GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

Gujarat Board GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या Textbook Exercise Important Questions and Answers, Notes Pdf.

Gujarat Board Textbook Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit सङ्ख्या Textbook Questions and Answers

1. Pronounce the following words orally :

धावनाङ्कफलकम्, चतुर्थक्रीडायाम्, धावनाङ्काः, पञ्चाशत्, न्यूनाः, पठित्वा, त्रयस्त्रिंशत्,षट्त्रिंशत्
उत्तर:
(Speak these words three times in clear and correct pronunciation under the guidance of your Sanskrit teacher.)
(તમારા સંસ્કૃત શિક્ષકના માર્ગદર્શન હેઠળ આ શબ્દોનું સ્પષ્ટ અને શુદ્ધ ઉચ્ચારણ ત્રણ વાર કરો.)

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

2. Read the following phrases and write them in numbers and words in the table:

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 1
उत्तर:
GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 1

3. Write the following Sanskrit words in numbers :

(१) चतुर्दश – _____________________
(२) सप्तविंशतिः – _____________________
(३) त्रयस्त्रिंशत् – _____________________
(४) अष्टचत्वारिंशत् – _____________________
(५) नवदश – _____________________
(६) अष्टात्रिंशत् – _____________________
(७) पञ्चचत्वारिंशत् – _____________________
(८) सप्तदश – _____________________
उत्तर:
(१) चतुर्दश -१४
(२) सप्तविंशतिः – २७
(३) त्रयस्त्रिंशत् -३३
(४) अष्टचत्वारिंशत् – ४८
(५) नवदश -१९
(६) अष्टात्रिंशत् – ३८
(७) पञ्चचत्वारिंशत् – ४५
(८) सप्तदश – १७

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

4. Write the following numbers in Sanskrit words :

(१) १४ – _____________________
(२) २५ – _____________________
(३) ४६ – _____________________
(४) ३८ – _____________________
(५) ४० – _____________________
उत्तर:
(१) १४ – चतुर्दश
(२) २५ – पञ्चविंशतिः
(३) ४६ – षट्चत्वारिंशत्
(४) ३८ – अष्टात्रिंशत्
(५) ४० – चत्वारिंशत्

Sanskrit Digest Std 7 GSEB सङ्ख्या Important Questions and Answers

1. Answer each of the following questions in one sentence in Sanskrit and English:

प्रश्न 1.
What is the meaning of अष्टाविंशतिः?
उत्तर:
अष्टाविंशतिः means twenty-eight.

प्रश्न 2.
What is the meaning of नवचत्वारिंशत्?
उत्तर:
नवचत्वारिंशत् means forty – nine.

प्रश्न 3.
मासे कति दिनानि सन्ति?
उत्तर:
मासे त्रिंशत् एकत्रिंशत् वा दिनानि सन्ति।
There are thirty or thirty – one days in a month.

प्रश्न 4.
वर्षे कति मासाः सन्ति?
उत्तर:
वर्षे द्वादश (१२) मासाः सन्ति।
There are twelve months in a year.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

प्रश्न 5.
नीलेशः किं पश्यति?
उत्तर:
नीलेशः क्रिकेटदलस्य धावनाङ्कफलकं पश्यति।
Nilesh watches the scoreboard of cricket team.

प्रश्न 6.
शालीनस्य प्रथमक्रीडायां कति धावनाङ्काः सन्ति?
उत्तर:
शालीनस्य प्रथमक्रीडायां षड्त्रिंशत् धावनाङ्काः सन्ति।
Shalin has thirty – six runs in his first match.

2. Choose the correct option for the answer of each of the given questions :

Question 1.
What is the meaning of ‘षोडश’?
A. Sixteen
B. Sixteenth
C. Six types
D. Sixth
उत्तर:
A. Sixteen

Question 2.
What is the meaning of ‘त्रयोर्विशतिः’?
A. Three twenties
B. Three times twenty
C. Twenty-three
D. Thirty – three
उत्तर:
C. Twenty-three

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

Question 3.
What is the meaning of ‘त्रयस्त्रिंशत्’?
A. Three gods
B. Thirty-three
C. Three times thirty
D. Three times hundred
उत्तर:
B. Thirty-three

Question 4.
What is the meaning of ‘चतुस्त्रिंशत्’ ?
A. Four gods
B. Clever god
C. Thirty-four
D. Four times hundred
उत्तर:
C. Thirty-four

Question 5.
What is the meaning of ‘चत्वारिशत्’?
A. Forty
B. Four limbed
C. A group of four
D. Four types
उत्तर:
A. Forty

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

Question 6.
What is the meaning of ‘पश्चेाशत’ ?
A. Five hundred
B. Fifty
C. Group of five
D. Five souls
उत्तर:
B. Fifty

Question 7.
Write the Sanskrit number of ‘सप्तत्रिंशत्’.
A. ४७
B. ८०
C. २८
D. ३७
उत्तर:
D. ३७

Question 8.
What is the Sanskrit number of a word ‘सप्तविंशतिः’?
A. ३७
B. ४७
C. २७
D. २६
उत्तर:
C. २७

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

Question 9.
Write the number ‘१४’ in Sanskrit word.
A. चतुर्विशतिः
B. त्रिचत्वारिंशत्
C. चतुर्दश
D. चतुस्त्रिंशत्
उत्तर:
C. चतुर्दश

Question 10.
What is the Sanskrit word for ‘scoreboard’ ?
A. अङ्काः
B. कृष्णफलकम्
C. धावनाङ्काः
D. धावनाङ्कफलकम्
उत्तर:
D. धावनाङ्कफलकम्

Question 11.
What is the English word of ‘धावनाङ्कः’ ?
A. Run
B. Game
C. Team
D. Third match
उत्तर:
A. Run

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

Question 12.
अहं ……………………………………. कक्षायां पठामि।
A. प्रथमा
B. चत्वारः
C. षष्ठ्याम्
D. सप्तम्याम्
उत्तर:
D. सप्तम्याम्

3. Fill in the blanks with proper words based on the lesson :

(१) भाविकस्य प्रथमक्रीडायाम् कति ………………………………
(२) राकेशस्य द्वितीयक्रीडायाम् ……………………………… (४७) धावनाङ्काः।
(३) जयेशस्य चतुर्थक्रीडायाम् ……………………………… (१२) धावनाङ्काः।
(४) नीरवस्य अन्तिमक्रीडायाम ……………………………… (४२) धावनाङ्काः।
(५) शालीनस्य प्रथमक्रीडायाम् ……………………………… (३६) धावनाङ्काः।
(६) भाविकस्य द्वितीयक्रीडायाम् ……………………………… (३४) धावनाङ्काः।
उत्तर:
(१) एक चत्वारिंशत्
(२) सप्तचत्वारिंशत्
(३) द्वादश
(४) द्वाचत्वारिंशत्
(५) षट्त्रिंशत्
(६) चतुस्त्रिंशत्

4. Write the following Sanskrit words in number :

(१) एकादश →
(२) नवदश →
(३) षड्विंशतिः →
(४) एकत्रिंशत् →
(५) नवत्रिंशत् →
(६) सप्तचत्वारिंशत् →
(७) द्वाचत्वारिंशत् →
(८) पञ्चाशत् →
उत्तर:
(१) एकादश → ११
(२) नवदश → १९
(३) षड्विंशतिः → २६
(४) एकत्रिंशत् → ३१
(५) नवत्रिंशत् → ३९
(६) सप्तचत्वारिंशत् → ४७
(७) द्वाचत्वारिंशत् → ४२
(८) पञ्चाशत् → ५०

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

5. Write the following numbers in words :

(१) ४४ →
(२) २९ →
(३) २० →
(४) ३५ →
(५) ४८ →
(६) ४९ →
(७) १० →
(८) १७ →
(९) २४ →
(१०) २५ →
उत्तर:
(१) ४४ → चतुश्चत्वारिंशत्
(२) २९ → नवविंशतिः
(३) २० → विंशतिः
(४) ३५ → पञ्चत्रिंशत्
(५) ४८ → अष्टचत्वारिंशत्
(६) ४९ → नवचत्वारिंशत्
(७) १० → दश
(८) १७ → सप्तदश
(९) २४ → चतुर्विंशतिः
(१०) २५ → पञ्चविंशतिः

6. Join the following pairs :

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 2
उत्तर:
GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 3

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

7. Put a against the true statement and a against the false statement :

(1) I am watching the scoreboard of a cricket team. [ ]
(2) Nirav gets fifty runs in last match. [ ]
(3) Shankar has two eyes. [ ]
(4) There are five Pandavas. [ ]
(5) Ravana had eleven heads. [ ]
(6) Sunday is the seventh day of a weak. [ ]
उत्तर:
(1) I am watching the scoreboard of a cricket team. [ ]
(2) Nirav gets fifty runs in last match. [ ]
(3) Shankar has two eyes. [ ]
(4) There are five Pandavas. [ ]
(5) Ravana had eleven heads. [ ]
(6) Sunday is the seventh day of a weak. [ ]

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 10

Learned numbers १ to १२ in Sanskrit

In standard 6 you have learnt numbers १ to १२ in Sanskrit. This year you have to learn numbers १३ to ५० in Sanskrit. The numbers in words in Sanskrit from १ to ५० are as below:

ધોરણ 6માં તમે ૨થી ૧૨ સુધીની સંસ્કૃત સંખ્યા શીખ્યાં છો. આ વર્ષે તમારે શરૂથી ૧૦ સુધીની સંસ્કૃત સંખ્યા શીખવાની છે. થી ૧૦ સુધીના સંસ્કૃત સંખ્યાવાચક શબ્દો નીચે પ્રમાણે છે :

एकः (m.), एका (f.), एकम् (n.) one
द्वौ (m.), द्वे (f., n.) two
त्रयः (m.), तिस्रः (f.), त्रीणि (n.) three
चत्वारः (m.), चतस्रः (f.), चत्वारि (n.) four
पञ्च five
षट् six
सप्त seven
अष्ट eight
नव nine
१० दश ten
११ एकादश eleven
१२ द्वादश twelve
१३ त्रयोदश thirteen
१४ चतुर्दश fourteen
१५ पञ्चदश fifteen
१६ षोडश sixteen
१७ सप्तदश seventeen
१८ अष्टादश eighteen
१९ नवदश nineteen
२० विंशतिः twenty
२१ एकविंशतिः twenty-one
२२ द्वाविंशतिः twenty-two
२३ त्रयोविंशतिः twenty-three
२४ चतुर्विंशतिः twenty-four
२५ पञ्चविंशतिः twenty-five
२६ षड्विंशतिः twenty-six
२७ सप्तविंशतिः twenty-seven
२८ अष्टाविंशतिः twenty-eight
२९ नवविंशतिः twenty-nine
३० त्रिंशत् thirty
३१ एकत्रिंशत् thirty-one
३२ द्वात्रिंशत् thirty-two
३३ त्रयस्त्रिंशत् thirty-three
३४ चतुस्त्रिंशत् thirty-four
३५ पञ्चत्रिंशत् thirty-five
३६ षत्रिंशत् thirty-six
३७ सप्तत्रिंशत् thirty-seven
३८ अष्टात्रिंशत् thirty-eight
३९ नवत्रिंशत् thirty-nine
४० चत्वारिंशत् forty
४१ एकचत्वारिंशत् forty-one
४२ द्वाचत्वारिंशत् forty-two
४३ त्रिचत्वारिंशत् forty-three
४४ चतुश्चत्वारिंशत् forty-four
४५ पञ्चचत्वारिंशत् forty-five
४६ षट्चत्वारिंशत् forty-six
४७ सप्तचत्वारिंशत् forty-seven
४८ अष्टचत्वारिंशत् forty-eight
४९ नवचत्वारिंशत् forty-nine
५० पञ्चाशत् fifty

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 7

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

सङ्ख्या (Numbers) Glossary :

  • धावनाङ्कफलकम् – scoreboard.
  • क्रीडकः – player.
  • क्रीडा – game, here turn.
  • दलम् – Team.
  • कति – How many.
  • सम्यकृ – very good.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 8

१ to २० – Ordinal numbers from १ to २०

Masculine Feminine Neuter
प्रथमः – first प्रथमा – first प्रथमम् – first
द्वितीयः – second द्वितीया – second द्वितीयम् – second
तृतीयः – third तृतीया – third तृतीयम् – third
चतुर्थः – fourth चतुर्थी – fourth चतुर्थम् – fourth
पञ्चमः – fifth पञ्चमी – fifth पञ्चमम् – fifth
षष्ठः – sixth goot षष्ठी – sixth षष्ठम् – Sixth
सप्तमः – seventh सप्तमी – seventh सप्तमम् – seventh
अष्टमः – eighth अष्टमी – eighth अष्टमम् – eighth
नवमः – ninth नवमी – ninth नवमम् – ninth
१० दशमः – tenth दशमी – tenth दशमम् – tenth
११ एकादशः – eleventh एकादशी – eleventh एकादशम् – eleventh
१२ द्वादशः – twelfth द्वादशी – twelfth द्वादशम् – twelfth
१३ त्रयोदशः – thirteenth त्रयोदशी – thirteenth त्रयोदशम् – thirteenth
१४ चतुर्दशः – fourteenth चतुर्दशी – fourteenth चतुर्दशम् – fourteenth
१५ पञ्चदशः – fifteenth पञ्चदशी – fifteenth पञ्चदशम् – fifteenth
१६ षोडश: – sixteenth षोडशी – sixteenth षोडशम् – sixteenth
१७ सप्तदशः – seventeenth सप्तदशी – seventeenth सप्तदशम् – seventeenth
१८ अष्टादशः – eighteenth अष्टादशी – eighteenth अष्टादशम् – eighteenth
१९ नवदशः – nineteenth नवदशी – nineteenth नवदशम् – nineteenth
२० विंशः, विंशतितमः – twentieth विंशी, विंशतितमी – twentieth विशम्, विंशतितमम् – twentieth

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 9

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

धावनाङ्कफलकम् (Scoreboard)

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 4

Read the above-given table, read the dialogue given below and complete the table given under it :
ઉપર આપેલું કોષ્ટક સમજો અને નીચેનો સંવાદ વાંચી તેની નીચે આપેલું કોષ્ટક પૂર્ણ કરો:

रमेशः – भोः नीलेश, किं करोति (भवान्)? (O Nilesh, what are you doing ?)
રમેશ – ઓ નીલેશ, તમે શું કરો છો?
नीलेशः – क्रिकेटदलस्य धावनाङ्कफलकं पश्यामि। (I am watching the scoreboard of cricket team.)
નીલેશ – ક્રિકેટની ટીમનું સ્કૉરબોર્ડ જોઉં છું.

रमेशः – भाविकस्य प्रथमक्रीडायां कति धावनाङ्काः? (How many runs has Bhavik in the first match ?)
રમેશ – ભાવિકના પહેલા દાવમાં કેટલા રન છે?
नीलेशः – एकचत्वारिंशत्। (Forty – one.)
નીલેશ – એકતાળીસ.

रमेशः – द्वितीयक्रीडायाम्? (In the second match?)
રમેશ – બીજા દાવમાં?
नीलेशः – चतुस्त्रिंशत्। (Thirty – four.)
નીલેશ – ચોત્રીસ.

रमेशः – तृतीयक्रीडायाम्? (In the third match?)
રમેશ – ત્રીજા દાવમાં?
नीलेशः – अष्टाविंशतिः। (Twenty – eight.)
નીલેશ – અઠ્ઠાવીસ.

रमेशः – चतुर्थक्रीडायाम् ? (In the fourth match ?)
રમેશ – ચોથા દાવમાં?
नीलेशः – पञ्चाशत्। (Fifty.)
નીલેશ – પચાસ.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

रमेशः – पञ्चमक्रीडायाम्? (In the fifth match ?)
રમેશ – પાંચમા દાવમાં?
नीलेशः – नवत्रिंशत्। (Thirty – nine.)
નીલેશ – ઓગણચાળીસ.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 6

रमेशः – अहो, नीलेश! नीरवस्य का स्थितिः? (Hello, Nilesh! What is the position of Nirav ?)
રમેશ – અહો, નીલેશ! નીરવની કેવી સ્થિતિ છે?
नीलेशः – सः प्रथमक्रीडायां त्रयस्त्रिंशत् धावनाङ्कान् प्राप्तान् करोति।। (He gets thirty – three runs in the first match.)
નીલેશ – તે પહેલા દાવમાં તેત્રીસ રન મેળવે છે.

रमेशः – द्वितीयक्रीडायाम्? (In the second match ?)
રમેશ – બીજા દાવમાં?
नीलेशः – एकविंशतिः धावनाङ्काः। (Twenty – one runs.)
નીલેશ – એકવીસ રન.

रमेशः – तर्हि तस्य तृतीयक्रीडायां का स्थितिः? (What is the position in the third match ?)
રમેશ – તો તેની ત્રીજા દાવમાં કેવી સ્થિતિ છે?
नीलेशः – चत्वारिंशत्। (Forty.)
નીલેશ – ચાળીસ.

रमेशः – उत्तमम् ! चतुर्थक्रीडायाम् ? (Very good! In the fourth match ?)
રમેશ – બહુ સારું! ચોથા દાવમાં?
नीलेश: – षट्त्रिंशत्। (Thirty – six.)
નીલેશ – છત્રીસ.

रमेशः – अन्तिमक्रीडायां नीरवः कति धावनाङ्कान् प्राप्तान् करोति? (How many runs does Nirav get in the last match ?)
રમેશ – છેલ્લા દાવમાં નીરવ કેટલા રન મેળવે છે?
नीलेशः – सम्यक् अस्ति। द्वाचत्वारिंशत्। (Very good. Forty – two.)
નીલેશ – સારું છે. બેતાળીસ.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या

रमेशः – पश्य, शालीनस्य प्रथमक्रीडायां षट्त्रिंशत् धावनाङ्काः।। (See, Shalin has thirty – six runs in the first match.)
રમેશ – જો, શાલીનના પહેલા દાવમાં છત્રીસ રન છે.
नीलेश: – आम्, द्वितीयक्रीडायां तस्य सप्तत्रिशत्। (Yes, he has thirty – seven runs in the second match.)
નીલેશ – હા, બીજા દાવમાં તેના સાડત્રીસ છે.

रमेशः – तृतीयक्रीडायां अधिकं नास्ति। केवलं षोडश। (He has no more runs in the third match; only sixteen.)
રમેશ – ત્રીજા દાવમાં વધારે નથી; ફક્ત સોળ છે.
नीलेशः – सत्यम्। चतुर्थक्रीडायां अपि षड्विंशतिः। (Correct. In the fourth match to twenty – six.)
નીલેશ – સાચું છે. ચોથા દાવમાં પણ છવ્વીસ છે.

रमेशः – तर्हि पञ्चमक्रीडायां सः अधिकम् अष्टचत्वारिंशत् धावनाङ्कान् प्राप्तान् करोति। (But in the fifth match he gets more, fortyeight runs.)
નીલેશ – તો પાંચમા દાવમાં તે વધારે, અડતાળીસ રન મેળવે છે.

GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 6 सङ्ख्या 5

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *