_2 \mathrm{O}_4^{2-}\) + H⁺ → Mn²⁺ + CO₂ + H₂O સંતુલિત પ્રક્રિયા માટે પ્રક્રિયકોના સાચા ગુણાંકો (Coefficients) શોધો.

જવાબ
(D)

પ્રશ્ન 184.
ઍસિડિક માધ્યમમાં ઓક્ઝેલેટની પરમેંગેનેટ સાથેની પ્રક્રિયામાં 1 મોલ CO₂ ઉત્પન્ન થાય ત્યારે મુક્ત થતા \(\bar{e}\) ની
સંખ્યા….
(A) 10
(B) 1
(C) 5
(D) 2
જવાબ
(B) 1
2MnO₄ + 5C₂O₄^-2 + 16H⁺ → 2Mn⁺² + 10CO₂ + 8H₂O
∴ 5C₂O₄^-2 → 10CO₂ + 10\(\bar{e}\)
10 મોલ CO₂ માટે 10\(\bar{e}\) તેથી 1 મોલ CO₂ માટે મુક્ત થતા \(\bar{e}\) ની સંખ્યા 1.

પ્રશ્ન 185.
આપેલા સંયોજનો K₂O, K₂O₂ અને KO₂ માં K નો ઑક્સિડેશન નંબર અનુક્રમે ……………… છે.
(A) +0.5, +4, +1
(B) +2, +1, +0.5
(C) +1, +1, +1
(D) +0.5, +1, +2
જવાબ
(C) +1, +1, +1
આલ્કલી ધાતુનો ઑક્સિડેશન આંક હંમેશાં +1 હોય છે. જ્યારે ત્રણે સંયોજનોમાં ઑક્સિજનનો ઑક્સિડેશન આંક બદલાય છે. K₂O માં O નો ઑક્સિડેશન આંક = −2, K₂O₂, માં −1 અને KO₂ માં –\(\frac{1}{2}\) હોય છે.

પ્રશ્ન 186.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયામાં કાર્બનના ઑક્સિડેશન આંકમાં થતો ફેરફાર શું છે ?
CH_4(g) + 4Cl_2(g) → CCl_4(l) + 4HCl_(g)
(A) -4 થી +4
(B) 0 થી −4
(C) +4 થી +4
(D) 0 થી +4
જવાબ
(A) -4 થી +4
CH_4(g) + 4Cl_2(g) (Cl_4(l) + 4HCl_(g))
CH₄માં Cનો ઓક્સિડેશન આંક = −4
CCl₂માં Cનો ઓક્સિડેશન આંક = +4
ઓક્સિડેશન આંકમાં થતો ફેરફાર = −4 થી +4