GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 2 દ્રાવણો in Gujarati

Solving these GSEB Std 12 Chemistry MCQ Gujarati Medium Chapter 2 દ્રાવણો will make you revise all the fundamental concepts which are essential to attempt the exam.

GSEB Std 12 Chemistry MCQ Chapter 2 દ્રાવણો in Gujarati

પ્રશ્ન 1.
જો બાષ્પશીલ દ્રાવકમાં અબાષ્પશીલ દ્રાવ્ય પદાર્થ ઓગાળીને મંદ અને આદર્શ દ્રાવણ બનાવવામાં આવે તો બનતા દ્વાવણના બાષ્પદબાણમાં થતો સાપેક્ષ ઘટાડો તેમાં ઓગળેલા ……… નથી જેટલો હોય છે.
(A) દ્વાવ્યના મોલ અંશ
(B) દ્રાવકના મોલ અંશ
(C) (A) અને (B) બંને
(D) એક પણ નહીં
જવાબ
(A) દ્રાવ્યના મોલ અંશ

પ્રશ્ન 2.
જુદી જુદી સાંદ્રતા ધરાવતા દ્રાવણો વચ્ચે અથવા દ્રાવક અને દ્વાવણ વચ્ચે અર્ધપારગમ્ય પડદો ………………………………………….. તરફ સાયંભૂ રાખતાં પ્રવાહ વહે છે.
(A) શુદ્ધ દ્રાવકથી દ્વાવણ તરફ
(B) દ્રાવળથી દ્રાવક તરફ
(C) વધુ સાંદ્રતાથી ઓછી સાંદ્રતા ધરાવતા દ્રાવણ તરફ
(D) શુદ્ધ દ્રાવ્યથી દ્રાવક તરફ
જવાબ
(A) શુદ્ધ દ્રાવકથી દ્રાવા તરફ

પ્રશ્ન 3.
જો દ્રાવણમાં સુયોજન કે વિયોજન થાય નહિ ત્યારે વૉન્ટ- હોફ અવયવનું મૂલ્ય …………………………… હોય છે.
(A) શૂન્ય
(B) એક
(C) એક કરતાં વધુ
(D) એક કરતાં ઓછું
જવાબ
(B) એક

પ્રશ્ન 4.
0.1 m યૂરિયાનું ઉત્કલનબિંદુ ઉબ્નયન કોની સાથે સમાન હશે ?
(A) 0.1 m C₆H₁₂O₆
(B) 0.1 mKCl
(C) 0.1 m NaCl
(D) 0.1 m H₂SO₄
જવાબ
(A) 0.1 m C₆H₁₂O₆

પ્રશ્ન 5.
298K તાપમાને શુદ્ધ પાણીનું બાષ્પદબાણ 18.4 મિમી છે. તેમાં મીઠું ઓગાળવાથી બનતા દ્રાવણનું 298 K તાપમાને બાધદબાણ ……………………….. થરો.
(A) 18.4 મિમી
(B) 18.4 મિમી કરતાં ઓછું
(C) 18.4 મિમી કરતાં વધુ
(D) અડધું થશે.
જવાબ
(B) 18.4 મિમી કરતાં ઓછું

પ્રશ્ન 6.
CoCl₃. 6H₂O સૂત્ર ધરાવતા એક સંકીર્ણનું 1m જલીય દ્રાવણ બનાવતાં દ્રાવણનાં ઠારબિંદુમાં 5.58° સે નો ઘટાડો થાય છે. આ સંકીર્ણનું સાચું અણુસૂત્ર કર્યું થશે ?
[K_f(H₂O) = 1.86 K kg mol^-1]
(A) [Co(H₂O)₄Cl₂,]Cl · 2H₂O
(B) [Co(H₂O)₆] Cl₃
(C) [Co(H₂O)₅Cl] Cl₂ H₂O
(D) [CoCl₃ • (H₂O)₃]
જવાબ
(C) [Co(H₂O)₅Cl] Cl₂ H₂O
ΔT = iK_fm, i = \(\frac{5.58}{1.86} \) ×1 = 3,0 (આયનો)
∴ કુલ ત્રણ આયોયુક્ત સંકીર્ણ [Co(H₂O)₅Cl] Cl₂ H₂O બનશે.

પ્રશ્ન 7.
શુદ્ધ પાણીનું ઉત્કલનબિંદુ 373 K છે. શુદ્ધ HNO₃ નું ઉત્કલનબિંદુ 359 K છે બંનેના એઝિયોટ્રોપિક મિશ્રણનું ઉત્કલનબિંદુ 393.5 K છે. તો મિશ્ર એઝિયોટ્રોપિક દ્રાવણના નિસ્યંદન સમયે ……………………
(A) પહેલાં HNO₃ નું નિસ્યંદન થશે.
(B) પહેલાં H₂O નું નિસ્યંદન થશે.
(C) મિશ્રણમાં પહેલાં કોઈ પણ એક છૂટું પડશે.
(D) બંને એકસાથે જ છૂટા પડશે.
જવાબ
(D) બંને એકસાથે જ ઈં પડશે.
એઝિયોટ્રોપિક દ્વાવણના બંને ઘટકો એક જ સાથે, એક જ તાપમાને નિસ્યંદન પામતા હોય છે.

પ્રશ્ન 8.
w₁ ગ્રામ પાણીમાં n મોલ દ્વાવ્ય પદાર્થ ધરાવતા દ્રાવણનું ઠારબિંદુ ………………… થશે.
(A) 100 + \(\frac{1000 \times K_f \times w_1}{n} \)
(B) \(\frac{1000 \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{n}}{\mathrm{w}_1} \)
(C) 0 – \(\frac{1000 \times K_{\mathrm{f}} \times w_1}{n}\)
(D) 0 – \(\frac{1000 \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{n}}{\mathrm{w}_1} \)
જવાબ (D) 0 – \(\frac{1000 \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{n}}{\mathrm{w}_1} \) (D)

ઠારબિંદુ અવનયન = ΔT = K_f x m
પણ m = \(\frac{\mathrm{w}_2}{\mathrm{M}_2} \times \frac{1000}{\mathrm{w}_1} \) (પણ અહીં \( \frac{\mathrm{w}_2}{\mathrm{M}_2}\) = n)
= \(\frac{\mathbf{n} \times 1000}{w_1} \)
∴ ΔT = \( \frac{K_{\mathrm{f}} \times \mathrm{n} \times 1000}{\mathrm{w}_1}\)
પાણીનું ઠારબિંદુ = 0° સે અને ઠારબિંદુ અવનયન = ΔT
∴ ઠારબિંદુ = o – ΔT = 0 – \(\frac{1000 \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{n}}{\mathrm{w}_1}\)

પ્રશ્ન 9.
જો A – A અને B – B ના આકર્ષણ કરતાં A – B નું આકર્ષણ વધારે હોય તો A – A અને B – B નું મિશ્ર દ્રાવણ ……………………………….. વિચલન ધરાવે.
(A) ધન
(B) ઋણ
(C) પહેલાં ધન પછી ઋણ
(D)પ્રારંભમાં ઋણ અને પછીથી ધન
જવાબ
(B) ઋણ
A – B નું આકર્ષણ વધુ હોય તો આદર્શ વર્તણૂકમાં દ્વાવણમાં ઋન્ન વિચલન હોય છે.

પ્રશ્ન 10.
6N HCl નું 1 લિટર દ્વાવણ બનાવવા 4N HCl અને 10N HCIના અનુક્રમે કેટલા કદના દ્રાવણની જરૂર પડે ?
(A) 0.25 લિટર અને 0.75 લિટર
(B) 0.67 લિટર અને 0.33 લિટર
(C) 0.82 લિટર અને 0.18 લિટર
(D) 0.5 લિટર અને 0.5 લિટર
જવાબ
(B) 0.67 લિટર અને 0.33 લિટર
N₁V₁ + N₂V₂ = N₃V₃
∴ 4x + 10(1 − x) = 6 x 1
∴ -6x = -4
x = V₁ = 4 NHcl નું કદ
∴ V₂ = 1 − x
∴ x = \(\frac{4}{6}\) = 0.666 L ≅0.67 L
∴ V₁ = 0.67 L, V₂ = 0.33 L

પ્રશ્ન 11.
298 K તાપમાને CO₂ ના તેના સંતૃપ્ત જલીય દ્રાવણમાં મોલ અંશ કેટલા હશે ?
[K_H = 6.02 × 10^-4 bar, P_CO2 = 2 × 10^-8 bar]
(A) 3 × 10^-4
(B) 3.32 × 10^-5
(C) 1.23 × 10^-4
(D) 2.82 × 10^-5
જવાબ
(B) 3.32 × 10^-5
P_CO2 =K_H.X_CO2
∴ X_CO2 = \(\frac{2 \times 10^{-8}}{6.02 \times 10^{-4}} \)
= 0.332 × 10^-4
= 3.32 x 10^-5

પ્રશ્ન 12.
નીચેનામાંથી કયું દ્રાવણ સૌથી ઓછું ઠારબિંદુ ધરાવે છે ?
(A) 0.1m Na₂.SO₄
(B) 0.1m NaCl
(C) 0.1m ગ્લુકોઝ
(D) 0, 1m AlCI,
જવાબ
(D) 0.1m AlCl₃

પ્રશ્ન 13.
100 ગ્રામ પાણીમાં 1.8 ગ્રામ ગ્લુકોઝ ઓગાળીને દ્રાવણ બનાવેલ છે, દ્રાવણમાં થતો બાપદબાણનો સાપેક્ષ ઘટાડો કેટલો હશે ?
(A) 0.01.65
(B) 0.03
(C) 0.02
(D) 0.0018
જવાબ
(D) 0.00018
દ્વાવ્યના મોલ = \(\frac{1.8}{180}\) = 0.01
દ્રાવકના મોલ = \(\frac{100}{18}\) =5.55
\(\frac{p^0-p}{p^0} \) = {\displaystyle \chi }₂
∴ દ્રાવ્યના મોલ-અંશ = \(\frac{0.01}{5.55+0.01} \) = 0.0018 = {\displaystyle \chi }₂

પ્રશ્ન 14.
બેન્ઝિનમાં દ્રાવ્ય કરેલા બેન્ઝોઇક ઍસિડનું આણ્વિયદળ ઠારબિંદુ અવનયન પદ્ધતિ ……………………………….. હોય છે.
(A) 122 ગ્રામ-મોલ^-1
(B) 60 ગ્રામ-મોલ^-1
(C) 366 ગ્રામ-મોલ^-1
(D) 244 ગ્રામ-મોલ^-1
જવાબ
(D)244 ગ્રામ મોલ^-1

પ્રશ્ન 15.
ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન માટે સમમોલલ દ્રાવણો, Ca(NO₃)₂ (S₁) અને Al(NO₃)₃ (S₂) વચ્ચે સંબંધ ………. છે.
(A) ΔT₁ = ΔT₂
(B) ΔT₂ > ΔT₁
(C) ΔT₂ < ΔT₁
(D) ΔT₂ = 2ΔT₁
જવાબ
(B) ΔT₂ > ΔT₁

પ્રશ્ન 16.
એક દ્રાવણના ઠારબિંદુ અને ઉત્કલનબિંદુમાં 105,0° સે. નો તફાવત ઉત્પન્ન કરવા માટે 100 ગ્રામ પાણીમાં કેટલા ગ્રામ સુક્રોઝ ઓગાળવો પડે ?
(K、 = 1.86° સે.કિગ્રા મોલ⁻¹ અને K = 0.51° સે.કિગ્રા મોલ⁻¹)
(A) 72 ગ્રામ
(B) 34.2 ગ્રામ
(C) 342 ગ્રામ
(D) 150 ગ્રામ
જવાબ
(A) 72 ગ્રામ
ઉ.બિંદુ (T_b) = 100 + ΔT_b = 100+ K_b.m
ઠારબિંદુ (T_f) = 0 − ΔT_f、 = K_f · m
∴ T_b – T_f = (100 + K_b · m) – (-K_f · m)
105 = 100 + 0.51 m + 1.86 m
2.37 m = 5
m= \(\frac{5}{2.37}\) = 2.11
∴ 100 ગ્રામ પાણીમાં ઓગાળવા માટે સુક્રોઝનું વજન
= \(\frac{2.11 \times 342 \times 100}{1000} \) = 72 ગ્રામ

પ્રશ્ન 17.
273K તાપમાને જો 250 mL પાણીમાં 10 ગ્રામ ગ્લુકોઝ (p₁), 10 ગ્રામ યૂરિયા (p₂) અને 10 ગ્રામ સુક્રોઝ (p₃) ઓગાળવામાં આવે તો તેમના અભિસરણ દબાણ માટેનો ક્યો સંબંધ યોગ્ય છે ?
(A) p₁ > p₂ > p₃
(B) p₃ > p₂ > p₁
(C) p₂ > p₁ > p₃
(D) p₂> p₃ > p₁
જવાબ
(C) p₂ > p₁ > p₃
p = \(\frac{w R T}{\text { MV }} \) જયાં \(\frac{w R T}{V} \) અચળ હોવાથી p ∝ \(\frac{1}{M} \) થાય.
આથી p₂> p₁ > p₃

પ્રશ્ન 18.
17° સે. તાપમાને 34.2 ગ્રામ/લિટર ધરાવતા સુક્રોઝના જલીય દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ 2.38 વાતાવરણ છે, તો ગ્લુકોઝના …………………….. ગ્રામ/મિલી ધરાવતું દ્રાવણ આ દ્રાવણ સાથે સમઅભિસારી બનશે.
(A) 34.2
(B) 17.1
(C) 36.0
(D) 18.0
જવાબ
(D) 18.0
સમઅભિસારી દ્રાવણની સાંદ્રતા સમાન હોવાથી 34.2 ગ્રામ/ લિટરે સુક્રોઝની સાંદ્રતા 0.1 M થાય.
આથી 18.0 ગ્રામ/લિટર ગ્લુકોઝ = 0.1 M

પ્રશ્ન 19.
એક પદાર્થનું વજનથી 25% દ્રાવણ બનાવવા માટે 300 ગ્રામ અને 40% દ્રાવણ બનાવવા માટે 400 ગ્રામ મિશ્ર કરવામાં આવે છે, તો આ દ્રાવણના મિશ્રણમાં રહેલા દ્રાવ્યની વજનથી ટકાવારી કેટલી હશે ?
(A) 33.57
(B) 66.43
(C) 87.23
(D) 19.24
જવાબ
(A) 33,57
દ્રાવણ-1માં દ્રાવ્યનું વજન = \(\frac{25}{100} \times 300 \) = 75 ગ્રામ
દ્વાવણ-2માં દ્રાવ્યનું વજન = \(\frac{40}{100} \times 400 \) = 160 ગ્રામ
બંને દ્રાવણને મિશ્ર કરતાં દ્રાવ્યનું કુલ વજન = 235 ગ્રામ
∴ દ્રાવળનું કુલ દળ = 700 ગ્રામ
∴ અંતિમ દ્રાવણમાં દ્રાવ્યની ટકાવારી = \(\frac{235}{700} \times 100\)= 33.57%

પ્રશ્ન 20.
20% FeCl₃ નું જલીય દ્રાવણ કે જેની ઘનતા 1.1 ગ્રામ/ મિલી છે, તો આ દ્રાવણની મોલર સાંદ્રતા ………………….. થશે.
(A) 0.028
(B) 1.357
(C) 0.163
(D) 1.47
જવાબ
(B) 1.357
20% FeCl₃ એટલે 100 ગ્રામ દ્રાવણ 20 ગ્રામ FeCl₃ ધરાવે છે.
∴ 100 ગ્રામ દ્રાવણનું કદ = \(\frac{100}{1.1} \) = 90.91 m.
20 ગ્રામ FeCl₃ ના મોલ = \(\frac{20}{162} \) = 0.1234 મોલ
∴ દ્વાવણની મોલર સાંતા = \(\frac{0.1234 \times 1000}{90.91}\) = 1.357 M

પ્રશ્ન 21.
1.00 m જલીય દ્રાવણમાં દ્રાવ્યનો મોલઅંશ જણાવો.
(A) 0.177
(B) 0.00177
(C) 0.0177
(D)0.034
જવાબ
(C) 0.0177

પ્રશ્ન 22.
3 M AgNO₃ ના 2 લિટર દ્વાવણને 1 M BaCl₂ ના ૩ લિટર સાથે મિશ્ર કરવાથી મળતા મિશ્ર દ્રાવણમાં NO_3^– આયનની મોલારિટી શોધો.
(A) 1.2 M
(B) 0.1 M
(C) 0.5 M
(D) 0.1 M
જવાબ
(A) 1.2 M

3 M AgNO₃ નું 2 લિટર દ્વાવકૢ AgNO₃ ના 6 મીલ ધરાવે.
1 M BaCl₂ નું 3 લિટર દ્રાવણ એ BaCl₂ ના 3 મોલ ધરાવે.
2AgNO₃ + BaCl₂ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl
પ્રક્રિયા ઉપરથી કહી શકાય કે 6 મોલ AgNO₃ એ 3 મોલ BaCl₂ સાથે પ્રક્રિયા કરી 3 મોલ Ba(NO₃)₂ બનાવે છે.
∴ 5 લિટર દ્રાવણમાં કુલ 6 મોલ NO_3^– આયનો છે.
∴ NO^–₃ આયનની મોલારિટી = \(\frac{6}{5} \) = 1.2

પ્રશ્ન 23.
સમમોલલ સાંદ્રતા ધરાવતા કયા દ્વાવણનું ઠારબિંદુ સૌથી ઊંચું છે ?
(A) ગ્લુકોઝ
(B) La (NO₃)₃
(C) Ca (NO₃)₂
(D) વિનેગર
જવાબ
(A) ગ્લુકોઝ

પ્રશ્ન 24.
બ્રાસ એ ……………………… ધાતુઓનું મિશ્રણ છે.
(A) Zn, Ni
(B) Cu, Sn
(C) Cu, Zn
(D) Cu, Zn, Ni
જવાબ
(C) Cu, Zn

પ્રશ્ન 25.
બ્રોન્ઝ એ …………………………….. ધાતુઓની મિશ્રધાતુ છે.
(A) Cu, Sn
(B) Cu, Zn
(C) Zn, Sn
(D) Cu, Ph
જવાબ
(A) Cu, Sn

પ્રશ્ન 26.
પાણીમાં ………………………. ppm F^– આયનાં દાંતના ક્ષયને રોકે છે.
(A) 1.5
(B) 1
(C) 0.5
(D) 2
જવાબ
(B) 1

પ્રશ્ન 27.
જર્મન સિલ્વર એ ……………………………. ધાતુઓની બનેલી મિશ્રધાતુ છે.
(A) Zn, Sn, Ni
(B) Cu, Sn, Ni
(C) Zn, Cu, Ph
(D) Cu, Zn, Ni
જવાબ
(D) Cu, &n, Ni

પ્રશ્ન 28.
ફ્લોરાઇડ આયનની સાંદ્રતા ……………………….. ppm હોય તો દાંત પર ડાઘા પાડે છે.
(A) 1.5
(B) 1
(C) 0.5
(D) 2
જવાબ
(A) 1.5

પ્રશ્ન 29.
એક ચોક્કસ તાપમાને શુદ્ધ A અને B ઘટકના બાષ્પદબાણ અનુક્રમે 108 અને 36 ટોર છે, જો દ્રાવણ A અને B ઘટકોના સમાન મોલ ધરાવતું હોય તો, દ્રાવણનું બાષ્પદબાણ જણાવો.
(A) 144 ટૉર
(B) 72 ટૉર
(C) 90 ટૉર
(D) 125 ટૉર
જવાબ
(B) 72 ટૉર

પ્રશ્ન 30.
K₂SO₄ ના ચાર દ્રાવણો 0.1 m, 0.01 m, 0.001 m અને 0,0001 m સાંદ્રતા ધરાવે છે. તેમાંથી કયું દ્રાવણ સૌથી વધુ વૉન્ટહૉફ અવયવ (i) ધરાવશે ?
(A) 0.0001 m
(B) 0.001 m
(C) 0.01 m
(D) 0.1 m
જવાબ
(A) 0.0001 m

પ્રશ્ન 31.
283 K તાપમાને યૂરિયાના જલીય દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ 500 mm છે. જો તેનું તાપમાન 298 K જેટલું કરવામાં આવે તો તેને કેટલા ગણું મંદ કરવાથી તે દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ 105.3 mm થાય ?
(A) 10 ગણું
(B) 5 ગણું
(C) 2.5 ગણું
(D) 4 ગણું
જવાબ
(B) 5 ગણું
\(\frac{\pi_1}{\pi_2}=\frac{T_1}{V_1} \times \frac{V_2}{T_2}\)
∴ \(\frac{500 / 760}{105.3 / 760}=\frac{283 \times V_2}{V_1 \times 298} \)
∴ \(\frac{\mathrm{V}_2}{\mathrm{~V}_1}\) = 5

પ્રશ્ન 32.
નીચેનામાંથી ક્યા લીય દ્રાવણો સમાન અભિસરણ દબાણ ઘરાવશે ?
(10 0.1 M ની NaCl દ્રાવણ
(ii) 0.1 M ગ્લુકોઝ દ્રાવણ
(iii) 100 ml, દ્રાવણમાં 0.6 ગ્રામ ચૂરિયા
(iv) 50 mL દ્રાવણમાં 1.0 ગ્રામ અબાષ્પશીલ દ્રાવ્ય (x) (x નો અણુભાર = 200)
(A) (i), (ii), (ii)
(B) (ii), (iii), (iv)
(C) (i), (ii), (iv)
(D) (i), (iii), (iv)
જવાબ
(B) (ii), (iii), (iv)
(ii) 0.1 M ગ્લુકોઝ = π = 0.1 RT
(iii) π = \(\frac{n}{\mathrm{~V}} \mathrm{RT}=\frac{\frac{0.6}{60} \times 1000}{100} \mathrm{RT} \) = 0.1
(iv) π = \( \frac{\frac{0.1}{200}}{50} \times 1000\) RT = 0.1 RT

પ્રશ્ન 33.
……………………………………… દ્વાવણનું ઠારબિંદુ સૌથી ઊંચું હશે.
(A) 1 m K₄[Fe(CN)₆]
(B) 1 m NaCl
(C) 1 m ગ્લુકોઝ
(D) 1 m Cl
જવાબ
(C) 1 m ગ્લુકોઝ

પ્રશ્ન 34.
30 mL CHCl₃ અને 50 m એસિટોનને મિશ્ર કરીને એક બિનઆદર્શ દ્રાવણ બનાવવામાં આવ્યું છે, તો દ્વાવણનું
કદ ………………………………………. .
(A) > 80 મિલી
(B) < 80 મિલી
(C) = 80 મિલી
(D) ≥ 80 મિલી
જવાબ
(B) < 80 મિલી
CHCl₃ અને એસિટોનમાં H બંધ રચાવાથી A-B આકર્ષણ એ A−A અને B–Bની સરખામણીમાં વધુ હોય છે, પરિણામે આ દ્વાવણ રાઉલ્ટના નિયમથી ઋણ વિચલન ધરાવે છે
એટલે કે ΔV _max = – ve
ΔH_mix = – ve
∴ કુલ ક = < 80 ml

પ્રશ્ન 35.
1000 ગ્રામ પાણીમાં 120 ગ્રામ યૂરિયા ઓગાળવાચી બનતા દ્વાવણની ઘનતા 1.15 ગ્રામ/મિલી છે, તો આ દ્રાવણની મોલારિટી શોધો.
(A) 0.50 M
(B) 1.78 M
(C) 1.02 M
(D) 2.05 M
જવાબ
(D) 2.05 M

પ્રશ્ન 36.
જો 10³ કિલોગ્રામ દ્રાવણમાં 25 ગ્રામ Na₂SO₄ ઓગાળવામાં આવે, તો તેની સાંદ્રતા …………………………….. થશે.
(A) 25 ppm
(B) 0.25 ppm
(C) 250 ppm
(D) 2.5 ppm
જવાબ
(A) 25 ppm
Ppm = \(\frac{0.025}{10^3} \) × 10⁶ = 25 ppm

પ્રશ્ન 37.
200 ગ્રામ / મોલ અણુભાર ધરાવતા ડાયબેઝિક ઍસિડનું ડેસિમોલર દ્વાવણ મેળવવા 100 mL કદના દ્રાવણમાં કેટલા ગ્રામ ઍસિડ હોવો જોઈએ ?
(A) 20 ગ્રામ
(B) 1 ગ્રામ
(C) 2 ગ્રામ
(D) 10 ગ્રામ
જવાબ
(C) 2 ગ્રામ
ડેસિોલર એટલે 0.1 M
M =
= \( \frac{w}{200} \times \frac{1}{100} \times 1000\) = 0.1 ∴
∴ 0.1= \(\frac{w}{20} \)
∴ w = 2 પ્રામ

પ્રશ્ન 38.
100 મિલી યૂરિયાના દ્રાવણમાં 6.022 × 10²⁰ અણુઓ હોય તો યૂરિયાના દ્રાવણની સાંદ્રતા શોધો.
(A) 0.01 M
(B) 0.001 M
(C) 0.2 M
(D) 0.1 M
જવાબ
(A) 0.01 M
6.022 × 10²³ અણુ યૂરિયા = 1 મોલ યુરીયા
6.022 x 10²⁰ અણુ પૂરિયા = (?)
મોલ = 10^-3
∴ M = = 0.01M

પ્રશ્ન 39.
500 mL 0.2 M દ્વાવણમાં 200 મિલી પાણી ઉમેરવાથી મળતા મંદ દ્રાવણની મોલારિટી શોધો.
(A) 0.501 M
(B) 0.02847 M
(C) 0.709 M
(D) 0.1428 M
જવાબ
(D) 0.1428 M
મિલીમોલ = 500 x 0.2 = 100
∴ M = \(\frac{100}{700}\) = 0.1428 M

પ્રશ્ન 40.
1 kg પાણીમાં 13.44 ગ્રામ CuCl₂ ઓગાળવાથી બનતા દ્રાવણના ઉત્કલનબિંદુમાં વધારો ………………………………. થશે. (K_b = 0.52 K kg મોલ^-1 CuCl₂ નો અણુભાર = 134.4 ગ્રામ/મોલ)
(A) 0.05
(B) 0.1
(C) 0.16
(D) 0.92
જવાબ
(C) 0.16
ΔT_b = i K_b · m
= 3 x 0.52 x \(\frac{13.44}{134.4} \) = 0.16

પ્રશ્ન 41.
પાણીનો મોલલ ઠારબિંદુ અચળાંક 1.86° C/m છે, તો 0.1 m NaCl ના પાણીમાં બનાવેલ દ્રાવણનું ઠારબિંદુ …………………………. યરો. [MLNR-1994]
(A) -1.86° C
(B) -0.372° C
(C) -0.372° C
(D) –0.186° C
જવાબ
(C) -0.372° C

ΔT_f = 2K_f · m = 2 × 1.86 × 0.1 = 0.372 [NaCl માટે i = 2]
T_s = T – ΔT_f
= 0 = 0.372 = -0.372° C

પ્રશ્ન 42.
નિયત તાપમાને સમઅભિસારી દ્રાવણો માટે ………………………… સમાન હોય છે. [AFMC – 1994]
(A) ઘનતા
(B) નોમાંલિટી
(C) મોલર સાંદ્રતા
(D) કદ
જવાબ
(C) મોલર સાંદ્રતા

પ્રશ્ન 43.
100 ગ્રામ પાણીમાં 6.8 ગ્રામ નોન-આયોનિક દ્રાવ્ય ધરાવતું દ્રાવણ -0.93° C તાપમાને ઠરે છે. જો પાણીનો K_f = 1.86 હોય, તો દ્રાવ્યનો અણુભાર …………………………… થાય. [PMT – 1994]
(A) 34
(B) 136
(C) 68
(D) 13.6
જવાબ
(B) 136
M = \( \frac{\mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{W} \times 1000}{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{W}_{\mathrm{A}}}=\frac{1.86 \times 6.8 \times 1000}{0.93 \times 100}\) = 136 ગ્રામ/મોલ

પ્રશ્ન 44.
1 ગ્રામ યુરિયા ધરાવતું જલીય દ્રાવણ 100,25° C તાપમાને ઉકળે છે. તો 3 ગ્રામ ગ્લુકોઝ ધરાવતું તેટલા જ કદનું દ્રાવણ ……………………………. તાપમાને ઉકળશે, [BHU – 1994]
(A) 100°
(B) 100.5° C
(C) 100.25° C
(D) 100.75°C
જવાબ
(C) 100.25° C
યુરિયાના મોલ = \(\frac{1}{60} \)
ગ્લુકોઝના મોલ = \(\frac{3}{180}=\frac{1}{60} \)
અહીં, યુરિયા અને ગ્લુકોઝની સાંદ્રતા સમાન છે તેથી ઉત્કલનબિંદુ પણ સમાન જ હોય તેથી વિકલ્પ (C) સાચો જવાબ છે.

પ્રશ્ન 45.
સમાન પરિસ્થિતિમાં ……………………………….. નું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી ઊંચું હશે. [PBPMT – 1994]
(A) 0.1 M ગ્લુકોઝનું જલીય દ્રાવણ
(B) 0.1 M Na₂SO₄ નું જલીય દ્રાવણ
(C) 0.1 M KCl નું જલીય દ્રાવણ
(D) 0.1 M સુકોઝનું દ્વાવણ
જવાબ
(B) 0.1 M Na₂SO₄ નું જલીય દ્રાવણ

પ્રશ્ન 46.
150 ml, 2M CH₃OH નું દ્રાવણ બનાવવા માટે પાણીમાં ………………………………….. ગ્રામ મિથેનોલ હંમેસ્વો પડે. [CBSE-1994]
(A) 9.6
(B) 2.4
(C) 9.6 × 10³
(D) 4.3 × 10²
જવાબ
(A) 9.6
1000 ml 1M CH₃OH માટે જરૂરી મિથેનોલ = 32 ગ્રામ
150 ml 2M CH₃OH માટે જરૂરી મિથેનોલ = \(\frac{32 \times 150 \times 2}{1000} \) = 9.6 ગ્રામ

પ્રશ્ન 47.
નીચેના પૈકી કોનો વોન્ટ હૉફ અવયવ K₃[Fe(CN)₆] ના વૉન્ટહૉફ અવયવ જેટલો થશે ? [CBSE-1994]
(A) Al₂(SO₄)₃
(B) K₂SO₄
(C) Al(NO₃)₃
(D) KCl
જવાબ
(C) Al(NO₃)₃
K₃[Fe(CN)₆] → 3K⁺ + [Fe(CN)₆]^-3
Al(NO₃)₃ → Al⁺³ + 3NO₃
આ બંને સંયોજનોમાં આયનોની સંખ્યા સમાન છે. આથી વૉન્ટોફ અવયવ સમાન થાય.

પ્રશ્ન 48.
0.1 M આદર્શ દ્રાવણ માટે વૉન્ટહૉફ અવયવ ‘i’ જણાવો. [CET-1994]
(A) 0.1
(B) શૂન્ય
(C) 1
(D) 10
જવાબ
(C) 1

પ્રશ્ન 49.
25° C તાપમાને નીચેનામાંથી કોનું 0.1 M દ્રાવણ મહત્તમ અભિસરણ દબાણ દર્શાવશે ? [CBSE-1994]
(A) CaCl
(B) KCl
(C) ગ્લુકોઝ
(D) યુરિયા
જવાબ
(A) CaCl

પ્રશ્ન 50.
નીચેના પૈકી કોનો વૉન્ટહૉફ અવયવ K₄[Fe(CN)₆] ના વૉન્ટહોફ અવયવને સમાન થશે ? [CBSE-1994]
(A) Al₂(SO₄)₃
(B) NaCl
(C) Al(NO₃)₃
(D) Na₂SO₄
જવાબ
(A) Al₂(SO₄)₃
Al₂(SO₄)₃ → 2Al⁺³ + 3SO₄^-2
K₄[Fe(CN)₆] → 4K+ + [Fe(CN)₆]⁻⁴
આ બંનેમાં આયનોની સંખ્યા (5) છે. આથી તેમનો વૉન્ટહોફ અવયવ સમાન થાય.

પ્રશ્ન 51.
જો 5.85 ગ્રામ NaCl ને 90 ગ્રામ પાણીમાં ઓગાળવામાં આવે તો NaCl નો મોલ અંશ શોધો. [MPCET-1994]
(A) 0.2
(B) 0.1
(C) 0.01
(D) 0.0196
જવાબ
(D) 0.0196

પ્રશ્ન 52.
120 ગ્રામ યુરિયા ધરાવતા 5 લિટર દ્વાવણમાં રહેલા યૂરિયાનો સક્રિયભાર શોધો. [MPCET-1994]
(A) 0.2
(B) 0.06
(C) 0.4
(D) 0.88
જવાબ
(C) 0.4

પ્રશ્ન 53.
ગ્લુકોઝના જલીય દ્રાવણની સાંદ્રતા 10% w/V છે, તો 1 ગ્રામ મોલ ગ્લુકોઝ દ્રાવ્ય કરવા માટે કેટલું દ્રાવણ જરૂરી છે ? [AIIMS-1994]
(A) 18 લિટર
(B) 9 લિટર
(C) 0.9 લિટર
(D) 1.8 લિટર
જવાબ
(D) 1.8 લિટર

પ્રશ્ન 54.
500 ગ્રામ ટૂથપેસ્ટમાં 0.2 ગ્રામ ફલોરાઈડ રહેલ છે, તો તેનું Ppm માં પ્રમાણ જણાવો. [AIIMS-1994]
(A) 400
(B) 1000
(C) 250
(D) 200
જવાબ
(A) 400

પ્રશ્ન 55.
સમાન તાપમાને સમદાબી દ્રાવણોમાં શું સમાન જોવા મળશે ? [AFMC-1994, 95]
(A) કદ
(B) N
(C) M
(D) મોલ અંશ
જવાબ
(C) M

પ્રશ્ન 56.
150° C તાપમાને 5% (વજન કદથી) ખાંડના દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ શોધો. [BHU-1995]
(A) 5.07 વાતાવરણ
(B) 4 વાતાવરણ
(C) 3.55 વાતાવરણ
(D) 2.45 વાતાવરણ
જવાબ
(A) 5.07 વાતાવરણ
π = \(\frac{5 \times 0.082 \times 423}{342 \times 0.1} \) = 5.071 વાતાવરણ

પ્રશ્ન 57.
પાણીનું સામાન્ય ઉત્કલનબિંદુ 373K (760 મિમી દબાણે) છે. જો પાણીનું બાષ્પદબાણ 298K તાપમાને 23 મિમી છે. જો બાષ્પાયન ઍન્થાલ્પી 40.656 કિ.જૂ / મોલ હોય, તો 23 મિમી વાતા. દબાણે પાણીનું ઉત્કલનબિંદુ શોધો. [CBSE-1995]
(A) 250 K
(B) 298 K
(C) 51.6 K
(D) 12.5 K
જવાબ
(B) 298 K
ઉત્કલનબિંદુ એટલે એવું તાપમાન કે જ્યાં બાષ્પદબાણ વાતાવરણના દબાણ જેટલું થાય.

પ્રશ્ન 58.
100 ml જલીય દ્રાવણમાં 7.1 ગ્રામ દ્વાવ્ય પદાર્થ Na₂SO₄ ઓગાળવામાં આવે, તો દ્રાવણની સાંદ્રતા મોલારિટીમાં કેટલી થાય? [CPMT-1995]
(A) 0.5M
(B) 2M
(C) 0.2M
(D) 0.05M
જવાબ
(A) 0.5M

પ્રશ્ન 59.
273 તાપમાને 1 લિટર પાણીમાં ઓગાળેલ 10 ગ્રામ ગ્લુકો (P₁), 10 ગ્રામ યુરિયા (P₂) અને 10 ગ્રામ સુક્રોઝ (P₃) ના અભિસરણ દબાણ વચ્ચેનો સંબંધ જણાવો.[CBSE-1996]
(A) P₂ > P₁ > P₃
(B) P₂ > P₃ > P₁
(C) P₁ > P₂> P₃
(D) P₃ > P₂ > P₁
જવાબ
(A) P₂ > P₁ > P₃
સમાન કદમાં મોલ = w/m હોવાથી જેમ અણુભાર ઓછો તેમ મોલ સંખ્યા વધારે અને આથી અભિસરણ દબાણ પણ વધારે.

પ્રશ્ન 60.
અભિસરણ દબાણ વધારી શકાય છે …………………………….. [MPCET-1996]
(A) તાપમાન વધારીને
(B) તાપમાન ઘટાડીને
(C) આપેલ એકપણ નહીં
(D) કદ વધારીને
જવાબ
(A) તાપમાન વધારીને
π ∝ T

પ્રશ્ન 61.
બાદબાણમાં ઘટાડાનું મહત્તમ મૂલ્ય ……………………………………… ધરાવે છે. [BHU-1997]
(A) 0.2M યુરિયા
(B) 0.1M ગ્લુકોઝ
(C) 0.1M MgSO₄
(D) 0.1M BaCl₂
જવાબ
(D) 0.1M BaCl₂
BaCl₂ માટે i = 3
યુરિયા, ગ્લુકોઝ માટે i = 1
MgSO₄ માટે i = 2

પ્રશ્ન 62.
Ca(NO₃)₂ માટે વૉન્ટહૉફ અવયવ (i) જણાવો, [CPMT- 1997]
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
જવાબ
(C) 3

પ્રશ્ન 63.
આપેલ નિયત તાપમાને બેન્ઝિનનું બાપદબાણ 640 મિમિ છે. 39 ગ્રામ બેન્ઝિનમાં 2,175 ગ્રામ અબાષ્પશીલ દ્રાવ્ય ઉમેરતાં બાષ્પદબાણ 500 મિમિ થાય છે, તો અબાષ્પશીલ દ્રાવ્યનો અણુભાર શોધો. [CBSE-1999]
(A) 19.50
(B) 69.60
(C) 60.61
(D) 70.71
જવાબ
(B) 69.60
\(\frac{p^0-p}{p^0}=\frac{\mathrm{w}_2 \times \mathrm{M}_1}{\mathrm{M}_2 \times \mathrm{w}_1}\)
∴ \(\frac{640-600}{640}=\frac{2.175 \times 78}{\mathrm{M}_2 \times 39}\)
∴ M₂ = 69.60

પ્રશ્ન 64.
25 સે તાપમાને 2% w/V ધરાવતા NaOH ના 1 લિટર દ્રાવણમાં કેટલું પાણી ઉમેરવામાં આવે તો તેની સાંદ્રતા 0.5 N થાય ? [CBSE-1999]
(A) 5 લિટર
(B) 2.5 લિટર
(C) 1 લિટર
(D) પાણી ન ઉમેરવાથી
જવાબ
(D) પાન્ની ન ઉમેરવાથી

2% w / V એટલે 100 મિ.લિ. → 2 ગ્રામ NaOH
∴ 1000 મિ.લિ. → 20 ગ્રામ NaOH
0.5N નું દ્રાવણ બનાવવા વપરાતો પદાર્થ w = સમપ્રમાણતા × તુલ્યભાર × કદ (લિ.)
= 0.5 x 40 x 1 = 20 ગ્રામ
∴ આથી પાણી ઉમેરવાની જરૂર નથી.

પ્રશ્ન 65.
5% સુક્રોઝનું દ્રાવણ એ 1% X દ્વાવણ સાથે સમદાબી હોય તો X નો અણુભાર ……………………….. થાય. [CBSE-1998]
(A) 312 ગ્રામ/મોલ
(B) 100 ગ્રામ/મોલ
(C) 68.4 ગ્રામ/મોલ
(D) 171 ગ્રામ મોલ
જવાબ
(C) 68.4 ગ્રામ મોલ
5% દ્રાવણ માટે 5/M₁ અને 1% દ્રાવણ માટે 1/M₁
∴ \(\frac{5}{342}=\frac{1}{M_2}\)
∴ M₂ = 68.4 ગ્રામ/મોલ

પ્રશ્ન 66.
3% ગ્લુકોઝ અને 1% અજ્ઞાત પદાર્થનું દ્રાવણ સમાન અભિસરણ દબાણ ધરાવે છે તો અજ્ઞાત પદાર્થનો અણુભાર = ………………………. [MEE-2001]
(A) 90
(B) 360
(C) 180
(D) 60
જવાબ
(D) 60

પ્રશ્ન 67.
આપેલા તાપમાને કોનું જલીય દ્રાવણ ન્યૂનતમ બાષ્પદબાણ ધરાવશે ? [Kerala MEE-2001]
(A) 0.1 m સોડિયમ ફોસ્ફેટ
(B) 0.1 m BaCl₂
(C) 0.1 m યૂરિયા
(D) 0.1 m NaCl
જવાબ
(A) 0.1 m સોડિયમ ફોસ્ફેટ

પ્રશ્ન 68.
વાયુની પાણીમાં દ્રાવ્યતા શાની ઉપર આધારિત છે ? [MPCET-2002]
(A) વાયુનો સ્વભાવ
(B) વાયુના દબાણ
(D) બધા જ
(C) તાપમાન
જવાબ
(D) બધા જ

પ્રશ્ન 69.
અબાષ્પશીલ દ્રાવ્ય ધરાવતા દ્રાવ્યનો અણુભાર M₂ હોય, તો અભિસરણ દબાણના સંદર્ભમાં દ્રાવ્યનો અણુભાર શોધવા માટે નીચેનામાંથી …………………………………. સૂત્રનો ઉપયોગ થાય છે. [PMT-2002]
(A) M₂ = \(\left(\frac{\mathrm{m}_2}{\pi}\right) \) VRT
(B) M₂ = \(\left(\frac{\mathrm{m}_2}{\mathrm{~V}}\right) \frac{\mathrm{RT}}{\pi} \)
(C) M₂ = \(\left(\frac{\mathrm{m}_2}{\mathrm{~V}}\right) \frac{\pi}{\mathrm{RT}} \)
(D) M₂ = \(\left(\frac{\mathrm{m}_2}{\mathrm{~V}}\right) \) nRT
જવાબ
(B) M₂ = \(\left(\frac{\mathrm{m}_2}{\mathrm{~V}}\right) \frac{\mathrm{RT}}{\pi} \)

પ્રશ્ન 70.
ઓરડાના તાપમાને દ્રાવ્યના મોલ અંશ 0.25 છે અને દ્રાવકનું બાપદબાણ 0.80 વાતાવરણ છે, તો બાપદબાણનો ઘટાડો ………………………….. હશે. [Tamil CET- 2002]
(A) 0.75
(B) 0.5)
(C) 0.20
(D) 0.80
જવાબ
(C) 0.20
\(\frac{p^0-p}{p^0} \) = x₂
∴ \(\frac{p^0-p}{0.80} \)
∴ (p° – p) = 0.20 વાતાવરણ

પ્રશ્ન 71.
250 મિલિ 0.400 N H₂SO₄ ના દ્રાવણમાં 1 લિટર પાણી ઊમેરીને મંદન કરવામાં આવ્યું તો બનતા દ્રાવણની નૉમાંલિટી કેટલી હશે ? [AFMC-2003]
(A) 0.1 N
(B) 0.400 N
(C) 0.080 N
(D) 0.899 N
જવાબ
(C) 0.080 N

પ્રશ્ન 72.
37° C તાપમાને માનવલોહીનું સરેરાશ અભિસરણ દબાણ 7.8 બાર છે. આથી લોહીના પ્રવાહમાં NaCl નાં જલીય દ્રાવણની કેટલી સાંદ્રતાની જરૂર પડશે ? [AIIMS – 2004]
(A) 0.16 મોલ / લિટર
(B) 0.31 મોલ લિટર
(C) 0.60 મોલ / લિટર
(D) 0.45 મૌલ /લિટર
જવાબ
(B) 0.31 મોલ / લિટર
π= CRT
C = \(\frac{\pi}{\mathrm{RT}}=\frac{7.8}{0.082 \times 310} \)
= 0.31 મોલ / લિટર

પ્રશ્ન 73.
0.5M H₂SO₄ ના 1 લિટર દ્વાવણને 10 લિટર સુધી પાણી ઉમેરીને મંદન કરતાં મળતા દ્રાવણની નોંમલિટી કેટલી થશે ? [AFMC-2005]
(A) IN
(B) 0.1N
(C) 10N
(D) 11N
જવાબ
(B) 0.1N

M₁V₁ = M₂V₂
∴ 0.5 × 1 = M₂ × 10
∴ M₂ = 0.05
H₂SO₄ ના દ્વાવણની નોર્માલિટી = 2 × 0.05 = 0.1
‘
પ્રશ્ન 74.
બે બાષ્પશીલ પ્રવાહી-A અને પ્રવાહી-B માટે બાષ્પના અણુઓ માટે p^oA: P⁰B = 1 : 2 અને X_A : X_B = 1 : 2 હોય તો ઘટક A નો બાપસ્થિતિમાં મોલ અંશ કેટલો થશે ? [PMT-2005]
(A) 0.33
(B) 0.25
(C) 0.20
(D) 0.32
જવાબ
(C) 0.20
P_A=x_A .P
P_B = x_B.P
P_A = x_p
P_B = 2x 2p
કુલ દબાણ p = p_A + P_B = xp + 4xp = 5xp
∴ ઘટક A ના મોલ અંશ ({\displaystyle \chi }_A) = \(\frac{p_{\mathrm{A}}}{p} \) = \(\frac{x p}{5 x p}=\frac{1}{5}\) = 0.2

પ્રશ્ન 75.
98% w/w H₂SO₄ ના સાંદ્ર જલીય દ્રાવણની ઘનતા 1,80 ગ્રામ / મિલિ છે. 0.1M 1 લિટર H₂SO₄ નું દ્રાવણ બનાવવા એસિડનું કેટલું કદ જરૂરી છે ? [PMT-2007]
(A) 22.20 મિલી
(B) 5.55 મિલી
(C) 11.10 મિલી
(D) 16.65 મિલી
જવાબ
(B) 5.5 મિલી
M =
= \(\frac{98 \times 1.80 \times 10}{98} \) = 18 M
M₁V₁ = M₂V₂
∴ 18 × V₁ = 0.1 × 1000
∴ V₁ = \(\frac{0.1 \times 1000}{18} \) = 5.55 મિલી

પ્રશ્ન 76.
10 ગ્રામ પાણીમાં 0.01 મોલ વિદ્યુત અવિભાજ્ય પદાર્થને ઓગાળતાં બનતા દ્રાવણની મોલાલિટી શોધો. [AFMC-2008]
(A) 0.1 M
(B) 0.5 M
(C) 1.0 M
(D) 0.18 M
જવાબ
(C) 1.0 M

પ્રશ્ન 77.
અબાશાશીલ દ્રાવ્ય ધરાવતા જલીય દ્રાવણના બાદબાણમાં થતો સાપેક્ષ ઘટાડો 00125 છે. દ્રાવણની મોલાલિટી ……………………………….. છે. [Kerala CEE(Eng.)-2008]
(A) 0.70
(B) 0.50
(C) 0.60
(D) 1.80
જવાબ
(A) 0.70
બાષ્પદબાણનો સાપેક્ષ ઘટાડો = દ્રાવ્યના મોલ અંશ = 0.0125
\(\frac{n}{n+\mathrm{N}} \) = 0.0125
∴\( \frac{\mathrm{N}}{n}=\frac{1}{0.0125}-1=\frac{0.9875}{0.0125}\)
∴ મોલાલિટી = \(\frac{0.0125 \times 1000}{0.9875 \times 18} \) = 0.70

પ્રશ્ન 78.
KCl અને BaCl₂ ના 0.01M દ્વાવણ પાણીમાં બનાવેલ છે. KCl નું ઠારબિંદુ –2° સે જેટલું માલૂમ પડે છે. જો BaCl₂ નું સંપૂર્ણ આયનીકરણ થતું હોય તો તેનું ઠારબિંદુ કેટલું હશે ? [AIIMS-2008]
(A) -3° C
(B) +3° C
(C) −20 C
(D) -4° C
જવાબ
(A) –૩° C

પ્રશ્ન 79.
0 ≤ x₁ ≤ 1 ના ગાળા દરમિયાન દ્રાવણનો એક ઘટક રાઉલ્ટના નિયમને અનુસરે છે. જો બીજો ઘટક રાઉંલ્ટના નિયમને અનુસરે, તો x₂ નું મૂલ્ય ……………………. હોય. [AMU. Engg.-2009]
(A) શૂન્યની નજીક
(B) એકની નજીક
(C) 0 ≤ x₂ ≥ 0.5
(D) 0 ≤ x₂ ≤ 1
જવાબ
(D) 0 ≤ x₂ ≤ 1

પ્રશ્ન 80.
150 મિલિ દ્રાવણમાં 17° સે તાપમાને 1.75 ગ્રામ સુક્રોઝ ઓગાળવામાં આવેલ હોય, તો આ દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ શોધો. [AIEEE – 2002]
(A) 0.405
(B) 8.12
(C) 0.812
(D) 0.0406
જવાબ
(C) 0.812
π = \(\frac{w R T}{M \cdot V} \)

પ્રશ્ન 81.
પ્રેશર કૂકરમાં રસોઈ કરવાનો સમય શાથી ઘટે છે ? [AIEEE – 2003]
(A) રસોઈના પાત્રમાં ઉષ્માની વહેંચણી સમાન રીતે થાય છે.
(B) કૂકરમાં દબાણ વધવાના કારણે ખોરાક ઝડપથી પોચો બને છે.
(C) કૂકરમાં ઊંચા તાપમાને ખોરાકમાં રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓ ઝડપી થાય છે.
(D) પાણીનું ઉત્કલનબિંદુ વધે છે.
જવાબ
(D) પાણીનું ઉત્કલનબિંદુ વર્ષ છે.

પ્રશ્ન 82.
25 મિલિ Ba(OH)₂ ના દ્રાવણનું તટસ્થીકરણ 35 મિલિ 0.1M HCl વડે થાય તો Ba(OH)₂ ના દ્વાવણની મોલારિટી કેટલી હશે ?. [AIEEE-2003]
(A) 0.42
(B) 0.21
(C) 0.07
(D) 0.14
જવાબ
(C) 0.07
Ba(OH)₂ (બેઇઝ)
HCI (એસિડ)
M₁× V₁ × ઍસિડિકતા= M₂ × V₂ × બેઝિકતા
M₁ × 25 × 2 = 0.1 × 35 × 1
∴ M₁ = \( \frac{0.1 \times 35}{25 \times 2}\) = 0.07

પ્રશ્ન 84.
બે ઘટકોમાંથી દ્વાવણ બનવું તેને ગણતરીમાં લેવાય છે.
(i) શુદ્ધ શ્રાવક → જુદાં પાડેલાં દ્રાવક અણુઓ, ΔH₁
(ii) શુદ્ધ દ્રાવ્ય પદાર્થ → જુદાં પાડેલાં દ્રાવ્ય પદાર્થ અણુઓ ΔH₂
(iii) અલગ કરેલ દ્રાવક અને દ્રાવ્ય અણુઓ → દ્રાવણ, ΔH₃ જો બનેલું દ્રાવણ આદર્શ હોય તો, [CBSE-PMT – 2003]
(A) ΔH_{દ્રાવણ} = ΔH₃ – ΔH₁ – ΔH₂
(B) ΔH_{દ્રાવણ} = ΔH₁ + ΔH₂+ΔH₃
(C) ΔH_{દ્રાવણ} = ΔH₁+ ΔH₂ – ΔH₃
(D) ΔH_{દ્રાવણ} = ΔH₁ – ΔH₂ -ΔH₃
જવાબ
(B) ΔH_{દ્રાવણ} = ΔH₁ + ΔH₂+ΔH₃
આદર્શ દ્રાવણ માટે ΔHmix = 0
AH = ΔH₁ + ΔH₂ + ΔH₃ (હેસના નિયમ પ્રમાણે) એટલે કે, આદર્શ દ્રાવણ માટે બે હાજર રહેલા પદાર્થો માટે આકર્ષણ બળોની માત્રામાં કોઈ પણ ફેરફાર થતો નથી.

પ્રશ્ન 85.
……………………. નું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી ઊંચું હશે. [AIEEE-2004]
(A) 0.01 M Na₂SO₄
(B) 0.015 M સુક્રોઝ
(C) 0.015 M ગ્લુકોઝ
(D)0,01 M NaNO₃
જવાબ
(A) 0.01 M Na₂SO₄

પ્રશ્ન 86.
આયનોની સંખ્યા સૌથી વધુ 3 હોવાથી નીચેનામાંથી કઈ પ્રવાહીની જોડી રાઉલ્ટના નિયમમાં ધન વિચલન દર્શાવશે ? [AIEEE – 2004]
(A) પાણી – નાઇટ્રિક એસિડ
(B) બેન્ઝિન – મિથેનોલ
(C) પાણી – HCl
(D)એસિટોન – ક્લોરોફોર્મ
જવાબ
(B) બેઝિન – મિથેનોલ

પ્રશ્ન 87.
સમાન મોલર દ્રાવણો કોઈ એક જ (સમાન) દ્રાવમાં બનાવ્યા હોય તો નીચેનામાંથી કયું સાચું છે ? [AIEEE – 2005]
(A) તેમના ભિન્ન ઉત્કલનબિંદુ અને ભિન્ન ઠારબિંદુ હોય.
(B) તેમના સમાન ઉત્કલનબિંદુ અને સમાન ઠારબિંદુ હોય.
(C) તેમના સમાન ઉત્કલનબિંદુ પણ ભિન્ન ઠારબિંદુ હોય.
(D) તેમના ભિન્ન ઠારબિંદુ અને સમાન ઉત્કલન બિંદુ હોય.
જવાબ
(B) તેમના સમાન ઉત્કલનબિંદુ અને સમાન ઠારબિંદુ હોય.
દ્રાવણોની સાંદ્રતા ∝ ΔT
જ્યાં ΔT_f = ઠારબિંદુ અવનય,
ΔT_b = ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન
પણ સાંદ્રતા સમાન છે.
∴ ΔT_f = ΔT_b

પ્રશ્ન 88.
2.05 M એસિટિક ઍસિડના જલીય દ્રાવણની ઘનતા 1.02 ગ્રામ / મિલિ છે, તો દ્રાવણની મોલાલિટી કેટલી હશે? [AIEEE-2006]
(A) 1.14 M
(B) 3.28 M
(C) 2.28 M
(D) 0.44 M
જવાબ
(C) 2.28 M

m = \(\frac{\mathrm{M} \times 1000}{1000 \mathrm{~d}-\mathrm{MM}_1} \)
= \( \frac{2.05 \times 1000}{(1000 \times 1.02)-(2.05 \times 60)}\)
= \(\frac{2050}{(1020)-(123)}\) = 2.28
જાં, M = મોલારિટી
M₁ = અણુભાર

પ્રશ્ન 89.
એસિટોન દ્વાવણનું ઇથેનોલમાં …………………………………….. [CBSE-PMT – 2006]
(A) રાઉટ્સના નિયમમાંથી ધન વિચલન બતાવે છે.
(B) બિનઆદર્શ દ્રાવણ તરીકે વર્તે છે.
(C) રાઉટ્સના નિયમને અનુસરે છે.
(D) રાઉટ્સના નિયમમાંથી ઋણ વિચલન બતાવે છે.
જવાબ
(A) રાઉટ્સના નિયમમાંથી ધન વિચલન બતાવે છે. ઇથેનોલમાં એસિટોનનું દ્રાવણ રાઉટ્સના નિયમમાંથી ધન વિચલન બતાવે છે. કારણ કે ઇથેનોલના અણુઓ પ્રબળ હાઇડ્રોજન બંધથી જોડાયેલ છે. જ્યારે એસિટોન ઉમેરવામાં આવે છે ત્યારે અણુઓ હાઇડ્રોજન બંધોને તોડે છે અને ઇથેનોલ વધારે બાષ્પશીલ બને છે તેથી તેનું બાષ્પદબાણ વધે છે.

પ્રશ્ન 90.
300 કેલ્વિન તાપમાને ઇરોનોલ તથા પ્રોપેનોલના મિશ્રણનું બાપદબાણ 290 મિમી છે. જો 300 કેલ્વિન તાપમાને પ્રોપેનોલનું બાષ્પદબાણ 200 મિમી હોય તથા ઇથેનોલના મોલ અંશ 0.6 હોય, તો બાપદબાણ શોધો. [AIEEE-2007]
(A) 350 મિમી
(B) 300 મિમી
(C) 700 મિમી
(D)360 મિમી
જવાબ
(A) 350 મિમી

પ્રશ્ન 91.
નિયત તાપમાને ચોક અજ્ઞાત પદાર્થનું 5.25% દ્રાવણ, 1.5% યુરિયા (આણ્વિયદળ 60 ગ્રામ-મોલ^-1)ના દ્વાવણ સાથે સમઅભિસારી છે. જો બંને દ્રાવણમાં દ્રાવક એક જ દ્વાવમાં હોય થરો. તથા બંને દ્વાવણની ઘનતા 1 ગ્રામ-સેમી^-3 હોય, તો અજ્ઞાત પદાર્થનું આણ્વિયદળ [AIEEE-2007]
(A) 90 ગ્રામ-મોલ^-1
(B) 115 ગ્રામ-મોલ⁻¹
(C) 105 ગ્રામ-મોલ^-1
(D) 210 ગ્રામ-મોલ^-1
જવાબ
(D) 210 ગ્રામ-મોલ^-1
દ્રાવણની ધનતા 1 હોવાથી,
મોલાલિટી = મોલારિટી
સમઅભિસારી દ્રાવા હોવાથી,

પ્રશ્ન 92.
20° સે તાપમાને પાણીનું બાષ્પદબાણ 7.5 મિમી છે. જો 18 ગ્રામ ગ્લુકોઝને 178.2 ગ્રામ પાણીમાં ઊમેરી દ્વાવણ બનાવવામાં આવે, તો 20° સે તાપમાને દ્રાવણનું બાષ્પદબાણ કેટલું હશે ?
[AIEEE – 2008]
(A) 17.675 મિમી
(B) 15.750 મિમી
(D) 17.325 મિમી
(C) 16.500 મિમી
જવાબ
(D) 17.325 મિમી
\(\frac{p^0-p}{p^0}=\frac{\mathrm{n}}{\mathrm{n}+\mathrm{N}} \) મુજબ

પ્રશ્ન 93.
n હેપ્ટન અને ઇથેનોલનું મિશ્ર દ્વિઅંગ દ્રાવણ બનાવ્યું છે આ દ્વાવણના માટે નીરોનામાંથી સાચો વિકલ્પ કયો છે ? [AIEEE – 2009]
(A) આ દ્રાવણ આદર્શ દ્રાવણ તરીકે વર્તે છે.
(B) આ બિનઆદર્શ દ્રાવણ છે અને તે રાઉના નિયમમાં ધન વિચલન દર્શાવે છે.
(C) આ બિનઆદર્શ દ્રાવણ છે અને તે રાઉલ્ટના નિયમમાં ઋણ વિચલન દર્શાવે છે.
(D) n હેપ્ટન રાઉલ્ટના નિયમમાં ધન વિચલન પરંતુ ઇથેનોલ ઋણ વિચલન દર્શાવે છે,
જવાબ
(B) આ બિનઆદર્શ દ્રાવણ છે અને તે રાઉંલ્ટના નિયમમાં ધન વિચલન દર્શાવે છે. n હેપ્ટનના અણુઓની વચ્ચે સામાન્ય વાન્ ડર વાલ્સનાં નિર્બળ આકર્ષણ બળો હોવાથી તે ઝડપી બાષ્પમાં ફેરવાય છે અને ઊંચું બાષ્પદબાણ ધરાવે છે.

ઇથેનોલ, C₂H₅OH ના અણુઓની વચ્ચે H બંધના પ્રબળ આંતર-આણ્વીય આકર્ષણ બળો હોય છે, જેથી ઇથેનોલનું બાષ્પીભવન ધીમું થાય છે અને પરિણામે ઇથેનોલનું બાષ્પદબાણ ઓછું હોય છે. પરિણામે મિશ્ર દ્રાવણ આદર્શ નથી અને ધન વિચલન ધરાવે છે.

પ્રશ્ન 94.
KI માં જલીરા દ્વાવણ 1.00 મોલલ છે. તો કયો ફેરફાર પ્રવાહી વરાળનું દબાણ વધારશે ? [CBSE-PMT – 2010]
(A) NaCl નો ઉમેરો
(B) Na₂SO₄ નો ઉમેરો
(C) 1.00 મોલલ KI નો ઉમેરો
(D) પાણીનો ઉમેરો
જવાબ
(D) પાણીનો ઉમેરો
જયારે એક મોલલ XI ના જલીય દ્રાવણને પાણી સાથે મંદ કરવામાં આવે ત્યારે સાંદ્રતા ઘટે છે તેથી પરિણામી દ્રાવણની વરાળનું દબાણ વધે છે.

પ્રશ્ન 95.
નીચેનામાંથી કોના 0.10 m જલીય દ્રાવણના ઠારબિંદુમાં ઘટાડો સૌથી વધુ હશે ? [NEET – 2014]
(A) KCl
(B) C₆H₁₂O₆
(C) Al₂(SO₄)₃
(D) K₂SO₄
જવાબ
(C) Al₂(SO₄)₃
ΔT_f = i· m .K_f
Al₂(SO₄)₃ માટે i મહત્તમ છે.

પ્રશ્ન 96.
એક વાયુ મિશ્રણમાં H₂ અને O₂ નું પ્રમાણ 1 : 4 w/w છે. તો આ મિશ્રણમાં તેમનો મોલ ગુણોત્તર કેટલો થાય ? [NEET-1: 2015]
(A) 1: 4
(B) 4: 1
(C) 16: 1
(D) 2: 1
જવાબ
(B) 4 : 1

પ્રશ્ન 97.
આદર્શ દ્રાવણ માટે શું શૂન્ય નથી ? [NEET-1 : 2015]
(A) ΔH_mix
(B) ΔS_mix
(C) ΔV_mix
(D) ΔP_obsered – P _real
જવાબ
(B) ΔS_mix
કોઈ પણ દ્રાવણ બનાવવામાં આવે ત્યારે દ્રાવણમાં ધન દ્રાવ્યની ઍટ્રોપી બદલાય છે.
ધનની ΔS દ્રાવળ > 0 ⇒ ΔS_mix ≠ 0

પ્રશ્ન 98.
પદાર્થ Xના 0.2 મોલ કિલોગ્રામ^-1 જલીય દ્રાવણનું ઉક્લનબિંદુ તેટલા જ મોલલ પદાર્થ Y ના પાણીમાં દ્રાવણન કરતાં વધારે છે. આ પરિસ્થિતિમાં નીચેનામાંથી કયું વિધાન સાયું છે ? [NEET-1 : 2015]
(A) X નું પાણીમાં વિયોજન થાય છે.
(B) X નું આણ્વીય દળ Y ના આણ્વીય દળનાં કરતાં વધારે છે, (C) X નું આણ્વીય દળ Y ના આણ્વીય દળનાં કરતાં ઓછું છે.
(D) દ્રાવણમાં Y નું વિયોજન થાય છે પણ X માં કોઈ ફેરફાર થતો નથી.
જવાબ
(A) X નું પાણીમાં વિયોજન થાય છે.
(ΔT_b)_x > (ΔT_b)_y
સમાન સાંગ઼ તેથી K_b સમાન છે. m સમાન આપેલ છે.
i_x · K_b · m > i_y · K_b · m ⇒ i_x > i_y
તેથી X નું પાણીમાં વિયોજન થાય છે.

પ્રશ્ન 99.
નીચેનામાંથી કયા વિધુતવિભાજ્યના વૉન્ટહૉફ અવયવનું મૂલ્ય Al₂(SO₄)₃ ના જેટલું જ છે ? (બધા જ 100% આયનીકરણ પામે છે.) [NEET-1 : 2015]
(A) K₂SO₄
(B) K₃[Fe(CN)₆]
(C) Al(NO₃)₃
(D) K₄[Fe(CN)₆]
જવાબ
(D) K₄[Fe(CN)₆]
વોન્ટોફ અવયવમાં
Al(SO₄)₃ → 2Al⁺³ + 3SO^-2₄ તેથી n = 5
K₄[Fe(CN)₆] → 4K⁺ + [Fe(CN)₆]^-4

પ્રશ્ન 100.
6.5 gm દ્રાવ્યને 100 ગ્રામ પાણીમાં 100° સે. તાપમાને ઓગાળતાં તેનું બાપદબાણ 732 mm છે. જો K = 0.52 હોય તો, દ્રાવણનું ઉત્કલનબિંદુ ………………………… . [NEET-1 : 2016]
(A) 100° સે.
(B) 102°સે.
(C) 103° સે.
(D) 101° સે.
જવાબ
(D) 101° સે.

પ્રશ્ન 101.
બેઝિન અને ટૉલ્યુઇનની બાષ્પના 1: 1 મોલર મિશ્રણ માટે સાચું વિધાન જણાવો. (તાપમાન અચળ 25° C) [25° સે. તાપમાને બેન્ઝિન અને ટૉલ્યુઇનનું બાષ્પદબાણ અનુક્રમે 12.8 KPG અને 3.85 KPG છે.] [NEET-1 : 2016]
(A) બાષ્પમાં ટૉલ્યુઇનનું ટકાવાર પ્રમાણ વધુ છે.
(B) બાષ્પમાં બંનેનું સમાન મિશ્રણ છે.
(C) અનુમાન ન થઈ શકે.
(D) બાષ્પમાં બેઝિનનું ટકાવાર પ્રમાણ વધુ છે.
જવાબ
(D) બાષ્પમાં બેઝિનનું ટકાવાર પ્રમાણ વધુ છે. સંયોજનમાં બેન્ઝિનનું બાષ્પદબાણ વધુ હોવાથી તેનું ટકાવાર પ્રમાણ મિશ્રણમાં વધારે હોય.

પ્રશ્ન 102.
આદર્શ દ્રાવણ માટે નીચેના પૈકી કયું ખોટું છે ? [NEET-2 : 2016]
(A) ΔP = Pઅવલોકન – Pદ્ધાંતિક મૂલ્ય (રાષ્ટ આપારિત) = 0
(B) ΔG_mix = 0
(C) ΔH_mix = 0
(D) ΔU_mix = 0
જવાબ
(B) ΔG_mix = 0
આદર્શ દ્રાવણ માટે,
ΔG_mix = ΔH_mix – TΔS_mix
∴ ΔG_mix ≠ 0
ΔH_mix = 0
ΔU_mix = 0
ΔS_mix = 0

પ્રશ્ન 103.
18 g ગ્લુકોઝ (C₆H₁₂O₆) ને 178.2 8 પાણીમાં ઉમેરવામાં આવે છે. આ જલીય દ્રાવણનું બાષ્પદબાણ (torr માં) શોધો, [JEE – 2016]
(A) 7.6
(B) 76.0
(C) 752.4
(D) 759.0
જવાબ
(C) 752.4
(i) 18 ગ્રામ ગ્લુકોઝ
ગ્લુકોઝ, C₆H₁₂O₆ નું આણ્વીય દળ,
= 6(C) + 12(H) + 6(0) 6(12) + 12(1) + 6(16)
= 72 + 12 + 96
= 180 ગ્રામ મોલ^-1
∴ ગ્લુકોઝના મોલ = \(\frac{18}{180} \) = 0.1 ગ્લુકોઝ ……………………… n₂

(ii) પાણીનું વજન = 178.2 ગ્રામ
પાણી, H₂O નું આવીય દળ = 180 ગ્રામ મોલ^-1
∴ પાણીના મોલ = \( \frac{178.2}{18}\) = 9.9 ગ્રામ મોલ^-1

(iii) કુલ મોલ = (0.1+9.9) =10.0 ………………………… N
(iv) ગ્લુકોઝના મોલ અંશ x₁ = \(\frac{n_1}{n_1+n_2}=\frac{0.1}{10} \) = 0.01
રાઉટના નિયમ પ્રમાણે, દ્રાવણમાં દ્રાવકનું બાષ્પદબાણ = શુદ્ધ દ્રાવકનું બાષ્પદબાદ × દ્વાવ્યના મોલ અંશ
∴ p = p° × x₁
∴ p = p° × 0.01
∴ p = 760 × 0.01 = 7.6 ટોર
(જો p° = 760 ટોર લઈએ તો)
p° = શુદ્ધ દ્રાવક પાણીનું બાષ્પદબાણ = 760 ટોર
P = દ્રાવણમાં દ્વાવકનું બાષ્પદબાણ = 760 ટૉર
જેથી દ્વાવણનું બાષ્પદબાસ = (p° – p)
= (760 – 7.6) = 752.4 ટૉર

પ્રશ્ન 104.
જ્યારે 0.2g એસિટિક એસિડને 20g બેન્ઝિનમાં ઉમેરવામાં આવે ત્યારે બેઝિનનું ઠારબિંદુ 0.45°C ઘટે છે. જો એસિટિક ઍસિડ બેઝિનમાં સુયોજન થઈને ડાયમર (દ્વિ-અણુ) બનાવે, તો બેન્ઝિનમાં એસિટિક એસિડનું સુયોજન ટકાવાર પ્રમાણ શું હશે ? (બેન્ઝિન માટે K_f、 = 5.12 K kg mol^-1) [JEE – 2017]
(A) 64.6 %
(B) 80.4 %
(C) 74.6 %
(D)94.6 %
જવાબ
(D) 94.6 %

પ્રશ્ન 105.
20 ગ્રામ નૈપ્લોઇક એસિડ (C₁₁H₈O₂) ને 50 ગ્રામ બેન્ઝિન (K_f = 1.72 km^-1)માં ઓગાળતાં, હારબિંદુ અવનયન 2K અવલોક્તિ થાય છે, તો વૉન્ટહૉફ ફેક્ટર ………………………………… છે. [IIT JEE-2007]
(A) 0.5
(B) 1
(C) 2
(D) 3
જવાબ
(A) 0.5
Δ T_f = i.K_f. m
∴ i = \(\frac{\Delta \mathrm{T}}{\mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{m}}=\frac{2 \times 172 \times 50}{1.72 \times 20 \times 1000} \) = 0.5

પ્રશ્ન 106.
નીચે આપેલા સંયોજનોના 1 મોલલ જલીય દ્રાવણમાંથી કર્યું એક સૌથી વધારે ઠારબિંદુ પ્રદર્શિત કરે છે ? [JEE-2018]
(A) [Co(H₂O)₆] Cl₃
(B) [Co(H₂O)₅ Cl] Cl₂. H₂O
(C) [Co(H₂O)₄Cl₂]Cl. 2H₂O
(D) [Co(H₂O)₃Cl₃]. 3H₂O
જવાબ
(D) [Co(H₂O)₃Cl₃] . 3H₂O
જેમ માંનું મૂલ્ય વધે તેમ ઠારબિંદુ ઘટે છે.

પ્રશ્ન 107.
ગ્લુકોઝના 1 મોલલ દ્રાવણના ઉત્કલનબિંદુમાં થતો વધારો 2K છે. ગ્લુકોઝના 2 મોલલ દ્રાવણના ઠારબિંદુમાં થતો ઘટાડો પણ 2 છે તો K_b અને K_f નો સંબંધ જણાવો. [JEE (January)-2019]
(A) K_b = 1.5 K_f
(B) K_b = 0.5 K_f
(C) K_b = 2K_f
(D) K_b = K_f
જવાબ
(C) K_b = 2K_f
\(\frac{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}}}{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{f}}}=\frac{i \times \mathrm{m} \times \mathrm{K}_{\mathrm{b}}}{i \times \mathrm{m} \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}}}\)
∴ \(\frac{2}{2}=\frac{1 \times 1 \times \mathrm{K}_{\mathrm{b}}}{1 \times 2 \times \mathrm{K}_{\mathrm{f}}} \)
∴ K_b = 2K_f

પ્રશ્ન 108.
નીચે આપેલા મિશ્રણમાંથી ક્યા એકનું મહત્તમ ઉત્કલન એઝિયોટ્રોપ છે ? [NEET-2019]
(A) કેપ્ટન + ઓક્ટન
(B) પાણી + નાઇટ્રિક એસિડ
(C) ઇથેનોલ + પાણી
(D) એસિટોન + કાર્બન ડાયસલ્ફાઇડ
જવાબ
(B) પાણી + નાઇટ્રિક ઍસિડ
આદર્શ વર્તણૂકથી ઋણ વિચલન ધરાવતા મિશ્રણ મહત્તમ ઉત્કલન એઝિયોટ્રોપ બનાવે છે. પાણી + નાઇટ્રિક ઍસિડ ઋણુ વિચલન દર્શાવે છે.

પ્રશ્ન 109.
35° સે. તાપમાને CS₂ નું બાષ્પદબાણ 512 mm અને એસિટોનનું બાષ્પદબાણ 344 mm છે. CS₂નું એસિટોનમાં બનાવેલ દ્વાવણનું કુલ બાષ્પદબાણ 600 mm છે, તો નીચે આપેલ પૈકી ખોટું વિધાન જણાવો. [JEE-2020]
(A) CS₂ અને એસિટોનની એકબીજા સાથેની પારસ્પરિક આકર્ષણ ક્રિયા CS₂ – CS₂ અને એસિટોન એસિટોન કરતાં નબળી છે.
(B) 35° સે તાપમાને દ્રાવણ બને ત્યારે ઉષ્મા શોષાય છે.
(C) રાઉટના નિયમનું પાલન થતું નથી.
(D) 100 mL CS₂ અને 100 mL એસિટોનના મિશ્રણનું કદ 200 mL કરતાં ઓછું થાય છે.
જવાબ
(D) 100 mL CS₂ અને 100 mL એસિટોનના મિશ્રણનું કદ 200 mL કરતાં ઓછું થાય છે.
p_total = p°_A^xA + p°_B^xB
X_A ની મહત્તમ કિંમત 1 મળે છે અને તેથી p_total ની મહત્તમ કિંમત 512 mm મળશે, જે અવલોકિત કિંમત 600 mm કરતાં ઓછી છે, તેથી તેમાં ધન વિચલન અવલોકિત થશે. જેમાં A-A અનેB-B વચ્ચેની આંતરક્રિયા A-B આંતરક્રિયા કરતાં વધુ હશે. તેથી જે પ્રણાલી રાઉલ્ટના નિયમનું પાલન કરતી નથી અને જે ધન વિચલન દર્શાવે છે, તેના માટે
ΔV_mixM > 0, ΔH_mix > 0

પ્રશ્ન 110.
63% w/w અને 1.4 ગ્રામ/મિલી સાંદ્રતા ધરાવતા HNO₃ના દ્વાવણની મોલારીટી શોધો. [JEE-2020]
(A) 14
(B) 12
(C) B
(D) 6
જવાબ
(A) 14
M = \(\frac{63 \times 1.4}{63 \times 100} \) × 1000 = 14

પ્રશ્ન 111.
સિલિન્ડરમાં N₂ અને Ar વાયુઓનું એક મિશ્રણ N₂ ના 7g અને Ar ના 8g ધરાવે છે. પાત્રમાં (સિલિન્ડરમાં) વાયુઓના મિશ્રણનું કુલ દબાણ 27 બાર હોય તો, N₂ નું આંશિક દબાણ શોધો. [પરમાણ્વીય દળો N = 14, Ar = 40 (g mol^-1 માં)નો ઉપયોગ કરો.] [NEET-2020]
(A) 15 બાર
(B) 18 બાર
(C) 9 બાર
(D) 12 બાર
જવાબ
(A) 15 બાર
N₂ ના મોલ = \(\frac{7}{28}=\frac{1}{4}\) mol, Ar ના મોલ = \(\frac{8}{40}=\frac{1}{5}\) mol
N₂ ના મોલ અંશ y₁ = \(\frac{\frac{1}{4}}{\frac{1}{4}+\frac{1}{5}}=\frac{5}{9} \)
N₂નું આંશિક દબાણ = y₁. p_total = \(\frac{5}{9} \times 27 \) = 15 બાર

પ્રશ્ન 112.
બેન્ઝિનનો ઠારબિંદુ અવનમન અચળાંક (K_f) 5.12 K kg mol^-1 છે, બેન્ઝિનમાં રહેલા એક વિદ્યુત-અવિભાજ્ય દ્રાવ્ય ધરાવતા 0.078 m મોલાલિટીના દ્રાવણ માટે ઠારબિંદુ અવનમન શોધો. (બે દશાંશ સુધી પૂર્ણાંકમાં મૂકી શકાય) [NEET- 2020]
(A) 0.40 K
(B) 0.60 K
(C) 0.20 K
(D) 0.80 K
જવાબ
(A) 0.40 K
ΔT_f = K_f· M = 5.12 × 0.078 = 0.40 K

પ્રશ્ન 113.
રાઉંલ્ટના નિયમથી મિશ્રણ કે જે ઘન વિચલન પ્રદર્શિત કરે છે તે શોધો. [NEET-2020]
(A) એસિટોન + ક્લોરોફૉર્મ
(B) ક્લોરોઇથેન + પ્રોમોઇથેન
(C) ઇથેનોલ + એસિટોન
(D) બેઝિન + ટોલ્યુઈન
જવાબ
(C) ઈથેનોલ + ઐસિર્ટીન
શુદ્ધ ઇથેનોલમાં અણુઓ હાઇડ્રોજન બંધિત હોય છે. તેમાં એસિટોન ઉમેરવાથી તેના અણુઓ યજમાનની વચ્ચે ગોઠવાય છે અને તેમની વચ્ચેના H-બંધ તોડી નાખે છે. પારસ્પરિક ક્રિયા નબળી થવાના લીધે દ્રાવણ ધન વિચલન દર્શાવે છે.

પ્રશ્ન 114.
300 K તાપમાને 1 મોલ 1-હેક્ઝેન અને 3 મોલ n- હેપ્ટનને મિશ્ર કરતા મિશ્રણનું કુલ દબાણ 550 mm Hg મળે છે, જો મિશ્રણમાં 1 મોલ n-હેક્ઝેન ઉમેરવામાં આવે તો મિશ્રણના દબાણમાં 10 mm Hg નો વધારો થાય છે, તો શુદ્ધ n-હેપ્ટનનું દબાણ કેટલું હશે ? [JEE (September)-2020]

પ્રશ્ન 115.
નીચેના પૈકી તાપમાન સાથે ક્યું બદલાય છે ? [GUJCET-2006]
(A) મોલાલિટી
(B) %w/w
(C) ફૉર્માલિટી
(D) મોલ અંશ
જવાબ
(C) ફૉર્માલિટી
ફૉર્માલિટી કદ ઉપર આધારિત છે, જ્યારે ફૉર્માલિટી સિવાય બાકીની બધી જ વજન ઉપર આધારિત છે.

પ્રશ્ન 116.
0.04 M H₂SO₄ ની નૉર્માલિટી કેટલી હશે ? [GUJCET-2006]
(A) 0.04 N
(B) 0.012N
(C) 0.08 N
(D) 0.02 N
જવાબ
(C) 0.08 N

પ્રશ્ન 117.
સમાન તાપમાને નીચેનામાંથી કયા દ્રાવણોની જોડ સમઅભિસારી હોઈ શકે ? [GUJCET-2006]
(A) 0.1 M યુરિયા અને 0.1 M NaCl
(B) 0.2 M BaCl₂ અને 0.2 M યુરિયા
(C) 0.1 M NaCl અને 0.1 M K₂SO₄
(D) 0.1 MBa(NO₃)₂ અને 0.1 M Na₂SO₄
જવાબ
(D) 0.1 MBa(NO₃)₂ અને 0.1 M Na₂SO₄

પ્રશ્ન 118.
નીચેનામાંથી કોણ ઉત્તમ અર્ધપારગમ્ય પડદા તરીકે વર્તે છે ? [GUJCET-2007]
(A) વનસ્પતિ કોષની દીવાલ
(B) સેલોફેન
(C) પાર્ચમેન્ટ પેપર
(D) ક્રૉપર ફૈરોસાયનાઇડ
જવાબ
(D) કૉપર ફેરોસાયનાઇડ

પ્રશ્ન 119.
યુરિયાના જલીય દ્રાવણનું ઠારબિંદુ -0.6°C છે. આ દ્રાવણ બનાવવા 3 kg પાણીમાં કેટલા ગ્રામ યુરિયા જોઈએ ? [M(યુરિયા) = 60 ગ્રામ/મોલ, K_f= 1.5° C Kg mol^-1] [GUJCET-2007]
(A) 2.4 ગ્રામ
(B) 3.6 ગ્રામ
(C) 6.0 ગ્રામ
(D) 72 ગ્રામ
જવાબ
(D) 72 ગ્રામ
ΔT = K_f. m
જ્યાં, ΔT = 0.6°
∴ m = \(\frac{\Delta \mathrm{T}}{\mathrm{K}_{\mathrm{f}}}=\frac{0.6}{1.5} \) = 0.4 m
દ્રાવ્યનું વજન = મોલાલિટી × દ્રાવકનું વજન kg x અણુભાર = 0.4 × 3 × 60 = 720 ગ્રામ

પ્રશ્ન 120.
27° સે તાપમાને 0.25 M યુરિયાના જલીય દ્રાવણનું અભિસરણ દબાણ શોધો. [R = 0.082 લિ.વા/મો.કે.,] [R = 1.987 કેલરી] [GUJCET-2008]
(A) 0.0615 વાતાવરણ
(B) 61.5 વાતાવરણ
(C) 6.15 વાતાવરણ
(D) 0.615 વાતાવરણ
જવાબ
(C) 6.15 વાતાવરણ
સાંદ્રતા = 0.025 M = C
R = 0.082 લિ.વા. મો.કે.
T = 300 K
C = સાંદ્રતા
અભિસરણ દબાણ π = \(\frac{w R T}{M V}=\frac{w}{M V} \times R T \) = C × RT = 0.25 x 0.082 x 300 = 6.15 વાતા.

પ્રશ્ન 121.
મિલી, દ્રાવણમાં 9.8 ગ્રામ H₂SO₄ દ્રાવ્ય થાય તો બનતા દ્રાવણની સપ્રમાણતા શોધો. [GUJCET-2008]
(A) 4.0
(B) 0.8
(C) 0.2
(D) 0.4
જવાબ
(D) 0.4
V = 500 મિલી.
w = 9.8 ગ્રામ
M = 98 ગ્રામ / મોલ

પ્રશ્ન 122.
10 % w/w સાંદ્રતા ધરાવતું NaOH નું 500 ગ્રામ દ્રાવણ બનાવવા માટે કેટલા ગ્રામ NaOH ની જરૂર પડે ? [GUJCET-2009]
(A) 5.0 ગ્રામ
(B) 50.0 ગ્રામ
(C) 100 ગ્રામ
(D) 0.5 ગ્રામ
જવાબ
(B) 50.0 ગ્રામ

પ્રશ્ન 123.
0.6 ગ્રામ યુરિયાને 200 ગ્રામ પાણીમાં દ્રાવ્ય કરવાથી તેના ઉત્કલનબિંદુમાં 0.5° સે.નો વધારો થાય, તો દ્રાવણનો મોલલ ઉન્નયાં અચળાંક શોધો.[GUJCET-2009]
(A) 1.0 K કિગ્રા મોલ^-1
(B) 10 K ગ્રામ મોલ^-1
(C) 10 K કિગ્રા મોલ^-1
(D) 10 K કિગ્રા મોલ
જવાબ
(C) 10 K કિગ્રા મોલ^-1
ΔT_b = K_b × m
K_b = \( \frac{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}} \times \mathrm{M} \times \mathrm{W}_{\mathrm{o}}}{\mathrm{W} \times 1000}\)
= \( \frac{0.5 \times 60 \times 200}{0.6 \times 1000}\) = 10 K કિગ્રા મોલ^-1

પ્રશ્ન 124.
અચળ તાપમાને નીચેનાં પૈકી કયા જલીય દ્રાવણનું બાપદબાણ મહત્તમ થશે ? [GUJCET-2010]
(A) 1m H₂SO_4(aq)
(B) 1 m NaCl_(aq)
(C) 1 M H₂SO_4(aq)
(D) 1 M NaCl_(aq)
જવાબ
(B) 1 m NaCl_(aq)

પ્રશ્ન 125.
25° સે. તાપમાને સલ્ફ્યુરિક ઍસિડનાં 200 મિલી, જલીય દ્વાવણ માટે [H₃O⁺] ની સાંદ્રતાનું મૂલ્ય 1 M હોય તો, તેમાં કેટલા ગ્રામ સલ્ફ્યુરિક ઍસિડ ઓગાળેલો હશે ? [H = 1, 0 = 16, S = 32 ગ્રામ/મોલ] [GUJCET-2011]
(A) 1.9 ગ્રામ
(B) 19.6 ગ્રામ
(C) 9.8 ગ્રામ
(D) 0.98 ગ્રામ
જવાબ
(C) 9.8 ગ્રામ

પ્રશ્ન 126.
ક્ષાના દ્વાવણની સાંદ્રતા વધારતા નીચેનાં પૈકી કઈ ઘટના સાચી બને ? [GUJCET-2011]
(A) ઉત્કલનબિંદુ વર્ષ અને બાષ્પદબાણ ઘટે.
(B) ઉત્કલનબિંદુ ઘટે અને બાષ્પદબાણ વધે.
(C) ઠારબિંદુ ઘટે અને બાષ્પદબાણ વધે.
(D) ઠારબિંદુ વધે અને બાષ્પદબાણ ઘટે,
જવાબ
(A) ઉત્કલનબિંદુ વર્ષ અને બાષ્પદબાણ ઘટે.

પ્રશ્ન 127.
pH = 0.00 મૂલ્ય ધરાવતા જલીય H₂SO₄ ના 250 ml દ્વાવણની નૉમાંલિટી કેટલી થશે ? [GUJCET-2010, 2012]
(A) 0.50 N
(B) 0.25 N
(C) 2 N
(D) 1 N
જવાબ
(D) 1 N

પ્રશ્ન 128.
વાયુ દ્રાવ્ય જ્યારે પ્રવાહી દ્વાવકમાં ઓગાળીને દ્રાવણ બનાવે ત્યારે તેનું બાપદબાણ રાઉંલ્ટના નિયમ મુજબ ……………………………………….. . [GUJCET-2012]
(A) \(\frac{p^0-p}{p^0}=\frac{\mathrm{n}}{\mathrm{n}+\mathrm{N}}\)
(B) p = K.\(\frac{\mathrm{N}}{\mathrm{n}+\mathrm{N}} \)
(C) P = K_H· X_A
(D) p = p_A + p_B
જવાબ
(A) \(\frac{p^0-p}{p^0}=\frac{\mathrm{n}}{\mathrm{n}+\mathrm{N}}\)
નોંધ : વિકલ્પ (C) P = K_H· {\displaystyle \chi }_A હેન્રીનો છે છતાં યોગ્ય છે.

પ્રશ્ન 129.
નિયત તાપમાને નીચેના પૈકી કયા દ્વાવણનું બાપદબાણ 0.3 M ગ્લુકોઝના બાપદબાણ જેટલું હશે ? [GUJCET-2012]
(A) 0.1 M [Co(H₂O)₃ (NO₂)₃
(B) 0.1 M Na₂ [Co(H₂O)(NO₂)₅]
(C) 0.1 M Na [Co(H₂O)₂(NO₂)₄]
(D) 0.1 M Na₂ [Co(NO₂)₆]
જવાબ
(B) 0.1 M Na₂ [Co(H₂O)(NO₂)₅]
Nap[Co(H₂O)(NO₂)₅ → 2Na⁺ + [Co(H₂O)(NO₂) ₅ કુલ આયનો ૩ છે.
આથી, 3 × 0.1 = 0.3 M

પ્રશ્ન 130.
નીચેના પૈકી કયા જલીય દ્રાવણનું બાષ્પદબાણ નિયત તાપમાને ‘સૌથી વધારે હશે ? [GUJCET-2013]
(A) 0.1 M NaCl
(B) 0.1 M FeCl₃
(C) 0.1 M BaCl₂
(D) 0.1 M ગ્લુકોઝ
જવાબ
(D) 0.1 M ગ્લુકોઝ

0.1 M ગ્લુકોઝના દ્રાવણમાં વિયોજન ન થવાથી કણોની સંખ્યા સૌથી ઓછી છે તેથી બાદબાન્ન નીચું છે.

પ્રશ્ન 131.
4 મિલિ. 0.05 M H₂SO_4(aq) અને 6 મિલિ 0.3 M ને મિશ્ર કરતાં બનતા દ્રાવણની સપ્રમાણતા H₂SO_4(aq) કેટલી હશે ? [GUJCET-2013]
(A) 0.175N
(B) 0.35 N
(C) 0.4 N
(D) 0.2 N
જવાબ
(C) 0.4 N
M = \(\frac{\mathrm{M}_1 \mathrm{~V}_1+\mathrm{M}_2 \mathrm{~V}_2}{\mathrm{~V}_1+\mathrm{V}_2} \)
= \(\frac{(0.05 \times 4)+(0.3 \times 6)}{4+6}=\frac{0.2+1.8}{10} \) = 0.2
N = M× 2 = 0.2 × 2 = 0.4

પ્રશ્ન 132.
નીચેના પૈકી ક્યું મિશ્રણ આદર્શ દ્રાવણ છે ? [GUJCET-2013]
(A) ક્લોરોફૉર્મ અને એસિટોન
(B) બેન્ઝિન અને ટૉલ્યુઇન
(C) ફિનોલ અને એનિલિન
(D) HCl અને H₂O
જવાબ
(B) બેઝિન અને ટૉલ્યુઇન

પ્રશ્ન 133.
10% ww NaOH ના જલીય દ્રાવણની મોલાલિટીનું મૂલ્ય કેટલું હશે ? (Na = 23, 0 = 16, H = 1) [GUJCET-2014]
(A) 2.778
(B) 10
(C) 5
(D) 2.5
જવાબ
(A) 2.778

પ્રશ્ન 134.
નિયત તાપમાને નીચે આપેલા આલેખ પરથી નક્કી કરો કે ક્યા વાયુની દ્રાવ્યતા સૌથી ઓછી હશે ? [GUJCET-2014]
(A) વાયુ – D
(B) વાયુ – A
(C) વાયુ – B
(D) વાયુ – C
જવાબ
(B) વાયુ – A

પ્રશ્ન 135.
0.1 M NaCl ના 10 મિલિ, જલીય દ્રાવણનું સમાન કદનાં 1000 ટીપાંમાં વિભાજન કરવામાં આવે તો 1 ટીપાંની સાંદ્રતા કેટલી થાય ? [GUJCET-2014]
(A) 0.01 M
(B) 0,001 M
(C) 0.10 M
(D) 0.0001 M
જવાબ
(C) 0.10 M

પ્રશ્ન 136.
કોઈ ચોક્કસ તાપમાને સુકોઝ અને યૂરિયાના જલીય દ્રાવણોના ઉત્કલનબિંદુ સરખા માલૂમ પડે છે. જો 3 ગ્રામ યૂરિયાને 1 લિટર દ્રાવણોમાં ઓગાળવામાં આવ્યો હોય તો 1 લિટર દ્વાવણમાં રહેલા ગ્લુકોઝનું વજન કેટલું હશે ? [GUJCET-2015]
(A) 3.0 ગ્રામ
(B) 6.0 ગ્રામ
(C) 17.1 ગ્રામ
(D) 42.2 ગ્રામ
જવાબ
(C) 17.1 ગ્રામ

પ્રશ્ન 137.
રાઉંલ્ટના નિયમની સાથે ક્યો વિક્લ્પ સુસંગત નથી ? [GUJCET – 2015]
(A) દ્રાવણમાં દ્રાવ્યનું વિયોજન થાય છે.
(B) વ્રાવસના મંદનની ઉષ્માનો ફેરફાર શૂન્ય હોય છે.
(C) દ્રાવક્ષમાં દ્રાવ્યનું સુયોજન થતું નથી
(D) પ્રવાહી દ્રાવકનું કદ + પ્રવાહી દ્રાવ્યનું કદ = દ્વાવણનું કદ
જવાબ
(A) દ્રાવજ્ઞમાં દ્રાવ્યનું વિયોજન થાય છે.

પ્રશ્ન 138.
પ્રોટોન અને પૉલિમર જેવા પદાર્થોના અણુભાર મેળવવા માટે કયા સંખ્યાત્મક ગુણ વધારે ઉપયોગી છે ? [GUJCET – 2015]
(A) અભિસરણ દબાણ
(B) ઉત્ક્ષનબિંદુ ઉન્નયન
(D) બાષ્પદબાણનો ઘટાડો
(C) ઠારબિંદુનો ઘટાડો
જવાબ
(A) અભિસરણ દબાણ

પ્રશ્ન 139.
1.00 m જલીય દ્રાવણમાં દ્રાવ્યના મોલ અંશ શોધો. [GUJCET- 2015, NEET-2 : 2016]
(A) 0.0354
(B) 0.0177
(C) 0.177
(D)1.1770
જવાબ
(B) 0.0177
દ્રાવણ 1.00 m જલીય છે.
∴ દ્રાવ્ય પદાર્થ = 1 મોલ = n₂
દ્રાવણમાં પાણીનું વજન = 1 કિલોગ્રામ = 1000 ગ્રામ
= \(\frac{1000}{18} \) મોલ = 55.5 મોલ = n₂
દ્રાવ્યના મોલ અંશ {\displaystyle \chi }₂ = \(\frac{n_2}{n_1+n_2}=\frac{1}{1+55.55} \) = 0.0177

પ્રશ્ન 140.
સમાન પરિસ્થિતિમાં કયા દ્વાવણનું બાષ્પદબાણ સૌથી વધારે હશે ? [GUJCET-2016]
(A) 0.1 M FeCl₃
(B) 0.1 MBaCl₂
(C) 0.1 M NaCl
(D) 0.1 M યૂરિયા
જવાબ
(D) 0.1 M યૂરિયા

પ્રશ્ન 141.
નિયત તાપમાને એક અજ્ઞાત પદાર્થનું 1.6% દ્રાવણ, 2.4% યૂરિયાના દ્રાવણ સાથે સમાભિસારી છે. જો બંને દ્રાવણમાં દ્રાવક એક જ હોય તથા બંનેની ઘનતા 1 ગ્રામ/ સેમી હોય તો અજ્ઞાત પદાર્થનું આણ્વિય દળ કેટલા ગ્રામ / મોલ થશે ? (યૂરિયાનું આણ્વિય દળ 60 ગ્રામ/મોલ) [GUJCET-2017]
(A) 40
(B) 90
(C) 80
(D) 30
જવાબ
(A) 40

પ્રશ્ન 142.
નીચેના પૈકી કયા જલીય દ્રાવણનું ઉત્કલનબિંદુ 102.2°C થશે? પાણીનો મોલલ ઉન્નયન અચળાંક 2.2 કેલ્વિન કિલોગ્રામ મોલ^-1 છે. [GUJCET-2017]
(A) 1 M NaCl
(B) 1 M ગ્લુકોઝ
(C) 1M NaCl
(D) 1m CH₃COOH
જવાબ
(B) 1 M ગ્લુકોઝ
ΔT_b = i. K_b. m
જ્યાં, m = 1
∴ 2.2 = i × 2.2 × 1
∴ i = 1 M ગ્લુકોઝ
ΔT_b = 2.2 K
K_b = 2.2 K kg mol^-1

પ્રશ્ન 143.
નીરોના પૈકી કર્યું મિશ્રણ બિનઆદર્શ દ્રાવણ છે ? [GUJCET-2018]
(A) ક્લોરોફૉર્મ અને એસિટોન
(B) બેઝિન અને ટોલ્યુઇન
(C) ક્લોરોબેઝિન અને બ્રોમોબેન્ઝિન
(D) બ્રોમોઇથેન અને ક્લોરોઇયેન
જવાબ
(A) ક્લોરોફોર્મ અને એસિટોન

પ્રશ્ન 144.
6% w/v યુરિયાનું જલીય દ્રાવણ કયા દ્વાવણ સાથે સમદાબી હશે ? [GUJCET-2018]
(A) 0.25 M NaCl
(B) 0.5 M NaCl
(C) 0.1 M NaCl
(D) 1 M NaCl
જવાબ
(B) 0.5 M NaCl

પ્રશ્ન 145.
એક pH ધરાવતા H₂SO₄ ના જલીય દ્રાવણની સપ્રમાણતા કેટલી થાય ? [GUJCET-2018]
(A) 1 N
(B) 0.5 N
(C) 0.1 N
(D) 0.5 N
જવાબ
(C) 0.1 N

પ્રશ્ન 146.
જો K₃[Fe(CN)₆] ના જલીય દ્રાવણનો વિયોજન અંશ (α) 0.778 હોય તો તેનો વૉન્ટહૉફ અવયવ (i) ગણો. [GUJCET-2019]
(A) 4.334
(B) 3.334
(C) 0.222
(D) 2.334
જવાબ
(B) 3.334
K₃[Fe(CN)₆] . n = 4
α = \(\frac{i-1}{n-1} \)
∴ 0.778 = \(\frac{i-1}{4-1}\)
∴ i = 2.334 + 1 = 3.334

પ્રશ્ન 147.
જો દ્વાવણની મોલાલિટી 0.05 હોય તથા દ્રાવણના ઉત્કલનબિંદુમાં થતો વધારો 0.16 કેલ્વિન હોય તો દ્રાવકનો મોલલ ઉનયન અચળાંક કેટલો હશે ? [GUJCET-2019) |
(A) 3.2
(B) 1.6
(C) 2.2
(D) 2.3
જવાબ
(A) 3.2
ΔT_b= i· m · K_b
K_b = \( \frac{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}}}{i \mathrm{~m}}=\frac{0.16}{1 \times 0.05}\) = 3.2

પ્રશ્ન 148.
તાપમાન બદલાતાં નીચેનામાંથી સાંદ્રતાના કયા એકમના મૂલ્યમાં ફેરફાર થતો નથી ? [GUJCET-2019]
(A) મોલારિટી
(C) નોર્માલિટી
(B) મોલાલિટી
(D) ફોર્માલિટી
જવાબ
(B) મોલાલિટી

પ્રશ્ન 149.
નિશ્ચિત જથ્થાના આપેલા પ્રવાહી દ્વાવકમાં ઓગાળી શકાતો ધન દ્રાવ્યનો મહત્તમ જથ્થો ………………………….. પર આધાર રાખતો નથી. [GUJCET-2020]
(i) તાપમાન
(ii) દ્રાવ્યની પ્રકૃતિ
(iii) દબાણ
(iv) દ્રાવકની પ્રકૃતિ
(A) (i) અને (iii)
(B) ફક્ત (ii)
(C) (ii) અને (iv)
(D) ફક્ત (iii)
જવાબ
(D) ફક્ત (ii)
નિશ્ચિત જથ્થાના આપેલા પ્રવાહી દ્રાવકમાં ઓગળી શક્તો ધન દ્રાવ્યનો મહત્તમ જથ્થો તાપમાન, દ્રાવ્યની પ્રકૃતિ અને દ્રાવકની પ્રકૃતિ પર આધાર રાખે છે. પરંતુ દબાણ પર આધાર રાખતો નથી.

પ્રશ્ન 150.
0.25 મોલઅંશ ધરાવતા કોઈ એક દ્વાવ્યના જલીય દ્રાવણની મોલાલિટી ……………………………. છે. [GUJCET-2020]
(A) 18.52 m
(B) 16.67 m
(C) 33.33 m
(D) 9.26 m
જવાબ
(A) 18.52 m

0.25 મોલ અંશ ધરાવતા દ્રાવ્યના જલીય દ્રાવણમાં 0.25 મોલ દ્વાવ્ય તથા 0.75 મોલ H₂O હશે.
પાણી માટે મોલ = img
H₂O નું દળ = 0.75 × 18 = 13.5 ગ્રામ

પ્રશ્ન 151.
2pH ધરાવતા CH₃COOH ના 0.5 M જલીય દ્રાવણનું T તાપમાને અભિસરણ દબાણ …………………….. છે. [GUJCET-2020]
(A) 0.051 RT
(B) 1.02 RT
(C) 0.51 RT
(D) 0.102 RT
જવાબ
(C) 0.51 RT
π = iCRT
CH₃COOH → CH₃COO^– + H⁺

જ્યાં i = વોન્ટ હોફ અથવ
C = સાંદ્રતા
R = અચળાંક
T = તાપમાન
[H⁺] અને વિયોજન અંશ α માટે
[H⁺] = C · α

પ્રશ્ન 152.
300K તાપમાને 0.02M યૂરિયાનું જલીય દ્રાવણ ધરાવતા બીકર – A (પાત્ર – A) અને 0,002M શર્કરાનું જલીય દ્રાવણ ધરાવતા બીકર – B (પાત્ર – B) વચ્ચે પાણી માટે અર્ધપારગમ્ય હોય તેવો પડદો મૂકવામાં આવ્યો છે. કયા બીકર ઉપર કેટલું દબાણ લાગુ પાડવાથી અભિસરણની ઘટના અટકાવી શકાય ? (યૂરિયાનું આણ્વીય દળ = 60 ગ્રામ / મોલ અને શર્કરાનું આણ્વીય દળ = 342 ગ્રામ/મોલ, R = 0.082 લિ.વાતા. મોલ⁻¹k^-1) [ઑક્ટોબર-2012]
(A) 0.4428 વાના. બીકર B ઉપર
(B) 0.4920 વાતા, બીકર A ઉપર
(C) 0.4920 વાતા. બીકર B ઉપર
(D) ઉપરમાંથી કોઈ નહીં
જવાબ
(D) ઉપરમાંથી કોઈ નહીં

અહીં, 0.02 M યૂરિયાની સાંદ્રતા > 0,002 M શર્કરાની સાંદ્રતા છે. અહીં અભિસરણની ઘટનામાં દ્રાવકનો સ્વયંભૂ પ્રવાહ પાત્ર B થી પાત્ર A તરફનો મળશે. (ઓછી સાંદ્રતાથી વધુ સાંદ્રતા તરફ) આથી, પાત્ર A પર અભિસરણ દબાણ લગાડવું પડે.
જ્યાં, C₁ = 0.002 M, C₂ = 0.02 M
હવે, π = (C₂ – C₁ ) RT
= (0.02 0.002) x 0.082 x 300 = 0.4428

પ્રશ્ન 153.
2 m યૂરિયાના 2 kg દ્રાવણમાં પાણી ઉમેરી 5 kg કરવામાં આવે છે. મંદ દ્વાવણની મોલાલિટી શોધો. (યૂરિયાનો અણુભાર = 60 ગ્રામ / મોલ) [ઑક્ટોબર-2012)
(A) 0.6 m
(B) 0.4 m
(C) 1.2 m
(D) 0.8 m
જવાબ
(D) 0.8 m

પ્રશ્ન 154.
પોટાશ ઍલમ માટે અનુક્રમે અણુભાર અને સૂત્રભાર જણાવો. (ઑક્ટોબર-2012)
(A) 474, 948
(B) 950, 480
(C) 948, 474
(D) 480, 950
જવાબ
(C) 918, 174

પ્રશ્ન 155.
મંદ દ્રાવણમાં રહેલ દ્રાવ્ય વાયુની જેમ વર્તે છે. – એવું સૌપ્રથમ કોણે સૂચવ્યું ? [ઑક્ટોબર-2012]
(A) ગૅલ્યુસેક અને વૉન્ટૉફ
(B) વૉન્ટૉફ અને ફેફર
(C) બૉઇલ અને વૉન્ટ
(D) ઍવોગેડ્રો અને વૉન્ટહૉફ
જવાબ
(B) વોન્ટૉફ અને ફેફર

પ્રશ્ન 156.
નીચેનામાંથી ક્યું પરિબળ દ્રાવણના સંખ્યાત્મક ગુણધર્મો પર અસર કરે છે ? [ઓક્ટોબર-2012]
(A) દ્રાવકના અણુઓની સંખ્યા
(B) દ્રાવ્યની પ્રકૃતિ
(C) દ્રાવકની પ્રકૃતિ
(D) દ્રાવ્યના ક્શોની સંખ્યા
જવાબ
(D) દ્રાવ્યના કોની સંખ્યા

પ્રશ્ન 157.
શુદ્ધ પાણીમાં મીઠું નાંખીને દ્રાવણ બનાવવામાં આવે છે. આ દ્રાવણ માટે નીચેનામાંથી શું સાચું છે ? (ઑક્ટોબર-2012]
(A) દ્રાવણનું ઠારબિંદુ અને ઉત્કલનબિંદુ બંને વધે
(B) દ્રાવણનું ઠારબિંદુ અને ઉત્કલનબિંદુ બંને ઘટે
(C) દ્રાવણનું ઠારબિંદુ વર્ષ પરંતુ ઉત્કલનબિંદુ ઘટે
(D) દ્રાવણનું ઠારબિંદુ ધટે પરંતુ ઉત્કલનબિંદુ વધે
જવાબ
(D) દ્રાવણનું ઠારબિંદુ પટે પરંતુ ઉત્કલનબિંદુ વધે

પ્રશ્ન 158.
અણુભાર નક્કી કરવા માટે નીચેનામાંથી કાઈ પદ્ધતિ ઉપયોગી છે? [ઑક્ટોબર-2012]
(A) હેન્રીનો નિયમ
(B) રાઉટનો નિયમ
(C) અભિસરણ દબાવ્ર માપન
(D) (B) અને (C) બંને
જવાબ
(D) (B) અને (C) બંને

પ્રશ્ન 159.
સમાંગ દ્રાવણમાં રહેલા કણોના કદનો વ્યાસ ………………………… હોય છે. [ઑક્ટોબર-2012]
(A) 10^-10m
(B) 10^-9 m
(C) 10^-8m
(D) 10^-12m
જવાબ
(B) 10^-9 m

પ્રશ્ન 160.
દ્રાવણમાં ફૂલનું ખીલવું અને કરમાવું તે ઘટના …………………….. થી નિયંત્રિત છે. [ઑક્ટોબર-2012]
(A) રસારોપ
(B) જળવિભાજન
(C) પ્રસરણ
(D) અભિસરણ
જવાબ
(D) અભિસરણ

પ્રશ્ન 161.
નીચે પૈકી કયું વિધાન આદર્શ દ્રાવણ માટે સાચું છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) ΔH અને ΔV નાં મૂલ્યો શૂન્ય હોતાં નથી.
(B) ΔH અને ΔV નાં મૂલ્યો શૂન્ય હોય છે.
(C) આવા દ્વાવણનું બાષ્પદબાણ રાઉટના નિયમ પ્રમાણે અપેક્ષિત મૂલ્ય કરતાં વધારે કે ઓછું હોય છે.
(D) ફિનૉલ અને એનિલીનનું મિશ્રા આદર્શ દ્રાવણનું ઉદાહરણ છે.
જવાબ
(B) ΔH અને ΔV નાં મૂલ્યો શૂન્ય હોય છે.

પ્રશ્ન 162.
કૉલમ-1 અને કૉલમ-II ને જોડો. [ઑક્ટોબર-2013]

(A) U → (iii), V → (i), W → (ii)
(B) U → (ii), V → (i), W → (iii)
(C) U → (iii), V → (ii), W → (i)
(D) U → (i), V → (ii), W → (iii)
જવાબ
(B) U → (ii), V → (i), W → (iii)

પ્રશ્ન 163.
રાઉલ્ટનો અબાષ્પશીલ દ્રાવ્ય અને બાષ્પશીલ દ્રાવકના નિયમને અનુસસ્તા 1.5 મોલલ જલીય દ્રાવણના બાળદબાણમાં થતો સાપેક્ષ ઘટાડો અને દ્રાવકનો મોલ અંશ ગણો. [ઑક્ટોબર-2013]
(A) 0.26 બાર, 0.74
(B) 0,96 બાર, 0,98
(C) 2.6 બાર, 0.99
(D) 0.026 ભાર, 0.97
જવાબ
(D) (0.026 ભાર, 0.97
\(\frac{p^0-p}{p^0}=\frac{n_2}{n_1+n_2} \) = (x₂ દ્રાવ્યના મોલ અંશ)
\(\frac{p^{\circ}-p}{p^0}=\frac{1.5}{1.5+55.55} \) = 0.0263 બાર ઘટાડો
દ્રાવકના મોલ અંશ x₁ = 1 – 0.0263 = 0.9737

પ્રશ્ન 164.
નીચે પૈકી ક્યું વિયોજન અંશ ગણવા માટેનું સમીકરણ છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) αn – α = i
(B) αn – α +1 = i
(C) αi − α + 1 = n
(D) αi – α + 1 = n
જવાબ
(C) αi − α + 1 = n
વિયોજન અંશ α = \(\frac{i-1}{n-1} \)
∴ αn – α = i-1
∴ αn – α + 1 = i

પ્રશ્ન 165.
0.5M Na₂SO₄ ના 500 ml દ્રાવણને 5 લિટર સુધી પાણી ઉમેરીને મંદન કરતાં મળતાં દ્વાવણની નોર્માલિટી કેટલી થશે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) 0.1 N
(B) 1 N
(C) 0.01 N
(D) 10 N
જવાબ
(A) 0.1 N

પ્રશ્ન 166.
કપૂરનું N₂ વાયુમાં સમાંગ મિશ્રણ, કયા પ્રકારની ભૌતિક અવસ્થા દર્શાવ છે ? [ઑકટોબર-2013]
(A) વાયુ દ્રાવ્ય – ઘન દ્રાવક
(B) પ્રવાહી દ્રાવ્ય – ધન દ્રાવક
(C) ઘન દ્વાવ્ય – પ્રવાહી દ્રાવક
(D) ધન દ્વાવ્ય – વાયુ દ્રાવક
જવાબ
(D) ધૂન દ્રાવ્ય – વાયુવક

પ્રશ્ન 167.
નીચેનામાંથી કર્યું દ્રાવણ આંતરાલીય દ્રાવણ છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) બ્રોન્ઝ
(B) મોનલ મેટલ
(C) ટંગસ્ટન કાર્બાઇડ
(D) બ્રાસ
જવાબ
(C) ટંગસ્ટન કાર્બાઇડ

પ્રશ્ન 168.
0.1M FeCl₃ નું દ્રાવણ 0.2N NaCl, 0.AN Al₂ (SO₄)₃, 0.4N BaCl₂ અને 0.4N Na₃PO₄ પૈકી કયા દ્વાવણની સાથે સમઅભિસારી છે ? [ઑક્ટોબર-2013]
(A) 0.2N NaCl
(B) 0.4NAl₂(SO₄)₃
(C) 0.4N BaCl₂
(D) 0.4N Na₃PO₄
જવાબ
(A) 0.2N NaCl
0.1M = FeCl₃ = 0 1 × 4 = 0.4 કણો
(A) 0.2N NaCl = 0.2 x 2 = 0.4 M કણો

(B) 0.4N Al₂(SO₄)₃ = \(\frac{0.4}{3}\) M Al₂(SO₄)₃
= \(\frac{0.4}{3} \times 5=\frac{2}{3} \) M કર્યો
(C) 0.4N BaCl₂ = \(\frac{0.4}{2}\) M BaCl₂ = \(\left(\frac{0.4}{2}\right)\) (3) = 0.6 M કણો

(D) 0.4N Na₃PO₄ = 0.4M Na₃PO₄ = (0.4) 4 = 1.6 Mકણો
આમ, આ રીતે 0.01M FeCl₃ માં કર્ણ સાંદ્રતા = 0.2N NaCl માં કણ સાંદ્રતા છે.
∴ 0.1M FeCl₃ અને 0.2N NaCl સમઅભિસારી છે.

પ્રશ્ન 169.
300 K તાપમાને 2.5 ગ્રામ અજ્ઞાત પદાર્થને દ્રાવકમાં ઓગાળી દ્રાવણનું કદ 4.0 લિટર કરવાથી મળતાં દ્વાવણનું અભિસરણ દબાણ 0.2 બાર માલૂમ પડે છે, તો અજ્ઞાત પદાર્થનું આણ્વીય દળ ગણો. [ઑક્ટોબર-2014]
(A) 779.4 ગ્રામ,મોલ^-1
(B) 199.5 ગ્રામ,મોલ^-1
(C) 77.94 ગ્રામ.મોલ^-1
(D) 19,95 ગ્રામ.મોલ^-1
જવાબ
(C) 77.94 ગ્રામ.મોલ ^-1

પ્રશ્ન 170.
5 લિટર દ્રાવણમાં 948 ગ્રામ પૉટાશ ઍલમ દ્રાવ્ય થયેલો હોય તો દ્વાવણની ફૉર્માલિટી કેટલી થશે ? (પૉટાશ ઍલમ – K₂SO₄, Al₂(SO₄)₃ 24H₂O) નું આણ્વીય દળ = 948 ગ્રામ) [ઑક્ટોબર-2014]
(A) 0.4 F
(B) 0.2 F
(C) 0.8 F
(D) 0.1 F
જવાબ
(A) 0.4 F
F = \(\frac{1000 \times \mathrm{W}}{\text { સૂત્રભાર } \times \mathrm{V} \mathrm{ml}}=\frac{1000 \times 948}{474 \times 5000} \) = 0.4 F

પ્રશ્ન 171.
300° કે. તાપમાને 2 લિટર દ્વાવણમાં 12 ગ્રામ યૂરિયા ઓગાળવામાં આવ્યો છે. 300° કે. તાપમાને NaCl ના 5 લિટર દ્વાવણમાં કેટલા ગ્રામ NaCl ઓગાળવાથી તે યૂરિયાના દ્વાવણ સાથે સમઅભિસારી દ્રાવણ થશે ? (યૂરિયાનો અણુભાર = 60 ગ્રામ/મોલ) [ઑક્ટોબર-2014]
(A) 7.31 ગ્રામ NaCl
(B) 14.0 ગ્રામ NaCl
(C) 14.625 ગ્રામ NaCl
(D) 8.21 ગ્રામ NaCl
જવાબ
(C) 14.625 ગ્રામ NaCl
યૂરિયા ( π₁) = NaCl (π₂)

પ્રશ્ન 172.
દ્રાવ્ય અને દ્રાવકની ભૌતિક સ્થિતિ અનુક્રમે પ્રવાહી અને ઘન હોય તેવું દ્રાવણ કયું છે ? [ઑક્ટોબર-2014]
(A) ખાંડનું દ્રાવણ
(B) નેપ્થલિનનું બેન્ઝિનમાં દ્રાવણ
(C) પારામાં બનાવેલ ઝિંક ઍમાલ્બમ
(D) ભેજવાળી હવા
જવાબ
(C) પારામાં બનાવેલ ઝિંક ઍમાલ્કમ

પ્રશ્ન 173.
પ્રાણીસોના શરીરો પેરીસોમાં આવો વાયુ લોહીમાંથી કયા કારણને લીધે મુક્ત થાય છે ? (ઑક્ટોબર-2014]
(A) પેશીઓમાં તાપમાન ઓછું હોવાથી.
(B) પેશીમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડ વાયુનું આંશિક દબાણ ઓછું હોવાથી.
(C) પેશીમાં ઑક્સિજન વાયુનું આંશિક દબાણ વધુ હોવાથી.
(D) પેશીમાં ઓક્સિજન વાયુનું આંશિક દબાણ ઓછું હોવાથી.
જવાબ
(D) પેશીમાં ઑક્સિજન વાયુનું આંશિક દબાણ ઓછું હોવાથી.

પ્રશ્ન 174.
જો 1 મોલ વિદ્યુતવિભાજ્ય ॥ સંખ્યાના આયનો આપે છે, વિદ્યુતવિભાજ્યનો વિયોજનઅંશ ‘α’ ……….. છે. [ઑક્ટોબર – 2015]
(A) \(\frac{i-1}{n+1} \)
(B) \(\frac{i-1}{n-1} \)
(C) \(\frac{n-1}{i-1} \)
(D) \(\frac{n+1}{i-1} \)
જવાબ
(B) \(\frac{i-1}{n-1} \)

પ્રશ્ન 175.
298K તાપમાને CO₂ વાયુનું આંશિક દબાણ 2 × 10^-8 બાર હોય તો, તેની પાણીમાં દ્રાવ્યતા મોલ અંશમાં ગણો. CO₂ વાયુ માટે K_H નું મૂલ્ય 6.02 × 10^-4 બાર છે. [ઑક્ટોબર-2015]
(A) 3.322 × 10^-4 મોલ અંશ
(B) 3.011 × 10^-5 મોલ અંશ
(C) 3.322 × 10^-5 મોલ અંશ
(D) 3.011 × 10^-6 મોલ અંશ
જવાબ
(C) 3.322 × 10^-5 મોલ અંશ
વાયુ CO₂ ની પ્રવાહી પાણીમાં દ્રાવ્યતા {\displaystyle \chi } મોલ અંશ હોય તો હેન્રીના નિયમ પ્રમાણે દ્રાવ્ય વાયુનું આંશિક દબાણ p = K_H{\displaystyle \chi }
જ્યાં p = CO₂ નું આંશિક દબાણ = 2 × 10^-8 બાર
K_H = 6.02 × 10^-4 ભાર
∴ {\displaystyle \chi } = \(\frac{p}{\mathrm{~K}_{\mathrm{H}}}=\frac{2 \times 10^{-8}}{6.02 \times 10^{-4}} \)
= 3.322 × 10^-5 મોલ અંશ

પ્રશ્ન 176.
300 K તાપમાને 2 લિટર દ્રાવણમાં 12 ગ્રામ યુરિયા ઓગાળવામાં આવ્યો છે. 300 K તાપમાને NaCl ના 10 લિટર દ્વાવણમાં કેટલા ગ્રામ NaCl ઓગાળવાથી તે યૂરિયાના દ્વાવણ સાથે સમઅભિસારી દ્વાવણ થશે. (પરમાણુ ભાર : Na = 23 અને C = 35.5 ગ્રામ મોલ^-1) [ઑક્ટોબર-2015]
(A) 5.85 ગ્રામ
(B) 7.31 ગ્રામ
(C) 29, 25 ગ્રામ
(D) 19.5 ગ્રામ
જવાબ
(C) 29.25 ગ્રામ
(i) યુરિયાની સાંદ્રતા (C) મોલારિટીમાં યુરિયા, H₂NCONH₂ નો અણુભાર = 2 + 14 + 12 + 16 + 14 + 2 = 60 ગ્રામ મોલ^-1

(ii) યુરિયા સાથે NaCl નું દ્રાવણ સમઅભિસાર થવા માટે યુરિયાના દ્રાવણની સાંદ્રતા = NaCl ના દ્રાવણની સાંદ્રતા M₂

પ્રશ્ન 177.
વિધાન (A) : 01m ગ્લુકોઝનાં દ્વાવણનું ઉત્કલનબિંદુ 01m KCl નાં દ્રાવણ કરતાં ઓછું છે.
કારણ (R) : ઉત્કલનબિંદુ નયન, દ્રાવણમાં રહેલાં ઘટક કણોની સંખ્યાના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોય છે. [ઑક્ટોબર-2015]
(A) (A) અને (R) બંને સાચા છે અને (R) એ (A) ની સાચી સમજૂતી છે.
(B) (A) અને (R) બંને સાચા છે પરંતુ (R) એ (A) ની સાચી સમજૂતી નથી.
(C) (A) સાચું છે પરંતુ (R) ખોટું છે.
(D) (A) ખોટું છે પરંતુ (R) સાચું છે.
જવાબ
(C) (A) સાચું છે પરંતુ (R) ખોટું છે.

પ્રશ્ન 178.
સંખ્યાત્મક ગુણધર્મોના સંદર્ભમાં કર્યો વિકલ્પ સાચો છે ? [ઑક્ટોબર-2015]


કુલ આયનોની સાંદ્રતા પ્રમાણે (B) ખોટું છે.
ΔT_b: 0.2 m BaCl₂ < 0.3 m NaCl < 0.3 m AlCl₃

(D) (ΔP) = બાષ્પદબાણનો ઘટાડો ∝ કણોની સાંદ્રતા
(i) 0.5 m NaCl = 0.5 m Na+ + 0.5 m Cl^– = 1 m કુલ સાંદ્રતા
(ii) 0.5 m સુક્રોઝ, આયનીકરણ ન થાય માટે 0.5m કુલ સાંદ્રતા
(iii) 0.5 m Na₂SO₄ = (2(0.5) Na⁺ + 0.5 m SO^2+₄
જેથી 1.5 m કુલ સાંદ્રતા
આમ, કુલ કણ સાંદ્રતાનો ક્રમ અને ΔPનો ક્રમ 0.5 m સુક્રોઝ < 0.5 m NaCl < 0.5 m Na₂SO₄ જેથી વિકલ્પ (D)નો ક્રમ ખોટો છે.
સાંદ્રતાક્રમ : 0.2 m BaCl&lt₂ \mathrm{~m}$ ગ્લુકોઝ < $1 \mathrm{~m} \mathrm{NaCl}$ જેथી $\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}} \propto$ સાંદ્રતા અનુસાર હોય છે. $\therefore$ આપેલ વિક્પ (C) નો ક્રમ સાચો નથી.

પ્રશ્ન 179.
0.1m KNO₃ નું ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન કોને સમાન હશે ? [ઑક્ટોબર-2015]
(A) 0.1m સોડિયમ ક્લોરાઇડ
(B) 0.1m પોટૅશિયમ સલ્ફેટ
(C) 0.1m યૂરિયા
(D) 0.1m ઍલ્યુમિનિયમ નાઇટ્રેટ
જવાબ
(A) 0.1m સોડિયમ ક્લોરાઇડ

0.1 m KNO₃ અને 0.1 m સોડિયમ ક્લોરાઈડ તે બંનેમાં એક સમાન 0.2 m જેટલા કણો છે, માટે તેમનાં ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન સમાન હશે.

પ્રશ્ન 180.
0.1 m Ba(NO₃)₂ ના જલીય દ્રાવણનો વૉન્ટહૉફ અવયવ 2.74 છે. તો વિયોજન અંશ (α) શું હોય ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) 91.3%
(B) 100%
(C) 87%
(D) 74%
જવાબ
(C) 87%
Ba(NO₃)₂→ Ba²⁺+ 2NO^–₃
વિયોજન અંશ (α) = \(\frac{i-1}{\mathrm{n}-1} \)
જ્યાં n=3, i = 2.74
= \(\frac{2.74-1}{3-1}=\frac{1.74}{2} \) = 0.87 = 87%

પ્રશ્ન 181.
45 ગ્રામ ઇથીલીન ગ્લાયકોલ (C₂H₆O₂) ને 600 mL પાણીમાં ઓગાળતાં દ્વાવણનું ઠારબિંદુ અવનયાં કેટલું ? (પાણીનો K= 1.86 kg mol^-1) (C = 12, H = 1, 0 = 16 ગ્રામ મોલ^-1) [ઑક્ટોબર-2016]
(A) 2.25 K
(B) 22.5 K
(C) 3.25 K
(D)32.5 K
જવાબ
(A) 2.25 K

ΔT = K_fm
= \(\frac{\mathrm{K}_{\mathrm{f}} \times \mathrm{w}_2 \times 1000}{\mathrm{M}_2 \times \mathrm{w}_1}\)
= \(\frac{1.86 \times 45 \times 1000}{62 \times 600}\)
= 2.25 K
C₂H₆O₂ = 24 + 6 + 32 = 62 ગ્રામ મૌલ^-1 = M₂
w₁ = 600 mL પાણી
w₂ = 45 ગ્રામ C₂H₆O₂
K_f = 1.86 kg mol^-1

પ્રશ્ન 182.
એક દ્રાવણમાં વજનથી 45% X, 15% Y અને 40% Z સંયોજન છે, તો દરેક ઘટના મોલ અંશ શોધો. (અણુભાર X = 18, Y = 60, Z = 60 gm/mole) [ઑક્ટોબર-2016]
(A) X = 0.2 Y = 0.61 Z = 0.194
(B) X = 0.73 Y = 0.073 Z = 0.194
(C) X = 0.73 Y = 0.25 Z = 0.194
(D) X = 0.3 Y = 0.2 Z = 0.5
જવાબ
(B) X = 0.73 Y = 0.073 Z = 0.194

પ્રશ્ન 183.
100 ગ્રામ CCl₄ (M.w = 154 ગ્રામ / મોલ) માં 3 ગ્રામ પદાર્થ ઉમેરતાં CCl₄ નું ઉત્લનબિંદુ 0.60°C વધે છે. જો CCl₄ નો K_b 5.03 kg mol^-1 છે, તો બાષ્પદબાણમાં થતો સાપેક્ષ ઘટાડો શોધો. [ઑક્ટોબર-2016]
(A) 0.0181
(B) 0.0224
(C) 0.204
(D)0.192
જવાબ
(A) 0.0181
K_b = \(\frac{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}} \times \mathrm{w}_1 \times \mathrm{M}_2}{1000 \times \mathrm{w}_2} \)
∴ M₂ = \(\frac{\mathrm{K}_{\mathrm{b}} \times 1000 \times \mathrm{w}_2}{\Delta \mathrm{T}_{\mathrm{b}} \times \mathrm{w}_1} \)
= \(\frac{5.03 \times 1000 \times 3}{0.6 \times 100} \)
જ્યાં, M₂ = ( ? )
K_b= 5.03 k kg mol^-1
w₂ = 3 ગ્રામ પદાર્થ
w₁ = 100 ગ્રામ CCl₄
ΔT = 0.6° C
= 251.5 ગ્રામ મોલ⁻¹ પદાર્થનો અણુભાર
બાષ્પદબાણનો સાપેક્ષ ઘટાડો = \(\frac{p^{\circ}-p}{p^{\circ}}=\chi_2=\frac{\mathrm{n}_2}{\mathrm{n}_1+\mathrm{n}_2}\)

પ્રશ્ન 184.
નીચે પૈકી કર્યું સંખ્યાત્મક ગુણધર્મ નથી ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) ઠારબિંદુ અવનયન
(B) ઉત્કલનબિંદુ
(C) ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન
(D) બાદબાન્નનો સાપેક્ષ ઘટાડો
જવાબ
(B) ઉત્કલનબિંદુ

પ્રશ્ન 185.
નીચે પૈકી કઈ જોડ આદર્શ દ્રાવણ છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) પાણી – નાઈટ્રિક ઍસિડ
(B) એસિટોન – ક્લોરોફોર્મ
(C) બેઝિન – ટોલ્યુઇન
(D) ફિનોલ – એનિલિન
જવાબ
(C) બેઝિન – ટોલ્યુઇન

કારણ કે, (A) બેઝિન અને (B) ટોલ્યુઈનના દ્વિઅંગી દ્રાવણમાં A-A અને B B વચ્ચેનાં આંતરઆણ્વીય આકર્ષણ બળ અને A−B વચ્ચેના આંતરઆણ્વીય આકર્ષણ બળ લગભગ સમાન હોય છે.

પ્રશ્ન 186.
જલીય મંદ ફેરસ સલ્ફેટના દ્રાવણનો વૉહૉફ અવયવ શું છે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) < 1
(B) શુન્ય
(C) > 1
(D) 1
જવાબ
(C) > 1

∴ i = વૉન્ટોફ અવયવ > 1

પ્રશ્ન 187.
0.03 m સાંદ્રતા ધરાવતા કયા જલીય દ્રાવણનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધારે હશે ? [ઑક્ટોબર-2016]
(A) યુરિયા_(aq)
(B) સોડિયમ સલ્ફેટ
(C) ઍલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટ
(D) સોડિયમ નાઇટ્રેટ
જવાબ
(C) ઍલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટ

ઉતકલનબિદુ ∝ કણોની સંખ્યા ∝ સાંદ્રતા
∴ ઍલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટનું ઉત્કલનબિંદુ મહત્તમ હોય.

પ્રશ્ન 188.
નીચેના પૈકી ક્યા જલીય દ્રાવણનું ઉત્કલનબિંદુ સૌથી વધારે છે ? [માર્ચ-2019]
(A) 0.01 m Na₃PO₄
(B) 0.2 m Ba(NO₃)₂
(C) 0.1 m NaCl
(D) 0.03 m KNO₃
જવાબ
(B) 0.2 m Ba(NO₃)₂

ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન તે સંખ્યાત્મક ગુણધર્મ છે. (B) 0.2m Ba(NO₃)₂ ના દ્રાવણમાં આયનોની સાંદ્રતા (સંખ્યા) મહત્તમ 0.6m છે. જેથી તેના દ્રાવણનું ઉત્કલનબિંદુ ઉન્નયન અને ઉત્લનબિંદુ મહત્તમ છે.

પ્રશ્ન 189.
0.05% w/v CaCl₂ ના જલીય દ્રાવણના વજન-કદથી ppm કેટલા થાય ? [માર્ચ-2019]
(A) 50
(B) 0.05
(C) 500
(D) 5
જવાબ
(C) 500

0.05% w/v નું દ્રાવણ = 0.05g દ્રાવ્ય 100 mLમાં હજર છે.
∴ 0.05g દ્રાવ્ય 10² mLમાં હાજર છે.
જેથી 10² mL, માં 0.05g દ્રાવ્ય
∴ 10⁶ ml. માં દ્રાવ્યનું દળ = \(\frac{10^6 \times 0.05}{10^2} \)
= 10⁴ x 0.05 = 500 ppm
ppm એટલે 10⁶ કદમાં દ્રાવ્યનું વજન દળ.

પ્રશ્ન 190.
એસિટોન અને કાર્બન ડાયસલ્ફાઇડના મિશ્રણથી બનતા દ્વાવણ માટે નીચેનામાંથી શું યોગ્ય છે ? [માર્ચ-2019]
(A) ΔV_mix > 0
(B) ΔH_mix < 0
(C) રાઉલ્ટના નિયમથી ઋણ વિચલન
(D) રાઉટનો નિયમ પાળે છે.
જવાબ
(A) ΔV_mix > 0
(એસિટોન + કાર્બન ડાયસલ્ફાઇડ)
(ધ્રુવીય દ્રાવક + અધ્રુવીય દ્રાવક) આ દ્વાવણ આદર્શ નથી. આ બંને દ્રાવકોની પ્રકૃતિ ભિન્ન છે. બંને દ્રાવકો અમિશ્ર રહે છે. જેથી એસિટોન અને કાર્બન ડાયસલ્ફાઇડના મિશ્રણનું કદ વર્ષ છે અને (A) ΔV_mix > 0.

તેથી ધન વિચલન થાય છે. રાઉલ્ટના નિયમનું પાલન નથી થતું.

પ્રશ્ન 191.
નીચેનામાંથી ક્યું ઘન દ્વાવણનું ઉદાહરણ છે કે જેમાં દ્રાવ્ય વાયુ હોય ? [માર્ચ-2020]
(A) સોડિયમ સાથે પારાનો સંરસ
(B) નાઇટ્રોજન વાયુમાં કપૂર
(C) પેલેડિયમમાં હાઇડ્રોજનનું દ્વાવણ
(D) પાણીમાં દ્રાવ્ય થયેલ ઓક્સિજન
જવાબ
(C) પેલેડિયમમાં હાઇડ્રોજનનું દ્રાવણ

પ્રશ્ન 192.
આપણી પાસે NaClના જલીય દ્રાવણોના ત્રણ ‘A’, ‘B’ અને “C” ચિહ્નિત નમૂનાઓ છે. જેમની સાંદ્રતા અનુક્રમે 0.1 M, 001 M અને 0,001 M છે. એમના વૉન્ટહૉફ અવયવનો ક્રમ …………………… [માર્ચ-2020]
(A) i_C= i_B = i_A
(B) i_C> i_B > i_A
(C) i_A = i_C = i_B
(D) i_B < i_A < i_C
જવાબ
(B) i_C i_B > i_A
જેમ સાંદ્રતા વધુ હોય વૉૉફ અવયવ (i) વધુ હોય છે. જ્યારે અપૂર્ણ વિયોજન થાય ત્યારે મંદ દ્રાવણ માટે નું મૂલ્ય મહત્તમ હોય છે. i_B < i_A < i_C

પ્રશ્ન 193.
30% w/w Nn0Hના જલીય દ્રાવણની મોલાલિટી ……………………………………. છે. [માર્ચ-2020]
(A) 10.71 m
(B) 8.32 m
(C) 7.5 m
(D) 9.17 m
જવાબ
(A) 10.71 m
30% w/w → 30 gm NaOH 70 gm પાણી

પ્રશ્ન 194.
0.1 મોલલ (m) NaOH નાં દ્રાવણની ઘનતા 1.25 g.mL^-1 હોય તો તેની મોલારિટી (M) ગણો. [ઑગસ્ટ-2020]
(A) 0.135 M
(B) 0.129 M
(C) 0.125 M
(D) 0.100 M
જવાબ
(C) 0.125 M
NaOH ની m = 0.1 મોલલ
= 1 kg દ્રાવળમાં એલા દ્રાવ્યના મોલ દ્વાવ્યના મોલ = 0.1

હવે, દ્રાવણની ઘનતા 1.25 gmL^-1 છે.
= 1 kg દ્રાવળનું કદ
= \( \frac{1000}{1.25}\) (∵ ધનતા = \(\frac { દળ }{ કદ}\))
= 800 mL = 0.8 L
મોલારિટી = મોલ લિટર
=\(\frac{0.1}{0.8} \) = 0.125 M

પ્રશ્ન 195.
નીચેના પૈકી કયું દ્રાવણ આદર્શ દ્રાવણનું ઉદાહરણ છે ? [ઑગસ્ટ-2020]
(A) ક્લોરોફૉર્મ, એસિટોન
(B) ઇથેનોલ, પાણી
(C) પાન્ની, નાઇટ્રિક ઍસિડ
(D) બેઝિન, ટોલ્યુઈન
જવાબ
(D) બેઝિન, ટૌલ્યુઇન

પ્રશ્ન 196.
Ar_(g), CO_2(g), HCHO_(g) અને CH_4(g) ના K_H ના મૂલ્યો અનુક્રમે 40.39, 1.67, 1.82 × 10 ^-5અને 0.413 છે તો આ વાયુઓને તેમના દ્રાવ્યતાના ચઢતા ક્રમમાં ગોઠવો. [ઑગસ્ટ-2020]
(A) HCHO < CH₄ < CO₂ < Ar
(B) Ar < CO₂ < CH₄ < HCHO
(C) HCHO < CO₂ < CH₄ < Ar
(D) Ar < CO₂ < CH₄ < HCHO
જવાબ
(B) Ar < CO₂ < CH₄ < HCHO
હેન્રીના નિયમ મુજબ, P = K_H.x
અહીં, x ∝ \(\frac{1}{\mathrm{~K}_{\mathrm{H}}}\) છે. (x = દ્રાવ્યતા)
આથી જેના K_H ના મૂલ્યો વધુ હોય તેની દ્રાવ્યતા ઓછી હોય છે. આથી, આપેલ વિકલ્પ પૈકી (B) Ar < CO₂ < CH < HCHO યોગ્ય છે.